‘Kinh Pháp Cú Tây Tạng’ Lần Đầu Tiên Được Dịch Sang Tiếng Việt Bởi Cư Sĩ Nguyên Giác Phan Tấn Hải, Đã Phát Hành Trên Amazon
WESTIMINSTER (VB) -- Cư Sĩ Nguyên Giác Phan Tấn Hải, Chủ Bút Nhật Báo Việt Báo và cũng là nhà nghiên cứu Phật Học uy tín đã xuất bản hàng chục cuốn Kinh Phật và sách Thiền trong nhiều năm qua, vừa mới phát hành cuốn Kinh Pháp Cú Tây Tạng bằng Việt ngữ đầu tiên từ trước tới nay, theo vị cư sĩ này cho biết khi ông tặng sách cho các nhà báo tại Việt Báo, trên đường Moran, thành phố Westminster, hôm Thứ Sáu, ngày 2 tháng 8 năm 2019.
Nhà văn Nhã Ca, Sáng Lập và Chủ Nhiệm Việt Báo khi nhận cuốn Kinh Pháp Cú Tây Tạng do cư sĩ Nguyên Giác tặng đã rất hoan hỷ và nói rằng đây là một cuốn kinh rất hiếm và giá trị. Bà đã không quên tán dương công đức vô lượng của cư sĩ Nguyên Giác trong việc dịch và sáng tác các sách về Phật Giáo và Thiền.
Trong Lời Giới Thiệu cho bản tiếng Việt, cư sĩ Nguyên Giác đã nói sơ lược về Kinh Pháp Cú như sau:
Trong các bản Kinh Pháp Cú, phổ biến nhất hiện nay là Kinh Pháp Cú Nam Truyền, tức là Kinh Pháp Cú dịch theo Tạng Pali. Phổ biến nhiều thứ nhì là Kinh Pháp Cú Hán Tạng. Duy ít nghe tới là Kinh Pháp CúTây Tạng (Tibetan Dharmapada), còn tên khác là Udanavarga; hiện chưa có bản Việt dịch nào.
Kinh Pháp Cú Nam Truyền, từ Tạng Pali, gồm 26 phẩm, 423 bài kệ -- đã nhiều bản Việt dịch, trong đó bản phổ biến nhất là của Hòa Thượng Thích Minh Châu.
Kinh Pháp Cú Bắc Truyền, còn gọi là Kinh Pháp Cú Hán Tạng, gồm 39 phẩm, 759 bài kệ. Bản do Thiền sư Nhất Hạnh dịch còn lấy tên là “Kết một tràng hoa.” Bản Việt dịch gần nhất được xuất bản năm 2019, của hai dịch giả Thích Nguyên Hùng và Thích Đồng Ngộ.
Kinh Pháp Cú Tây Tạng, thường gọi là Kinh Udanavarga, gồm 33 phẩm, 1,100 bài kệ. Bản gốc từ tiếng Sanskrit, được dịch sang tiếng Tây Tạng, và hiện nay có ba bản Anh dịch. Chưa có bản Việt dịch nào trước đây.
Bản Việt dịch nơi dây sẽ dựa vào ba bản Anh dịch sau.
– Udanavarga: A Collection of Verses from the Buddhist Canon (ấn bản 1883). Dịch giả là William Woodville Rockhill (1854-1914). Bản này có thể đọc ở mạng: https://suttacentral.net/uv-kg . Rockhill là một nhà ngoại giao Hoa Kỳ, cũng là người Mỹ đầu tiên học tiếng Tây Tạng.
-- The Tibetan Dhammapada (ấn bản 1983). Dịch giả là Gareth Sparham, có Lời Giới Thiệu của Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14. Sparham sinh tại Anh quốc, xuất gia và tu học khoảng 20 năm theo truyền thống Phật giáo Tây Tạng tại Dharamsala, Ấn Độ. Sparham đã được vào học tại Phật học viện nổi tiếngtrong cộng đồng người Tây Tạng lưu vong là Institute of Buddhist Dialectics từ 1974 tới 1982. Sparham tốt nghiệp Tiến sĩ năm 1989 từ đại học University of British Columbia ở Canada. Ông về hưu với cương vị giảng viên tại đại học University of Michigan năm 2009.
-- The Dhammapada with the Udananvarga (ấn bản 1986). Dịch giả là Raghavan Iyer (1930-1995). Iyer sinh tại Ấn Độ, tốt nghiệp Tiến sĩ năm 1962, dạy tại University of California, Santa Barbara từ 1965 cho tới khi về hưu năm 1986. Iyer từ trần ở Santa Barbara năm 1995.
Theo ngài Long Thọ (https://en.wikipedia.org/wiki/Udanavarga) sách Udanavarga (tức là Pháp Cú Tây Tạng) do các tu sĩ kết tập ngay khi Đức Phật nhập Niết Bàn.
Như thế, các Kinh Pháp Cú thuộc các nhóm kinh kết tập xưa cổ nhất, tính kể từ khi Đức Phật nhập diệt, và khi các nhóm tu sĩ đi phân tán ra các hướng khác nhau, dần dà mới có dị biệt. Học giả Geoffrey Parrinder trong tác phẩm The Wisdom of the Early Buddhists, và GS Arthur C. Dechene của Austin Community College cũng ghi nhận tương tự về việc kết tập đó.
Theo truyền thuyết, Kinh Pháp Cú Tây Tạng do Tôn giả Pháp Cứu (Dharmatrāta) tuyển soạn, kết tập; nhiều học giả ngờ vực rằng có thể có nhiều vị kết tập qua nhiều thời kỳ.
Bản Việt dịch này được thực hiện với nhiều đối chiếu. Khi thấy các bản Anh dịch có một số câu dị biệt, tất cả các dị biệt đó đều được dịch ra đầy đủ, không dám bỏ sót ý nào.
Thí dụ: Hai bài kệ 13 và 14 trong bản Anh dịch của Sparham (hình ảnh thoi dệt, và hình ảnh tử tội) khác với bài kệ 13, 14 trong bản Anh dịch của Iyer và Rockhill (hình ảnh lưới nhện), nhưng đều nói ý nghĩa vô thường. Cả hai dị bản đều sẽ dịch đầy đủ nơi bản Việt dịch.
Các bài kệ trong Udanavarga tương đồng với bản Pháp Cú Pali sẽ được ghi thêm ký số bài kệ Pali trong ngoặc đơn (Pali) để độc giả có thế đối chiếu. Một số bài kệ tương đương sẽ ghi theo bản của Hòa Thượng Thích Minh Châu vì độc giả Việt Nam đã quen thuộc.
Nhìn chung, Pháp Cú Tây Tạng khuyến tấn nhận ra Tứ Diệu Đế, sống ly tham, trì giới, quán vô thường, biết đủ, giữ hạnh cô tịch, phòng hộ sáu căn, hành thiền, dạy tránh danh vọng, khuyên chớ coi thườngnhững người học kém, vì vẫn có nhiều người học kém nhưng kiên tâm trì giới, sống theo chánh pháp đã đắc được Tam Minh. Và rất nhiều lời dạy quan trọng khác.
Đặc biệt, tư tưởng Thiền Tông, hay Thiền Đốn Ngộ (tại Việt Nam là Thiền Trúc Lâm) lập đi lập lại ở nhiều bài kệ. Nơi đó, tâm sẽ tức khắc không thấy tham, sân, si là khi:
-- Tâm vô sở trụ, không dính mắc, không chấp thủ, dù là dính vào sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp.
-- Tâm buông bỏ những gì ở quá khứ, chớ mơ tưởng gì nơi tương lai, và không tơ vương gì với hiện tại.
-- Tâm để cái được thấy nghe hay biết chỉ là cái được thấy nghe hay biết, và sống với các pháp như thị.
-- Tâm đón nhận vô thường trôi chảy, nơi đó là rỗng rang, không lời, không gì để thêm, không gì để bớt.
-- Tâm xa lìa cả bờ này và bờ kia, xa lìa cả thiện và ác.
-- Tâm lắng nghe cái tịch lặng, nơi ngôn ngữ đạo đoạn, tâm hành xứ diệt – nơi lời nói dứt bặt, tâm bất động như núi.
-- Tâm thấy tất cả các pháp đều là như huyễn, đều là rỗng rang không tự tánh.
Nơi các lời đó, khi tâm ly tham sân si, là tức khắc Niết bàn.
Trong khi đó, Đức Đạt Lai Lạt Ma đã viết giới thiệu cho bản tiếng Anh có lời khuyến tấn như sau:
Pháp tu để an tâm và tăng thượng tâm do Đức Phật dạy từ hơn 2500 năm qua là một trong những phương pháp thành công để đạt được nội tâm an bình. Đó là một kho báu vô giá của nhân loại. Hiện nay, nhiều người mới bắt đầu tìm thấy trong lời Đức Phật dạy một giải thích về hoàn cảnh con ngườiphù hợp với nhận thức riêng của họ về thực tại. Từ đó họ bắt đầu nương tựa vào Phật pháp để có nội tâm bình an mà họ muốn. Đã thấy rõ với họ rằng các thành đạt bên ngoài không mang tới hạnh phúc lâu dài, và rằng chính tham, sân và si trong tâm họ đang đứng ngăn cách giữa họ với hạnh phúc họ tìm kiếm – từ đó tăng thêm trong tâm họ sự tôn kính đối với sự thích nghi và chiều sâu của Phật pháp.
Tuyển tập Udanavarga mới dịch nơi đây nguyên nằm trong 108 nhóm Kinh Phật được dịch sang tiếng Tây Tạng, gọi là Ched.du.brjod.pai.ts’oms. Các bài kệ này được người Tây Tạng biết tới qua vẻ đẹp của chất thơ và tính phổ quát của lời dạy. Bất kỳ Phật tử nào cũng thấy lời dạy trong sách này gắn liền vớihọ. Vô thường, những khổ đau của luân hồi, nỗi nguy hại của bất thiện tâm, và pháp hành và pháp tăngthượng tâm với giới, định và huệ là lời dạy chung cho tất cả các tông phái Phật giáo.
Tôi hy vọng rằng trong tương lai, tất cả những ai ước muốn, đều có thể đọc được lời Đức Phật dạy trong ngôn ngữ riêng của họ, và tự họ sẽ nhận ra bình an và hạnh phúc mà họ tìm kiếm.
Cư sĩ Nguyên Giác cho biết thêm rằng: Mong muốn pháp được lưu truyền rộng rãi, dịch giả và nhà xuất bản không giữ bản quyền sách. Giá bán khi độc giả đặt mua là giá thành tối thiểu của Amazon nhằm trang trải chi phí in ấn cho một quyển theo hình thức POD (Print on Demand).
Quý độc gỉa có thể tiếp cận được sách qua ba nguồn sau: (1) Đọc online, cột bên tay phải bên trên, (2) Download về máy nhà và (3) Đặt mua sách trên mạng Amazon:
https://www.amazon.com/Kinh-Phap-Tay-Tang-Vietnamese/dp/1077971230/ref=sr_1_2?keywords=kinh+phap+cu&qid=1564004816&s=gateway&sr=8-2
Cư sĩ Nguyên Giác Phan Tấn Hải (trái) tặng Kinh Pháp Cú Tây Tạng cho nhà văn Nhã Ca tại Tòa Soạn Việt Báo hôm 2 tháng 8 năm 2019.
WESTIMINSTER (VB) -- Cư Sĩ Nguyên Giác Phan Tấn Hải, Chủ Bút Nhật Báo Việt Báo và cũng là nhà nghiên cứu Phật Học uy tín đã xuất bản hàng chục cuốn Kinh Phật và sách Thiền trong nhiều năm qua, vừa mới phát hành cuốn Kinh Pháp Cú Tây Tạng bằng Việt ngữ đầu tiên từ trước tới nay, theo vị cư sĩ này cho biết khi ông tặng sách cho các nhà báo tại Việt Báo, trên đường Moran, thành phố Westminster, hôm Thứ Sáu, ngày 2 tháng 8 năm 2019.
Nhà văn Nhã Ca, Sáng Lập và Chủ Nhiệm Việt Báo khi nhận cuốn Kinh Pháp Cú Tây Tạng do cư sĩ Nguyên Giác tặng đã rất hoan hỷ và nói rằng đây là một cuốn kinh rất hiếm và giá trị. Bà đã không quên tán dương công đức vô lượng của cư sĩ Nguyên Giác trong việc dịch và sáng tác các sách về Phật Giáo và Thiền.
Trong Lời Giới Thiệu cho bản tiếng Việt, cư sĩ Nguyên Giác đã nói sơ lược về Kinh Pháp Cú như sau:
Trong các bản Kinh Pháp Cú, phổ biến nhất hiện nay là Kinh Pháp Cú Nam Truyền, tức là Kinh Pháp Cú dịch theo Tạng Pali. Phổ biến nhiều thứ nhì là Kinh Pháp Cú Hán Tạng. Duy ít nghe tới là Kinh Pháp CúTây Tạng (Tibetan Dharmapada), còn tên khác là Udanavarga; hiện chưa có bản Việt dịch nào.
Kinh Pháp Cú Nam Truyền, từ Tạng Pali, gồm 26 phẩm, 423 bài kệ -- đã nhiều bản Việt dịch, trong đó bản phổ biến nhất là của Hòa Thượng Thích Minh Châu.
Kinh Pháp Cú Bắc Truyền, còn gọi là Kinh Pháp Cú Hán Tạng, gồm 39 phẩm, 759 bài kệ. Bản do Thiền sư Nhất Hạnh dịch còn lấy tên là “Kết một tràng hoa.” Bản Việt dịch gần nhất được xuất bản năm 2019, của hai dịch giả Thích Nguyên Hùng và Thích Đồng Ngộ.
Kinh Pháp Cú Tây Tạng, thường gọi là Kinh Udanavarga, gồm 33 phẩm, 1,100 bài kệ. Bản gốc từ tiếng Sanskrit, được dịch sang tiếng Tây Tạng, và hiện nay có ba bản Anh dịch. Chưa có bản Việt dịch nào trước đây.
Bản Việt dịch nơi dây sẽ dựa vào ba bản Anh dịch sau.
– Udanavarga: A Collection of Verses from the Buddhist Canon (ấn bản 1883). Dịch giả là William Woodville Rockhill (1854-1914). Bản này có thể đọc ở mạng: https://suttacentral.net/uv-kg . Rockhill là một nhà ngoại giao Hoa Kỳ, cũng là người Mỹ đầu tiên học tiếng Tây Tạng.
-- The Tibetan Dhammapada (ấn bản 1983). Dịch giả là Gareth Sparham, có Lời Giới Thiệu của Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14. Sparham sinh tại Anh quốc, xuất gia và tu học khoảng 20 năm theo truyền thống Phật giáo Tây Tạng tại Dharamsala, Ấn Độ. Sparham đã được vào học tại Phật học viện nổi tiếngtrong cộng đồng người Tây Tạng lưu vong là Institute of Buddhist Dialectics từ 1974 tới 1982. Sparham tốt nghiệp Tiến sĩ năm 1989 từ đại học University of British Columbia ở Canada. Ông về hưu với cương vị giảng viên tại đại học University of Michigan năm 2009.
-- The Dhammapada with the Udananvarga (ấn bản 1986). Dịch giả là Raghavan Iyer (1930-1995). Iyer sinh tại Ấn Độ, tốt nghiệp Tiến sĩ năm 1962, dạy tại University of California, Santa Barbara từ 1965 cho tới khi về hưu năm 1986. Iyer từ trần ở Santa Barbara năm 1995.
Theo ngài Long Thọ (https://en.wikipedia.org/wiki/Udanavarga) sách Udanavarga (tức là Pháp Cú Tây Tạng) do các tu sĩ kết tập ngay khi Đức Phật nhập Niết Bàn.
Như thế, các Kinh Pháp Cú thuộc các nhóm kinh kết tập xưa cổ nhất, tính kể từ khi Đức Phật nhập diệt, và khi các nhóm tu sĩ đi phân tán ra các hướng khác nhau, dần dà mới có dị biệt. Học giả Geoffrey Parrinder trong tác phẩm The Wisdom of the Early Buddhists, và GS Arthur C. Dechene của Austin Community College cũng ghi nhận tương tự về việc kết tập đó.
Theo truyền thuyết, Kinh Pháp Cú Tây Tạng do Tôn giả Pháp Cứu (Dharmatrāta) tuyển soạn, kết tập; nhiều học giả ngờ vực rằng có thể có nhiều vị kết tập qua nhiều thời kỳ.
Bản Việt dịch này được thực hiện với nhiều đối chiếu. Khi thấy các bản Anh dịch có một số câu dị biệt, tất cả các dị biệt đó đều được dịch ra đầy đủ, không dám bỏ sót ý nào.
Thí dụ: Hai bài kệ 13 và 14 trong bản Anh dịch của Sparham (hình ảnh thoi dệt, và hình ảnh tử tội) khác với bài kệ 13, 14 trong bản Anh dịch của Iyer và Rockhill (hình ảnh lưới nhện), nhưng đều nói ý nghĩa vô thường. Cả hai dị bản đều sẽ dịch đầy đủ nơi bản Việt dịch.
Các bài kệ trong Udanavarga tương đồng với bản Pháp Cú Pali sẽ được ghi thêm ký số bài kệ Pali trong ngoặc đơn (Pali) để độc giả có thế đối chiếu. Một số bài kệ tương đương sẽ ghi theo bản của Hòa Thượng Thích Minh Châu vì độc giả Việt Nam đã quen thuộc.
Nhìn chung, Pháp Cú Tây Tạng khuyến tấn nhận ra Tứ Diệu Đế, sống ly tham, trì giới, quán vô thường, biết đủ, giữ hạnh cô tịch, phòng hộ sáu căn, hành thiền, dạy tránh danh vọng, khuyên chớ coi thườngnhững người học kém, vì vẫn có nhiều người học kém nhưng kiên tâm trì giới, sống theo chánh pháp đã đắc được Tam Minh. Và rất nhiều lời dạy quan trọng khác.
Đặc biệt, tư tưởng Thiền Tông, hay Thiền Đốn Ngộ (tại Việt Nam là Thiền Trúc Lâm) lập đi lập lại ở nhiều bài kệ. Nơi đó, tâm sẽ tức khắc không thấy tham, sân, si là khi:
-- Tâm vô sở trụ, không dính mắc, không chấp thủ, dù là dính vào sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp.
-- Tâm buông bỏ những gì ở quá khứ, chớ mơ tưởng gì nơi tương lai, và không tơ vương gì với hiện tại.
-- Tâm để cái được thấy nghe hay biết chỉ là cái được thấy nghe hay biết, và sống với các pháp như thị.
-- Tâm đón nhận vô thường trôi chảy, nơi đó là rỗng rang, không lời, không gì để thêm, không gì để bớt.
-- Tâm xa lìa cả bờ này và bờ kia, xa lìa cả thiện và ác.
-- Tâm lắng nghe cái tịch lặng, nơi ngôn ngữ đạo đoạn, tâm hành xứ diệt – nơi lời nói dứt bặt, tâm bất động như núi.
-- Tâm thấy tất cả các pháp đều là như huyễn, đều là rỗng rang không tự tánh.
Nơi các lời đó, khi tâm ly tham sân si, là tức khắc Niết bàn.
Trong khi đó, Đức Đạt Lai Lạt Ma đã viết giới thiệu cho bản tiếng Anh có lời khuyến tấn như sau:
Pháp tu để an tâm và tăng thượng tâm do Đức Phật dạy từ hơn 2500 năm qua là một trong những phương pháp thành công để đạt được nội tâm an bình. Đó là một kho báu vô giá của nhân loại. Hiện nay, nhiều người mới bắt đầu tìm thấy trong lời Đức Phật dạy một giải thích về hoàn cảnh con ngườiphù hợp với nhận thức riêng của họ về thực tại. Từ đó họ bắt đầu nương tựa vào Phật pháp để có nội tâm bình an mà họ muốn. Đã thấy rõ với họ rằng các thành đạt bên ngoài không mang tới hạnh phúc lâu dài, và rằng chính tham, sân và si trong tâm họ đang đứng ngăn cách giữa họ với hạnh phúc họ tìm kiếm – từ đó tăng thêm trong tâm họ sự tôn kính đối với sự thích nghi và chiều sâu của Phật pháp.
Tuyển tập Udanavarga mới dịch nơi đây nguyên nằm trong 108 nhóm Kinh Phật được dịch sang tiếng Tây Tạng, gọi là Ched.du.brjod.pai.ts’oms. Các bài kệ này được người Tây Tạng biết tới qua vẻ đẹp của chất thơ và tính phổ quát của lời dạy. Bất kỳ Phật tử nào cũng thấy lời dạy trong sách này gắn liền vớihọ. Vô thường, những khổ đau của luân hồi, nỗi nguy hại của bất thiện tâm, và pháp hành và pháp tăngthượng tâm với giới, định và huệ là lời dạy chung cho tất cả các tông phái Phật giáo.
Tôi hy vọng rằng trong tương lai, tất cả những ai ước muốn, đều có thể đọc được lời Đức Phật dạy trong ngôn ngữ riêng của họ, và tự họ sẽ nhận ra bình an và hạnh phúc mà họ tìm kiếm.
Cư sĩ Nguyên Giác cho biết thêm rằng: Mong muốn pháp được lưu truyền rộng rãi, dịch giả và nhà xuất bản không giữ bản quyền sách. Giá bán khi độc giả đặt mua là giá thành tối thiểu của Amazon nhằm trang trải chi phí in ấn cho một quyển theo hình thức POD (Print on Demand).
Quý độc gỉa có thể tiếp cận được sách qua ba nguồn sau: (1) Đọc online, cột bên tay phải bên trên, (2) Download về máy nhà và (3) Đặt mua sách trên mạng Amazon:
https://www.amazon.com/Kinh-Phap-Tay-Tang-Vietnamese/dp/1077971230/ref=sr_1_2?keywords=kinh+phap+cu&qid=1564004816&s=gateway&sr=8-2
Gửi ý kiến của bạn
