SACRAMENTO.- Bài Báo Của Ký Giả Aaron C. Davis, AP tiết lộ, ngân sách tiểu bang California đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi sự đóng băng của thị trường nhà đất và nền kinh tế trì trệ, hậu quả là thiếu hụt 10 tỉ đô. Theo các nhà phân tích, nếu không cắt giảm lập tức các khoản chi, tiền dự trữ 4.1 tỉ đô của tiểu bang sẽ bị bốc hơi. California sẽ bị bội chi khoảng 2 tỉ đô đúng vào lúc các dân cử bỏ phiếu thông qua ngân sách mới vào mùa hè tới.
Sự thâm hụt tài khóa - bắt đầu vào Tháng Bảy năm tới - trên 50%, lên tới 10 tỉ đô trong hai tài khóa liên tiếp. Trong năm tài khóa hiện nay, tiểu bang đã chi nhiều hơn cho University of California và California State University cộng lại - khoảng 7.2 tỉ đô.
Dân biểu Roger Niello, phó chủ tịch Ủy Ban Ngân Sách Quốc Hội nói bài báo này là lời báo động đối với các nhà dân cử.
Thống đốc Arnold Schwarzenegger tuần qua đã trực tiếp chỉ thị các tổ chức tiểu bang chuẩn bị cắt giảm mạnh chi tiêu. Ông cũng ra lệnh cho Bộ Ngoại Giao xúc tiến dự thảo kế hoạch giảm 10% tất cả các ban. Nếu biện pháp này được thi hành thì đây là đợt cắt giảm lớn nhất kể từ khi Schwarzenegger nắm quyền thống đốc vào năm 2003. Như vậy là vào năm 2008, tiểu bang sẽ phải đối phó với tình trạng thâm thủng từ 5 tới 6 tỉ đô. Chính quyền Schwarzenegger trong những tháng gần đây đã cảnh cáo rằng nếu thị trường nhà đất tiếp tục trì trệ và thị trường tín dụng yếu kém có thể làm ngân sách thâm thủng trầm trọng hơn.
DataQuick Information Systems cho biết hôm Thứ Tư 14-11 rằng số nhà mới xây cũng như nhà của công ty này bán được ở Nam Cali trong Tháng Mười sụt giảm tới mức thấp nhất kể từ năm 1988. Công ty này cũng nói giá nhà trung bình trong vùng đã giảm 8% từ Tháng Mười 2006.
Các nhà phân tích nói khoảng 2.7 tỉ đô quỹ dự trữ của tiểu bang sẽ bị thất thoát vì mức thu thuế lợi tức giảm thấp hơn mong muốn trong mùa hè tới. Khoảng 1 tỉ nữa cũng bị mất đi vì thuế bất động sản tiểu bang giảm thấp do giá nhà giảm. Mặt khác, tiểu bang còn phải giảm thuế lợi tức cho các trường học cần được tài trợ.
Các nhà kinh tế còn cảnh cáo rằng nếu số thương vụ nhà mới tiếp tục giảm sụt, cũng như tình trạng xây dựng, thất nghiệp và phá sản trong kỹ nghệ cho vay tiền mua nhà, sự gia tăng biến động của thị trường chứng khoán sẽ làm tiểu bang California mất đi ngân sách dự trù 154 tỉ đô. Lợi tức giảm sẽ gây khó khăn cho các nhà dân cử muốn xóa bỏ khoảng cách thâm thủng mà không cần phải cắt tài trợ cho các trường, các dự án giao thông và an sinh xã hội.