Hôm nay,  

Câu Chuyện Y Học: Nhiễm Trùng Đường Tiểu

21/03/200900:00:00(Xem: 9488)
Câu Chuyện Y Học: Nhiễm Trùng Đường Tiểu
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Nhiễm trùng đường tiểu là viêm đường tiểu do vi trùng gây ra. Phần lớn triệu chứng khởi đầu than phiền đau buốt khi đi tiểu. Bệnh nhân cũng có thể cho biết bị đau bụng dưới, hoặc đi tiểu có máu hay có mủ.
Nguyên nhân nhiễm trùng đường tiểu: Phần lớn nhiễm trùng đường tiểu do nhiễm vi trùng từ phân mà ra. 85% trường hợp bị vi trùng Escherichia coli. Đối với phụ nữ còn ít tuổi, khoảng 15% trường hợp do nhiễm vi trùng Staphylococcus saprophyticus. Khi phụ nữ càng lớn tuổi, càng dễ bị nhiễm trùng đường tiểu. Lý do chính là vì khi lớn tuổi hay trong thời kỳ mãn kinh, kích thích tố nữ estrogen bị thuyên giảm đã thay đổi tế bào âm hộ và làm nồng độ acid tăng cao, vi trùng Lactobacillus bị giảm đi và lợi dụng tình trạng đó vi trùng Coli dễ phát triển gây nhiễm trùng đường tiểu.
Ngoài ra còn do những nguyên nhân khác như nhiễm trùng đường tiểu liên hệ tới vấn đề luyến ái của phụ nữ. Chẳng hạn vi trùng di động từ âm hộ hay ruột vào ống dẫn tiểu, lan vào bọng đái, gây bệnh nhiễm trùng đường tiểu. Khi dùng thuốc spermicides giết tinh trùng hay dùng bao ngừa thụ thai cũng dễ làm nhiễm trùng đường tiểu. Lau chùi  sau khi đại tiện, dùng băng vệ sinh, rửa ráy hay mặc quần chật đều không phải là lý do gây nhiễm trùng đường tiểu.
Có thai liên hệ gì tới nhiễm trùng đường tiểu" Khi bào thai phát triển được 7 tuần lễ, tử cung lớn ra, sẽ làm ống dẫn tiểu nở lớn ra, dễ gây nhiễm trùng đường tiểu. Kích thích tố thay đổi-như progesterone sẽ làm ống dẫn tiểu (ureter) và bắp thịt (detrusor) nở giãn ra, ảnh hưởng tới bọng đái khi đi tiểu, gây nhiễm trùng đường tiểu. Kết quả vài khảo cứu khác nhau cho biết khoảng 20-75% phụ nữ khi có bầu bị nhiễm trùng trong nước tiểu gây viêm thận-pyelonephritis. Vậy phụ nữ đang có bầu bị nhiễm trùng đường tiểu cần gặp bác sĩ để chữa bệnh, vì nếu không, có thể sinh con thiếu tháng hay hài nhi sinh ra bị nhỏ, dưới cân lượng.
Tóm tắt điều trị: Chữa nhiễm trùng đường tiểu bằng trụ sinh hay kháng sinh. Thí dụ, dùng thuốc quinolones, TMP-SMZ, Nitrofurantoin, v..v.. Gần đây có nhiều tường trình cho biết khoảng 33% thuốc trụ sinh (hay kháng sinh) đã bị quen thuốc, như Amoxicillin, Sulfonamides. Thuốc quinolones ít bị vi trùng quen thuốc hơn cả. Thuốc TMP-SMZ và Nitrofurantoin cũng bị vi trùng quen thuốc, nhưng tùy từng vùng. Có trường hợp bệnh nhân sống trong môi trường dễ bị tái phát nhiễm trùng đường tiểu phải uống thuốc trụ sinh phòng ngừa. Đôi khi, bệnh nhân cần khám niệu khoa. Nhất là trong trường hợp bị nóng, bị đau một bên hông hay cả hai bên hông, nước tiểu vẫn còn có vi trùng hay nước tiểu thấy còn máu, hay bệnh đang bị bệnh tiểu đường, thì có khi phải thử nghiệm chức năng thận hay chụp hình thận. Có trường hợp phải nội soi bọng đái. Đôi khi khám phá bệnh nhân có sạn thận. Đường tiểu bị nghẹt hay có vi trùng vẫn còn trong nước tiểu lúc phụ nữ sinh con không bình thường, cũng dễ bị nhiễm trùng đường tiểu. 

Phòng ngừa nhiễm trùng đường tiểu: Tránh những hoá chất kích thích đường dẫn tiểu (urethra) và bọng đái. Thí dụ đừng nằm ngâm trong bồn tắm để xà-bông, để dầu, shampoo v..v.. Tắm đứng sẽ tốt hơn. Sau đại tiểu tiện, trẻ nhỏ cần tập dùng giấy chùi từ đằng trước ra đằng sau để tránh vi trùng và đồ dơ từ phân nhiễm vào đường dẫn tiểu.
Nước tiểu thường có độ acid nhẹ cho nên nếu uống nước cranberry sẽ giúp độ acid tăng lên, phòng ngừa vi trùng E.Coli tăng trưởng, và giảm độ nhiễm trùng đường tiểu. Tránh uống nước ngọt có gas hay chất caffeine, chocolate, hay nước chanh, nước cam, vì dễ kích thích bọng đái, làm đi tiểu thường xuyên. Trẻ em hay vội vã đi tiểu cho lẹ, để chạy đi chơi, cho nên không đi tiểu hết, có thể bị nhiễm trùng đường tiểu. Có trường hợp vi trùng còn lại trong nước tiểu bành trướng trở lại làm nhiễm trùng trở lại. Cần uống nước nhiều và thường xuyên hơn để giúp đường tiểu thông. Nên đi tiểu thường xuyên hơn là muốn nhịn không đi tiểu. Nếu hay bị nhiễm trùng đường tiểu, nên dùng quần lót bằng vải bông (cotton), ban đêm nên mặc quần rộng, thong thả. Ăn nhiều rau, uống nhiều nước giữ cho khỏi táo bón. Nếu vẫn bị táo bón phải đi găp bác sĩ.
Vài lời nhiễm trùng đường tiểu cho đàn ông: đàn ông ít bị nhiễm trùng đường tiểu hơn đàn bà. Nếu đàn ông bị nhiễm trùng bọng đái thì phải điều trị bằng trụ sinh hay kháng sinh từ 7-14 ngày. Nếu đàn ông chỉ điều trị nhiễm trùng đường tiểu trong một thơì gian ngắn thì không thể thuyên giảm bệnh. Nếu bị nhiễm trùng nhiếp hô tuyến thì phải điều trị lâu hơn, ít ra 4 tuần lễ trở lên. Những nguyên nhân gây nhiễm trùng đường tiểu đàn ông thường là do 1) tuyến nhiếp hộ tuyến nở lớn, bít đường dẫn tiểu, hay đi tiểu không thông, 2) bệnh nhân bị thêm một bệnh khác nữa như bệnh tiểu đường và 3) Khi đặt ống thông tiểu cho đàn ông dễ làm nhiễm trùng đường tiểu. Triệu chứng nhiễm trùng đường tiểu đàn ông thường có: 1) Đi tiểu đau buốt, khi mới bắt đầu tiểu tiện, 2) Đi tiểu thường xuyên, 3) Khi vừa dứt tiểu xong lại muốn đi nữa, 4) Bị nóng sốt, 5) Ói mửa. 7) Đau bụng dưới, 8) Đi tiểu nhỏ từng giọt, 9) Đi tiểu ban đêm thường xuyên, 10) Nước tiểu màu đục, có mầu nâu hay đỏ.
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ung thư khởi phát khi các tế bào tích tụ những tổn hại đủ để thay đổi hành vi bình thường của chúng. Khả năng tích tụ tổn hại tăng theo độ tuổi vì các biện pháp bảo vệ trong mã di truyền, nhằm đảm bảo các tế bào hoạt động vì lợi ích tối ưu của cơ thể, sẽ suy yếu theo thời gian. Vậy thì tại sao những đứa trẻ chưa có đủ thời gian để các tế bào tích tụ tổn hại lại có thể mắc bệnh ung thư? Nếu nhìn qua lăng kính tiến hóa, ung thư phát triển từ sự ‘bất hợp tác’ của tế bào, vốn ban đầu các tế bào sẽ cùng kết hợp với nhau và hoạt động như một cơ quan. Ở trẻ em, các tế bào vẫn đang học cách hợp tác. Ung thư ở trẻ em khởi phát khi xuất hiện các tế bào ‘nổi loạn’ không chịu hợp tác và cứ phát triển bất chấp, gây tổn hại cho cơ thể.
Bộ não con người có thể thay đổi – nhưng thường với nỗ lực rất lớn và diễn ra từ từ, chẳng hạn như khi chúng ta học một môn thể thao hoặc ngoại ngữ mới, hoặc hồi phục sau cơn đột quỵ. Học các kỹ năng mới có tương quan với những thay đổi trong não; điều này đã được nghiên cứu khoa học thần kinh với động vật và quét não chức năng ở người chứng minh. Có lẽ, nếu quý vị thành thạo Giải tích 1 (Calculus 1), thì trong não quý vị sẽ có điều gì đó khác một chút. Các tế bào thần kinh vận động trong não mở rộng và co lại tùy thuộc vào tần suất chúng được vận động – một sự phản ánh của tế bào thần kinh về việc “xài hoặc mất” (use it or lose it).
Chẳng có ai vừa ra khỏi bụng mẹ là đã biết trượt ván, lướt sóng hay thậm chí là đứng kiễng chân. Không giống như các loài động vật hữu nhũ khác, con người không có khả năng giữ thăng bằng khi mới sinh – không có em bé sơ sinh nào vừa đẻ ra là đã biết đi hoặc đứng. Trước khi có được những khả năng đó, trẻ sơ sinh sẽ phát triển thị giác, thính giác, cơ, xương và não. Quá trình này mất nhiều tháng và thậm chí là nhiều năm đối với một số hoạt động.
Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã quyết định trao giải thưởng Nobel về sinh lý học hoặc y học năm 2023 cho hai khoa học gia người Mỹ Katalin Karikó (gốc Hungary) và Drew Weissman hôm nay ngày 2 tháng 10, 2023, vì những khám phá của họ liên quan đến việc biến đổi base của các nucleoside (nucleoside base modifications) cho phép phát triển vắc xin mRNA hiệu quả chống lại COVID-19
Một nhóm các nhà nghiên cứu đã phát triển một phương pháp mới để nghiên cứu cách các gen có thể gây ra bệnh tự kỷ và các bệnh rối loạn về phát triển não bộ (neurodevelopmental disorders) khác: phát triển các cấu trúc nhỏ tương tự như bộ não trong phòng thí nghiệm và điều chỉnh DNA của chúng.
Trung tâm kiểm soát bệnh Hoa Kỳ CDC vừa đưa ra các khuyến nghị về thuốc chủng ngừa Covid cho mùa thu này sau khi thuốc được Cơ quan Quản trị Thực phẩm và Thuốc (FDA) của Hoa Kỳ chuẩn thuận hôm thứ hai, ngày 12 tháng 9, 2023. Sau đại dịch Covid mấy năm vừa qua, kiến thức của quần chúng về các bệnh nhiễm, các thuốc chủng ngừa (vắc xin) đã tăng lên nhiều, cũng như óc phê phán và sự nghi ngờ đối với các biện pháp y tế hay phòng ngừa do chính quyền hay các cơ quan như CDC đề xướng, lắm khi gắn liền với lập trường chính trị của mỗi người, có khi tuỳ theo tiểu bang. Bài sau đây chỉ có tính cách thông tin, dựa trên những nguồn tin tức mà người viết nghĩ là đáng tin cậy. Độc giả cần tham khảo với người săn sóc y tế cho mình để đi tới quyết định có nên dùng vắc xin nào hay không. Sau đây là những điểm chính của các thông báo của CDC cho báo chí, kèm theo chú thích để bàn thêm
Vitamin D là chất dinh dưỡng quan trọng và cần thiết cho sức khỏe. Nó giúp xây dựng và duy trì xương chắc khỏe, đồng thời hỗ trợ chức năng cơ bắp và miễn dịch. Nhưng hầu hết mọi người trên thế giới đều bị thiếu vitamin D, khiến cho nó trở thành loại supplement phổ biến nhất trên thị trường
Lập một kế hoạch điều trị trầm cảm có thể là một thách thức khó khăn. Điều này đặc biệt đúng đối với những bệnh nhân không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường và đang trải qua các liệu pháp thử nghiệm như kích thích các nhân sâu trong não (Deep Brain Stimulation – DBS). Đối với hầu hết các tình trạng bệnh lý, bác sĩ có thể trực tiếp đo lường bộ phận đang được điều trị, chẳng hạn như đo huyết áp đối với các bệnh về tim mạch. Những thay đổi có thể đo lường đóng vai trò là dấu ấn sinh học khách quan (objective biomarker) của quá trình phục hồi, cung cấp các thông tin đáng giá về cách chăm sóc bệnh nhân.
Theo Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA), khoảng 9 trong số 10 toa thuốc ở Hoa Kỳ có kê thuốc đồng dạng (thuốc generic) của một loại thuốc nguyên gốc (brand name). Tuy nhiên, có thể sẽ có nhiều người không biết là loại thuốc họ mua ở hiệu thuốc là thuốc đồng dạng hay thuốc nguyên gốc. Vậy hai loại thuốc này có gì khác biệt không? Và nếu có, nó có quan trọng không?
Từ hương cỏ mới cắt đến mùi của người thân, các loại mùi hương khác nhau luôn quẩn quanh mọi ngóc ngách trong cuộc sống. Ta không chỉ cảm nhận thấy những mùi hương xung quanh, mà chính bản thân ta cũng đang tạo ra nó. Và quý vị có biết là mùi hương cơ thể chúng ta đặc biệt đến mức có thể dùng để phân biệt mỗi cá nhân?
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.