Hôm nay,  

Câu Chuyện Y Học: Sinh Lý Giáp Trạng

10/10/200800:00:00(Xem: 5165)

 

Bs Trần mạnh Ngô

Phụ Nữ Có Thai Khi Bị Thiếu Chất Iode Nên Ăn Thêm Muối IodBs Francesco Vermyglio và các đồng nghiêp thuộc Đại Học Messina nghiên cứu 100 phụ nữ có thai sống trong vùng thiếu chất Iod. Phụ nữ có thai khoảng từ 6 tới 9 tuần lễ tuần lễ và không bị bệnh giáp trạng. Trong số 100 phụ nữ có 62 người dùng chất muối Iod thường xuyên trong vòng 2 năm trước khi có thai. 38 người chỉ bắt đầu dùng muối Iod khi bắt đầu có thai. Kết quả cho thấy tỉ lệ suy giáp trạng của các người có thai bị suy giáp trạng cao gấp 6 lần những người dung muối Iod lâu hơn (p < 0.001). Đối vơí những ngưòi có thai dùng muối Iod lâu hơn có tỉ lệ mức thyroglobin, T3 và T4 thấp hơn những người mới dùng Iod trước khi có thai. Ngoài ra, những người sớm dùng muối Iod còn có mức T4 tự do (free T4) cao hơn. Một số tác giả còn cho rằng phụ nữ sống trong những vùng thiếu Iod nên cho thêm muối Iod vào sinh tố sẽ giúp ích cho phụ nữ có thai hay phụ nữ sắp sửa có thai. Kết quả đăng trong báo J Clin Endocrinology and Metabolism, 93: 2466, 2008 và 93: 2616, 2008.  Sinh Lý Giáp Trạng Tuyến giáp trạng giữ nhiệm vụ quan trọng trong việc điều hòa dinh dưỡng và chất vôi trong cơ thể. Kích thích tố T3 và T4 kích thích mọi tế bào trong cơ thể, sản xuất chất bạch đản (proteins) và tăng sức tiêu thụ dưỡng khí của tế bào. Trục liên hệ  phần dưới não đồi thị, não thuỳ, và tuyến giáp trạng (hypothalamus-pituitary-thyroid axis): Hoạt động bình thường của tuyến giáp trạng nằm trong tác dụng cân bằng của phần dưới não đồi thị (hypothalamus), phần trước tuyến não thùy, và tuyến giáp trạng. Hoạt động giáp trạng kiểm soát bởi kích thích tố thyroid stimulating hormone, TSH, tiết ra từ tế bào (thyrotrophs) nằm trước não thùy (hypophysis). Tổng hợp và sản xuất TSH là do kích thích tố thyrotropin-releasing hormone (TRH) từ phần dưới não đồi thị. Ngược lại, TSH và TRH đều bị cân bằng kìm hãm bởi kích thích tố tuyến giáp trạng. Đo TSH trong máu là cách hay nhất để biết ảnh hưởng kích thích tố  giáp trạng vào tế bào.  Dinh dưỡng muối Iod: Muối Iod có từ đâu" Phế thải ra sao" Tế bào giáp trạng có nhiệm vụ tổng hợp, lưu trữ và sản xuất kích thích tố giáp trạng.  Iod là thành phần cấu tạo quan trọng nhất của kích thích tố giáp trạng. Bởi vậy, khi thiếu Iod sẽ sinh bệnh bướu cổ và bệnh giảm năng giáp trạng (hypothyroidism) như chứng độn (cretism) và bệnh câm-điếc. Ngược lại, khi Iod thặng dư cũng sinh bệnh giảm năng giáp trạng (hypothyroidism) hay nhiễm độc do tuyến giáp trạng (thyrotoxicosis). Iod cũng dùng điều trị bướu cổ địa phương (endemic goiter) hay bệnh nhiễm độc nặng do tuyến giáp trạng (thyrotoxicosis). Mỗi ngày, mỗi người cần khoảng 250 tới 750 micrograms Iod. Iod hấp thụ vào máu qua đường ruột. Nếu chúng ta sống trong vùng thiếu Iod, mỗi ngày chỉ ăn được từ 10 tới 50 micrograms, sẽ sinh bệnh bướu cổ đỵa phương (endemic goiter), nghĩa là loại bướu cổ xuất hiện từng vùng. Thử nước tiểu, sẽ không có chút Iod nào. Mỗi ngày kích thích tố tuyến giáp trạng sa thải 60 micrograms Iod, nhưng Iod sẽ được dùng trở lại. Nếu sống trong vùng có Iod đầy đủ, mỗi ngày mỗi người sẽ mất chừng 280 micrograms Iod trong nước tiểu (80% tổng số hấp thụ trong đồ ăn mỗi ngày). Iod phế thải sẽ lọc qua niếu quản, vào thận và ra ngoài nước tiểu.Mỗi ngày, mỗi người chúng ta cũng mất 15 micrograms Iod trong phân. Iod từ đồ ăn vào máu, nếu không giữ lại trong tuyến giáp trạng, có thể tạm thời chui vào hạch nước bọt, màng nhầy và vào ruột. Bởi vậy khi uống đồng vị phóng xạ Iod sẽ thấy hình ảnh ruột hiện ra tích tụ đồng vị phóng xạ Iod.  Ba vũng muối Iod (Iodide pools)trong cơ thể: Có 3 vũng muối Iod trong cơ thể. Vũng lớn nhất nằm trong tuyến giáp trạng dưới thể hữu cơ có 6000 micrograms muối Iod. Vũng thứ hai nằm ngòai tuyến giáp trạng, cũng dưới thể hữu cơ kích thích tố giáp trạng, chứa 500 micrograms muối Iod. Vũng thứ ba gồm muối Iod thể vô cơ, khoảng 75 micrograms, trôi trong máu. Mỗi ngày, khoảng 375 micrograms muối Iod vào vũng thứ ba (Iod vô cơ), bao gồm 300 micrograms muối Iod từ đồ ăn, 60 micrograms muối Iod tiêu hủy từ T4 và 10 micrograms muối Iod lọt ra từ bên trong tuyến giáp trạng. Mỗi ngày, tuyến giáp trạng rút ra 85 micrograms muối Iod từ vũng Iod vô cơ (khoảng 20%). Muối Iod vô cơ từ đồ ăn hay uống đồng vị phóng xạ Iod sẽ vào máu rồi hút vào tuyến giáp trạng theo tỉ lệ 20/1. Tỉ lệ đồng vị phóng xạ Iod hút vào tuyến giáp trạng cao là hiện tượng tuyến hoạt động mạnh và cũng có nghĩa là nhiều Iod vô cơ vào được tuyến giáp trạng. Trường hợp giáp trạng hoạt động yếu, tuyến sẽ dùng ít muối Iod vô cơ.Thử nghiệm trong chuột và người cho thấy khi lượng muối Iod tăng cao sẽ tăng lượng kích thích tố tuyến giáp trạng. Nhưng nếu muối Iod thặng dư, hay tăng nhiều quá, sẽ giảm mức sản xuất kích thích tố giáp trạng. Thử nghiêm sống chứng minh muối Iod vô cơ thặng dư giảm oxýt hóa tyrosine. Trong vài trường hợp khác, nếu lượng muối Iod vô cơ vẫn tăng cao, nhưng hiện tượng sản xuất kích thích tố giáp trạng khộng giảm, sẽ làm nhiễm độc tuyến giáp trạng (thyrotoxicosis) hay bệnh giảm năng  giáp trạng (hypothyroidism). Bệnh Hashimoto nằm trong trường hợp giảm năng tuyến giáp trạng vì muối Iod và viêm kinh niên (chronic inflammation). Bs Trần Mạnh Ngô, E-mail: nmtran@hotmail.com; Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com. một Trnag Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Những người sống với Covid lâu dài sau khi phải vào bệnh viện nhiều phần cho thấy một số tổn hại đối với các bộ phận chính của cơ thể, theo một nghiên cứu mới cho biết. Chụp hình MRI cho thấy nhiều bệnh nhân có một số bất thường trong nhiều bộ phận như phổi, não và thận gấp ba lần.
Mùa cúm đang đến và vắc xin ngừa COVID-19 mới cập nhật đã ra mắt sau đợt cúm năm rồi Chúng tôi muốn chia sẻ một số thông tin về việc chích ngừa COVID-19 trong chuyên mục của tháng này. Nếu bạn có thêm câu hỏi về Medicare, Medicaid, Đạo luật Chăm Sóc sức khoẻ trên Thị trường Bảo hiểm Y tế theo Giá cả phải chăng(Affordable Care Act Health Insurance Marketplace) Tiền hưu trí, tiền trợ cấp an sinh xã hội (SSI) hoặc tiêm chủng ngừa COVID/Cúm, có 3 cách bạn có thể liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay.
Trung Tâm Y Tế Nhân Hòa tọa lạc tại số 7761 Garden Grove Blvd, Garden Grove, CA 92841do Bác Sĩ Tình Trần làm Giám Đốc Y Tế, đã mở Hội Chợ Y Tế vào thứ Bảy ngày 23 tháng 9 năm 2023 cho cư dân những người có lợi tức thấp, hoặc có bảo hiểm hay không có bảo hiểm cũng đều được tham gia.
Tập thể dục thường được nói đến như một yếu tố quan trọng giữ đầu óc tỉnh táo, nhưng có nhiều nghiên cứu cho thấy sự khác biệt và lắm lúc còn có thể có những hiệu quả ngược lại nữa. Một nghiên cứu mới đã tóm tắt tác động của việc rèn luyện thể chất đối với sức khỏe trí óc, trong đó bao gồm trí nhớ, sự chú ý, khả năng ra quyết định và tốc độ giải quyết thông tin của não. Theo kết quả rõ ràng của các nhà nghiên cứu, các hoạt động rèn luyện và tập thể dục nhằm mục đích cải thiện thể lực và hấp thụ oxy chỉ có tác dụng thấp đối với khả năng nhận thức. Ngược lại, tập yoga có tác động tích cực đến sức khỏe trí óc và có nhiều khả năng dẫn đến sự thay đổi rõ rệt về chức năng nhận thức.
Một loạt các biến thể mới của Omicron đang khiến số ca nhiễm COVID-19 gia tăng và số trường hợp bị bệnh nặng cũng nhiều hơn. Trong tuần cuối cùng của tháng 8, đã có hơn 650 người chết vì COVID-19, tăng 10% so với tuần trước đó, và có 17,000 trường hợp mới phải vào bệnh viện.
“Tim đập liên hồi.” “Bồn chồn trong dạ.” “Tim muốn rớt ra ngoài.” “Nẫu ruột.” Đây là những cụm từ được nhiều người sử dụng để mô tả nỗi sợ hãi và lo âu. Thường thì chúng ta có thể cảm thấy được những cảm giác lo lắng, sợ hãi ở lồng ngực hoặc trong bụng chứ không phải ở não. Nhiều nền văn hóa có truyền thống gắn liền sự hèn nhát và dũng cảm với hình ảnh trái tim hoặc lòng dạ hơn là với bộ não.
Bệnh gan đang trở nên phổ biến hơn ở các nước phương Tây. Tại Thụy Điển, ước tính có khoảng một triệu người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ, đúng như tên gọi có nghĩa là gan tích tụ mỡ, không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Vì vậy, hầu hết người bịnh không biết rằng họ có chất béo tích tụ, mà ở một số người cuối cùng có thể phát triển thành xơ gan và ung thư gan. Một nghiên cứu ở Thụy Điển cho thấy số người mắc bịnh gan nhiễm mỡ ngày càng gia tăng.
Nhà sinh lý học vĩ đại người Pháp Claude Bernard đã phát triển khái niệm về nội môi (le milieu intérieur, tiếng Anh là the internal environment, tạm hiểu là môi trường bên trong cơ thể): môi trường chất lỏng được điều tiết tinh tế bao quanh các tế bào, chảy qua các động mạch và tĩnh mạch, thấm vào tất cả các cơ và dây thần kinh, cơ quan và xương trong cơ thể chúng ta. Hai trái thận phải làm khá nhiều việc để duy trì trạng thái cân bằng cho môi trường chất lỏng này, hay còn gọi là “cân bằng nội môi” (homeostasis). Chúng loại bỏ nhiều chất với nhiều kích thước khác nhau ra khỏi máu. Các chất này là phụ phẩm khi cơ thể tạo ra và đốt cháy năng lượng, và sẽ trở nên độc hại nếu tích tụ quá nhiều. (Gan thì trực tiếp loại bỏ các hóa chất khác ngay sau khi tiêu hóa, như rượu và ma túy, trong khi ruột, phổi và da thì thực hiện các chức năng bài tiết bổ sung.)
Thương hiệu số một trên thế giới, CheongKwanJang, hòa nhập với xu hướng Thực Phẩm Dược Tính toàn cầu, đã thông báo về sự hợp tác với chuỗi nhà hàng Kabuki của Nhóm Kaizen Dining. Sự hợp tác này, kết hợp truyền thống 120 năm và lợi ích sức khỏe của CheongKwanJang với ẩm thực Nhật Bản quen thuộc đối với người Mỹ, đã được tiết lộ tại một sự kiện diễn ra vào ngày 6 tháng 9 tại nhà hàng chính của Kabuki Huntington Beach. Tiến sĩ Lee Yun-beom, CEO của CheongKwanJang tại trụ sở Hoa Kỳ, đã tuyên bố: "Hồng Sâm Hàn Quốc, được biết đến khoa học với tên gọi Panax Ginseng C.A. Meyer, khác biệt với các loại sâm được tìm thấy tại Hoa Kỳ hoặc các khu vực khác; Nó đã được xác minh khoa học thông qua hơn 450 nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng ở các quốc gia như Hoa Kỳ, Canada, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc và Ấn Độ."
Năm ngoái, các bác sĩ tại một bệnh viện ở Canberra đã sốc tới lặng người khi gắp một con giun sống ra khỏi não một phụ nữ. Trước đó, nữ bệnh nhân này phải vào bệnh viện với các triệu chứng như bị đau dạ dày, ho khan, đổ mồ hôi đêm trong hàng tháng trời, sau đó thì bà bị trầm cảm và hay quên. Bệnh nhân đã được chỉ định đi scan não.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.