Falls Church, VA - Vào lúc 7 giờ tối thứ Hai, 2/6/2003, một buổi tiếp tân chào đón Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam và Bà Raymond F. Burghardt đã được trọng thể tổ chức tại tư gia Bác Sĩ Nguyễn Quốc Quân với sự tham dự của gần 100 quan khách Việt Mỹ và các cơ quan truyền thông Việt ngữ tại vùng Hoa Thịnh Đốn. Được biết đây là buổi tiếp tân trong vòng thân mật nhằm tạo sự thông hiểu giữa Ông Burghardt và các nhân sĩ trong người Mỹ gốc Việt về các vấn đề có liên quan đến Việt Nam. Buổi tiếp tân có thể nói có con số người Việt dự kiến Đại Sứ Burghardt đông nhất tại vùng Hoa Thịnh Đốn kể từ ngày Ông nhậm chức cho đến nay.
Mở đầu, Bác Sĩ Nguyễn Quốc Quân, Tổ Chức Quốc Tế Yễm Trợ Cao Trào Nhân Bản, đã giới thiệu cùng quan khách sự hiện diện danh dự của hai Ông Bà Burghardt và sau đó lược sơ về thân thế và tiểu sử của vị Đại Sứ.
Được biết Ông Burghardt bắt đầu làm việc tại Việt Nam vào năm 1970 qua cơ quan "the Agency for International Development", trụ sở đặc tại tỉnh Gia Định. Vào năm 1971 cho đến 1973, Ông làm việc tại Sài Gòn với chức vụ "Political Officer" Toà Đại Sứ Hoa Kỳ. Từ năm 1977 cho đến 1980, Ông chuyên trách các vấn đề tị nạn cho người Việt từ bỏ CSVN đến tạm cư tại Hongkong.
Về lại Hoa Kỳ vào năm 1980, Ông giữ chức "Deputy Director of the State Department's Office of Vietnam, Laos and Cambodia Affairs". Vào tháng Ba năm 1982, Ông đại diện bộ Ngoại Giao hướng dẩn phái đoàn đầu tiên của Hoa Kỳ đến Hà Nội thương thuyết về việc tìm kiếm binh lính Hoa Kỳ bị mất tích trong chiến tranh (MIA). Sau khi được tiến cử bởi Tổng Thống George W. Bush vào ngày 4 tháng 9 năm 2001 và được Thượng Viện Hoal Kỳ đồng thuận thông qua vào ngày 15 tháng 11 năm 2001, Ông Raymond F. Burghardt đến Việt Nam làm Đại Sứ vào ngày 15 tháng 12 năm 2001. Trước khi lên đường đến Việt Nam làm việc, vào cuối tháng 11 năm 2001, Ông Burghardt đã tiếp xúc với một số nhân sĩ vùng thủ đô HTĐ tại Mason District Government Center. Cuộc tiếp xúc nhằm tìm hiểu nguyện vọng người Việt Tị Nạn đối với các vấn đề liên quan đến quê hương của họ và ghi nhận ý kiến đóng góp về chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ đối với Việt Nam từ bên trong cộng đồng người Mỹ gốc Việt.
Tiếp theo phần giới thiệu của Bác Sĩ Quân, Ông Burghardt đã trình bày cùng cử tọa về tình hình tổng quát tại Việt Nam, kể từ ngày Ông đến nhậm chức Đại Sứ tại Việt Nam vào trung tuần tháng 12 năm 2001 cho đến hôm nay. Qua buổi nói chuyện dài hơn 30 phút của Đại Sứ Burghardt, chúng tôi ghi nhận có những điều đáng lưu ý như sau: Ông Đại Sứ cho rằng, tình hình nhân quyền tại Việt Nam có thay đổi (dựa vào sự so sánh của Ông vào những năm 1982 cho đến hôm nay, không dựa vào thời gian 17 hay 18 tháng vừa qua) nhưng không có nghĩa là không có người bị giam cầm hay những vi phạm nhân quyền đã xảy ra. Theo Ông, người Việt trong nước đã có đời sống khá hơn (tuy không hoàn hảo), các nhà thờ, chùa đã sinh hoạt lại (trước kia bị đóng). Trong cuộc tiếp xúc với Lê Thuỳ Lan (Vietnamese American TV) Ông Đại Sứ cho biết thêm, cách đây một tháng Ông đã viếng thăm Toà Thánh Tây Ninh. Ông đã chứng kiến một buổi cúng thời Ngọ (trưa) tại Đền Thánh rất trang trọng và Ông không hề nghe bất kỳ một tín đồ Cao Đài nào than phiền về những khó khăn tôn giáo tại Tây Ninh. Nhưng thực tế thì hiện nay Toà Thánh Tây Ninh hoàn toàn bị khống chế bởi Hội Đồng Chưởng Quản, một cơ chế do Mặt Trận Tổ Quốc dựng ra. Người Việt ai cũng biết đảng CSVN và Mặt Trận Tổ Quốc là một.
Khi nói về Bản Thương Ước Việt Mỹ - The Bilateral Trade Agreement (BTA), theo Ông Bản Thương Ước không là yếu tố hay điều kiện then chốt để nhà cầm quyền tại Việt Nam tôn trọng nhân quyền. Vì đối với CSVN hai vấn đề này luôn được tách ra. Do đó sự nhân quyền ở Việt Nam luôn là một nan đề cần được quan tâm. Nhưng về phía Hoa Kỳ, theo Ông bên cạnh bản thương ước và nhân quyền, Hoa Kỳ còn chú trọng nhiều vấn đề khác như tìm kiếm người Mỹ mất tích, trao đổi mậu dịch, ... y tế cộng đồng, ngay cả bịnh SARS.
Ông Đại Sứ chia sẻ riêng với VATV, mặc dù rất quan tâm đến các nhà tranh đấu cho Tự Do Tôn Giáo, Nhân Quyền và Dân Chủ đang bị giam cầm trong nước, nhưng vì vai trò của một viên chức Bộ Ngoại Giao đã giới hạn sự thăm viếng của Ông Burghardt đến với những Tù Nhân Lương Tâm hay Tù Nhân Chính Trị. Cụ thể là Bác Sĩ Nguyễn Đan Quế, Cao Trào Nhân Bản, vì không có quốc tịch Hoa Kỳ do đó Ông Burghardt không có pháp nhân để liên lạc hay tiếp xúc trong lúc BS Quế bị giam cầm.
Nói về chính sách cai trị trong nước. Ông Burghardt, đề nghị nên phân tách thật tinh tế vấn đề này vì CSVN cư xử khác biệt giữa các sắc dân trong nước. Ông Burghardt cho biết CSVN áp dụng chính sách cai trị có vẻ dễ dàng hơn cho người Kinh. Nhưng rất gắt với Đồng Bào Thượng. Thấy rõ nhất qua việc CSVN đàn áp người Miền núi trong những năm qua. Ông còn cho biết thêm chính Ông đã trực tiếp cảnh giác Nguyễn Tấn Dũng về việc đàn áp Đồng Bào Miền Núi sẽ tạo sự phản đối mạnh tại hải ngoại và rất bất lợi cho Việt Nam.
Khi được Nhà Thơ Giang Hữu Tuyên, Hoa Thịnh Đốn Việt Báo, hỏi về các nhân vật cao cấp CSVN ai là người Ông có thể dễ dàng đối thoại hay bàn luận khi cần. Ông cho biết, Nguyễn Tấn Dũng và sau đó là Vũ Khoan. Theo một số nguồn tin cho rằng Nguyễn Tấn Dũng là nhân vật đứng hàng thứ 5 trong nguồn máy cai trị của đảng CSVN hiện nay.
Trong nội dung câu trả lời với Tiến Sĩ Hải Trần thắc mắc về việc tại sao Hoa Kỳ lại chuẩn bị cho phép nhà độc tài Phan Văn Khải thăm viếng Hoa Kỳ, Ông Burghardt cho biết hiện nay chưa có nguồn tin nào xác định rằng Phan Văn Khải sẽ đến Hoa Kỳ vào năm nay hay năm tới.
Cuối cùng trong buổi mạn đàm, Ông Đại Sứ đã ngỏ lời khuyên những ai chưa về lại Việt Nam nên về để thấy sự thay đổi hiện (nay so với nhiều năm về trước). Điều này đối với số đông người Việt vẫn là một giấc mơ và hiện thực còn tùy thuộc rất nhiều vào sự "đổi mới" để không bị tàn lụi của đảng CSVN. Buổi tiếp tân chấm dứt sau phần Ông Bà Burghardt cắt bánh và dùng tiệc trà thân mật.
(Võ Thành Nhân )