WASHINGTON (Washington Post) -- TB Illinois, Quận Cook County, phụ nữ không còn có xe đi khám ung thư ngực định kỳ do cơ quan phòng chống ung thư như trước đây. TB Michigan, đóng cửa 20 trạm nghiên cứu và nhiều nhà khoa học nghỉ làm việc nghiên cứu về cá ở Đại Hồ. TB New Jersey, cho nghĩ việc nhiều công chức tiểu bang, và một số thành phố không tổ chức lễ July 4 vì không đủ tiền tra lương và chi phí. Và TB California của chúng ta, tại San Fernando Valley, Everardo Orozco, 53, không còn được tài trợ tiền mua thuốc trị bịnh AIDS, được lâu nay khoảng 400 Đo/ tháng, nhờ đó mà y kéo dài được sự sống.
Ngân sách của các tiểu bang trên bị ảnh hưởng trầm trọng bới sự suy thoái kinh tế của Mỹ. Nhưng đó chỉ là những thí dụ điển hình. Không phải chỉ những tiểu bang tiêu biểu vừa kể trên bị ảnh hưởng, mà ít nhứt phân nửa tổng số tiểu bang của nước Mỹ đang chịu hậu quả của tình hình suy thoái kinh tế Mỹ.
Vì thu không đủ nên chánh quyền phải cắt giảm kinh phí của y tế, giáo dục, giảm công chức và chi phí điều hành công sở, tăng giờ đóng cửa và giảm giờ mở cửa để phục vụ người dân vào cuối tuần như trước đây. DMV là trường hợp cụ thể.
Khác với ngân sách liên bang được vay mượn khi khiếm hụt và tìm nguồn thu để trả sau hầu điều hành việc nước chuyện dân, nhiều tiểu bang hiến pháp tiểu bang không cho phép, chỉ được lấy thu bù chi thôi.
Mà tăng thuế thì người dân không còn khả năng đóng góp nữa. Nên để tránh khiếm hụt ngân sách, chỉ có cách tận thu và giảm chi. New Jersey khiếm hụt $3 tỷ, New York, $5 tỷ, v.v. Đặc biệt, California khiếm hụt $16 tỷ. Nên TĐ Gov. Arnold Schwarzenegger (Cộng Hòa) phải để nghị cắt tài khoản của giáo dục $4.8 tỷ. Ước lượng khoảng 20,000 giáo viên, cố vấn, nhân viên thư viện, điều dưỡng đã nhận được giấy tạm thời nghỉ việc.
Los Angeles, là một học khu lớn nhứt, kinh phí ngân sách là $6 tỷ bị cắt $460 triệu, coi như phải đóng cửa tất cả cơ sở của ngành giáo dục suốt hai tuần. Tại Thousand Oaks, Calif., học khu Conejo Valley Unified School District, có 30 trường học và 22,000 học sinh, phải đóng cửa hai trường tiều học trong năm tới.
TĐ Schwarzenegger đề nghị cắt $650 triệu kinh phí của chương trình y tế Healthy Families Program và Medi-Cal, đang phục vụ cho 7 triệu người cao niên, trẻ em binh tật. Người hưởng MediCal không còn phúc lợi về chữa răng nữa. Chương trình bịnh AIDS bị cắt $11 triệu.
Theo thăm dò của AP, trên qui mô toàn quốc Mỹ, sẽ có 10 triệu người mất phúc lợi về răng, không thể đi bác sĩ chuyên khoa và mua thuốc chánh hiệu.