PHOTO: Nữ tài tử Kiều Chinh và Bác Sĩ Trần Ngọc Ninh cắt băng khánh thành buổi triển lãm tranh sơn mài của họa sĩ Đằng Giao (phải) sáng chủ nhật 14-9-2003 tại phòng sinh hoạt Người Việt ở Little Saigon.
Những năm 30'-40', thời Pháp đô hộ, cùng các bạn của ông trong Tự Lực Văn Đoàn, nhà báo hoạ sĩ Nguyễn Gia Trí bị cầm tù, sau đó là chỉ định cư trú và an trí. Nhờ vậy mà có tranh sơn mài nghệ thuật.
Gần nửa thế kỷ sau, thời Xã Hội Chủ Nghĩa, cùng các bạn đồng nghiệp ở miền Nam, nhà báo hoạ sĩ Đằng Giao đi tù, sau đó là quản chế hộ khẩu. Nhờ vậy mà có 20 năm tranh sơn mài Đằng Giao.
Sinh thời, hoạ sư Nguyễn Gia Trí từng kể một cách tâm đắc về người kế thừa của ông: "Có lần tôi đã bảo Đằng Giao rằng sơn mài là thứ nghệ thuật chỉ những anh từng bị cầm tù mới có thể thành công. Sự thật là vậy. Đây là thứ nghề rờ mò tỉ mỉ, tối công phu. Nếu không bị Tây cầm chân một nơi chắc tôi đã không đủ kiên nhẫn ngồi một chỗ để mà làm việc này."
Sức sống nghệ thuật tranh sơn mài -cái đẹp xuất phát từ phẩm giá- chính là những trang rực rỡ nhất trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam.
Sáng chủ nhật 14-9-2003 ghi dấu một sinh hoạt đặc biệt: lần đầu tiên, hoạ sĩ Đằng Giao triển lãm tranh sơn mài của ông tại phòng sinh hoạt Người Việt ở Little Saigon.
Từ 10 giờ sáng chủ nhật, trong ngày khai mạc cuộc triển lãm, hoạ sĩ Đằng Giao và vợ, bà Chu Vị Thuỷ -ái nữ của nhà văn nhà báo Chu Tử- sẽ hiện diện tại phòng tranh để gặp gỡ thân hữu, trước khi ông bà mang bộ tranh đi triển lãm tại New York.
Tấm bích chương triển lãm với hoạ phẩm sơn mài Đằng Giao vẽ cảnh hát Ả Đào: ca nữ và thầy đàn trình diễn trên nền chữ Nôm toàn văn bài hát nói ““Hồng Hồng Tuyết Tuyết” của Dương Khuê, bài ca trù nổi tiếng nhất của văn học Việt Nam.
Nghệ thuật tranh sơn mài Việt Nam được khai sáng chưa đầy hai phần ba thế kỷ. Lịch sử bộ môn mỹ thuật đặc thù này -từ khai sáng tới kế thừa- có chung hoàn cảnh với dân tộc: bị cầm tù. Và từ cảnh tù, phẩm giá cất cánh thể hiện thành cái đẹp.
Những năm 30'-40', thời Pháp đô hộ, cùng các bạn của ông trong Tự Lực Văn Đoàn, nhà báo hoạ sĩ Nguyễn Gia Trí bị cầm tù, sau đó là chỉ định cư trú và an trí. Nhờ vậy mà có tranh sơn mài nghệ thuật.
Gần nửa thế kỷ sau, thời Xã Hội Chủ Nghĩa, cùng các bạn đồng nghiệp ở miền Nam, nhà báo hoạ sĩ Đằng Giao đi tù, sau đó là quản chế hộ khẩu. Nhờ vậy mà có 20 năm tranh sơn mài Đằng Giao.
Sinh thời, hoạ sư Nguyễn Gia Trí từng kể một cách tâm đắc về người kế thừa của ông: "Có lần tôi đã bảo Đằng Giao rằng sơn mài là thứ nghệ thuật chỉ những anh từng bị cầm tù mới có thể thành công. Sự thật là vậy. Đây là thứ nghề rờ mò tỉ mỉ, tối công phu. Nếu không bị Tây cầm chân một nơi chắc tôi đã không đủ kiên nhẫn ngồi một chỗ để mà làm việc này."
Sức sống nghệ thuật tranh sơn mài -cái đẹp xuất phát từ phẩm giá- chính là những trang rực rỡ nhất trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam.
Gửi ý kiến của bạn
