Mỹ Sẽ Tốn Tới 2 Ngàn Tỉ Đô Chiến Phí Ở Iraq, Afghanistan
OTTAWA (KL) – Dẫn bài của ký giả Ron Scherer, viêt cho The Christian Science Minitor, “Dưới mặt trời này, không có cái gì cho không cả” (Nothing under the sun for free).
Trả chiến phí cho Thế chiến II, dân Hoa kỳ đã mua trái phiếu tiết kiệm và thắt lưng buộc bụng. Tổng thống Harry Truman đã phải tăng thuế và cắt giảm ngân sách ngoài quân sự để trả chiến phí cho cuộc xung đột tại Triều Tiên. Trong chiến tranh Việt Nam Hoa kỳ phải tăng thuế, nhưng vẫn coi chừng việc thâm thủng vọt lên, sau khi Pháp bị vỡ nợ vì chiến tranh xâm lăng Việt Nam.
Chi phí đi vào các cuộc chiến tại Iraq và Afghanistan, Hoa kỳ đã sử dụng thẻ tín dụng của mình, trông cậy vào những người mua như Trung quốc và những người nước ngoài để trả giúp khoản nợ này.
Hiện nay khi Tổng thống Bush hứa để tăng quân số thêm tại Iraq, khiến cho người ta tò mò thêm, bằng cách nào Hoa kỳ sẽ trả hết chiến phí này.
Hoa kỳ hiện nay đang chi ra khoảng 10 tỷ Mỹ kim hàng tháng tại Iraq và Afghanistan.Vào cuối năm nay, tổng số ngân khoản sẽ sấp sĩ gần 600 tỷ Mỹ kim, theo như trả chi phí chiến tranh cho Việt Nam hay Triều Tiên, Hoa kỳ cho điều chỉnh lạm phát.
Tuy nhiên, ảnh hưởng chiến tranh hiện thời vào nền kinh tế khác hẳn ngày xưa nhiều; bởi vì nền kinh tế Hoa kỳ ngày nay lớn hơn ngày xưa rất nhiều. Trong Thế chiến II, một số phân tích gia tính ra Hoa kỳ đã chi ra 30 phần trăm tổng số sản lượng Hoa kỳ cho nỗ lực chiến tranh này. Chiến tranh Triều Tiên, chiến phí cao nhất là năm 1953, tượng trưng 14 phần trăm tổng sản lượng Hoa kỳ, còn chi phí chiến tranh Việt Nam vào khoảng 9 phần trăm. Song cuộc chiến tranh hiện giờ, chiến phí chưa tới một phần trăm tổng sản lượng Hoa kỳ có trị giá 13 tỷ Mỹ kim.
Hoàn nợ chiến phí: Chắc chắn Hoa kỳ có thể mở cuộc chiến trong tương lai, theo lời phân tích gia ngân sách Stan Collender, giám đốc điều hành của Qovris Communications tại Washington. Chiến phí này đang rút ra từ những nguồn của các lãnh vực khác, theo như ông Stan lưu ý. Vì Hoa kỳ mượn nợ để tài trợ chiến tranh, chiến phí này sẽ để cho những thế hệ sau này gánh trả. Ông Stan cho biết “ Cuộc chiến vẫn tiếp tục là một cuộc chiến tốn kém nhất trong các cuộc chiến tranh mà chúng ta đã chiến đấu từ trước tới nay.”
Không giống các uộc hiến tranh lớn xưa kia, Hoa kỳ đã vừa cắt giảm thuế, lại còn tăng thêm chi phí quân sự. “Nói cho đúng, tất cả những tiền chi cho chiến tranh đểu là những tiền mượn nợ,” theo lời của ông Richard Kogan, nhân sĩ lão thành của Trung tâm Ưu tiên Chính sách và Ngân quỹ, một nhà tư vần tại Washington. “Hiện nay như mọi thứ đều cần phải có tiền để trả.”
Vấn đề này đã đặt ra tại Quốc hội Hoa kỳ, Quốc hội đang chờ nghe trình bầy về việc tài trợ chiến tranh trước khi nhà tổng thống đưa ra dự án ngân sách cho kinh phí năm 2008 vào ngày 5 tháng hai này. Phe Dân chủ nắm đa số chuẩn bị cả một dọc câu hỏi, từ chiến phí tương laic ho tới kinh phí cần có cho ngân sách.
“Chúng ta sẽ cân bằng ngân sách trong một năm. Cách hay nhất là chúng ta có thể cân bằng trong 5 năm,” theo lời trính bầy của Đại biểu Dân chủ John Spratt của South Carolina, tân chủ tịch của Uỷ ban Ngân sách thuộc Hạ viện, trong một cuộc phỏng vấn bằng điện thoại. “Nhưng chúng tôi cần phải biết rõ để cản tới mức nào "”
Phỏng tính việc thâm thủng ngân quỹ thực rất khó cho những năm gần đây, bởi vì Bạch ốc đã tài trợ khá nhiều cho chiến tranh qua các khoản chi phụ đột xuất, chưa kể tới ngân quỹ liên bang chi cho an ninh nội chính. Theo bản tường trình của Truy Cứu Vụ của Quốc hội, đó là thói thướng mà các hính quyền khác đã sử dụng cho Chiến tranh Triều Tiên. Năm nay, Bạch ốc đang mong có thêm 100 tỷ Mỹ kim phụ khoản để tài trợ chiến tranh, nhưng Đại biểu Spratt cho biết, ông ta thích chi phí chiến tranh này trở lại ngân sách cũ vì rắng vấn để luận ra chiến tranh không còn đột xuất.
“Gọi nó là đột xuất có nghĩa là chi tiêu không được xem xét tới,” theo như ông Spratt cho biết thêm, vì sau đó việc chi tiêu này chỉ có môt Uỷ ban Chuẩn chi Hạ viện (House Appropriations Committee) duyệt xét. Hơn nữa nhà đại biểu này cho biết, việc chi đột xuất không bị giới hạn theo đúng ngân sách chi hàng năm do Quốc hội đã quyết định. Việc chi tiền này nẩy sinh từ quân sự kể cả những khoản chi phải trả không trực tiếp liên hệ tới cuộc chiến tranh. Ấn định chi một phần ngân sách sẽ chấm dứt thói quen của một số thành viên đưa ra những dự án theo sở thích thành luật để cho thông qua, theo như nhà đại biểu nói.
Các con số so sánh từng cuộc chiến tranh không biết thực hư thế nào đã chi cho cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu. Theo Uỷ ban Chuẩn chi Hạ viện, có một số 471 tỷ Mỹ kim đã xài. Ông Spratt cho biết, sự chi này gần tới 507 tỷ. Vào cuối năm nay, căn cứ vào số tiền mặt bỏ ra, cuộc chiến tranh tại Iraq và Afghanistan sẽ tốn phí gần bằng cuộc chiến Việt Nam (bằng với 650 tỷ Mỹ kim ngày nay) và cuộc chiến Triều Tiên (bằng 691 tỷ Mỹ kim).
Một số phân tích gia cho rằng chiến phí này còn cao hơn theo như Quốc hội Hoa kỳ ước định. Theo cuộc nghiên cứu hồi tháng giêng và được cập nhật trong tháng mười, giáo sư Linda Bilmes của đại học Havard và giáo sư Joseph Stiglitz của đại học Columbia đã ước tính phí ngân sách và kinh tế cho cuộc chiến tranh này là 2 ngàn tỷ Mỹ kim ($2 trillion).
Theo cuộc phỏng vấn qua điện thoại, nữ giáo sư Bilmes cho biết, Quốc hội Hoa kỳ chỉ nhìn thấy tiền mặt nằm bề ngoài, không nhìn thấy chi phí tương lai do cuộc chiến tranh này sẽ phát sinh. Nữ giáo sư nói, phỏng định có 42 ngàn quân xa loại nhẹ đang sử dụng tại Iraq. Chi phí là để cho các quân xa này vận hành, cái chi phí để thay thế các quân xa này mới là chi phí lớn. “Có nghĩa chưa tính vào chi phí cho chiến tranh này.”
Thực sự đúng như thế, cũng như việc chi phí để săn sóc các cựu chiến binh bị thương tật trong tương lai. Giáo sư Bilmes nói “ Sau cuộc nghiên cứu của chúng tôi đã thấy, làm chúng tôi ngạc nhiên như cựu chiến binh VFW (Veterans of Foreign War), cựu chiến Vietnam Vets và những cựu chiến binh khác theo như được biết, ‘Nhờ soi sáng vần đề này ra, các con số của quí ngài thiệt quá thấp.” Sau khi làm việc với các cựu chiến binh Hoa kỳ, nữ giáo sư đã kết luận, chi phí tương lai để săn sóc các thương binh đã cao hơn bà dự tính.
Chỉ nói chi tiền mặt không thôi, người ta đã thấy con số vọt lên trong hai năm qua, theo lời của ông Steve Kosiak, nhà phân tích của Trung tâm Giám sát Ngân sách và Chiến lược, một nhà tư vần tại Washington. Ông này phỏng định Quốc hội Hoa kỳ đã chuẩn y gần 300 tỷ Mỹ kim trong giai đoạn đó. Ông này nói : “Có lẽ chưa tính thêm chi phí trùng tu chiến cụ. Nhưng công bình mà nói, cái đó thuộc phần bí mật, tại sao nó nhiều đến thế.”
Các cuộc thăm dò cho thấy, dân chúng Hoa kỳ chỉ quan tâm về chiến tranh, theo lời ông Dennis Jacobe, nhà đứng đầu kinh tế của cơ quan Gallup Organization tại Washington. Nhưng ông cho biết thêm, “ dân chúng không nghĩ tới việc chi phí.”
Đây mới chỉ là phần nào mà thôi, bởi vì cách tài trợ cuộc chiến tranh xuyên qua tiến trình ngân quỹ phụ, theo lời ông Jacobe. Nhưng cũng vì cuộc chiến tranh không làm cho nền kinh tế Hoa kỳ ngưng trệ, theo như cung cách chiến tranh trong quá khứ. “Thực ra nó chẳng có ảnh hưởng gì ngoài việc chi thâm thủng,” theo như lời của nhà đứng đầu về kinh tế.
Gửi ý kiến của bạn
