Hỏi Đáp Y Học: Ho Gà Ở Quận Cam
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Hỏi: Nghe nói ở California hiện đang có dịch ho gà. Phải làm gì"
Đáp: Tính cho tới ngày 3 August 2010 thì có tới 2492 trường hợp bệnh ho gà tại Orange County, California. Tức là số người bệnh bị ho gà năm nay cao gấp 6 lần cùng ngày này năm ngoái 2009.
13% bệnh nhân phải nhập viện, và trong số này 83% trẻ em dưới 3 tháng vào phải lưu lại trong nhà thương, và 79% trẻ em dưới 6 tháng cũng phải vào nhà thương. 7% trẻ em dưới 2 tháng tử vong. Tường trình này do sở Y tế California phổ biến.
Chính phủ khuyến cáo nên đưa trẻ em đi chủng ngừa ho gà.
Bệnh ho gà là một bệnh truyền nhiễm thường thấy ở Hoa Kỳ. Bệnh do vi trùng Bordetella pertussis. Trẻ em toàn quốc phải chích ngừa ho gà. Người lớn dù đã chích hồi nhỏ cũng phải chích thêm ngừa ho gà. Trẻ em tưởng như bị cảm kéo lâu ngày cũng nên nghi ngờ bị ho gà. Giống cảm cúm vì bệnh nhân có những triệu chứng như sổ mũi, nghẹt mũi, ho thúng thắng và nóng. Khi bị ho gà, trẻ thường ho lâu và mạnh, thở ra đứt quãng.
Trẻ em dưới một tuổi bị ho gà phải nhập viện. 20% bị viêm sưng phổi. 1% bị kinh phong. Cũng khoảng 1% trẻ nhỏ ho gà bị tử vong.
Hỏi: Hồi xưa khi còn ở Việt Nam, tôi thấy nhiều người bị ho gà. Vừa nghe thấy ở Orange County, California có nhiều trẻ bị ho gà. Ho gà là gì"
Đáp: Chuyên kể một người lính chữa lửa hành nghề lâu năm ở miền tây tiểu bang Washington, đột nhiên bị ho nhiều quá. Khi thử nước mũi thấy bị vi trùng Bordetella Pertussis, tức là có vi trùng ho gà. Ở các môi trường học đường trẻ em, người ta vẫn e ngại ho gà. Khi bệnh nhân ho rũ rợi từng cơn, như gà ho, nên gọi là ho gà. Ngày xưa chưa có thuốc chủng ngừa thì mỗi năm có 30,000 tới 100,000 người chết vì ho gà ở Mỹ. 40% trẻ dưới một tuổi ho gà, phần lớn bị nặng. Lớn tuổi hơn, ít nguy cơ bị ho gà hơn. 15% trẻ trên 15 tuổi bị ho gà.
Triệu chứng ho gà ban đầu cũng giống như bị cảm gồm có: chảy mũi, hắt xì hơi, ho nhẹ và chỉ hâm hấp nóng. 1-2 tuần sau thì bệnh ho lên từng cơn, mỗi lần ho kéo dài tới một phút. Mặt đỏ gay hay tím lại. Ho gà có thể kéo dài tới 3 tuần. Đôi khi tơí 3 tháng hay lâu hơn. Ở Trung Hoa ngày xưa người ta gọi ho gà là bệnh ho 100 ngày.
Ho gà hay lây. Khi ho, nước miếng, nước mũi có vi trùng Bordetella Pertussis bắn vung vãi vào người khác, gây bệnh. Nước miếng nước mũi cũng có thể lây vào tay người khác, hoặc khi quệt tay vào mũi hay vào miệng cũng bị lây bệnh. Ở Mỹ ít người để ý ho gà, ngay cả bác sĩ. Có người còn không tin ho gà trầm trọng như thế, và khi đặt ống nghe phổi thì thấy phổi bình thường.
Hiện giờ có 4 loại chủng ngừa tổng hợp để ngừa bệnh bạch hầu, phong đòn gánh và ho gà: DTaP, Tdap, DT và Td. Thuốc chủng ngừa DTaP và DT cho trẻ em dưới 7 tuổi. Tdap và Td cho trẻ em lớn tuổi hơn và người lớn. Thuốc chủng có chữ P là có thuốc chủng ngừa ho gà.
Tóm lại, ho gà vừa xuất hiện ở Mỹ. Cơ quan Y tế ở Orange County, California gửi thông cáo báo động. Úc Châu (2008-09) cũng vừa có nạn dịch ho gà trầm trọng. Vậy, quý phụ huynh nên tham khảo vơí bác sĩ nhi đồng.
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, Một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.