Trong nhiều năm liền, các nhà kinh tế đã cảnh cáo nước Mỹ không thể nào ngăn chặn nổi tình trạng nợ nần dâng cao ngập đầu đã bào mòn thẻ tín dụng quốc gia bởi các món nợ nhập cảng xe hơi, xăng dầu, mặt hàng điện tử và các loại hàng hóa khác. Họ còn nói thêm, các hóa đơn sắp tới hạn thanh toán.
Mười sáu năm đã qua kể từ khi Hoa Kỳ trở thành người vay nợ, người mua trong khi phần lớn thế giới còn lại là người cho vay, và là người bán, nền kinh tế toàn cầu có vẻ như đang trải qua sự thay đổi căn cơ. Các nhà xuất cảng Hoa Kỳ nay nóng ruột đang tìm cách mở rộng thị phần ở nước ngoài cho sản phẩm của họ. Người tiêu thụ Hoa Kỳ bắt đầu hạn chế sự tiêu pha vô tội vạ vì lo sợ bong bóng địa ốc sắp nổ tung. Hoa Lục, Trung Đông, Trung Âu và châu Phi đã thu hút thêm ngày càng nhiều các nhà nhập cảng thế giới. Kết quả là thay vì lệ thuộc Hoa Kỳ, kinh tế thế giới trở nên thăng bằng hơn.
Hiện nay đồng đô la trở thành yếu kém so với đồng euro, đồng bảng Anh và nhiều loại tiền khác. Đồng Euro đã leo lên tới hối suất 1.40/USD hồi tuần qua, cao nhất kể từ khi nó ra đời vào năm 1999. Trong khi đó mức thâm thủng mậu dịch của Hoa Kỳ vào cuối 2005 đã lên tới kỷ lục chưa từng có trong lịch sử: 6.8% tổng sản lượng quốc nội (GDP), gồm trị giá tất cả hàng hóa và dịch vụ sản xuất tại Hoa Kỳ. Trong quý hai năm nay, mức này xuống còn 5.5% nhưng e rằng đó chỉ là khởi đầu trong năm.
Kinh tế gia của trường Đại Học Harvard, Kenneth Rogoff, cựu trưởng phòng kinh tế Quỹ Tiền Tệ Thế Giới (IMF), nói ông hy vọng sẽ thu ngắn mức thâm hụt cán cân mậu dịch, bằng cách làm cho nó sụt thêm 1.5% nữa. Joseph P. Quinlan, trưởng phòng chiến lược quảng cáo Bank of America cũng nói rằng trong nhiều trường hợp "chúng tôi không chỉ bán nhiều hơn cho phần thế giới còn lại, mà còn siết lưng buộc bụng ở nhà."
Trong khoảng thời gian từ 1999 tới 2006, kinh tế Hoa Kỳ tăng trưởng trung bình khoảng 2.9%/năm, trong khi Đức và Nhật là 1.4%, theo IMF. Tăng trưởng nhanh có nghĩa là nhập cảng nhiều. Nhiều người giàu Mỹ tung tiền mua đồ chơi Hoa Lục, xe gắn máy Đức, áo thun Mauritian và xe hơi Nhật. Giá nhà tăng vọt khiến nhiều người tiêu thụ có cảm giác rằng họ có thêm nhiều tiền trong tay thúc đẩy việc tiêu xài vung tay hơn bao giờ hết.
Trong nhiều năm liền Hoa Kỳ mua nhiều hàng nhập cảng hơn là xuất cảng. Trong quý hai năm nay, mức thâm thủng lên tới 191 tỉ đô. Để có tiền trả nợ hàng nhập cảng, Hoa Kỳ phải thu hút khoảng 2.1 tỉ đô đầu tư ngoại quốc mỗi ngày. Tuy nhiên đến nay thì mọi điều kiện đã thay đổi khủng khiếp. Theo IMF, tốc độ tăng trưởng của Hoa Kỳ trong năm 2007 dự báo khoảng 2%, đã tụt lại đàng sau so với Đức và Nhật, khoảng 2.6%. Mười ba nước Liên Âu có thể đạt tốc độ tăng trưởng 2.5% trong năm nay, theo Bank of America.
Thị phần hàng hóa xuất cảng của Hoa Kỳ trên toàn cầu đã giảm xuống còn 14.3%, thấp nhất kể từ cuộc suy thoái kinh tế 1991 - 92, theo IMF. Năm 2000, hàng hóa Hoa Kỳ xuất cảng vọt lên 18.8%. Trong khi đó ngược lại thì Ba Tây, Nam Phi, Ấn Độ và các nước đang phát triển khác chiếm 40.1% thị phần xuất cảng toàn cầu, tăng 28.4% trong năm 1991.
Tất nhiên trong khi Hoa Lục và Ấn Độ trở thành thị trường lớn của các công ty Mỹ hơn trước đây, còn khoảng 1 tỉ người thợ châu Á có thu nhập thấp hơn 2 đô/ngày. Quinlan, nhà chiến lược của Bank of America nói: "Họ có thể mua được một chai Coke, nhưng chờ tới khi họ có thể sắm được xe hơi và máy điện đoán, sự thăng bằng toàn cầu vẫn sẽ rất chậm thực hiện."
Gửi ý kiến của bạn
