THƯ NGỎ GỬI CÁC THƯỢNG NGHỊ SĨ HOA KỲ
Thưa Quí Vị,
Ngày 3 tháng 10 năm 2001 vừa qua Thượng Viện Hoa Kỳ đã biểu quyết thông qua Thương Ước Mỹ-Việt, đồng thời tạm gác lại việc biểu quyết dự luật nhân quyền Việt Nam. Thương ước Mỹ-Việt, được thi hành trọn vẹn, sẽ giúp thiết lập nền kinh tế thị trường tự do tại Việt Nam, đưa Việt Nam hội nhập nền kinh tế thế giới, và nhất là tạo môi trường và cơ hội để người dân được tự do kinh doanh, nâng cao mức sống vật chất và tinh thần.
Tự do thương mại ngày nay được coi như một điều kiện cần thiết đề xây dựng một xã hội tự do. Tuy nhiên, để chính thương ước Mỹ-Việt được thực thi vá phát huy những tác dụng tích cực của nóù, người dân Việt Nam phải được bảo đảm các quyền tự do căn bản như quyền cạnh tranh tự do và bình đẳng, quyền tự do trao đổi thông tin và ý kiến, quyền tự do di chuyển, cư trú, thay đổi việc làm ở trong nước cũng như ra ngoài nước, quyền của người lao động. Môi trường sinh thái của đất nước cũng phải được bảo vệ để phát triển kinh tế không tác hại đến sức khỏe của người dân và làm kiệt quệ tài nguyên thiên nhiên. Ngoài ra, người dân phải được quyền tự do phê phán, đềø cử, và bải miễn các nhân viên chính quyền mọi cấp, từ cấp thấp đến cấp cao nhất. Những quyền này cần thiết để ngăn chặn tệ tham nhũng và lạm dụng quyền thế, bảo đảm có được một chính quyền trong sáng, điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế lành mạnh và bền vững. Thiếu những nhân quyền và dân quyền căn bản này thì sự tự do thương mại sẽ chỉ làm lơi cho thành phần thiểu số có đặc quyền, tăng thêm phân cách giầu-nghèo, tạo ra tình trạng bất công và phát triển bất quân bình dẫn đến rối loạn xã hội.
Ngoài ra, tình trạng tụt hậu quá lâu dài của Việt Nam đòi hỏi những thay đổi nhanh chóng và toàn diện cả kinh tế lẫn chính trị. Trong bối cảnh ra đời một cộng đồng nnân loại toàn cầu hiện nay và với những tiến bộ vươtï bực của khoa học và kỹ thuật cao cấp tại Hoa Kỳ cũng như trên toàn thế giới, việc phát triển toàn diện và đồng bộ cả kinh tế văn hóa lẫn chính trị là có thể thực hiện được. Và đìều quan trọng hơn là Hoa Kỳ lại luôn đề cao và tôn trọng nhân quyền và dân quyền, chăc chắn Quí vị không muốn phát huy tự do thương mại thuần túy chỉ vì lợi nhuận.
Do đó, việc Thương viện Hoa Kỳ thông qua Thương Ước Mỹ Việt nhưng chưa thông qua dự luật nhân quyền Việt Nam là một thiếu sót đáng tiếc. Về mặt chính trị, những vị Thượng nghĩ sĩ muốn gác lại dự luật này đã gửi một thông địệp sai lầm đến những người đang cầm quyền ở Hà Nội. Cho tới nay những nhà lãnh đạo ở VN chỉ muốn cải tổ kinh tế mà không muốn cải tổ chính trị. Kinh tế thị trường, văn hóa tự do và chính trị dân chủ là ba xu thế không thể đảo ngược và không thể tách dời nhau. Mọi hỗ trợ kinh tế và tài chính của Hoa Kỳ và thế giới cho Việt Nam sẽ chỉ giúp Việt Nam phát triển một cách ổn định và bền vững nếu người dân được sống trong môt môi trường xã hội tự do với một chính quyền thật sự tôn trọng những nhân quyền và dân quyền căn bản. Dựï luật nhân quyền Việt Nam (HR 2833) đã được Hạ Viện Hoa Kỳ thông qua ngày 6 tháng 9 vừa qua nhằm đạt được những điều đó. Nó không những không cản trở việc thông qua Thương Ước Mỹ-Việt, mà trái lại bảo đảm thương ước được thực thi và phát huy tác dụng tích cực giúp Việt Nam phát triển một cách toàn diện, hài hòa và công bằng.
Tôi kêu gọi quí vị Thượng Nghị Sĩ hãy nhanh chóng thông qua đạo luật nhân quyền Việt Nam để cùng với Hạ Viên giúp người dân Việt Nam sớm có được một đời sống ấm no, tự do và an bình như mọi người dân khác trên toàn thé giới. Quyết định này của Quí vị đang được mọi người trông đợi và chắc chắn sẽ được những cử tri người Mỹ gốc Việt hết sức hoan nghênh và ủng hộ.
Đoàn Viết Hoạt
Hoa Thịnh Đốn, 9/10/2001