WASHINGTON - Theo tin AP, chính phủ Hoa Kỳ đang xúc tiến chương trình trị giá hàng tỉ đô để chế tạo hệ thống vệ tinh dọ thám thế hệ mới, nỗ lực mới nhất của Ngũ Giác Đài kể từ khi hủy bỏ hệ thống Future Imagery Architecture đầy tham vọng và đắt tiền hai năm vê trước. Hệ thống mới được goị là BASIC sẽ hoạt động vào năm 2011 với chi phí vào khoảng từ 2 tới 4 tỉ đô, theo các viên chức có liên quan tới chương trình này.
Các vệ tinh thu hình do thám sẽ được sử dụng để thu thập thông tin hiện lên trên màn ảnh từ vũ trụ về hoạt động của các tổ chức khủng bố và các chính phủ thù địch, chẳng hạn như các trại huấn luyện quân sự hoặc các vị trí tình nghi đặt bom nguyên tử…Các vệ tinh này cũng có thể được dùng vào việc khảo sát sự tàn phá của các trận bão, cháy rừng và dịch họa thiên tai khác.
Nhiều viên chức, dân cử và các chuyên viên quốc phòng Hoa Kỳ thắc mắc về chương trình quá đắt tiền này, cũng như chương trình chết yểu trước đó vì lãng phí thời gian và tiền bạc.
Sở Dọ Thám Quốc Gia (The National Reconnaissance Office) đã mất 6 năm và hàng tỉ đô la cho Future Imagery Architecture ( FIA) trước khi quyết định loại bỏ vào Tháng Chín 2005. Boeing, nhà thầu số một đã sửa chữa những trục trặc kỹ thuật khi phát minh vệ tinh điện tử này, và đốt mất khoảng 3 tỉ đô trước khi Ngũ Giác Đài quyết định cho thực hiện.
Các viên chức cũng đồng thời nói rằng Ngũ Giác Đài xác nhận có nhiều sự chọn lữa nhưng chương trình mới này quan trọng vì có ít tham vọng hơn so với chương trình trước đó đã được thay thế. Mặt khác, một vệ tinh thương mại đã được DigitalGlobe phóng đi hồi Tháng Chín có thể giúp trông thấy hình dáng những vật thể chỉ nhỏ 20 inch trong không gian. Trong Tháng Tư, một vệ tinh cũng đã được phóng đi có nhiệm vụ quan sát những vật thể 16 inch. Năm 2011, vật thể chưa tới 10 inches có thể được nhìn thấy.
Quân đội Hoa Kỳ cũng đã ký một hợp đồng trị giá 1 tỉ đô với hai công ty vệ tinh thương mại để mua lại hình ảnh không gian. Mỗi một hợp đồng trị giá 500 đô cho một vệ tinh, được phóng lên, được bảo hiểm và thu hình ảnh tốn xấp xỉ 200 triệu đô.
Ủy Ban Tình Báo hai viện Quốc Hội Hoa Kỳ đã chỉ trích Bộ Quốc Phòng và các công ty điều hành các chương trình không gian do thám nói trên. Một nửa chương trình đã làm tăng thêm ít nhất là 50% chi phí. Tính ra hàng năm Bộ Quốc Phòng chi khoảng 20 triệu đô cho các chương trình không gian.