Hằng năm đến ngày Rằm Tháng Bảy Âm lịch (vào khoảng giữa tháng Tám) các chùa Phật giáo đều có tổ chức Lễ Vu Lan để Phật tử đến lạy Phật và cầu nguyện cho chư hương linh cửu quyền thất tổ được siêu sanh tịnh độ và phụ mẫu hiện tiền có được đời sống an lành phước lộc.
Phật tử ở Việt Nam sau khi cúng kiến ông bà cha mẹ có tục lệ "mông sơn thí thực" nghĩa là "cúng cô hồn", bố thí , dâng tặng thức ăn cho những oan hồn , uổng tử.
Theo Thầy Thích Kiến Khai , trụ trì chùa Hoa Nghiêm thì danh từ Vu Lan dịch âm từ tiếng Phạn, Vu Lan Bồn, có nghĩa là cứu tội những người đang bị đọa trong địa ngục.
Lễ Vu Lan có từ Bà Mục Liên Thanh Đề là mẹ của Ngài Mục Kiền Liên, một đệ tử của Đức Phật Thích Ca. Lúc còn sống Bà Thanh Đề gây nhiều tội ác nên khi chết bà bị đọa vào địa ngục, làm ngạ quỉ đói khổ.
Ngài Mục Kiền Liên sau khi đắc đạo, chứng quả A La Hán, đã vận dụng thiên nhãn để tìm xem mẹ tái sinh ở đâu. Ngài thấy mẹ bị đọa vào địa ngục, ngạ quỉ, gầy ốm, đói khát rất khốn khổ. Ngài vô cùng đau xót, trở về bạch Phật và xin được chỉ dạy cách cứu mẹ. Đức Phật dạy , ngày Rằm Tháng Bảy là ngày Tự Tứ của các Chư Tăng, sau ba tháng an cư kiết hạ, thân tâm các chư tăng rất thanh tịnh, vì vậy lời chú nguyện có nhiều năng lực giải trừ tội ác.
Đức Phật khuyên Ngài Mục Kiền Liên xin các Chư Tăng hiền Thánh chú nguyện cho thì cha mẹ bảy đời quá vãng cũng như hiện tiền đều được nhiều ơn phước cứu độ. Ngài Mục Kiền Liên vâng lời Phật dạy , đến ngày Rằm Tháng Bảy mua sắm lễ vật dâng cúng các chư tăng, hiền thánh và xin các Ngài chú nguyện cho mẹ. Ngay sau đó Mẹ Ngài Mục Kiền Liên được giải thoát kiếp ngạ quỉ và sinh lên cõi Trời.
(Những lời chú nguyện của các bậc hiền thánh coi như một bài kinh giảng, vong linh nghe theo lời giảng, nếu tự chuyển hóa được sự sân hận thành từ bi hỷ xả, thì ngay khi có được lòng từ bi hỷ xả tuyệt đối tâm sẽ thoát địa ngục, lên Niết Bàn ngay).
Từ đó Phật tử theo gương Ngài Mục Kièn Liên, hằng năm tổ chức ngày Đại Lể Vu Lan Báo Hiếu vào Rằm tháng Bảy. Đó là ngày Phật tử nhớ ơn và đền ơn sanh thành dưỡng dục của mẹ cha.
Trong ngày nhớ ơn mẹ, ở Nhật có tục lệ cài hoa hồng lên áo. Người nào còn mẹ thì cài hoa hồng đỏ, người nào không còn mẹ thì cài hoa hồng trắng. Một vị sư VN đi du học ở Nhật thấy tập quán này có ý nghĩa nên du nhập vào VN. Phong trào "Bông hồng cài áo" ngày Vu Lan được Phật tử hưởng ứng và phổ biến rộng rãi từ đó.
Chữ "HIẾU" rất quan trọng trong đạo Phật. Qua kinh điển Phật dạy, công ơn của cha mẹ thật cao rộng, sâu dày, vô lượng , vô biên. Người nào dù đóng góp nhiều công đức, xây chùa, đúc tượng, cúng dường Chư Tăng nhiều bao nhiêu đi nữa, mà bất hiếu với cha mẹ thì cũng không được coi là Phật tử, là con của Phật được. Đạo Phật là đạo Hiếu.
Tình mẹ thương con bao la như Trời biển. Nói đến tình mẹ thì không có thứ tình cảm nào đậm đà, thiêng liêng và bất diệt như tình mẹ thương con. Nhất là những bà mẹ VN, sống trong chinh chiến lâu dài, nghèo khó, suốt đời chỉ biết chịu đựng gian khổ, hy sinh cho con.
Mẹ thương con từ lúc bào thai còn trong bụng mẹ. Rồi khi con lọt lòng, nghe con khóc chào đời, mẹ cũng cảm động ứa nước mắt theo. Từ đó cuộc đời mẹ gắn liền với cuộc đời con. Nụ cười đầu tiên của con (mụ bà dạy) làm mẹ sung sướng vô cùng. Con là núm ruột, là hòn máu, là niềm vui, là kho tàng vô giá của mẹ. Con đau mẹ lo, con vui mẹ mừng. Nghe con bập bẹ nói, nhìn con chập chững bước đi đầu tiên, lòng mẹ vui mừng biết bao!
Dần dà với thời gian con khôn lớn, mẹ luôn bên cạnh, dẫn dắt con từng bước, đi đến trường học, đi ra trường đời. Con thành danh mẹ vui mừng. Con ngổ nghịch, hư hỏng mẹ tha thứ. Mẹ thương con vô điều kiện. Mẹ là dòng suối tắm mát, là dòng sông êm đềm, là vòng tay ấm áp che chở cuộc đời con.
Có biết bao nhiêu vần thơ, bao nhiêu câu hò câu hát ca tụng tình mẹ thiêng liêng. Trên thế gian này tình cảm nào rồi cũng dần phai với thời gian, chỉ có tình mẹ thương con là thiên thu bất tận. Trái tim mẹ là một kỳ quan của thế giới. Mẹ thương con dù con bao nhiêu tuổi già, Mẹ thương con cho đến giờ phút cuối cùng của cuộc đời mẹ.
Vì vậy giờ phút này người nào còn mẹ thì nên biết mình là người có diễm phúc. Không có niềm vui nào bằng niềm vui còn mẹ, và cũng không có nỗi buồn nào xót xa bằng nỗi buồn mất mẹ:
"Con có mẹ con còn tất cả,
Mẹ đi rồi ,tất cả cùng đi
Trong huyệt lạnh mẹ có nghe con khóc
Khóc bây giờ và mãi mãi ngàn sau!"
Làm cách nào để trả hiếu, trả cho được trọn vẹn công lao của cha mẹ nuôi dưỡng, thương con, lo cho con"
Đến ngày Father's Day, hay Mother's Day người Mỹ đưa cha mẹ đi ăn ở nhà hàng, hay mua cho cha mẹ một món quà gì đó. Người Việt Nam với truyền thống dân tộc, có nhiều người con hiếu thảo chăm sóc cha mẹ chu đáo hơn. Nhưng người đời thường trả hiếu cho cha mẹ bằng cách cung phụng tiền bạc, vật chất, sớm hôm thăm viếng, thuốc thang khi cha mẹ ốm đau, khi cha mẹ mất thì làm đám tang rình rang, trả hiếu một lần chót cho cha mẹ được vui dạ ở chốn suối vàng.
Nhưng, Đạo Phật chủ trương chết chưa phải là hết, mà còn phải sinh tử luân hồi trong lục đạo để trả cái nghiệp báo mà mình đã gieo ở kiếp này. Nếu con cái chỉ đem vật chất ra đền đáp công ơn cha mẹ , thì con cái không thể nào đền trả đầy đủ cái công ơn Trời bể của mẹ cha. Dù con có cho cha mẹ bao nhiêu tiền bạc, tiền bạc có giúp ích phần nào vật chất, chứ không đem lại cho cha mẹ đời sống tinh thần an lạc, tự tại.
Phật dạy cách trả ơn quý báu nhất là giúp cha mẹ có lòng tin ở luật "Nhân quả", làm lành, tránh dữ, giúp cha mẹ nuôi dưỡng và phát triển tứ vô lượng tâm "Từ Bi Hỷ Xả" là bốn đức tính cao quý nhất.
Được như vậy thì cha mẹ sẽ có được đời sống an lành , an vui hiện tại, nhờ nếp sống hiền hòa thanh tịnh này , khi lâm chung cha mẹ sẽ tự tại, thanh thản ra đi và được vãng sanh về cõi Niết Bàn. Chỉ có cách này con cái mới đền đáp được trọn vẹn công ơn dưỡng dục sinh thành của mẹ cha.
Trong Mùa Vu Lan năm nay, từ Thanh Minh ThiềnViện ở Việt Nam, ngày 1 Tháng 8, 2007, Hòa Thượng Thích Quảng Độ đã gởi Thông Điệp tới Phật tử trong và ngoài nước, đại ý nhắc nhở Mùa Vu Lan là Mùa báo Hiếu. Báo hiếu chỉ có ý nghĩa đích thực khi đại nguyện cứu khổ độ sanh được thể hiện trọn vẹn, bởi thế, ở đâu có khổ đau, ở đó cần đến năng lực từ bi cứu độ.
Giữa bối cảnh đầy khổ đau phiền lụy hiện nay, mỗi chúng ta hãy cố gắng là Bồ Tát Địa Tạng, không ngại có mặt ngay tại ngục tối A Tỳ. Với hạnh nguyện lớn lao như thế, chúng ta mới thắp sáng tinh thần cứu độ, mới thắng lướt mọi sự áp chế và mới đáp ứng nhu cầu tâm linh của mọi giới quần chúng.
Hiếu đạo là Phật đạo, Hiếu tâm là Phật tâm, Hiếu hạnh là Phật hạnh, thế nhưng chỉ bạt độ oan hồn uổng tử , nhưng không phát tâm cứu hộ người sống lâm cảnh đọa đày, đó cũng chưa phải là hiếu đạo, cũng chưa phải là hạnh nguyện xuất trần.
Bài học hiếu để sống thực mà ta có thể truyền đạt đó là, tích cực dấn thân, dấn thân chứ không là vong thân, chỉ có dấn thân theo lý tưởng của Bồ Tát đạo, chúng ta mới thật sự cứu mình, giúp người. Mặt khác, nếu vì lợi dưỡng đánh mất bồ đề tâm, thì dù làm bất cứ điều gì , ngay cả những việc mà mình cho là thiện cũng chỉ là công cụ của thế quyền, tiếp tay tục hóa Phật Giáo, làm phân rã hàng ngũ Tăng già, đây là bài học bất hiếu với Phật, với Tổ , với các bậc tiền bối hữu công.
Trước khi chấm dứt Hòa Thượng Thích Quảng Độ thay mặt Hội
Đồng Lưỡng Viện, khuyến thỉnh chư vị nỗ lực hơn nữa trong sự nghiệp hoằng truyền chánh pháp, hết lòng gìn giữ tổ ấn tôn phong, sách tấn hàng hậu học bước theo dấu chân của Chư Lịch Đại Tổ Sư, kiên vững trước mọi nguy khốn, bảo vê năng lực hòa hợp thanh tịnh, một lòng vì đạo,vì sự khổ đau của tất cả muôn loài để mãi là ngọn hải đăng giữa đêm dài lịch sử.
Cuối Thông Điệp Hòa Thượng Thích Quảng Độ viết, bằng tất cả lòng tri ân và báo ân sâu xa lên Đức Phật, tôi xin nhất tâm cầu nguyện nền văn minh từ bi luôn tăng triển, chánh pháp trường tồn, thế giới nhân loại chung sống hòa bình, dân tộc tự do bình đẳng và quyền con người mãi được tôn trọng.
Gửi ý kiến của bạn
