San Jose (Trần Củng Sơn)- Vụ kiện giữa nguyên đơn là Phạm Duy Hùng, con trai của nhạc sĩ Phạm Duy; đòi bị đơn là nhạc sĩ Lê Huy cùng bầu sô Phạm Phúc phải trả 1200 mỹ kim cho việc xử dụng 6 ca khúc của Phạm Duy đã có kết quả. Tòa án chuyên xử những vụ kiện nhỏ (Small Claim Court) tại San Jose đã ra phán quyết rằng phía bị đơn phải trả cho phía nguyên đơn số tiền nói trên.
Được biết phiên tòa diễn ra vào ngày 30/1/2015 với sự có mặt của hai phía nguyên đơn và bị đơn, phần thông dịch Anh - Việt là Nguyễn Khoa Thái Anh.
Nội vụ như sau: vào cuối tháng 4 năm 2014, Lê Huy và Phạm Phúc có tổ chức sô nhạc Đêm Nhớ Về Sài Gòn và trong đêm này có hát một số ca khúc của Phạm Duy.
Phạm Duy Hùng đã từng chơi nhạc trong ban nhạc của Lê Huy, hai người quen biết nhau; Duy Hùng muốn đi xem sô nhạc này nhưng ban tổ chức bảo là đã bán hết vé. Sau đó, hai người có xích mích và Duy Hùng đặt vấn đề tiền bản quyền của các bài hát Phạm Duy với Lê Huy là người trong ban tổ chức và hai bên không đi đến thỏa thuận với nhau.
Cuối cùng Phạm Duy Hùng đưa đơn kiện lên tòa đòi số tiền là 1200 mỹ kim cho 6 bài hát của Phạm Duy mà ban tổ chức đã xử dụng trong đêm nhạc. Trong phiên tòa phía nguyên đơn có thêm Phạm Duy Minh, con trai của nhạc sĩ Phạm Duy. Sau khi nghe hai phía nguyên đơn và bị đơn trình bày, chánh án Bern Steves bảo là sẽ dành thì giờ suy xét và cho biết kết quả sau.
Nhận được thư của tòa án xử phía bị đơn phải trả 1200 mỹ kim, nguyên đơn Phạm Duy Hùng bày tỏ sự vui mừng vì thắng kiện. Ông cho biết rằng tất cả các bài hát của Phạm Duy đã được đăng bạ tại Hoa Kỳ. Những ai muốn sử dụng nó thì nên liên lạc qua email phamduyproduction@aol.com về vấn đề tác quyền.
Ông nói thêm rằng vụ kiện này là để bảo vệ tác quyền của nhạc sĩ Phạm Duy khi bị thách thức. Trong lá thư gởi báo chí có đoạn viết:
“Chúng tôi mong ước các hội đoàn và cá nhân khi cần xử dụng nhạc Phạm Duy hãy liên lạc với chúng tôi: Duy Minh 714-399-5714, Duy Hùng 510-409-0968 hoặc email: phamduyproductions@aol.com. Chúng tôi sẽ cung cấp nguyên tác các nhạc phẩm Phạm Duy cho quý vị.
Chúng tôi không hề "cấm" hát nhạc Phạm Duy. Chúng tôi chỉ muốn bảo vệ và quản lý di sản âm nhạc của cha chúng tôi. Chúng tôi cũng đã đồng ý cho nhiều hội đoàn và cá nhân xử dụng nhạc Phạm Duy mà không trả tiền thù lao.
Xin cám ơn tất cả mọi người đã ái mộ và trân trọng nhạc Phạm Duy.
Gia đình Phạm Duy.”
Đây là lần đầu tiên một vụ kiện đòi tiền tác quyền ca nhạc trong cộng đồng Việt Nam được tòa án Hoa Kỳ xử.
Khi được hỏi ý kiến về phán quyết nầy, LS Nguyễn Tâm phát biểu: “Khởi thủy khi hay tin, tôi cũng ngỡ ngàng trên nhiều phương diện. Một, quyền tài phán (jurisdiction) không nằm ở tòa tiểu tụng, mà thuộc dưới quyền tòa liên bang (US District Court); hai, nghi vấn chủ nhân tác quyền chưa được giải quyết; ba, hai bên đều là bạn bè giao hảo trong giới văn nghệ với nhau, v.v… Nhưng về sau nầy, và nhất là khi đọc bản lên tiếng của nhạc sĩ Duy Hùng, thì mới càng thấy rõ đây không phải là vấn đề pháp lý tác quyền thuần túy, mà điểm chính là do sự bất hòa với nhau giữa những người một thời là bạn bè văn nghệ. Hậu quả là nếu có trình diễn trước công chúng, thì ca sĩ hoặc bầu sô cũng nên xin phép, hoặc nói qua với gia đình tác giả cho mọi người cùng vui vẻ với nhau.”
Một điều cũng nên biết là nhạc sĩ Lê Huy đã từng tổ chức một sô ca nhạc ở San Jose Performing Arts San Jose mà ông công bố trả tiền tác quyền cho mỗi bài hát trình diễn trong buổi này tượng trưng 50 mỹ kim; có mời đại diện của một vài nhạc sĩ lên sân khấu để nhận tiền tác quyền này.
Theo ý kiến của giới ca nhạc thì kết quả vụ kiện này tạo ra hai điều. Một là nó sẽ giới hạn việc phổ biến dòng nhạc Phạm Duy vì các bầu sô và ca sĩ ngại ngùng khi muốn hát những ca khúc của ông trong các sô ca nhạc vì phải liên lạc và xin phép với người thừa kế tác quyền của ông. Hai là nó nhắc nhở về sự tôn trọng tác quyền bài hát của các nhạc sĩ khi được trình diễn trong các sô ca nhạc đang xảy ra tại hải ngoại.
Thực tế cho thấy bầu sô có thể có lời hoặc lỗ, ca sĩ thì được trả tiền cát sê khi hát những ca khúc của các nhạc sĩ. Riêng tác giả các ca khúc được hát trong những sô ca nhạc (ngoại trừ thu CD hay DVD) thì chẳng được đồng nào cả. Có khi họ được, có khi không được ca sĩ nhắc đến tên là tác giả ca khúc đó trên sân khấu.
Được biết phiên tòa diễn ra vào ngày 30/1/2015 với sự có mặt của hai phía nguyên đơn và bị đơn, phần thông dịch Anh - Việt là Nguyễn Khoa Thái Anh.
Quan tòa cho nguyên đơn thắng kiện.
Nội vụ như sau: vào cuối tháng 4 năm 2014, Lê Huy và Phạm Phúc có tổ chức sô nhạc Đêm Nhớ Về Sài Gòn và trong đêm này có hát một số ca khúc của Phạm Duy.
Phạm Duy Hùng đã từng chơi nhạc trong ban nhạc của Lê Huy, hai người quen biết nhau; Duy Hùng muốn đi xem sô nhạc này nhưng ban tổ chức bảo là đã bán hết vé. Sau đó, hai người có xích mích và Duy Hùng đặt vấn đề tiền bản quyền của các bài hát Phạm Duy với Lê Huy là người trong ban tổ chức và hai bên không đi đến thỏa thuận với nhau.
Cuối cùng Phạm Duy Hùng đưa đơn kiện lên tòa đòi số tiền là 1200 mỹ kim cho 6 bài hát của Phạm Duy mà ban tổ chức đã xử dụng trong đêm nhạc. Trong phiên tòa phía nguyên đơn có thêm Phạm Duy Minh, con trai của nhạc sĩ Phạm Duy. Sau khi nghe hai phía nguyên đơn và bị đơn trình bày, chánh án Bern Steves bảo là sẽ dành thì giờ suy xét và cho biết kết quả sau.
Nhận được thư của tòa án xử phía bị đơn phải trả 1200 mỹ kim, nguyên đơn Phạm Duy Hùng bày tỏ sự vui mừng vì thắng kiện. Ông cho biết rằng tất cả các bài hát của Phạm Duy đã được đăng bạ tại Hoa Kỳ. Những ai muốn sử dụng nó thì nên liên lạc qua email phamduyproduction@aol.com về vấn đề tác quyền.
Ông nói thêm rằng vụ kiện này là để bảo vệ tác quyền của nhạc sĩ Phạm Duy khi bị thách thức. Trong lá thư gởi báo chí có đoạn viết:
“Chúng tôi mong ước các hội đoàn và cá nhân khi cần xử dụng nhạc Phạm Duy hãy liên lạc với chúng tôi: Duy Minh 714-399-5714, Duy Hùng 510-409-0968 hoặc email: phamduyproductions@aol.com. Chúng tôi sẽ cung cấp nguyên tác các nhạc phẩm Phạm Duy cho quý vị.
Chúng tôi không hề "cấm" hát nhạc Phạm Duy. Chúng tôi chỉ muốn bảo vệ và quản lý di sản âm nhạc của cha chúng tôi. Chúng tôi cũng đã đồng ý cho nhiều hội đoàn và cá nhân xử dụng nhạc Phạm Duy mà không trả tiền thù lao.
Quan tòa cho nguyên đơn thắng kiện.
Xin cám ơn tất cả mọi người đã ái mộ và trân trọng nhạc Phạm Duy.
Gia đình Phạm Duy.”
Đây là lần đầu tiên một vụ kiện đòi tiền tác quyền ca nhạc trong cộng đồng Việt Nam được tòa án Hoa Kỳ xử.
Khi được hỏi ý kiến về phán quyết nầy, LS Nguyễn Tâm phát biểu: “Khởi thủy khi hay tin, tôi cũng ngỡ ngàng trên nhiều phương diện. Một, quyền tài phán (jurisdiction) không nằm ở tòa tiểu tụng, mà thuộc dưới quyền tòa liên bang (US District Court); hai, nghi vấn chủ nhân tác quyền chưa được giải quyết; ba, hai bên đều là bạn bè giao hảo trong giới văn nghệ với nhau, v.v… Nhưng về sau nầy, và nhất là khi đọc bản lên tiếng của nhạc sĩ Duy Hùng, thì mới càng thấy rõ đây không phải là vấn đề pháp lý tác quyền thuần túy, mà điểm chính là do sự bất hòa với nhau giữa những người một thời là bạn bè văn nghệ. Hậu quả là nếu có trình diễn trước công chúng, thì ca sĩ hoặc bầu sô cũng nên xin phép, hoặc nói qua với gia đình tác giả cho mọi người cùng vui vẻ với nhau.”
Một điều cũng nên biết là nhạc sĩ Lê Huy đã từng tổ chức một sô ca nhạc ở San Jose Performing Arts San Jose mà ông công bố trả tiền tác quyền cho mỗi bài hát trình diễn trong buổi này tượng trưng 50 mỹ kim; có mời đại diện của một vài nhạc sĩ lên sân khấu để nhận tiền tác quyền này.
Theo ý kiến của giới ca nhạc thì kết quả vụ kiện này tạo ra hai điều. Một là nó sẽ giới hạn việc phổ biến dòng nhạc Phạm Duy vì các bầu sô và ca sĩ ngại ngùng khi muốn hát những ca khúc của ông trong các sô ca nhạc vì phải liên lạc và xin phép với người thừa kế tác quyền của ông. Hai là nó nhắc nhở về sự tôn trọng tác quyền bài hát của các nhạc sĩ khi được trình diễn trong các sô ca nhạc đang xảy ra tại hải ngoại.
Thực tế cho thấy bầu sô có thể có lời hoặc lỗ, ca sĩ thì được trả tiền cát sê khi hát những ca khúc của các nhạc sĩ. Riêng tác giả các ca khúc được hát trong những sô ca nhạc (ngoại trừ thu CD hay DVD) thì chẳng được đồng nào cả. Có khi họ được, có khi không được ca sĩ nhắc đến tên là tác giả ca khúc đó trên sân khấu.
Gửi ý kiến của bạn
