WASINGTON - TT Obama tán dương thỏa thuận khung giữa Lục Cường và Iran là “sự hiểu biết lịch sử”, nếu thực hành đuợc, sẽ làm cho thế giới trở thành an toàn hơn.
Nay, Lục Cường và Iran phải đàm phán tiếp để đạt tới thỏa thuận sau cùng nhằm ngăn ngừa Tehran chế bom nguyên tử.
Dân Iran chào mừng thỏa thuận khung trong khi Israel cảnh báo sự tồn vong của họ vẫn bị đe dọa.
Nhà lãnh đạo Hoa Kỳ tuyên bố “Đây là 1 thương luợng dài lâu, giải quyết từng buớc tiến tới hạn chế tiềm năng chế bom nguyên tử - nếu Iran gian lận thế giới sẽ biết”. Ông giải thích: thoả thuận này không đặt căn bản trên sự tin cậy mà là khả năng kiểm soát chưa từng thấy.
Theo thông tin do Bộ ngoại giao Hoa Kỳ phổ biến, Iran phải giảm hơn 2/3 số cơ phận ly tâm dùng trong việc tinh chế uranium cần dùng làm bom nguyên tử. Tehran cũng phải tái thiết kế lò phản ứng nguyên tử để không thể sản xuất nhiên liệu plutonium, cho phép thanh tra kiểm tra định kỳ và cam kết không sản xuất uranium tinh độ trên 3.67% trong ít nhất 15 năm.
Ngoại trưởng Kerry tuyên bố với BBC: chúng ta có kỹ thuật tân tiến để theo dõi uranium từ nôi đến huyệt mộ.
Giới phân tích nhận xét: việc tìm kiếm thỏa ước sau cùng, khó hơn, trước cuối Tháng 6, nếu đạt đuợc sẽ là thắng lợi lớn của vận động ngoại giao.
Trong khi đó một bản tin khác cho biết trước ngày là ngoại trưởng Hoa Kỳ, ông John Kerry đã hưá hẹn ngăn trở Iran có vũ khí nguyên tử và báo động: thời gian kiểm soát tham vọng nguyên tử của Tehran là gấp rút – nhưng, ít người trong số đồng viện của ông Kerry tại Thượng Viện biết trong tiến trình duyệt xét và chuẩn thuận ứng viên ngoại trưởng Tháng 1-2013, ông Kerry đang tìm cách đưa Iran trở lại bàn đàm phán, như là 1 phần trong dự định mật của TT Obama – trong 2 năm tiếp theo, ngoại trưởng Kerry và đoàn thương thuyết của ông đã hoạch định khung của thỏa thuận tương lai để hạn chế chương trình uranium tại Iran.
Tuy thỏa ước sau cùng chưa đạt đuợc, thỏa thuận khung tại hội nghị Lausanne đuợc đánh giá như là thành tựu lớn của nhà ngoại giao 71 tuổi nhậm chức 1 tháng sau ngày hô hào “ý tưởng mới” trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu. Là con của 1 viên chức ngoại giao làm việc trong các điều kiện hậu quả của thế chiến 2, ông Kerry có dòng máu ngoại giao trong toàn chuỗi DNA. Khi nhận trọng trách ngoại trưởng, ông khẳng định 1 đường huớng ngoại giao khác người tiền nhiệm Hillary Clinton. Vị cựu nghị sĩ cũng là luật sư, làm việc đại diện cử tri Massachusetts trong 29 năm đã xắn tay áo tìm kiếm giải pháp cho những vấn để gai góc nhất. Ông Kerry nhận nhiệm vụ ngoại giao giữa lúc hỗn loạn thay thế “muà xuân Arap” từ Ai Cập đến Libya, Syria trong khi các đồng minh Jordan và Thổ Nhĩ Kỳ chật vật xoay trở. Nỗ lực hoà giải Israel và Palestine thất bại, nhưng ông Kerry đuợc ghi công trong việc thương luợng với Nga để loại trừ vũ khí hoá học tại Syria – ông cũng đã vận động thành lập liên minh chống ISIS gồm hàng chục nước Arap và Hôi Giáo. Ông tuyên bố chiều Thứ Năm tại Lausanne “Thương luợng có những lúc rất gay go, căng thẳng, cũng có khi xúc cảm và đối đầu”. Ông nhấn mạnh “Trong 35 năm, Hoa Kỳ chưa bao giờ nói chuyện trực tiếp với Iran như thế này” – ông xác quyết niềm tin vào nỗ lực ngoại giao, về khả năng giải quyết vấn đề. Ông định nghĩa chiến tranh là hậu quả của thiếu vắng hay thất bại ngoại giao. Ông đưa sinh lực vào các cuộc thương thảo trong 18 tháng với 1 phái đoàn tận tụy dưới quyền lãnh đạo không mệt mỏi của thứ trưởng Wendy Sherman.
Liên quan đến cuộc thương lượng nguyên tử với Iran, một bản tin khác cho biết TT Rouhani của Iran tuyên bố qua làn sóng truyền hình toàn quốc hôm thứ Sáu: thỏa thuận khung đạt đuợc với Lục Cường khởi đầu 1 giai đoạn mới trong các quan hệ quốc tế của Iran, sẽ đưa tới các tương tác xây dựng.
Trong phát biểu trực tiếp truyền hình, quốc trưởng Iran nhấn mạnh “Thỏa thuận sau cùng tùy thuộc vào việc thực hành các cam kết của các bên liên quan” – ông nói rõ “các phe kia tuân thủ thì chúng ta cũng tuân thủ”. Theo lời ông Rouhani, quốc tế công nhận quyền tinh chế uranium của Iran.
Mặt khác, bộ trưởng quốc phòng Michael Fallon tuyên bố tại London: với thỏa hiệp nguyên tử, vương quốc Anh có thể mở lại toà ĐS tại Tehran bị đóng năm 2011 khi bị đám đông biểu tình tấn công – ông Fallon tuyên bố với BBC: chúng tôi không có đấu lý với người dân Iran.
Trong khi đó nhà lãnh đạo Israel xác quyết: thỏa thuận sau cùng ký kết với Iran phải bảo đảm quyền sống còn của Israel – 7 nguyên thủ quốc gia đã đồng ý thỏa thuận khung về chương trình tinh chế uranium tại Iran sau nhiều tháng thương luợng căng thẳng.
Sau buổi họp của nội các an ninh hôm Thứ Sáu, Thủ Tướng Netanyahu tuyên bố: chính quyền Israel đoàn kết chống lại thương luợng với Iran. Trong suốt thời gian đàm phán giữa Iran và Lục Cường, Thủ Tướng Netanyahu nhất mực đòi giải thể chương trình nguyên tử của Iran. Ông nhắc lại: không thể tin cậy các nhà lãnh đạo Tehran.
Nay, Lục Cường và Iran phải đàm phán tiếp để đạt tới thỏa thuận sau cùng nhằm ngăn ngừa Tehran chế bom nguyên tử.
Dân Iran chào mừng thỏa thuận khung trong khi Israel cảnh báo sự tồn vong của họ vẫn bị đe dọa.
Nhà lãnh đạo Hoa Kỳ tuyên bố “Đây là 1 thương luợng dài lâu, giải quyết từng buớc tiến tới hạn chế tiềm năng chế bom nguyên tử - nếu Iran gian lận thế giới sẽ biết”. Ông giải thích: thoả thuận này không đặt căn bản trên sự tin cậy mà là khả năng kiểm soát chưa từng thấy.
Theo thông tin do Bộ ngoại giao Hoa Kỳ phổ biến, Iran phải giảm hơn 2/3 số cơ phận ly tâm dùng trong việc tinh chế uranium cần dùng làm bom nguyên tử. Tehran cũng phải tái thiết kế lò phản ứng nguyên tử để không thể sản xuất nhiên liệu plutonium, cho phép thanh tra kiểm tra định kỳ và cam kết không sản xuất uranium tinh độ trên 3.67% trong ít nhất 15 năm.
Ngoại trưởng Kerry tuyên bố với BBC: chúng ta có kỹ thuật tân tiến để theo dõi uranium từ nôi đến huyệt mộ.
Giới phân tích nhận xét: việc tìm kiếm thỏa ước sau cùng, khó hơn, trước cuối Tháng 6, nếu đạt đuợc sẽ là thắng lợi lớn của vận động ngoại giao.
Trong khi đó một bản tin khác cho biết trước ngày là ngoại trưởng Hoa Kỳ, ông John Kerry đã hưá hẹn ngăn trở Iran có vũ khí nguyên tử và báo động: thời gian kiểm soát tham vọng nguyên tử của Tehran là gấp rút – nhưng, ít người trong số đồng viện của ông Kerry tại Thượng Viện biết trong tiến trình duyệt xét và chuẩn thuận ứng viên ngoại trưởng Tháng 1-2013, ông Kerry đang tìm cách đưa Iran trở lại bàn đàm phán, như là 1 phần trong dự định mật của TT Obama – trong 2 năm tiếp theo, ngoại trưởng Kerry và đoàn thương thuyết của ông đã hoạch định khung của thỏa thuận tương lai để hạn chế chương trình uranium tại Iran.
Tuy thỏa ước sau cùng chưa đạt đuợc, thỏa thuận khung tại hội nghị Lausanne đuợc đánh giá như là thành tựu lớn của nhà ngoại giao 71 tuổi nhậm chức 1 tháng sau ngày hô hào “ý tưởng mới” trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu. Là con của 1 viên chức ngoại giao làm việc trong các điều kiện hậu quả của thế chiến 2, ông Kerry có dòng máu ngoại giao trong toàn chuỗi DNA. Khi nhận trọng trách ngoại trưởng, ông khẳng định 1 đường huớng ngoại giao khác người tiền nhiệm Hillary Clinton. Vị cựu nghị sĩ cũng là luật sư, làm việc đại diện cử tri Massachusetts trong 29 năm đã xắn tay áo tìm kiếm giải pháp cho những vấn để gai góc nhất. Ông Kerry nhận nhiệm vụ ngoại giao giữa lúc hỗn loạn thay thế “muà xuân Arap” từ Ai Cập đến Libya, Syria trong khi các đồng minh Jordan và Thổ Nhĩ Kỳ chật vật xoay trở. Nỗ lực hoà giải Israel và Palestine thất bại, nhưng ông Kerry đuợc ghi công trong việc thương luợng với Nga để loại trừ vũ khí hoá học tại Syria – ông cũng đã vận động thành lập liên minh chống ISIS gồm hàng chục nước Arap và Hôi Giáo. Ông tuyên bố chiều Thứ Năm tại Lausanne “Thương luợng có những lúc rất gay go, căng thẳng, cũng có khi xúc cảm và đối đầu”. Ông nhấn mạnh “Trong 35 năm, Hoa Kỳ chưa bao giờ nói chuyện trực tiếp với Iran như thế này” – ông xác quyết niềm tin vào nỗ lực ngoại giao, về khả năng giải quyết vấn đề. Ông định nghĩa chiến tranh là hậu quả của thiếu vắng hay thất bại ngoại giao. Ông đưa sinh lực vào các cuộc thương thảo trong 18 tháng với 1 phái đoàn tận tụy dưới quyền lãnh đạo không mệt mỏi của thứ trưởng Wendy Sherman.
Liên quan đến cuộc thương lượng nguyên tử với Iran, một bản tin khác cho biết TT Rouhani của Iran tuyên bố qua làn sóng truyền hình toàn quốc hôm thứ Sáu: thỏa thuận khung đạt đuợc với Lục Cường khởi đầu 1 giai đoạn mới trong các quan hệ quốc tế của Iran, sẽ đưa tới các tương tác xây dựng.
Trong phát biểu trực tiếp truyền hình, quốc trưởng Iran nhấn mạnh “Thỏa thuận sau cùng tùy thuộc vào việc thực hành các cam kết của các bên liên quan” – ông nói rõ “các phe kia tuân thủ thì chúng ta cũng tuân thủ”. Theo lời ông Rouhani, quốc tế công nhận quyền tinh chế uranium của Iran.
Mặt khác, bộ trưởng quốc phòng Michael Fallon tuyên bố tại London: với thỏa hiệp nguyên tử, vương quốc Anh có thể mở lại toà ĐS tại Tehran bị đóng năm 2011 khi bị đám đông biểu tình tấn công – ông Fallon tuyên bố với BBC: chúng tôi không có đấu lý với người dân Iran.
Trong khi đó nhà lãnh đạo Israel xác quyết: thỏa thuận sau cùng ký kết với Iran phải bảo đảm quyền sống còn của Israel – 7 nguyên thủ quốc gia đã đồng ý thỏa thuận khung về chương trình tinh chế uranium tại Iran sau nhiều tháng thương luợng căng thẳng.
Sau buổi họp của nội các an ninh hôm Thứ Sáu, Thủ Tướng Netanyahu tuyên bố: chính quyền Israel đoàn kết chống lại thương luợng với Iran. Trong suốt thời gian đàm phán giữa Iran và Lục Cường, Thủ Tướng Netanyahu nhất mực đòi giải thể chương trình nguyên tử của Iran. Ông nhắc lại: không thể tin cậy các nhà lãnh đạo Tehran.
Gửi ý kiến của bạn
