Quận Cam: Y Tế Cắt, 1 Trường Đóng Cửa; Văn Khố Tị Nạn Đông Nam Á UCI Co Cụm
QUẬN CAM (VB) -- Tình hình suy thoáí kinh tế đang làm suy yếu nhiều sinh hoạt tại Quận Cam, từ y tế cho tới giaó dục, và bây giờ gây nỗi lo là sẽ làm hại cả một kho tàng sử liệu về người tị nạn Việt Nam.
Bản tin trên báo O.C. Register hôm 13-7-2009 cho biết rằng hệ thống y tế St. Joseph Health System sẽ cắt giảm 159 nhân viên tại Quận Cam kể từ Thứ Ba 14-7-2009.
Kevin Andrus, phát ngôn nhân của St. Joseph, nói rằng sa thải nhân viên sẽ thực hiện ở bệnh viện St. Jude Medical Center ở Fullerton, St. Joseph Hospital ở Orange, Mission Hospital ở Mission Viejo, và ở văn phòng Health System ở Orange.
Cắt giảm nhân viên đợt này có từ giám đốc cho tới nhân viên cấp thấp nhất.
Hệ thống bệnh viện Công Giáo cắt như thế là 1.7%, trong khi toàn hệ thống có 19,500 nhân viên toàn qúôc và trong đó là 9,000 người ở Quận Cam.
Trong cả năm 2009 tới giờ, ngành y tế Quận Cam đã cắt giảm ở nhiều bệnh viện.
Bệnh viện Irvine Regional Hospital đã đóng cửa hồi tháng 1-2009 để sẽ tân trang trong vòng 18 tháng và sẽ sáp nhập vào Hoag Memorial Hospital Presbyterian -- đã có 510 nhân viên mất việc vì việc đóng cửa này.
Lại có thêm 580 nhân viên ở bệnh viện South Coast Medical Center nhận giấy cắt giảm trong kế hoạch bệnh viện Mission Hospiatla mua lại cơ sở y tế ở thị xã Laguna Beach này. Khi sáp nhập hoàn tất hôm 30-6-2009, có 100 nhân viên ở South Coast không được thuê lại.
Trong khi đó, bản tin hôm Thứ Sáu 10-7-2009 trên báo O.C. Register cho biết trường hoc5 Công Giáo St. Anthony’s Claret Catholic School tại Anaheim cho biết sẽ đóng cửa sau 52 năm hoạt động, vì số học sinh ghi danh mùa thu này đã suy giảm mất 61% kề từ niên khóa 2006-2007.
Hồi năm ngoái, ghi danh ở trường này là 173 học sinh, trong khi mới 3 năm trứơc, có tới 285 học sinh ghi danh.
Y tế cắt giảm, giaó dục suy giảm, và rồi kho tàng sử liệu về tị nạn Việt cũng gặp nguy: Văn khố có tên là Southeast Asian Archive tại đaị học UCI -- nơi duy nhất trên thế giới có sưu tập các hồ sơ về ngùi tị nạn và di dân từ Việt Nam, Cam Bốt và Lào tới sống ở Hoa Kỳ.
Báo Los Angeles Times kể rằng người quản thư làm việc toàn thời gian Anne Frank đã về hưu năm 2007, và Hội Đồng Cố Vấn của Văn Khố đã vận động UCI ráo riết để xin tìm người vào thay, nhưng UCI đã ngưng thuê nhân viên mới vì thiếu ngân sách, và mới đây mới chỉ định bà Christian Woo trong nhóm quản thư của UCI sang để một phần thời gian chăm sóc Văn Khố này. Bà Woo thì bận trước giờ với nhiệm vụ quản thư nghiên cứu cho Ban Nghiên Cứu về Phụ Nữ Học, và về Mỹ Latin. Bây giờ sẽ chia thêm một ít thì giờ cho Văn Khố Tị nạn Đôngnam Á.
Giaó sư Linda Vo, Trưởng Phòng Nghiên Cứu về Người Mỹ gốc Á tại UCI, nói với báo Los Angeles Times rằng tình hình này là cắt giảm chung mọi mặt, nhưng sẽ ảnh hưoỏng tới các thư viện và văn khố ở nhiều mặt.
Sau khi Cuộc Chiến VN kết thúc, gần 1 triệu người tị nạn Đông Nam Á định cư ở Hoa Kỳ từ 1975 cho tới đầu thập niên 1980s, và bây giờ Quận Cam trở thành nơi có dân Mỹ gốc Việt đông nhất ở ngoài VN. Hầu hết các hồ sơ và tài liệu về ngừơi tị nạn Việt Nam đều nằm trong Văn Khố Tị Nạn Đông Nam Á ở UCI.
Giáo sư Linda Võ nói với L.A.Times rằng bà và nhiều người khác lo ngại tình hình cắt ngân quỹ sẽ không làm cho văn khố này ghi nhận tiếp được các kinh nghiệm của người Mỹ gốc Việt vẫn còn đang biến đổi.