Westminster (VB) . - Người có tên và chữ ký nằm trên hầu hết các loại giấy bạc suốt thời đệ nhất và đệ nhị cộng hòa Miền nam VN vốn được 17 triệu dân VN đọc thấy hằng ngày, cựu Thống đốc Ngân hàng Quốc Gia NGUYỄN HỮU HANH hôm Chủ Nhật đã xuất hiện trước các bậc thức giả Quận Cam ra mắt cuốn hồi ký của mình tại Viện Việt Học với tựa "LÀM VIỆC VỚI NHỮNG NHÂN VẬT DANH TIẾNG THẾ GIỚI".
Những tiết lộ "hấp dẫn" của cuốn sách mỏng bán giá 15 Mỹ kim ấy, bỗng dưng tạo thành những thắc mắc, khiến tác giả bị nhiều thính giả "quây" liên tiếp cả giờ đồng hồ như những chất vấn của cuộc "họp báo". Tuy vậy, nhà tài chánh ngân hàng lão luyện 84 tuổi này, được Viện Việt Học "đỡ đòn giùm", vẫn điềm tĩnh nói rằng, việc ông bốn lần âm thầm về VN hiến kế theo lời mời của cựu Thủ tướng CSVN Võ văn Kiệt (qua trung gian Linh Mục Phan khắc Từ móc nối ø), là "không có gì sai trái, bởi tôi muốn phục vụ dân ta chớ không phục vụ Chính Phủ Cộng sản"!
Cuốn hồi ký tuy chỉ dày 230 trang, nhưng nêu nhiều sự kiện mới lạ như việc phá giá đồng bạc VN, việc hối thúc Tòa đại sứ Mỹ bất ngờ đổi đồng đô la đỏ xài trong nửa triệu lính Mỹ để trị bọn gian thương đầu cơ tiền tệ, việc đuổi cổ viên chức cao cấp Mỹ về nước khiến suýt bị ám sát tại văn phòng,việc xem tướng người vay tiền ngân hàng để biết họ có khả năng chi trả hay không, việc thất vọng sau 3 lần về VN hiến kế cứu nguy tài chánh kinh tế, ..v.v.
Hồi ký cựu Thống đốc NHQG/VN gồm 9 chương kể từ thời thơ ấu sinh trưởng tại Huế trong một gia đình Khổng giáo, Nho phong, đến sự nghiệp tài chánh ngân hàng sau này như Thống đốc ngân hàng VN, chánh sự vụ ngân hàng thế giới, quản trị viên phụ khuyết Quỹ tiền tệ quốc tế IMF, rồi cố vấn cho Quỹ này đến khi về hưu năm 1981.
Cuốn hồi ký có một chương nói về chính sách ngoại giao của Mỹ, và tác giả nhận xét "chính sách ngoại giao của Mỹ trên thế giới đâu phải là chính sách tốt đẹp nhất".
Nhà văn Đỗ quý Toàn giới thiệu trước lối 70 thính giả mà phân nửa là khách thường xuyên của Viện Việt Học: "là một cuốn hồi ký hiếm hoi, bởi tác giả đưa những sự kiện khách quan, trung thực, có thể dùng làm tài liệu sử học trong giai đoạn cố TT Diệm và TT Thiệu."...
Ông Toàn nói tuy lần đầu biết mặt tác giả, nhưng khi đọc cuốn hồi ký trước đó (để có lời giới thiệu hôm nay), đã thấy gần gũi với tác giả, không hiểu do văn tài hay do tính trung thực khi diễn đạt. "Tôi rất quí trọng tác giả. bởi ông kể chuyện đời ông mà cho thấy nếp sống văn hóa dân tộc VN, những lựa chọn, quyết định của ông đều mang phong thái nhà Nho, do nền giáo dục gia đình ảnh hưởng !", theo nhận xét nhà văn này.
Người giới thiệu cuốn hồi ký nói không hài lòng lắm về chuyện Thống Đốc Ngân hàng Nguyễn hữu Hanh đã "đổi tên" hoặc "không nêu tên" những cộng sự viên không tốt trong sách. "Tôi không đồng ý lắm vì viết tài liệu thì cần rõ ràng", ông nói.
Trong phần tâm sự của tác giả và giải đáp thắc mắc kế đó, cựu viên chức ngân hàng cao cấp này khiêm tốn nói "lúc đầu chỉ muốn viết hồi ký cho con cái đọc thôi"..., rồi đoan chắc, "không bao giờ dám bóp méo sự thật".
Ông đã thu hút cử tọa khi nói sơ về quá khứ, kể vài mẫu chuyện và kinh nghiệm lúc làm việc như chuyện xem tướng mạo khách hàng là các đại thương gia để quyết định cho vay tiền đầu tư kinh doanh, chuyện làm ngân hàng khác hẳn với làm kinh tế, chuyên bằng cấp và chuyện thực tế. "Đừng tưởng thạc sĩ kinh tế học là nắm được công việc ngân hàng. Một nhà kinh tế giỏi chưa chắc quản trị một ngân hàng được", theo lời tác giả.
Tiết mục "tâm sự với thính giả" bỗng trở nên sôi nổi, tạo hào hứng cho buổi ra mắt cuốn hồi ký cuộc đời ông Thống Đốc Ngân hàng, khi ông kể về sự thất vọng sau 4 lần về VN gặp Thủ tường Cộng sản Võ văn Kiệt để đưa dự án cứu nguy tài chánh kinh tế VN. Sự kiện này trong sách chiếm gần 6 trang. Ông kể:
"Năm 1991, bạn tôi là LM Phan khắc Từ, đại biểu QH, đã fax cho tôi nói TT Kiệt muốn mời tôi về cứu chữa kinh tế khó khăn. Tháng 11/91 tôi về gặp Kiệt, đưa phương thức. Năm tháng sau về lại, thì thái độ ông Kiệt thay đổi, lạnh nhạt. Tôi nói với LM Từ, thôi không về nữa. Nhưng rồi LM Từ thuyết phục, và năm 1993, 1994, lại về nữa."...
"Năm 1993 và 94, tôi viết nhiều bài về kinh tế tài chánh VN cùng phương án giải quyết xuất bản ở Paris, luôn luôn gửi bản sao cho Thủ tướng Kiệt qua Linh Mục Từ. trong chuyến đi cuối cùng 1994, tôi trao cho Kiệt và phó TT Phan văn Khải cùng các Bộ trưởng, thống đốc ngân hàng Chương Trình Phát triển Đặc Biệt cho VN, nhưng tôi vẫn không thấy phản ứng thuận lợi từ nhà chức trách Hà Nội và bầu không khí thích hợp cho việc thực hiện chương trình phát triển. Đến hôm nay vẫn không biết chính quyền đã xử dụng được những điều đề nghị bao nhiêu và tôi đã giúp được nhân dân bao nhiêu"..
Một người trẻ , anh Tony Hồ, hỏi sao lại về giúp Cộng sản, và có phải không về giúp nữa vì bị Cộng sản lạnh nhạt trong những lần sau chăng, Ông cựu Thống Đốc ngân hàng nói "tôi về cốt ý giúp dân, giúp nước, không giúp chính phủ Kiệt. Tôi nói muốn phát triển thì phải đánh tan nạn hối lộ đi. Họ không thích đề nghị đó, và nói để cho tôi hiểu rằng hối lộ là cần thiết, vì những cán bộ từng ở trong rừng núi cực khổ, nay phải cho họ hưởng!"
Nhà thơ cao niên Dương thanh Phong hỏi tiếp, vậy chứ mình tuy làm ngân hàng, cũng cần có ý thức chính trị, lập trường, sao lại về VN giúp"
Ông cựu thống đốc ngân hàng lên tiếng trả lời : "Tôi làm tài chánh kinh tế, không làm chính trị. Mà dù có làm gì, cũng phải có lương tâm. Tôi đã làm việc cho dân Việt Nam, nên đi với họ để làm lợi cho dân, không phải là sai lầm. Từ trước giờ, tôi chỉ biết làm việc cho dân và quốc gia thôi!"
Người điều hợp cuộc thảo luận , cô Kim Ngân của Viện Việt Học "đỡ lời" tiếp: Như Bác Hanh đã nói hồi nãy, bác tự bỏ tiền túi về VN, từ chối sự đài thọ của chính phủ cộng sản, đó cũng là một cách minh xác lập trường của Bác rồi!"
Trả lời một câu hỏi khác, ông Nguyễn hữu Hanh nói ông luôn giữ độc lập trong lúc làm tài chánh cho các chính phủ trước đây, "đi ngược quyền lợi của Mỹ rất nhiều", cho nên vẫn theo lời ông, "người Mỹ không ưa tôi, nhưng vì làm được việc nên họ phải mướn ! Họ tôn trọng tôi mà ghét tôi".
Cuộc thảo luận sôi nổi trong không tương kính giữa các thức giả ái mộ tác giả và chính tác giả nhiều năm kinh nghiệm trong việc lèo lái guồng máy tiền tệ Miền Nam, có pha nhiều tràng vỗ tay khi ông nói đúng ý thính giả, và khi tác giả tỏ ra ngao ngán lúc biết Chính phủ CSVN coi "hối lộ là cần thiết".
Trước khi buổi ra mắt sách kết thúc với nhiều người xúm nhau mua sách, có vị mua tới hai ba cuốn, giáo sư Trần ngọc Ninh nói lời từ giã.
Vị giáosư Viện Trưởng Viện Việt Học từng là ủy viên giáo dục trong nội các CP Nguyễn cao Kỳ ngỏ lời cám ơn tác giả đã đem những kinh nghiệm và hiểu biết phục vụ độc giả, "những điều chúng tôi chưa biết được vì không có học chuyên môn như ông".
Giáo sư Ninh lên án Cộng sản VN "với nền chính trị kiểu Pôn Pốt, sẽ không còn tồn tại bao nhiêu ngày nữa đâu, nên việc ông Hanh giúp nền tài chánh VN nhẹ nhàng dễ thở hơn chỉ thể hiện tấm lòng người Việt nam". "Ngoài vấn đề chúng ta là người chống Cộng, chúng ta vẫn còn là một người VN", giáo sư kết thúc. (Nguyễn Hiền thuật)
Những tiết lộ "hấp dẫn" của cuốn sách mỏng bán giá 15 Mỹ kim ấy, bỗng dưng tạo thành những thắc mắc, khiến tác giả bị nhiều thính giả "quây" liên tiếp cả giờ đồng hồ như những chất vấn của cuộc "họp báo". Tuy vậy, nhà tài chánh ngân hàng lão luyện 84 tuổi này, được Viện Việt Học "đỡ đòn giùm", vẫn điềm tĩnh nói rằng, việc ông bốn lần âm thầm về VN hiến kế theo lời mời của cựu Thủ tướng CSVN Võ văn Kiệt (qua trung gian Linh Mục Phan khắc Từ móc nối ø), là "không có gì sai trái, bởi tôi muốn phục vụ dân ta chớ không phục vụ Chính Phủ Cộng sản"!
Cuốn hồi ký tuy chỉ dày 230 trang, nhưng nêu nhiều sự kiện mới lạ như việc phá giá đồng bạc VN, việc hối thúc Tòa đại sứ Mỹ bất ngờ đổi đồng đô la đỏ xài trong nửa triệu lính Mỹ để trị bọn gian thương đầu cơ tiền tệ, việc đuổi cổ viên chức cao cấp Mỹ về nước khiến suýt bị ám sát tại văn phòng,việc xem tướng người vay tiền ngân hàng để biết họ có khả năng chi trả hay không, việc thất vọng sau 3 lần về VN hiến kế cứu nguy tài chánh kinh tế, ..v.v.
Hồi ký cựu Thống đốc NHQG/VN gồm 9 chương kể từ thời thơ ấu sinh trưởng tại Huế trong một gia đình Khổng giáo, Nho phong, đến sự nghiệp tài chánh ngân hàng sau này như Thống đốc ngân hàng VN, chánh sự vụ ngân hàng thế giới, quản trị viên phụ khuyết Quỹ tiền tệ quốc tế IMF, rồi cố vấn cho Quỹ này đến khi về hưu năm 1981.
Cuốn hồi ký có một chương nói về chính sách ngoại giao của Mỹ, và tác giả nhận xét "chính sách ngoại giao của Mỹ trên thế giới đâu phải là chính sách tốt đẹp nhất".
Nhà văn Đỗ quý Toàn giới thiệu trước lối 70 thính giả mà phân nửa là khách thường xuyên của Viện Việt Học: "là một cuốn hồi ký hiếm hoi, bởi tác giả đưa những sự kiện khách quan, trung thực, có thể dùng làm tài liệu sử học trong giai đoạn cố TT Diệm và TT Thiệu."...
Ông Toàn nói tuy lần đầu biết mặt tác giả, nhưng khi đọc cuốn hồi ký trước đó (để có lời giới thiệu hôm nay), đã thấy gần gũi với tác giả, không hiểu do văn tài hay do tính trung thực khi diễn đạt. "Tôi rất quí trọng tác giả. bởi ông kể chuyện đời ông mà cho thấy nếp sống văn hóa dân tộc VN, những lựa chọn, quyết định của ông đều mang phong thái nhà Nho, do nền giáo dục gia đình ảnh hưởng !", theo nhận xét nhà văn này.
Người giới thiệu cuốn hồi ký nói không hài lòng lắm về chuyện Thống Đốc Ngân hàng Nguyễn hữu Hanh đã "đổi tên" hoặc "không nêu tên" những cộng sự viên không tốt trong sách. "Tôi không đồng ý lắm vì viết tài liệu thì cần rõ ràng", ông nói.
Trong phần tâm sự của tác giả và giải đáp thắc mắc kế đó, cựu viên chức ngân hàng cao cấp này khiêm tốn nói "lúc đầu chỉ muốn viết hồi ký cho con cái đọc thôi"..., rồi đoan chắc, "không bao giờ dám bóp méo sự thật".
Ông đã thu hút cử tọa khi nói sơ về quá khứ, kể vài mẫu chuyện và kinh nghiệm lúc làm việc như chuyện xem tướng mạo khách hàng là các đại thương gia để quyết định cho vay tiền đầu tư kinh doanh, chuyện làm ngân hàng khác hẳn với làm kinh tế, chuyên bằng cấp và chuyện thực tế. "Đừng tưởng thạc sĩ kinh tế học là nắm được công việc ngân hàng. Một nhà kinh tế giỏi chưa chắc quản trị một ngân hàng được", theo lời tác giả.
Tiết mục "tâm sự với thính giả" bỗng trở nên sôi nổi, tạo hào hứng cho buổi ra mắt cuốn hồi ký cuộc đời ông Thống Đốc Ngân hàng, khi ông kể về sự thất vọng sau 4 lần về VN gặp Thủ tường Cộng sản Võ văn Kiệt để đưa dự án cứu nguy tài chánh kinh tế VN. Sự kiện này trong sách chiếm gần 6 trang. Ông kể:
"Năm 1991, bạn tôi là LM Phan khắc Từ, đại biểu QH, đã fax cho tôi nói TT Kiệt muốn mời tôi về cứu chữa kinh tế khó khăn. Tháng 11/91 tôi về gặp Kiệt, đưa phương thức. Năm tháng sau về lại, thì thái độ ông Kiệt thay đổi, lạnh nhạt. Tôi nói với LM Từ, thôi không về nữa. Nhưng rồi LM Từ thuyết phục, và năm 1993, 1994, lại về nữa."...
"Năm 1993 và 94, tôi viết nhiều bài về kinh tế tài chánh VN cùng phương án giải quyết xuất bản ở Paris, luôn luôn gửi bản sao cho Thủ tướng Kiệt qua Linh Mục Từ. trong chuyến đi cuối cùng 1994, tôi trao cho Kiệt và phó TT Phan văn Khải cùng các Bộ trưởng, thống đốc ngân hàng Chương Trình Phát triển Đặc Biệt cho VN, nhưng tôi vẫn không thấy phản ứng thuận lợi từ nhà chức trách Hà Nội và bầu không khí thích hợp cho việc thực hiện chương trình phát triển. Đến hôm nay vẫn không biết chính quyền đã xử dụng được những điều đề nghị bao nhiêu và tôi đã giúp được nhân dân bao nhiêu"..
Một người trẻ , anh Tony Hồ, hỏi sao lại về giúp Cộng sản, và có phải không về giúp nữa vì bị Cộng sản lạnh nhạt trong những lần sau chăng, Ông cựu Thống Đốc ngân hàng nói "tôi về cốt ý giúp dân, giúp nước, không giúp chính phủ Kiệt. Tôi nói muốn phát triển thì phải đánh tan nạn hối lộ đi. Họ không thích đề nghị đó, và nói để cho tôi hiểu rằng hối lộ là cần thiết, vì những cán bộ từng ở trong rừng núi cực khổ, nay phải cho họ hưởng!"
Nhà thơ cao niên Dương thanh Phong hỏi tiếp, vậy chứ mình tuy làm ngân hàng, cũng cần có ý thức chính trị, lập trường, sao lại về VN giúp"
Ông cựu thống đốc ngân hàng lên tiếng trả lời : "Tôi làm tài chánh kinh tế, không làm chính trị. Mà dù có làm gì, cũng phải có lương tâm. Tôi đã làm việc cho dân Việt Nam, nên đi với họ để làm lợi cho dân, không phải là sai lầm. Từ trước giờ, tôi chỉ biết làm việc cho dân và quốc gia thôi!"
Người điều hợp cuộc thảo luận , cô Kim Ngân của Viện Việt Học "đỡ lời" tiếp: Như Bác Hanh đã nói hồi nãy, bác tự bỏ tiền túi về VN, từ chối sự đài thọ của chính phủ cộng sản, đó cũng là một cách minh xác lập trường của Bác rồi!"
Trả lời một câu hỏi khác, ông Nguyễn hữu Hanh nói ông luôn giữ độc lập trong lúc làm tài chánh cho các chính phủ trước đây, "đi ngược quyền lợi của Mỹ rất nhiều", cho nên vẫn theo lời ông, "người Mỹ không ưa tôi, nhưng vì làm được việc nên họ phải mướn ! Họ tôn trọng tôi mà ghét tôi".
Cuộc thảo luận sôi nổi trong không tương kính giữa các thức giả ái mộ tác giả và chính tác giả nhiều năm kinh nghiệm trong việc lèo lái guồng máy tiền tệ Miền Nam, có pha nhiều tràng vỗ tay khi ông nói đúng ý thính giả, và khi tác giả tỏ ra ngao ngán lúc biết Chính phủ CSVN coi "hối lộ là cần thiết".
Trước khi buổi ra mắt sách kết thúc với nhiều người xúm nhau mua sách, có vị mua tới hai ba cuốn, giáo sư Trần ngọc Ninh nói lời từ giã.
Vị giáosư Viện Trưởng Viện Việt Học từng là ủy viên giáo dục trong nội các CP Nguyễn cao Kỳ ngỏ lời cám ơn tác giả đã đem những kinh nghiệm và hiểu biết phục vụ độc giả, "những điều chúng tôi chưa biết được vì không có học chuyên môn như ông".
Giáo sư Ninh lên án Cộng sản VN "với nền chính trị kiểu Pôn Pốt, sẽ không còn tồn tại bao nhiêu ngày nữa đâu, nên việc ông Hanh giúp nền tài chánh VN nhẹ nhàng dễ thở hơn chỉ thể hiện tấm lòng người Việt nam". "Ngoài vấn đề chúng ta là người chống Cộng, chúng ta vẫn còn là một người VN", giáo sư kết thúc. (Nguyễn Hiền thuật)
Gửi ý kiến của bạn
