Từ trái: nhà báo Vi Anh, DB Trần Thái Văn, và ông Tham Vụ Tòa Đại Sứ Mỹ ở Bangkok.
Bangkok (Vi Anh).- Vận động tận tình, tiếp đón trọng thể, nhưng vấn đề Anh Lý Tống trở nên nhỏ trong tương quan ngoại giao và giao thương đang phát triển mạnh của tam giác Washington, Bangkok, và Hà Nội. Viện Chưởng lý Thái Lan hứa sẽ "vô tư" và chưa thể biết quyết định của Toà. Nếu Toà xét hành động của Lý Tống là chánh trị thì không phán quyết dẫn độ. Ngược lại nếu có tính hình sự sẽ tuyên phán dẫn độ. Trong hai trường hợp, Anh Lý Tống lẫn CS Hà Nội đều có 15 ngày để kháng án.
Viện Chưởng lý Thái Lan cho biết quyết định tối hậu có dẫn độ hay không thuộc Bộ Ngoại giao. Vị Chưởng lý trực tiếp thụ lý nội vụ ra hành lang đáp cái chào theo kiểu Phật Giáo của nhà báo Vi Anh, với hai tay chấp xá và với câu "Phật cứu độ, không có gì phải bi quan." Nhưng Ô Thứ Trưởng Ngoại giao Thái Lan vốn là cựu đại sứ Thái Lan ba năm bên cạnh Hà Nội, thì né mình giao banh cho Tư Pháp, nói ngoại giao không bác bỏ (over- rule) phán quyết của Toà. Nhưng dù sao đi nữa nội vụ sẽ không kéo dài qua 3 tháng nữa.
Và ví dầu có dẫn độ thì Hà Nội chỉ có thể xét xử về tội hình xâm phạm an ninh thôi, chớ không được liên kết với bất cứ hành động nào. CS Hà Nội có hứa. DB Trần thái Văn hỏi ngược lại lấy gì bảo đảm lời hứa của Toà CS khi chế độ CS Hà nội không có hệ thống pháp luật ổn định, độc lập, và minh bạch. Ô Thứ Trưởng Ngoại giao nói người Mỹ gốc Việt phải vận động với chánh quyền Mỹ để cùng chánh quyền Thái Lan giám sát việc này "nếu" - Ong nhấn mạnh "nếu" trường hợp dẫn độ Lý Tống xảy ra.
Trong khi đó người anh hùng chống CS của người Mỹ gốc Việt là Anh Lý Tống sức khoẻ sa sút sau khi bị nha trão của “quản giáo" trong trại tam giam đánh vào sóng mũi, mũi chảy không hết, đi bác sĩ xin không được đổi thuốc và phải sống trong phòng tập thể nhiều sắc dân tối ngày ồn ào với truyền hình, cãi vả như tra tấn vào lỗ tai, không nghỉ ngơi gì được với cái tuổi đã 61 rồi.
Do khẩn cấp can thiệp của DB Trần thái Văn, Toà Đại sứ Mỹ sẽ làm ngay văn thư cho nhà cầm quyền Thái Lan liên hệ lưu ý về tình hình sức khoẻ, và yêu cầu cải thiện điều kiện sống cho Anh Lý Tống. Toà Đại sứ tức khắc gọi luật sư vào ngay buổi chiều của cuộc viếng thăm theo yêu cầu của Lý Tống để bàn 14 điểm mà Anh Lý Tống muốn luật sư dùng làm 14 yếu tố của lý đoán kháng biện cáo buộc của CS Hà Nội, sẽ nộp vào phiên toà ngày thứ Hai 14-8- 06 để Toà nghị án lâu nhứt là một tháng sau. Anh Lý Tống tỏ ra an tâm khi biết nội vụ sẽ kéo dài tối đa tù hai đến ba tháng theo lời hứa của Viện Chưởng lý đối với DB Trần thái Văn. Và Lý Tống cũng bớt " bực" Toà đại sứ Mỹ khi để một công dân có thể bị tù lê thê mà không can thiệp. Anh đã e ngại Toà Thái Lan và CS Hà Nội sẽ lăng trì thủ tục để Anh phải bị giam triền miên.
Qua Dân biểu Trần thái Văn và nhà báo Vi Anh, Anh Lý Tống nhắn gởi đồng bào bên ngoài cố gắng làm sao vận động cách này hay cách khác để nội vụ được làm sáng tỏ ở Quốc Hội liên bang, Quốc Hội nghe những người nhân chứng để nhận chân hành động của Anh Lý Tống là đấu tranh chánh trị-chớ hoàn toàn không phải khủng bố. DB Trần thái Văn nói có thể thu xếp để mời nhân chứng khi cần khi Quốc Hội cần nghe.
Còn quá sớm để biết hay tiên đoán tình hình diễn tiến ra sao cho Anh Lý Tống. Nhưng theo DB Trần thái Văn trả lời phỏng vấn của phóng viên Thanh Trúc, Đài RFA, vấn đề quan trọng là tập thể người Mỹ gốc Việt cần phải tăng cường vận động hơn nữa hầu tác động mạnh vào chánh quyền trung ương Mỹ để nơi đây tác động với Thái Lan và có thể Hà Nội nữa. Toà Đại sứ Mỹ ở Thái Lan chỉ đóng vai trò tai mắt tại chỗ mà thôi, quyết định thuộc chánh quyền trung ương ở quốc nội.
DB Trần thái Văn sau chương trình họp lãnh đạo ở Tokyo Nhựt bổn, ghé qua Seoul Nam Hàn kín đáo gặp Bộ Trưởng Tư Pháp Nam Hàn và chia vui cùng gia đình Ô Nguyễn hữu Chánh vừa là đồng bào và vừa là cử tri trong đơn vị bầu cử. Từ đó bay đi Thái Lan, đến Bangkok vào hai giờ khuya ngày Thứ Hai 31 tháng 7, sau nhà báo Vi Anh của Việt Báo và truyền hình SBTN từ Little Saigon bay non-stop đến trước đó một tiếng rưỡi đồng hồ để tháp tùng DB Trần thái Văn. Đến thủ đô Bangkok Thái Lan..
Một vô tình đầy thích thú, Plaza Anthenee Hotel nơi hai người tạm trú từ trên lầu ngó xuống thấy nội vi Toà Tổng Lãnh sự VC như nhìn chỉ tay mình. Nhà báo Vi Anh trước đây thời VNCH, với tư cách dân biểu thường lui tới Toà Đại sứ VNCH mà bây giờ CS "tiếp thu" làm tổng lãnh sự. Trong khi mạn đàm ngoài đề Lý Tống với với DB Trần thái Văn và viên chức ngoại giao Mỹ, nhà báo Vi Anh nói CS ở đâu cũng bên ngoài kín cổng cao tường, chỉ chừa cửa gió như phòng biệt giam, nhưng bên trong ăn ở bệ rạc quá, quần áo phơi dăt dây ngoài trời như thời du kích sống trốn trong trảng; tất cả đều cười.
Ngày N1: Thứ Ba 1-8, DB Trần thái Văn dùng thì giờ để xác nhận lại những cuộc găp gỡ cần thiết đã hẹn trước từ California để làm việc cho đúng người, đúng việc cho hai ngày sau là ngày làm công tác chánh yếu ở Thái Lan về vụ Anh hùng Lý Tống.
Theo hội ý với DB Trần thái Văn, nhà báo Vi Anh sẽ được giới thiệu như là một Cựu Dân biểu của VNCH có lợi hơn là một nhà báo vì cuộc tiếp xúc liên quan đến nhiều khía cạnh ngoại giao tế nhị, và những viên chức ngoại giao Mỹ và Thái và viên chức Bộ Tư Pháp Thái rất dè dặt với báo chí trong vụ này. Tưởng cũng nên nhắc phái đoàn người Uc gốc Việt đến ủng hộ Lý Tống, có một đồng bào nhà cầm quyền Thái lan không cho nhập cảnh, chỉ nói có vấn đề, phải ở ngoài phi trường 8 tiếng đồng hồ, cho máy bay trở lại Uc.
Theo một nhân viên người Uc gốc Việt xin ẩn danh, trước 1975 là một người học và tốt nghiệp môn chánh trị kinh doanh ở Đà lạt, đặc trách theo dõi báo chí cho Toà Đại sứ Mỹ ở Thái Lan suốt 16 năm cho biết. Ở Bangkok có tờ báo Bangkok Post không biết có tiền cừu hậu hận gì với VNCH mà mỗi lần viết về vụ Lý Tống thì tờ báo này viết với giọng điệu hết sức hằn học và bất lợi cho Lý Tống.
Ngày N2 chánh thức đầu làm việc, Thứ Ba 2 tháng 8, năm 2006. Sáng 9 giờ 15, với phương tiện của Toà Đại sứ Mỹ và nhân viên Toà Đại sứ hướng dẫn, từ Hotel đến Văn phòng Ô. Chưởng lý Bộ Tư pháp Thái Lan, hẹn gặp lúc 10 giờ. Phải đi sớm vì đúng giờ và giao thông của Thái Lan thì kẹt xe nổi tiếng thế giới.
Trong chuyến đi này mới thấy Toà Đại sứ Mỹ ở Thái Lan tổ chức rất chu đáo, nói lên tinh thần nể trọng người dân biểu Mỹ gốc Việt từ Cali đến. Toà Đại sứ phái ba người và một chiếc xe chở giúp cho DB Trần thái Văn thực hiện cuộc gặp gỡ quan trong trước khi vụ án Lý Tống được đăng đường lại ngày 7 tháng 8 sau khi đã tạm ngưng phiên Toà dựa vào lý đoán của Ls của Lý Tống như báo chí và các đài phát thanh đã loan.
DB Trần thái Văn có nói riêng cho nhà báo Vi Anh biết chính Ô. Xử lý thường vụ Toà Đại sứ nói, DB Văn nên cố gắng đi găp cho được những viên chức Thái Lan có quyền quyết định cho hay không cho dẫn độ Lý Tống. Điều đó chứng minh Ô XLTV có ý muốn những viên chức Thái Lan thấy rõ ý muốn của người Mỹ gốc Việt thể hiện qua người dân biểu gốc Việt để ý thức tầm quan trọng của vấn đề. Trong chuyến đi Toà Đại sứ cử một viên chức ngoại giao thường trực đứng hàng thứ hai sau Ô. Đại sứ công xuất. Thêm vào đó còn có tùy viên ngoại giao là Ô. Christopher P. Sonderby, điều hợp các vấn đề thi hành luật pháp và tăng cường thêm một tham vụ thường trú của Bộ Tư Pháp Brian, M. Pearce và một luật sư của Toàn đại sứ cùng đi. Tự nhiên là có một thông dịch viên hữu thệ người gốc Thái Lan của Toà đại sứ Mỹ ở Thái Lan.
Tại Viện Chưởng lý, Nha Quốc tế Sự vụ có mặt gần đủ những nhân vật thẩm quyền: Ô Khun Rattakorn Nimwattana, Tổng Giám đốc Nha Quốc tế sự vụ, Bà Piyaphant Udomsilpa, Phó TGĐ và hai Chưởng lý Tiến sĩ Torsak Buranaruangroj, vị chưởng lý trực tiếp thụ lý hồ sơ Anh Lý Tống và Ô Khun Piyantida Jermhansa trợ tá thụ lý và ba chưởng lý khác.
Sau phần trình bày ngắn gọn của Bà Phó TGĐ, DB Trần thái Văn tiếp lời đi thẳng vào mấu chốt của vấn đề Lý Tống. DB Văn cho biết vụ Lý Tống chẳng những người Mỹ gốc Việt trong đơn vị bầu cử của DB ở vùng Little Saigon, mà người Mỹ gốc Việt khắp nước Mỹ và Au châu, Uc châu, Á Châu đều đặc biệt quan tâm sâu sắc.. Hệ thống luật pháp của VNCS không độc lập, không trong sáng, không ổn định. Lý Tống là người Mỹ gốc Việt đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền, thuộc lãnh vực chánh trị. Có thể Viện chưởng lý có những dữ kiện đúng và sai một phần do Hà Nội khiếu tố cung cấp, do vậy đề nghị Viện Chưỏng lý cho biết tình hình mới nhứt về vụ Lý Tống ra sao.
Tiến sĩ Torsak Buranaruangroj là chưởng lý trực tiếp thụ lý nội vụ trả lời bằng tiếng Anh để khỏi phải dịch và hai bên hiểu nhau sâu sắc. Điều này cho thấy vị chưởng lý này muốn hai bên Mỹ và Thái hiểu thấu đáo vấn đề hơn là lể mể với hình thức ngôn ngữ như mấy vị nói trước nói bằng tiếng Thái thông dịch viên phải dịch mất thì giờ. Rằng Toà đang xét đề nghị của Hà Nội yêu cầu dẫn độ Lý Tống vì đã làm hại an ninh quốc gia của Hà Nội. Luật sư của Lý Tống đã bác khước lý đoán của Hà Nội, cho đây là vấn đề chánh trị chớ không phải an ninh. Chánh trị thì không dẫn độ được. Toà sẽ giải quyết vụ này sớm, Toà sẽ có ý kiến vào phiên ngày 7 tháng 8. Ô Chưởng lý khẳng định sẽ vô tư và trung lập (neuteral) và ông không thể nói gì hơn vì đó là quyết định độc lập của Toà. Dù gì đi nữa, Ô. Lý Tống cũng có 15 ngày để kháng án và chung quyết của Toà về dẫn độ nếu xảy ra. Người có quyền có ý kiến dẫn độ hay không là Bộ Ngoại Giao. Vấn đề dẫn độ hay không sẽ giải quyết trong vòng một hay hai tháng thôi, chớ không kéo dài. Trong trường hợp có kháng án thì cũng trong hai ba tháng thôi, Ô Viện trưởng Viện Chưởng lý bổ túc Torsak Buranaruangroj nói.
DB Trần thái Văn hỏi chung Mỹ và Thái Lan, đã có tiền lệ nào một công dân Mỹ đã thi hành án rồi lại bị dẫn độ đi nước khác không. Viện Chưởng lý nói không biết chớ không nói có rồi hay chưa. Còn vị thường trú của Bộ Tư Pháp Mỹ bên cạnh Toà Đại sứ Mỹ ở Thái Lan nói đây là trường hợp bất thường nếu xảy ra cho Lý Tống nếu bị dẫn độ. Không có tiền lệ tương tự.
11 giờ rời Văn phòng Ô. Chưởng lý đến Bộ Ngoại giao Thái Lan, Ô Tổng Giám đốc Ngoại vụ (tương đương Thứ Trưởng Ngoại giao) là Ô. Krit Kraichitti và bộ tham mưu về Hiệp Ước và Pháp chế sự vụ. Ý kiến của Ô. Thứ Trưởng Ngoại giao đặc trách hiệp ước và pháp chế đã được tóm kết ở phần đầu tóm kết trong tin.
Ngày N3, Thứ Năm, 3 tháng 8, 9 giờ 15 đi thăm Anh hùng Lý Tống ở trại tạm giam giam chờ ngày ra tòa. Thời gian 60 phút thay vì 10 phút theo qui định tham nuôi của Trại. Nội dung đã trình bày ở phần đầu tóm kết trong tin.
13 giờ 39: Bữa ăn thân mật làm việc những viên chức Toà Đại sứ Mỹ do DB Trần thái Văn khoản đãi để có thể làm việc cỡi mở và lâu dài hơn cuộc họp chánh thức ở Toà Đại sứ Mỹ, Phía Mỹ có qưí Ong Quyền Đại sứ và Ô. Ô. Sutton, Lawson, và Pearce. Vị tham vụ đặc trách vụ Lý Tống tường thuật lại những gì Anh hùng Lý Tống nói với DB Trần thái Văn. Rằng Lý Tống bị tay em của những quản giáo đánh vào sóng mũi, từ đó vết thương cứ làm Anh đau nhức và chảy mũi thường xuyên. Anh khai bịnh bác sĩ có cho thuốc uống nhiều ngày mà không hết. Bịnh này làm anh mất ngủ thường xuyên. Anh xin bác sĩ cho toa mua thuốc brand name nhưng bác sĩ không cho. Rằng năm nay Anh đã 61 tuổi, theo nội qui của trại anh được quyền tắm 5 phút thay vì 1 phút như người trẻ, nhưng trại không cho anh hưởng quyền lợi lão niên này. Rằng anh bị giam trong phòng "tập thể" truyền hình người bị giam mở suốt đêm và mở lớn, tra tấn lỗ tay anh không tài nào ngủ được. Theo nhận xét của DB Văn sức khoẻ của Anh Lý Tống kỳ này xuống thấy rõ. Và DB Van còn nhấn mạnh chính Anh Lý Tống nói hồi ở tù CS Anh bị tra tấn nhưng không bao giờ thất chí, nhưng bây giờ với những đối xử của trại này tỏ vẻ kỳ thị và bất công, nhiều đêm ngủ không được anh có ý nghĩ tự tử.
Viên tham vụ trình bày trước măt DB Văn và DB Văn xác nhận và tỏ vẻ lo lắng cho tình hình sức khoẻ vật chất và tâm lý của Anh Lý Tống. Ô Xử lý Thướng vụ trả lời cho viên tham vụ với sự đóng góp tích cực của nhơn viên thường trú của Bộ Tư Pháp bên cạnh Toà đại sứ, rằng phải làm văn thư khẩn gởi cho Trại Tạm Giam.
Cũng cần nói thêm trong 60 phút nói chuyện với DB Văn và nhà báo Vi Anh, Anh Lý Tống hiểu rõ sự tình. Anh bị cuốn hút trong tương quan tam giác Washington, Bangkok, Hà nội mà sự phát triển ngoại giao trở thành vấn đề lớn nên vấn đề Lý Tống trở nên nhỏ đối với ba nước này. Anh tỏ tỏ thông cảm với Toà Đại sứ Mỹ và chịu nói chuyện với viên tham vụ và nhờ gọi luật sư gặp Anh. Ban đầu khi phái đoàn đến Quản Giáo gọi vào nói Toà Đại sứ Mỹ đến thăm, Anh Lý Tống không ra. Mãi sau khi DB Văn nói với người thông dịch hãy đánh vần tên DB Văn và Vi Anh, thì Anh Lý Tống ra ngay, viên tham vụ rất mừng.
Anh Lý Tống cũng tỏ ra thông cảm hơn khi biết Mỹ không chấp nhận yêu cầu của CS Hà nội dẫn độ, bằng văn thư hẳn hòi ngay khi Bộ Ngoại Giao Thái Lan thông báo cho Toà Đại sứ biết về yêu cầu của CS Hà Nội. Và khi Lý Tống biết vụ xét nên dẫn độ hay không, việc này Tư Pháp Thái Lan giải quyết sớm, chớ không lăng trì thủ tục để Anh bị giam lâu.
Đó là lý do tại sao Lý Tống tuyên bố thà từ bỏ quốc tịch Mỹ để về đấu tranh trực diện với CS Hà Nội trên phương diện pháp lý, như HT Quảng Độ, Cụ Lê quang Liêm, LM Nguyễn văn Lý trong nước. Ở đây DB Văn và nhà báo Vi Anh cũng khuyên Anh Lý Tống ráng kiên nhẫn. Đường tranh dấu còn dài, đồng bào rất cần một người như Lý Tống. Sau nói chuyện khoảng 60 phút, người tham vụ toà đại sứ thấy Lý Tống nói chuyện hăng say và lâu nhứt trong các kỳ thăm từ trước đến giờ, vị này hỏi Anh Lý Tống có cần gì liền không. Lý Tống nói nhờ gọi điện thoại mời Ls của Lý Tống ngày mai vào gặp. Vị này tức khắc ghi sổ tay và nói biết luật sư ấy và dặn người phụ tá Thái phải gọi ngay khi đến toà đại sứ. Trên đường về, vị Tham vụ này có câu hỏi riêng DB Văn và nhà báo Vi Anh, thấy Anh Lý Tống còn giữ ý định từ bỏ quốc tịch Mỹ để về đấu tranh với CS Hà Nội trên phương diện pháp lý không, như đài phát thanh loan tải không. DB Trần thái Văn không trả lời dù khi nói chuyện với Lý Tống, DB Văn và nhà báo Vi Anh tâm tình với Lý Tống điều đó không có lợi cho bên ngoài trong cuộc vận động giúp Anh. Nếu Anh Lý Tống muốn đưa việc kêu án oan sai tội không tặc lên Quốc Hội và Bộ Ngoại giao, có nhiều cách vận động, sẽ nhiều đồng bào lên tiếng để đánh động hai cơ quan của chánh quyền Mỹ này.
Kết thúc chuyến đi DB Trần thái Văn nói với nhà báo Vi Anh, là phải bay non stop về để chuẩn bị cho Thống Đốc Arnold xuống Little Saigon ký ban hành Sắc Lịnh Cờ Vàng trên khắp TB Cali. Nhà báo Vi Anh hỏi gấp quá làm sao chuẩn bị long trọng được. DB Văn trả lời kế hoạch này ông và một số đồng viện hiểu biết nguyện vọng tha thiết của cộng đồng ngưòi Việt ở Cali đã vận động hàng tháng trước rồi, nhưng giữ tối mật vì e ngại CS Hà Nội và Toà Tổng Lãnh sự phá rối.
Gửi ý kiến của bạn
