Vào cuối tháng 7 vừa qua, trên 400 các trưởng và hướng đạo sinh đã tụ tập về vùng Thung Lũng Hoa Vàng, San Jose, California để kỷ niệm 70 năm thành lập phong trào Hướng Đạo Việt-Nam (HĐVN). Phần lớn những người tham dự đến từ nhiều tiểu bang khác nhau của Hoa-Kỳ. Một thiểu số đến từ Âu Châu, Canada và Úc Châu. Trại họp bạn đặc biệt này kéo dài từ ngày 26/7 đến 30/7 được xây dựng trong công viên Joseph D. Grant nằm trong vùng đồi núi về phía đông của San Jose, và cách San Fransisco khoảng 50 dặm về phía nam. Huy hiệu trại chia làm hai phần chính. Một nửa là con số 7 mầu đỏ thêu trên nền tím, mầu của phong trào Hướng Đạo Thế Giới. Một nửa còn lại mang huy hiệu HĐVN (hoa bách hợp đỏ trên hình bầu dục mầu xanh lá cây) gắn trên nền cờ VNCH. Trại Họp Bạn HĐVN năm 2000 quy tụ được 28 liên đoàn thuộc năm ngành: ấu, thiếu, thanh, tráng và trưởng niên. Phần lớn công việc tổ chức trại do các liên đoàn địa phương thuộc châu Santa Clara phụ trách dưới sự phối hợp của hai ông Trần Anh Kiệt, trại trưởng và Trần Hoàng Thân, trại phó. Ban tổ chức trại đã nhận được sự hỗ trợ của nhiều cơ quan truyền thông, hội đoàn và cơ sở thương mại Việt-Nam.
Phong Trào HĐVN được ra đời vào năm 1930 và là một trong những tổ chức lâu đời nhất ở Việt-Nam còn tồn tại đến ngày nay và chỉ thua Việt-Nam Quốc Dân Đảng. Tổ chức này được thành lập vào 1928 với Đảng Trưởng là Nguyễn Thái Học. Hai năm sau ông Hồ Chí Minh thành lập Đảng Cộng Sản Đông Dương dưới danh hiệu đầu tiên là Thanh Niên Cách Mạng Đồng Chí Hội. Những người sáng lập ra phong trào HĐVN là các ông Trần Văn Khắc, Trần Văn Thao, và Hoàng Đạo Thúy. Đơn vị Hướng Đạo đầu tiên là đoàn Lê-Lợi tại Hà-Nội.
Trong hai năm 1945-1949, vì tình trạng chiến tranh, sinh hoạt của phong trào HĐVN bị ngưng trệ. Phong trào HĐVN tái sinh vào năm 1950 để rồi lại chấm dứt hoạt động tại miền Bắc khi Việt-Nam bị chia cắt làm hai miền vào năm 1954 và trụ sở của Hội HĐVN tại Hà-Nội dời vào Saigon. Phong trào HĐVN được Tổ Chức Hướng-Đạo Thế Giới công nhận vào năm 1957. Cùng vào năm này, Hội Nữ HĐVN được thành lập.
Phong trào HĐVN chấm dứt hoạt động trên toàn lãnh thổ Việt-Nam và Hội HĐVN giải tán vào năm 1975 khi chế độ cộng sản được áp đặt lên nốt miền Nam còn lại. Một số các trưởng HĐVN thành lập một số đơn vị trong các trại tị nạn và các thành phố tại các quốc gia mới đến định cư trong thời gian 1975-1982 trong khuôn khổ và luật lệ của các Hội Hướng-Đạo bản địa. HĐVN là một phong trào duy nhất trên thế giới đã tồn tại và có tổ chức ở khắp nơi từ Bắc Mỹ qua Âu Châu và Úc Châu sau khi đã mất quê hương nhưng vẫn tiếp tục sinh hoạt tại hải ngoại. Hội Hướng Đạo Nga bị giải tán vào năm 1917. Những phong trào Hướng Đạo ở Đông Âu như Ba-Lan, Hung Gia Lợi, Tiệp Khắc đã hoàn toàn tan rã sau khi Nga Sô chiếm đóng Đông Âu. Hướng Đạo Đức và Ý cũng chịu chung một số phận sau khi Hitler và Mussolini lên nắm chính quyền tại Đức và Ý được ít lâu. Nói tóm lại cả ba chế độ độc tài trong thời cận đại là Cộng Sản, Phát Xít và Quốc Xã đều không chấp nhận nguyên lý hướng đạo.
Phong Trào HĐVN tại hải ngoại phát hiện mạnh mẽ sau khi Ban Thường Vụ (BTV) của Hội Đồng Trung Ương HĐVN được thành lập tại hội nghị trưởng nhóm họp tại Costa Mesa, California vào năm 1983. Từ ngày đó đến nay cứ khoảng hai hoặc ba năm một lần, trại họp bạn thế giới của phong trào HĐVN tại hải ngoại lại được tổ chức để các hướng đạo sinh (HĐS), trưởng, và các cựu thành viên có dịp đoàn tụ. Trại họp bạn thế giới đầu tiên, Thẳng Tiến I, được tổ chức tại Jambville, Pháp vào năm 1985. Trại họp bạn lần thứ hai, Thẳng Tiến II, tại Canada vào năm 1988. Trại Thẳng Tiến III tại Santa Cruz, California, năm 1990. Trại Thẳng Tiến IV tại Le Breuil, Pháp, năm 1993. Trại Thẳng Tiến V tại Sydney, Úc Châu vào năm 1995. Trại họp bạn lần mới đây nhất là Thẳng Tiến VI được tổ chức tại Virginia, Hoa-Kỳ vào năm 1998 với 1,300 nguời tham dự. Trại Thẳng Tiến VII sẽ được tổ chức tại Houston, Texas vào năm 2002 để tránh trùng năm với Trại Họp Bạn Toàn Quốc của Hướng-Đạo Hoa-Kỳ (Boy Scouts of America) vào năm 2001. Trong những trại họp mặt thế giới như thế này, các trại sinh tới từ nhiều quốc gia khác nhau, nói nhiều tiếng nói khác nhau. Cho nên ngôn ngữ chính của trại vẫn là tiếng Việt.
HĐVN là một phong trào giáo dục và sinh hoạt thanh thiếu niên từ 8 tuổi đến 25 tuổi nhằm ba mục tiêu: xây dựng cá tính, đào tạo nghĩa vụ công dân, và phát triển cơ thể. Chương trình giáo dục này dựa theo tám phương pháp sau đây: lý tưởng thực tế, yêu mến thiên nhiên, phát triển cá nhân, thăng tiến đẳng cấp, sinh hoạt hàng đội, lãnh đạo chỉ huy, tập thể hợp đồng, và mẫu người lý tưởng. Mới đây theo nhu cầu chung ở trên thế giới, các em nhỏ trong hạng tuổi 6-7 cũng được nhận vào phong trào. Riêng đối với HĐVN, một ngành mới gọi là Hướng-Đạo Trưởng Niên mới đây đã được thành lập để những cựu HĐS có môi trường sinh hoạt với nhau sau khi đã quá 25 tuổi. Như vậy HĐVN là phong trào đầu tiên có hướng đạo trưởng niên đúng với tinh thần của người sáng lập ra phong trào Hướng Đạo trên thế giới là Huân Tước Baden Powell khi ông nói “Hướng Đạo một ngày, Hướng Đạo mãi mãi”.
Ở hải ngoại hiện nay có khoảng 3,000 HĐS Việt-Nam, kể cả một số đơn vị không ghi danh với Ủy Ban Trung Ương, nhiều nhất là ở Hoa-Kỳ vì có tới 500,000 người Việt-Nam đang sinh sống tại quốc gia này, kế đến là Úc châu, Canada, và Âu Châu. Trừ tại Pháp có hội HĐVN riêng, ở các nơi khác trên thế giới không có hội HĐVN, nhưng các em HĐS Việt-Nam nếu muốn có thể gia nhập các đơn vị riêng trong hội Hướng Đạo bản xứ để có thể học hỏi về nguồn gốc và văn hóa Việt-Nam. Tại Hoa-Kỳ, Hội Hướng-Đạo Mỹ, một trong những hội Hướng-Đạo lớn nhất thế giới với trên 6 triệu hội viên, đã giúp đỡ khá nhiều cho các đơn vị HĐVN nhất là về việc huấn luyện các đơn vị trưởng, cung cấp những tài liệu cơ bản, thành lập đơn vị mới, tổ chức những trại họp bạn liên vùng. Hội Nữ HĐHK (Girl Scouts of The United States of America) cũng giúp cho các đơn vị nữ HĐVN một cách tương tự.
Phong trào HĐVN ở hải ngoại gập nhiều trở ngại đáng kể. Thứ nhất là thiếu huynh trưởng để điều khiển các đơn vị trong khi đó càng ngày càng có nhiều phụ huynh muốn cho con em của mình vào các đơn vị HĐVN thay vì các đơn vị Hướng-Đạo bản địa vì muốn cho con em của mình học hỏi văn hóa và phong tục tập quán Việt-Nam. Thí dụ như ở California, nhiều đơn vị quá đông, không thể nhận thêm thành viên, phải lập danh sách chờ đợi. Thứ hai là các đơn vị không được phụ huynh trợ giúp đúng mức, một phần vì đời sống của họ chưa được ổn định, một phần vì chưa quen với sinh hoạt cộng đồng. Thứ ba là đời sống ở nhiều nơi quá xô bồ và môi trường xã hội quá tự do và nhiều hấp dẫn đối với tuổi trẻ, nhiều trẻ em không muốn vào những tổ chức có tính cách mẫu mực. Thứ tư là ở hải ngoại, phong trào HĐVN hoạt động trên căn bản hoàn toàn tự nguyện, không có tổ chức hàng ngang hàng dọc của một hội như trước thời 1975 ở trong nước. Sự liên lạc và phối hợp trong hoàn cảnh này tất nhiên có những trục trặc. Trong vài năm gần đây rất tiếc có sự phân hóa trong cấp lãnh đạo của phong trào HĐVN ở hải ngoại. Sự phân hóa dần dần sẽ ảnh hưởng tới hoạt động của các chi nhánh và các vùng nếu không có những người có khả năng lãnh đạo để kịp thời gây dựng lại phong trào. Người ta hi vọng phong trào HĐVN ở hải ngoại sẽ sớm giải quyết được những khó khăn nội bộ.
Ở trong nước, phong trào Hướng-Đạo ít lâu nay nhen nhúm hoạt động trở lại một cách không công khai vì nhà nuớc trên nguyên tắc vẫn cấm phong trào Hướng-Đạo, nhưng tạm thời phe lờ cho sinh hoạt sau khi thấy những đơn vị hướng đạo chui không làm phiền đảng và nhà nước gì cả mà lại có lợi cho họ trong việc làm giảm bớt số thanh thiếu niên trở thành nạn nhân của những tệ đoan xã hội. Trên nguyên tắc, không một tổ chức nào được phép đứng ở bên ngoài sự kiểm soát của đảng và nhà nước.
Chính phủ Hà-Nội muốn lập một hội HĐVN quốc doanh, nhưng văn phòng Hướng-Đạo Thế Giới không chấp thuận. (Ghi chú của VB: Tin này không chính xác, theo các vị huynh trưởng còn tại Sài Gòn, nhà nước Hà Nội chưa bao giờ ngỏ ý muốn lập HĐVN quốc doanh mặc dù đã có kiến nghị của các cựu huynh trưởng tham gia kháng chiến từ thời chống Pháp. Dường như lý do chính là sợ làm suy giảm thế lực Đoàn Thanh Niên CSVN.) Nguyên tắc thứ nhất của Hướng-Đạo là phong trào phải hoàn toàn độc lập với chính quyền. Nguyên tắc thứ hai của Hướng-Đạo là tôn trọng nhân quyền, đề cao tự do và dân chủ nhưng phi chính trị. Thứ ba là phong trào Hướng-Đạo đề cao tín ngưỡng và tâm linh. Chế độ CSVN hiện nay chưa thể thỏa mãn tất cả những điều kiện này. Người ta còn nhớ rằng dưới thời Đệ Nhất và Đệ Nhị Cộng Hòa của miền Nam Việt-Nam, chính quyền cũng một vài lần toan tính nhà nước hoá phong trào HĐVN, nhưng cũng đã thất bại.
Hiện nay phong trào Hướng-Đạo được phép hoạt động ở hầu hết các quốc gia trên thế giới ngoại trừ A Phú Hãn, Bắc Hàn, Cuba, Miến Điện, Lào, Nga, Trung Hoa, và Việt-Nam. Tất cả các hội Hướng-Đạo của các nước đều là hội viên của Tổ Chức Hướng-Đạo Thế Giới (HĐTG) có trụ sở đặt tại Geneva, Thụy Sĩ. Phong trào HĐVN ở hải ngoại không là một quốc gia hội viên, tuy nhiên, Tổ Chức HĐTG luôn luôn mời các đơn vị HĐVN ở hải ngoại tham gia mọi sinh hoạt của phong trào HĐTG.
Washington, DC 5/8/2000
Gửi ý kiến của bạn
