Virginia.- Thiện nam tín nữ vùng Hoa Thịnh Đốn đã long trọng cử hành Đại Lễ cúng vía Đức Bà Chúa Xứ Thánh Mẩu , Núi Sam Châu Đốc vào lúc 11 giờ ngày 13 tháng 6, 2004 tại Hội trường Trung Học T. C. Williams, Alexandria, VA .
Có khoảng một ngàn người tham dự, trong đó có nhiều phái đoàn người Lào, người Hoa, Triều Châu đến từ Philadelphia,New York, North Carolina và đồng hương các vùng phụ cận HTĐ. Từ ngoài cửa khung cảnh rất nhộn nhịp, từng đoàn thiện nam tín nữ kéo về, mùi khói hương ngào ngạt, gợi nhớ những ngày Lễ Hội Vía Bà thật tưng bừng , trang trọng, thành kính , thiêng liêng ở Núi Sam, Châu Đốc dạo nào. Lễ đài ở đây cũng được trang hoàng vô cùng trang nghiêm ,rực rỡ với thật nhiều cờ, lộng, phướng, liễn ngũ sắc. Trên lễ đài, bên ngoài là một dãy cờ, lộng, hoa, kiểng thật tươi đẹp, bên trong là một dãy bàn với khoảng hơn một trăm con heo quay vàng tươi, thơm phức, do thập phương bổn đạo đem đến cúng . Bên phải là một dãy bàn với những thùng trái cây, cam, táo, sẽ tặng cho những ai muốn xin "lộc " của Bà.
Sau hàng lễ vật là bàn thờ chính với nhiều hoa quả trình bày rất huy hoàng, lộng lẫy với hình vẽ Đức Bà thật uy nghiêm.
Tiền lễ được bắt đầu với điệu múa Lào cổ truyền do đại diện phái đòan Lào trình diễn, điệu múa có ý nghĩa chúc lành cho mọi người. Sau đó là màn múa lân của phái đoàn người Hoa ,hai con lân đen, trắng biểu diễn rất ngoạn mục. Không khí thật rộn ràng , sống động, nhiều cụ già tươi cười, gật gù, vỗ tay theo nhịp trống, thưởng thức lân múa, nhào lộn trên không một cách thích thú.
Đúng mười hai giờ trưa phần chính lễ bắt đầu. Ông Dương Văn Hưng , đại diện Ban Hành Lễ đọc diễn văn chào mừng quan khách và nói về ý nghĩa của buổi lễ. Ông cho biết, cách đây hơn bốn trăm năm ,một nhóm người Việt ở ngũ Quảng miền Trung lánh nạn chiến tranh Trịnh Nguyễn phân tranh di dân vào Nam và nhóm người Hoa tránh giặc giã Triều Thanh , hai nhóm này đã di dân về sinh sống ở vùng đất thuộc Thũy Chân Lạp , nay là Núi Sam, Châu Đốc.
Nhóm người di dân tiên khởi này đã tiếp cận với thánh tượng Đức Bà và họ phát nguyện thờ phượng Đức Bà với tôn hiệu chất phát là "Chúa Xứ Thánh Mẩu".
Theo sử liệu thì vùng Núi Sam Châu Đốc thời đó có nhiều giống dân như Lào, Chàm, Chân Lạp và Phù Nam , sau đó có thêm di dân người Việït và người Hoa mang theo văn hóa Hán Việt đến , kết hợp thanøh một nền văn hoá có màu sắc địa phương rất đặt biệt . Niềm tin Đức Bà là một tín ngưỡng dân gian, của người địa phương và di dân, vì vậy Lễ Vía Bà là kết tinh của nhiều văn hóa, với đầy đủ nghi thức tế tự cổ truyền như chiêng trống, nhạc ngũ âm, múa chầu hát bội, đảnh lộc, xin xâm, trong suốt thời gian cúng vía .
Ông Dương Văn Hưng kêu gọi, trước giờ phutù thiêng liêng sắp đến, trong hương trầm ngào ngạt, mọi người nên lắng đọng tâm tư hướng về lễ đài trang nghiêm, cầu nguyện, cung thỉnh Đức Bà cùng liệt vị thần linh, nương theo khói hương về đây chứng cho lòng thành kính của bốn phương thiện tín và ban bố vô lượng phước lành cho thập phương bổn đạo, cùng nơi nơi được mưa thuận gió hòa, người người được lạc nghiệp an cư.
Được biết vào khoảng sau năm 1600 có một số đồng bào ở đây thấy một tượng đá điêu khắc thật đẹp trên núi, đó là một tượng ngồi, bề cao là một thước hai mươi lăm, năïng khoảng một ngàn năm trăm ký lo,â làm bằng diệp thạnh, tức là một loại đá xanh đặc biệt không có trong vùng Châu Đốc. Người ta đoán tượng này được di chuyển từ phương xa đến. Theo những nhà khảo cổ thì tượng này có nét điêu khắc chịu ảnh hưởng văn hóa Hindu , Ấn Độ. Người Hoa, Việt , Miên, Lào vùng này cùng đặt lòng tín ngưỡng nơi tượng Đức Bà nên cung thỉnh tượng xuống chân núi rồi xây miếu thờ phượng. Thiện Nam tín nữ tin Bà là một bậc Thánh có quyền năng ban phát phước lành. Người VN thờ Bà với tôn hiệu là "Bà Chúa Xứ", Ngưới Hoa tôn vinh là "Thiên Hậu Thánh Mẩu".
Niềm tin Bà Chúa Xứ không phải là tín ngưỡng đặc thù của người Việt Nam mà là tín ngưỡng của người địa phương và di dân ở vùng Châu Đốc thời bấy giờ . Sau đó đức tin lan rộng ra sáu tỉnh miền Nam rồi mỗi ngày một lan rộng hơn về Saigon, Chợ Lớn, miền Đông, rồi tới người Thái, người Tàu ở Singapore, Đài Loan, Hồng Kông…
Dần dần Miếu Bà được mở rộng ra, năm 1970 Miếu Bà được xây dựng lại thành một đền thờ rất khang trang trên một miếng đất rộng bốn tới năm mẩu, thuộc xã Vĩnh Tế, Quận Châu Phú, Tỉnh Châu Đốc.
Hằng năm từ sau Tết Nguyên Đán thiện nam tính nữ khắp nơi , từ Saigon, Chợ Lớn , các tỉnh miền Đông và nhiều tỉnh ở miền Tây bắt đầu nhộn nhịp kéo về Châu Đốc để lễ bái và cầu nguyện Đức Bà ban phước lành. Đại lễ cúng vía Đức Bà được long trọng cử hành trong năm ngày, từ 23 đến 27 tháng Tư âm lịch. Trong những ngày này có lễ thay y cho Đức Bà, hát bội, múa Lào, múa lân và tế tự theo nghi thức cổ truyền.
Đây là lần thứ 25 đồng hương vùng HTĐ tổ chức lễ Vía Bà. Lúc đầu đồng hương chỉ đặt bàn thờ đơn giản để lễ bái thôi, không ai đứng ra mời gọi tổ chức linh đình gì cả. Nhưng những bà con, anh em có lòng tin nơi Bà , dù đã rời khỏi VN bao nhiêu năm, bằng mọi cách họ cũng chung sức họp nhau tổ chức cúng vía Bà, mỗi ngày một trang trọng, chu đáo hơn.
Trở lại buổi đại lễ cúng vía Đức Bà ở HTĐ, sau diễn văn khai mạc, Quý vị trong Hội đồng danh dự , quý vị cố vấn của hội quý tế, quý vị chủ tịch, hội trưởng, đại biểu các hội đoàn tín ngưỡng thánh thần, tương tế, tương trợ, được mời lên dâng hương trước bàn thờ Đức Bà. Sau đó năm phụ nữ mặc áo dài gấm xanh và đỏ trong ban tế lễ trang trọng dâng hương trà , hoa quả và lễ vật lên cúng Đức Bà theo nghi thúc cổ truyền, trong tiếng chiêng trống cổ truyền ngân vang.
Trong lúc Chánh tế đọc tế văn thì cả ngàn thiện nam tín nữ cùng đứng tại chổ chấp tay thành khẩn lễ bái. Sau đó một số ngưới đến phòng ăn thọ lộc. Hằng trăm người xếp hàng dài chờ lên lễ đài khấn vái, cầu nguyện , xin xâm và xin "lộc" của bà là những trái cây, cam, táo, hay tiền trong bao đỏ lì xì để lấy hên . Đặc biệt là trong phần dâng cúng hào soạn, ngoài trái cây còn có hơn một trăm con heo quay được bổn đạo bốn phương đem đến dâng cúng Vía Bà.
Chương trình Đại Lễ Cúng Vía Đức Bà Chúa Xứ Núi Sam Châu Đốc ở hải ngoại được chấm dứt vào lúc bốn giờ chiều cùng ngày.
Có khoảng một ngàn người tham dự, trong đó có nhiều phái đoàn người Lào, người Hoa, Triều Châu đến từ Philadelphia,New York, North Carolina và đồng hương các vùng phụ cận HTĐ. Từ ngoài cửa khung cảnh rất nhộn nhịp, từng đoàn thiện nam tín nữ kéo về, mùi khói hương ngào ngạt, gợi nhớ những ngày Lễ Hội Vía Bà thật tưng bừng , trang trọng, thành kính , thiêng liêng ở Núi Sam, Châu Đốc dạo nào. Lễ đài ở đây cũng được trang hoàng vô cùng trang nghiêm ,rực rỡ với thật nhiều cờ, lộng, phướng, liễn ngũ sắc. Trên lễ đài, bên ngoài là một dãy cờ, lộng, hoa, kiểng thật tươi đẹp, bên trong là một dãy bàn với khoảng hơn một trăm con heo quay vàng tươi, thơm phức, do thập phương bổn đạo đem đến cúng . Bên phải là một dãy bàn với những thùng trái cây, cam, táo, sẽ tặng cho những ai muốn xin "lộc " của Bà.
Sau hàng lễ vật là bàn thờ chính với nhiều hoa quả trình bày rất huy hoàng, lộng lẫy với hình vẽ Đức Bà thật uy nghiêm.
Tiền lễ được bắt đầu với điệu múa Lào cổ truyền do đại diện phái đòan Lào trình diễn, điệu múa có ý nghĩa chúc lành cho mọi người. Sau đó là màn múa lân của phái đoàn người Hoa ,hai con lân đen, trắng biểu diễn rất ngoạn mục. Không khí thật rộn ràng , sống động, nhiều cụ già tươi cười, gật gù, vỗ tay theo nhịp trống, thưởng thức lân múa, nhào lộn trên không một cách thích thú.
Đúng mười hai giờ trưa phần chính lễ bắt đầu. Ông Dương Văn Hưng , đại diện Ban Hành Lễ đọc diễn văn chào mừng quan khách và nói về ý nghĩa của buổi lễ. Ông cho biết, cách đây hơn bốn trăm năm ,một nhóm người Việt ở ngũ Quảng miền Trung lánh nạn chiến tranh Trịnh Nguyễn phân tranh di dân vào Nam và nhóm người Hoa tránh giặc giã Triều Thanh , hai nhóm này đã di dân về sinh sống ở vùng đất thuộc Thũy Chân Lạp , nay là Núi Sam, Châu Đốc.
Nhóm người di dân tiên khởi này đã tiếp cận với thánh tượng Đức Bà và họ phát nguyện thờ phượng Đức Bà với tôn hiệu chất phát là "Chúa Xứ Thánh Mẩu".
Theo sử liệu thì vùng Núi Sam Châu Đốc thời đó có nhiều giống dân như Lào, Chàm, Chân Lạp và Phù Nam , sau đó có thêm di dân người Việït và người Hoa mang theo văn hóa Hán Việt đến , kết hợp thanøh một nền văn hoá có màu sắc địa phương rất đặt biệt . Niềm tin Đức Bà là một tín ngưỡng dân gian, của người địa phương và di dân, vì vậy Lễ Vía Bà là kết tinh của nhiều văn hóa, với đầy đủ nghi thức tế tự cổ truyền như chiêng trống, nhạc ngũ âm, múa chầu hát bội, đảnh lộc, xin xâm, trong suốt thời gian cúng vía .
Ông Dương Văn Hưng kêu gọi, trước giờ phutù thiêng liêng sắp đến, trong hương trầm ngào ngạt, mọi người nên lắng đọng tâm tư hướng về lễ đài trang nghiêm, cầu nguyện, cung thỉnh Đức Bà cùng liệt vị thần linh, nương theo khói hương về đây chứng cho lòng thành kính của bốn phương thiện tín và ban bố vô lượng phước lành cho thập phương bổn đạo, cùng nơi nơi được mưa thuận gió hòa, người người được lạc nghiệp an cư.
Được biết vào khoảng sau năm 1600 có một số đồng bào ở đây thấy một tượng đá điêu khắc thật đẹp trên núi, đó là một tượng ngồi, bề cao là một thước hai mươi lăm, năïng khoảng một ngàn năm trăm ký lo,â làm bằng diệp thạnh, tức là một loại đá xanh đặc biệt không có trong vùng Châu Đốc. Người ta đoán tượng này được di chuyển từ phương xa đến. Theo những nhà khảo cổ thì tượng này có nét điêu khắc chịu ảnh hưởng văn hóa Hindu , Ấn Độ. Người Hoa, Việt , Miên, Lào vùng này cùng đặt lòng tín ngưỡng nơi tượng Đức Bà nên cung thỉnh tượng xuống chân núi rồi xây miếu thờ phượng. Thiện Nam tín nữ tin Bà là một bậc Thánh có quyền năng ban phát phước lành. Người VN thờ Bà với tôn hiệu là "Bà Chúa Xứ", Ngưới Hoa tôn vinh là "Thiên Hậu Thánh Mẩu".
Niềm tin Bà Chúa Xứ không phải là tín ngưỡng đặc thù của người Việt Nam mà là tín ngưỡng của người địa phương và di dân ở vùng Châu Đốc thời bấy giờ . Sau đó đức tin lan rộng ra sáu tỉnh miền Nam rồi mỗi ngày một lan rộng hơn về Saigon, Chợ Lớn, miền Đông, rồi tới người Thái, người Tàu ở Singapore, Đài Loan, Hồng Kông…
Dần dần Miếu Bà được mở rộng ra, năm 1970 Miếu Bà được xây dựng lại thành một đền thờ rất khang trang trên một miếng đất rộng bốn tới năm mẩu, thuộc xã Vĩnh Tế, Quận Châu Phú, Tỉnh Châu Đốc.
Hằng năm từ sau Tết Nguyên Đán thiện nam tính nữ khắp nơi , từ Saigon, Chợ Lớn , các tỉnh miền Đông và nhiều tỉnh ở miền Tây bắt đầu nhộn nhịp kéo về Châu Đốc để lễ bái và cầu nguyện Đức Bà ban phước lành. Đại lễ cúng vía Đức Bà được long trọng cử hành trong năm ngày, từ 23 đến 27 tháng Tư âm lịch. Trong những ngày này có lễ thay y cho Đức Bà, hát bội, múa Lào, múa lân và tế tự theo nghi thức cổ truyền.
Đây là lần thứ 25 đồng hương vùng HTĐ tổ chức lễ Vía Bà. Lúc đầu đồng hương chỉ đặt bàn thờ đơn giản để lễ bái thôi, không ai đứng ra mời gọi tổ chức linh đình gì cả. Nhưng những bà con, anh em có lòng tin nơi Bà , dù đã rời khỏi VN bao nhiêu năm, bằng mọi cách họ cũng chung sức họp nhau tổ chức cúng vía Bà, mỗi ngày một trang trọng, chu đáo hơn.
Trở lại buổi đại lễ cúng vía Đức Bà ở HTĐ, sau diễn văn khai mạc, Quý vị trong Hội đồng danh dự , quý vị cố vấn của hội quý tế, quý vị chủ tịch, hội trưởng, đại biểu các hội đoàn tín ngưỡng thánh thần, tương tế, tương trợ, được mời lên dâng hương trước bàn thờ Đức Bà. Sau đó năm phụ nữ mặc áo dài gấm xanh và đỏ trong ban tế lễ trang trọng dâng hương trà , hoa quả và lễ vật lên cúng Đức Bà theo nghi thúc cổ truyền, trong tiếng chiêng trống cổ truyền ngân vang.
Trong lúc Chánh tế đọc tế văn thì cả ngàn thiện nam tín nữ cùng đứng tại chổ chấp tay thành khẩn lễ bái. Sau đó một số ngưới đến phòng ăn thọ lộc. Hằng trăm người xếp hàng dài chờ lên lễ đài khấn vái, cầu nguyện , xin xâm và xin "lộc" của bà là những trái cây, cam, táo, hay tiền trong bao đỏ lì xì để lấy hên . Đặc biệt là trong phần dâng cúng hào soạn, ngoài trái cây còn có hơn một trăm con heo quay được bổn đạo bốn phương đem đến dâng cúng Vía Bà.
Chương trình Đại Lễ Cúng Vía Đức Bà Chúa Xứ Núi Sam Châu Đốc ở hải ngoại được chấm dứt vào lúc bốn giờ chiều cùng ngày.
Gửi ý kiến của bạn
