Trong buổi Đại Sứ Marine gặp cộng đồng Việt.
MARYLAND.- Trước khi Tổng Thống Bush qua VN tham dự Nghị Hội APEC vào tháng Mười Một, 2006, Đại Sứ HK tại Việt Nam, Ông Michael Marine có đến gặp đồng bào ở Maryland để thảo luận về sự phát triển kinh tế và những cơ hội đầu tư ở VN. Đây là cũng là cơ hội để đồng bào VN vùng Hoa Thịnh Đốn đặt ra những câu hỏi liên quan đến bang giao giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Cuộc gặp gỡ này được tổ chức dưới sự bảo trợ của Hội Ái Hữu Người Việt Maryland (MVMA) vào lúc 7 giờ tối tại tư gia của Ông Châu Nguyễn ở Rockville, Maryland.
Thường thì mỗi khi về HK, Đại Sứ Marine hay gặp gỡ đồng bào Việt Nam tại tư gia Bác sĩ Nguyễn Quốc Quân ở Virginia. Lần này Đại Sứ Marine muốn gặp gỡ đồng bào ở Maryland, khá đặc biệt. Có khoảng năm mươi quan khách Việt Mỹ được mời tham dự. Ngoài diễn giả chính là Đại Sứ HK Michael Marine, còn có sự phát biểu ngắn của Ông Ike Leggett, Ứng cử viên Quận trưởng, Montgomery County; Ông David Lee, Executive Director Of the Governor’s Office on Asian Pacific American Affairs; Ông Chris Foster, Deputy Secretary of State of MD, Department of Business and Economic Development và Dân Biểu liên bang Chris Van Hollen, 8th District.
Tưởng cũng nên nhắc lại trong bài nói chuyện năm trước, Đại Sứ Michael Marine có nói rằng ông tin có những cơ hội đưa đến sự thay đổi thật sự ở VN, thương mãi và đầu tư ở VN phát triển nhanh. Thương ước Bilateral Trade Agreement (BTA) đã được thực hiện năm năm, Việt Nam ước muốn được vào Tổ Chức Thương Mãi Quốc Tế (WTO) đã tạo cơ hội tốt lôi kéo Chính Phủ VN vào IPR, vào thị trường và những vấn đề cải tổ kinh tế. Chúng ta nên lợi dụng những cơ hội này.
Đại Sứ Michael Marine cũng nhắc lại có sự phát triển kinh tế rất nhanh trong mười năm qua sau khi có sự bình thường hóa giữa Hoa Kỳ và VN. Cả hai, Mỹ và Việt Nam đã nhìn nhận sự đóng góp quan trọng của người Mỹ gốc Việt trong tiến trình phát triển này.
Trong buổi gặp gỡ hôm nay, nhiều người tin tưởng Đại Sứ Marine sẽ nói nhiều hơn về những cơ hội phát triển kinh tế, cùng lúc nhiều người muốn biết Hoa Kỳ sẽ làm áp lực như thế nào với chính quyền Hà Nội đối với vấn đề tự do, dân chủ và nhân quyền trước khi Tổng Thống Bush sang VN.
Mở đầu, Đại Sứ Marine nói qua những tiến triển trong quan hệ Việt Mỹ mười một năm qua và ông đưa ra một hình ảnh khá chi tiết và khá lạc quan, từ chính trị, đến kinh tế, ngoại giao và cả những chớm nở về mặt quân sự .
Phần nhiều những người trẻ đặt câu hỏi làm sao có thể giúp VN trong lãnh vực y tế, xã hội ..
Một số người lớn tuổi đặt câu hỏi về chính trị, về cảm nghĩ của Đại Sứ Marine về nhóm người tranh đấu trong khối 8406. Đại Sứ Marine trả lời, những người trong khối này rất can đảm, đã từng bị tù tội mà vẫn không sợ sệt, vẫn dám nói lên tiếng nói của người dân, đòi hỏi dân chủ trong nước. Ông nhìn nhận những người này can đảm, tuy nhiên chế độ CS chưa chấp nhận phương cách tranh đấu này, do đó một số người trong khối 8406 đã bị bắt bớ. Tuy nhiên chính quyền có phần nào nới tay với lực lượng dân chủ này.
Theo ông có một chút tiến bộ, mặc dầu chính quyền không chấp nhận con đường đấu tranh đó, nhưng buộc lòng phải chấp nhận vì tình thế Tổng Thống Bush sắp sang VN, vì VN sắp tổ chức Hội Nghị APEC, họ phải đưa ra một hình ảnh tốt đẹp. Đó là lý do vì sao VN chấp nhận sự hiện diện của tổ chức đối lập 8406 .
Có người đưa ra câu hỏi về Nhà báo NguyễnVũ Bình và của Bà Cúc Phương Foshee, liệu họ có đựơc trả tự do sớm không. Đại Sứ Marine trả lời, theo luật VN thì phải thụ án tù quá một nửa thời gian thì mới có thể đươc cho ân xá. Tuy nhiên vì Bộ Ngoại Giao đã nêu lên vấn đề trả tự do cho Nhà báo Nguyễn Vũ Bình rất nhiều lần với chính quyền VN, rất có thể Chính quyền Hà Nội sẽ làm một trường hợp ngoại lệ. Ông hy vọng thôi, ông không dám hứa chắc sẽ xảy ra.
Trường hợp Bà Cúc Phương Foshee là công dân Mỹ đã bị bắt một năm nay mà chưa được đem ra tòa, thậm chí chưa bị cáo buộc vi phạm tội gì, do đó người Mỹ cũng nhắc đi nhắc lại để sớm đưa vụ này ra ánh sáng luật pháp, mặc dầu luật lệ VN cho phép giữ một nguời tới 15 tháng mà không cần cáo buộc về tội gì cả. Trường hợp này rất rắc rối, nhất là Bà Cúc có liên hệ với một tổ chức chính trị ở nước Mỹ.
Trả lời câu hỏi quyền tự do tôn giáo ở Miền Bắc không được như ở Miền Nam, vậy HK sẽ làm gì về vấn đề này, Đại Sứ HK có ý kiến các tổ chức tôn giáo như Tin Lành ở Miền Bắc không được tổ chức chặt chẽ, vì vậy cần cải tổ, nay đã có nhiều nhóm ghi danh, sẽ tiến triển trong những tháng sắp tới.
Được hỏi VN có thể được lấy ra khỏi danh sách CPC (các nước đáng quan tâm) trong một thời gian ngắn. Đại Sứ Marine trả lời VN vẫn còn bị giữ trong danh sách CPC.
Đại Sứ HK Marine cho biết trong thời gian làm Đại Sứ ở VN, ông rất thích khi đi nhiều nơi, gặp nhiều người, giúp họ giải quyết những vấn đề khó khăn họ gặp phải hằng ngày. Đối với những viên chức cao cấp VN, họ rất bận rộn, ông không thể đến gặp ngay những khi ông muốn, tuy nhiên cả hai đã làm việc tốt đẹp cho quyền lợi chung của hai quốc gia.
Được hỏi khi VN vào WTO thì có đặt vấn đề trao đổi báo chí truyền thông không, Đại Sứ Marine trả lời WTO không có luật lệ đó, tuy nhiên ông đã thấy có tự do báo chí ở VN , có thể sẽ có sự sắp xếp, trao đổi ở cấp địa phương.
Về vấn đề công bằng thương mãi, VN được quyền xuất cảng ấn phẩm, sách báo, băng nhạc vào Mỹ, mà Mỹ không được xuất cảng sản phẩm văn hóa như vậy vào VN, Đại Sứ Marine trả lời câu hỏi này rất mù mờ. Ông nói, hai bên Mỹ và VN có thảo luận vấn đề này, nhưng kết quả như thế nào thì ông chưa rõ.
Tưởng cũng nên nhắc lại cho rõ về PNTR (Quy chế thương mãi bình thường vĩnh viễn). Năm 2001 có hiệp ước song phương thương mãi giữa HK và VN, theo hiệp ước này thì phụ chú 1.3, cho phép VN được xuất cảng sang HK tất cả các ấn phẩm, nhạc, phim ảnh, truyền hình, truyền thông... Nhưng những sản phẩm tương tự từ Mỹ vào VN thì phải đi qua công ty quốc doanh của VN. Các công ty quốc doanh đã ngăn chặn hầu hết những sản phẩm đó, vì vậy cộng đồng VN đã vận động mạnh với Bộ Ngoại Giao Mỹ và Quốc Hội HK, buộc phải đem vấn đề này ra thương lượng trước khi cho Hà Nội quy chế PNTR.
Sau một thời gian tranh đấu, Hà Nội đã nhân nhượng là đến 2007 họ sẽ bớt đi rào cản, cho nhập cảng sách nhưng không nhận báo chí. Đến 2008 sẽ bỏ bớt đi một số cản, đến 2009 sẽ bớt thêm. Theo nguyên tắc và theo lời hứa VN sẽ bỏ hết rào cản năm 2009. So với hiệp ước song phương chúng ta đã rút ngắn bốn năm, vì đến 2007 VN sẽ bớt nhiều rào cản.
Trước khi Tổng Thống Bush sang VN cũng như trước khi VN được vào WTO, cộng đồng VN cũng đã vận động mạnh bằng những cuộc điều trần truớc Quốc Hội HK. Kết quả, VN tưởng sẽ được quy chế PNTR vào tháng Tám, nhưng đến Tháng Chín họ cũng không được. Bây giờ thì Quốc Hội nghỉ để các Dân Biểu và Nghị Sĩ về tiểu bang nhà vận động bầu cử. Ngày biểu quyết về PNTR dự định sẽ là 13 tháng 11, nhưng không chắc PNTR sẽ được đem ra biểu quyết ngày này.
Theo Giáo Sư Nguyễn Ngọc Bích thì buổi gặp gỡ giữa Đại Sứ HK tại VN Michael Marine với đồng hương VN vùng Hoa Thịnh Đốn, được tổ chức hôm nay không có gì mới lạ. Trong địa vị của Đại Sứ HK tại VN thì ông phải nêu ra những tiến bộ tốt đẹp trong mối bang giao giữa hai quốc gia. Tuy nhiên tiến trình dân chủ rất chậm chạp, vì vậy cộng đồng Người Việt phải tích cực, kiên trì tranh đấu, mới đạt được thành quả mong muốn.