Hôm nay,  

Câu Chuyện Y Sinh Học: Tế Bào Gốc Thần Kinh Gây U Bướu Trong Não

04/04/200900:00:00(Xem: 7299)
Câu Chuyện Y Sinh Học: tế bào gốc thần kinh gây u bướu trong não
Bác sĩ Trần mạnh Ngô
Tế Bào Não Thần Kinh Trị Liệu Gây U Bướu Não" Tế bào gốc trị liệu não gây phát triển u bướu trong não. Đây là một tin bất ngờ vừa phổ biến trong Plos Medicine ngày 17 tháng hai, 2009. Bs Ninette Amariglio cùng các cộng sự viên cho biết một bé trai bị bệnh mạch máu nhỏ trong não bị dãn bất thưòng (ataxia telangiectasis) được điều trị bằng cách chích tế bào gốc thần kinh vào não lấy từ phôi người. Bốn (4) năm sau khám phá thấy não có u bướu. Thử nghiệm sinh thiết cho thấy bệnh nhân bị u bướu não thần kinh mô đệm (glioneuronal neoplasm). Thử nghiệm phân tử học và tế bào học khởi đóan bệnh nhân bị u bướu não phát xuất từ tế bào gốc thần kinh chỗ chích cho em bé. Có thể nói đây là lần đầu tiên phát hiện u bướu não có thể do tế bào gốc thần kinh trị liệu. U bướu phát triển chậm có vẻ lành tính (benign). U bướu phát triển trong trường hợp đặc biệt bệnh nhân có bệnh mạch máu nhỏ trong não bị dãn bất bình thường (ataxia atelectosis) có thể liên hệ hệ thống miễn dịch phát triển bất bình thường. Đây là lần đầu tiên thấy có hiện tượng thành lập u bướu não sau khi chích tế bào thần kinh phôi não. Cần nhiều thời gian để tìm hiểu thêm hiện tượng đặc biệt này. Ngoài ra, bệnh nhân này cũng cần được theo dõi lâu năm để tìm hiểu diễn biến bệnh sẽ ra sao.
Não và thần kinh tủy sống gồm có 2 loại tế bào thần kinh: một loại dẫn truyền thần kinh tên là neuron và một loại tế bào thần kinh bảo vệ tế bào thần kinh dẫn truyền tên là tế bào đệm (glial cells). Khi tế bào thần kinh bị hư hại thì không có cách nào thay thế cho nên cần phải nghĩ ra phương pháp dùng tế bào gốc thần kinh trị liệu trong việc điều trị bệnh Parkinson, hoặc do hậu tai biến mạch máu não hay hậu chấn thương. Tin tức đăng trong báo SRM (The future of Embryonic Stem Cell Research, đăng trong Sexual, Reproduction & Menopause, tháng February, 2009), cho biết cơ quan FDA vừa nhận được một dự án xin phép dùng tế bào gốc thần kinh của con người tên là tế bào thần kinh đệm ít gai (oligodendrocytes) để chữa bệnh nhân bị thương tích thần kinh tủy xương sống. Mô hình dựa theo kết quả nghiên cứu cho chuột sau khi được chích tế bào thần kinh đệm ít gai cho chuôt bị hậu chấn thương thần kinh cột sống. Mặc dù trong thực tế bệnh nhân bị thương tích thần tủy ở nơi cổ nhiều hơn ở cột sống lưng, nhưng vì lý do an toàn, FDA chỉ cho phép thử nghiệm chấn thương thần kinh cột sống lưng lưng (chưa cho phép thử nghiệm chấn thương thần kinh cổ cho người). Tham khảo: 1) The Scientist, February 2009, 2) PloS Medicine, February 17, 2009, 3) SRM, 7: 26, 2009.

Quay Phim Theo Dõi Tế Bào Máu Sinh Sản. Trong nhiều cuộc nghiên cứu dài bàn cãi cả hàng chục năm nay, khoa học chưa giải thích thoả đáng khởi thủy sinh sản tế bào máu từ phôi thai như thế nào. Trong bài khảo cứu của Hanna M. Eilen và các cộng sự viên xuất bản trong báo Nature, vừa trình bày một kỹ thuật mới có thể quay phim chụp hình ảnh theo dõi liên tục một đơn bào phôi nẩy nở sinh sản tế bào máu. Theo dõi lâu dài cho thấy tế bào nội mô máu sinh ra tế bào máu. Các khoa học gia đã phân biệt tế bào nội mô phôi và tế bào máu bằng những khác biệt hình thái học, những dấu ấn phân tử và những chức năng khác nhau.
Tuy nhiên cần thêm nghiên cứu xác định nguồn gốc tế bào máu xuất phát từ tế bao nội mô phôi. Chẳng hạn phương pháp của nhóm Luisa Irula-Arise thuộc Đại Học California, Los Angeles theo dõi di thể từ tế bào nôi mô trong khi phương pháp do nhiều nhóm nghiên cứu khác thực hiện chăm chú theo dõi yếu tố phiên mã (transcription) thành lập tế bào nội mô máu.
Cần nói thêm là nguồn gốc tế bào máu chưa được biết rõ. Đã có rất nhiều nghiên cứu tìm hiểu nguồn gốc tế bào máu từ tế bào trung bì (mesoderm), hay từ trung phôi bào (mesenchyma), hoặc từ hai tiềm lực nguồn (bipotent endothelial-haematopoietic precursors) giữa nội mô và máu. Tham Khảo: 1) Nature 475: 896, 2009, 2) The Scientist (February 11, 2009).
Bác Sĩ Trần mạnh Ngô; E-mai: nmtran@hotmail.com; Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Thời tiết thay đổi có thể khiến cho tâm trạng và cảm xúc thay đổi theo, mùa lễ cũng có thể gây ra những thay đổi trong tâm trạng và hành vi của mọi người. Vào khoảng thời gian này trong năm, sẽ có nhiều người trong chúng ta cảm thấy căng thẳng, lo lắng và bực bội hơn bình thường. Những nguyên nhân gây căng thẳng có thể dẫn tới nguy cơ cao về các bệnh tim mạch, ngộ độc rượu và cả tỷ lệ tử vong do đột quỵ.
Salmonella lại hoành hành. Vào đầu tháng 12, các cửa hàng thực phẩm trên khắp Hoa Kỳ đã thu hồi dưa vàng (cantaloupes) sau khi người ta phát hiện ra rằng cả trái nguyên và loại cắt sẵn đều bị nhiễm khuẩn Salmonella ở 34 tiểu bang – và đã gây ra hai trường hợp tử vong. Dưa cantaloupes nhiễm salmonella cũng được phát hiện ở Canada, các viên chức y tế công cộng cũng ra lệnh thu hồi loại trái cây này.
Mỗi ngày, cơ thể chúng ta đều đối mặt với rất nhiều kẻ xâm nhập tiềm ẩn, đặc biệt là trong mùa lạnh và ở những vùng khí hậu lạnh. Những vi sinh vật này, được gọi là các tác nhân gây bệnh (hay mầm bệnh), xuất hiện dưới nhiều hình thức như vi-rút, vi khuẩn, ký sinh trùng và nấm. Hệ thống miễn dịch của cơ thể thiết lập nhiều tuyến phòng thủ để chống lại chúng. Và đây là cách hệ thống đa tầng này hoạt động.
Vào ngày Chủ Nhật 7 tháng 12 2023, tại Trung Tâm Thực Hành Chánh Niệm Nam Cali (MPC), Tiến Sĩ Giáo Dục Bạch Xuân Phẻ đã có buổi chia sẻ về cách hướng dẫn cho các em tuổi teen thực hành chánh niệm. Cùng tham dự buổi chia sẻ còn có chị Chơn Nguyên, y tá của Học Khu Centralia (Buena Park), huynh trưởng Gia Đình Phật Tử, nhiều bậc phụ huynh có con em đang ở tuổi teen, tăng thân Xóm Dừa, Nụ Hồng…
Thuốc diệt siêu vi (Antiviral drugs) thường được coi là một phát minh của thế kỷ 20. Nhưng một nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra một điều bất ngờ trong hệ thống miễn dịch của chúng ta: Nó có thể tự mình tổng hợp các phân tử diệt siêu vi (antiviral) để phản ứng chống lại sự lây nhiễm của vi rút. Nhóm nghiên cứu đã tìm hiểu về một loại protein tạo ra các phân tử diệt siêu vi tự nhiên. Khác xa với phát minh hiện đại của nhân loại, tự nhiên đã tiến hóa các tế bào tiến hóa để tạo ra “loại thuốc” của riêng chúng – biện pháp phòng vệ xa xưa nhất để chống lại virus.
Trí tuệ nhân tạo / AI (Artificial Intelligence) gần đây được nhắc đến rất nhiều không những trong giới công nghệ máy tính mà cả trong các môi trường chính trị, kinh tế, xã hội vì tác dụng tiềm năng của nó trên mọi lãnh vực của đời sống con người. Riêng trong lãnh vực y học, AI đã và đang có những bước tiến đáng kể. AI đang được sử dụng để cải thiện kết quả của bệnh nhân, giảm chi phí và tăng hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe, có khả năng cách mạng hóa y học bằng cách cung cấp các chẩn đoán chính xác hơn, kế hoạch điều trị cá nhân hóa và cải thiện việc chăm sóc bệnh nhân.
Cũng giống như một cuốn từ điển vật lý, ‘cuốn từ điển’ trong đầu của chúng ta cũng chứa thông tin về các từ, bao gồm các chữ cái, âm thanh và ý nghĩa hoặc ngữ nghĩa của từ, cũng như thông tin về các thành phần câu cú và cách ghép các từ lại với nhau để tạo thành các câu đúng ngữ pháp. ‘Cuốn từ điển’ đó còn là một cuốn từ điển các từ ngữ đồng nghĩa. Nó có thể giúp chúng ta kết nối các từ ngữ và xem chúng giống nhau về ý nghĩa, âm thanh hoặc chính tả như thế nào.
Vừa mới mua một thùng raspberry hôm qua, mà hôm nay chúng bắt đầu trông hơi…mốc lên rồi. Mà mang bỏ hết thì tiếc đứt ruột – hay là chỉ lấy những trái bị mốc bỏ ra là được? Không ít người sẽ quyết định như vậy. Tưởng chừng như vô hại, nhưng nấm mốc trên thực phẩm có thể gây ra nhiều vấn đề, từ chứng khó tiêu cho đến những tình huống nghiêm trọng nhất như tổn thương thận hoặc thậm chí là ung thư.
Các cơ quan y tế Trung Quốc tuần qua cho biết họ chưa phát hiện bất kỳ mầm bệnh bất thường hoặc chủng vi-rút mới nào sau khi Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) yêu cầu cung cấp thông tin về các đợt bùng phát bịnh hô hấp. WHO đã yêu cầu Trung Quốc cung cấp thêm thông tin chi tiết sau khi các tổ chức như Program for Monitoring Emerging Diseases (ProMED) báo cáo về các trường hợp viêm phổi chưa được chẩn đoán ở trẻ em ở miền bắc Trung Quốc.
Nghệ (turmeric) là một loài thực vật có hoa thuộc họ gừng. Từ lâu, nghệ đã được đánh giá cao trong nền y khoa cổ Ayurvedic ở Ấn Độ nhờ đặc tính chống viêm. Với ẩm thực Châu Á, nghệ cũng được ưa thích bởi hương vị và màu sắc của nó. Trong tiếng Hindi, nghệ được gọi là Haldi, có nguồn gốc từ tiếng Phạn có nghĩa là “màu vàng.” Nhưng đối với hàng triệu người Nam Á thường xuyên sử dụng nghệ, màu vàng rực rỡ của nghệ có thể khiến họ mất mạng.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.