WESTMINSTER (VB) – “Người xưa nói rằng, trăm năm trong cõi người ta, đó là biên giới, là chỗ cuối cùng của đời người… đời tôi ngoảnh đi ngoảnh lại không còn bao nhiêu … Bây giờ nhìn lại thấy ơn trời, ơn phật, ơn chúa, không đến nỗi không thành công chút xíu nào,” đó là một phần mở đầu trong lời phát biểu cảm tưởng đầy xúc động, sâu sắc, nhiều kinh nghiệm quá khứ và viễn kiến tương lai của giáo sư Trần Ngọc Ninh trong buổi tiệc họp mặt mừng sinh nhật thứ 90 của Ông, do Viện Việt Học, gia đình và môn sinh tổ chức tại Viện Việt Học, thành phố Westminster, lúc 5:30 chiều Chủ Nhật, ngày 18 tháng 11 năm 2012.
Được biết giáo sư Trần Ngọc Ninh tốt nghiệp Thạc-sĩ Y-khoa Đại-học Pháp, nguyên Giáo-sư Văn-minh Đại-cương và Văn-hoá Việt-Nam tại Đại-học Vạn-Hạnh, nguyên Tổng-trưởng Văn-hoá Xã-hội và Đặc-trách Giáo-dục trong Chính-phủ VNCH; nguyên Viện Trưởng Viện Việt-Học 3/2003-2/2008.
Chương trình được điều hợp bởi cô Nguyễn Thị Kim Ngân, Trưởng Ban Tổ Chức, và ông Nguyễn Minh Lân, Tổng Thư Ký Viện Việt Học.
Trong lời mở đầu, cô Nguyễn Thị Kim Ngân bày tỏ lời cám ơn đến giáo sư Trần Ngọc Ninh và gia đình của giáo sư vì đã vui long để cho Viện Việt Học đứng ra tổ chức mừng sinh nhật năm nay thay vì tổ chức tại nhà.
Quan khách, môn sinh và bằng hữu đã lần lượt được giới thiệu hay tự giới thiệu cũng như bày tỏ lòng biết ơn và chúc mừng sinh nhật thứ 90 của vị giáo sư khả kính.
Trong phần phát biểu cảm tưởng nhân sinh nhật lần thứ 90, giáo sư Trần Ngọc Ninh bày tỏ sự xúc động trước tấm chân tình của gia đình, bạn hữu và môn sinh dành cho ông trong tiệc họp mặt mừng sinh nhật. Giáo sư Trần Ngọc Ninh nói rằng, “Người xưa có nói Trăm năm trong cõi người ta, đó là biên giới, là chỗ cuối cùng của đời người… đời tôi ngoảnh đi ngoảnh lại không còn bao nhiêu…. Bây giờ nhìn lại thấy ơn trời, ơn phật, ơn chúa, không đến nỗi không thành công chút xíu nào.” Giáo sư nói tiếp rằng, “Mấy chục năm qua ông đã chứng kiến biết bao đau khổ, đại loạn, và đổ vỡ của đất nước và con người, mà cho đến bây giờ chúng ta còn gặp nhau đây là chúng ta phải cám ơn trời, phật.” Ông cho rằng dù rất chú trọng đến khoa học, nhưng ông tin có những sức mạnh mà con người bằng mắt thịt không thể thấy hết được. Ông nói rằng chẳng hạn, ánh sáng mà khoa học có khi gọi là hạt, có khi gọi là làn sóng. Vậy đó là cái gì, mà ngay cả các nhà khoa học cũng chưa thấy hết.
Nhìn lại cuộc đời 90 năm, giáo sư Trần Ngọc Ninh, nói tiếp trong phần phát biểu cảm tưởng, rằng cuộc đời ông chia làm 2 giai đoạn:
1/ Từ nhỏ cho đến năm 1977, là thời gian lo học hành và thành đạt rồi trở về nước xây dựng Đại Học Y Khoa và chăm chú vào nền giáo dục toàn quốc. Ông nói rất may là Việt Nam thời trước năm 1975 có nền giáo dục quốc gia, có trường đại học quốc gia, có bằng tiến sĩ quốc gia, được quốc tế công nhận, nhưng việc xây dựng không phải dễ mà rất khó khăn, cực nhọc. Ông nhấn mạnh đó là công trình xây dựng trong một nửa cuộc đời của ông cùng các bạn hữu khác.
2/ Từ năm 1977 đến bây giờ là thời gian đi vượt biên rồi đến định cư ở nước ngoài chấm dứt công cuộc xậy dựng nền giáo dục quốc gia trong nước, nhưng bắt đầu chuyển qua nghiên cứu và khảo sát về văn hóa, văn chương. Giáo sư Trần Ngọc Ninh giải thích rằng sở dĩ ông chấm dứt không làm việc giáo dục y khoa trong nước và bỏ nước ra đi vượt biên là vì ông không chấp nhận việc nhà nước biến giáo dục y khoa khoa học thành y khoa nhân dân. Giáo sư Trần Ngọc Ninh kể rằng khi đến Hoa Kỳ gặp một số anh em trẻ và các bạn hữu già và cộng tác để thành lập Viện Việt Học.
Giáo sư Trần Ngọc Ninh nhìn đồng hồ trên tường và nói cũng còn chưa tới ăn chiều nên ông lại kể chuyện tiếp. Ông cho biết ông rất thích thú đọc lại Truyện Kiều, văn minh Việt Nam và những lý thuyết mới nhất của văn minh và khoa học của nhân loại để khỏi bị lạc hậu. Giáo sư Trần Ngọc Ninh nói qua về cuốn sách mới ấn hành là “Ước Vọng Duy Tân.” Ông giải thích duy tân mà không bỏ cái cũ, quan trọng nhất là khoa học, tư tưởng và lý trí. Ông nhấn mạnh rằng “Chỉ duy tân được khi nào đứng vững trên quá khứ của bao nhiêu ngàn năm mà ông cha đã xây dựng, đó là văn hóa để cho con cháu sau này không bỏ.” Ông cho biết rằng “thế kỷ tới là thế kỷ của sinh học,” con người sẽ sai vi trùng và virus làm thay cho họ. Ông than rằng người Việt sau khi ra ngoài này rồi thì không còn nghĩ tới việc xây dựng cho văn hóa mà chỉ biết cúng tiền để xây chùa, xây nhà thờ.
Giáo sư Trần Ngọc Ninh cũng giới thiệu phương pháp dạy tiếng Việt cho các em và ông đã mở lớp dạy cho các thầy cô giáo về Ngữ Lý Học (Linguistics) tức là học về cái lý của ngôn ngữ, giống như người ta học cái lý của vật chất, v.v…
Dù giáo sư còn nhiều điều muốn trao gửi nhân tiệc họp mặt mừng sinh nhật 90 cho ông, nhưng đã tới giờ ăn chiều nên ông đã tự động ngưng lại để mọi người cùng thưởng thức các món ăn do Viện Việt Học khoản đãi.
Quả thật, hiếm khi được có cơ hội lắng nghe giáo sư Trần Ngọc Ninh tâm tình về những điều ông đã từng trải, về kiến thức, về ước vọng của ông đối với đất nước và nền văn hóa Việt Nam. Bên sau những ngôn từ chân thành của vị giáo sư lão thành, người nghe hẳn cảm nhận được một thông điệp quý giá về hoài bão tha thiết mà ông đã dành cho nền giáo dục và văn hóa suốt cuộc đời gần một thế kỷ qua của ông.
Trong số những bạn hữu và khách đến dự để chúc mừng giáo sư Trần Ngọc Ninh gồm có nhà văn Doãn Quốc Sỹ, ông bà Chánh Án Nguyễn Trọng Nho, nữ tài tử Kiều Chinh, nhà văn Nhã Ca, nhà thơ Trần Dạ Từ, bác sĩ Phạm Đình Tuân, giáo sư Nguyễn Phúc Bửu Tập, ông bà giáo sư Nguyễn Văn Sâm, phu nhân giáo sư Nguyễn Sỹ Tế, giáo sư Lê Chính Long, nhà thơ Viên Linh, giáo sư Lê Bảo Xuyến, giáo sư Phạm Quốc Quảng, họa sĩ Văn Mộch, nhà văn Phạm Phú Minh, v.v…
Được biết giáo sư Trần Ngọc Ninh tốt nghiệp Thạc-sĩ Y-khoa Đại-học Pháp, nguyên Giáo-sư Văn-minh Đại-cương và Văn-hoá Việt-Nam tại Đại-học Vạn-Hạnh, nguyên Tổng-trưởng Văn-hoá Xã-hội và Đặc-trách Giáo-dục trong Chính-phủ VNCH; nguyên Viện Trưởng Viện Việt-Học 3/2003-2/2008.
Chương trình được điều hợp bởi cô Nguyễn Thị Kim Ngân, Trưởng Ban Tổ Chức, và ông Nguyễn Minh Lân, Tổng Thư Ký Viện Việt Học.
Trong lời mở đầu, cô Nguyễn Thị Kim Ngân bày tỏ lời cám ơn đến giáo sư Trần Ngọc Ninh và gia đình của giáo sư vì đã vui long để cho Viện Việt Học đứng ra tổ chức mừng sinh nhật năm nay thay vì tổ chức tại nhà.
Quan khách, môn sinh và bằng hữu đã lần lượt được giới thiệu hay tự giới thiệu cũng như bày tỏ lòng biết ơn và chúc mừng sinh nhật thứ 90 của vị giáo sư khả kính.
Giáo sư Trần Ngọc Ninh nhận quà từ giáo sư Nguyễn Văn Sâm (phải), người ngồi là giáo sư Nguyễn Phúc Bửu Tập. (Photo VB)
Đến phần tặng quà, cô Thuy Minh Hồng đại diện các môn sinh của Lớp Học Cơ Cấu Việt Ngữ do Thầy Trần Ngọc Ninh dạy đã lên tặng quà và chúc mừng sinh nhật cho Thầy Trần Ngọc Ninh. Ông bà giáo sư Nguyễn Văn Sâm cũng đã trao quà và chúc mừng sinh nhật đến giáo sư Trần Ngọc Ninh.Trong phần phát biểu cảm tưởng nhân sinh nhật lần thứ 90, giáo sư Trần Ngọc Ninh bày tỏ sự xúc động trước tấm chân tình của gia đình, bạn hữu và môn sinh dành cho ông trong tiệc họp mặt mừng sinh nhật. Giáo sư Trần Ngọc Ninh nói rằng, “Người xưa có nói Trăm năm trong cõi người ta, đó là biên giới, là chỗ cuối cùng của đời người… đời tôi ngoảnh đi ngoảnh lại không còn bao nhiêu…. Bây giờ nhìn lại thấy ơn trời, ơn phật, ơn chúa, không đến nỗi không thành công chút xíu nào.” Giáo sư nói tiếp rằng, “Mấy chục năm qua ông đã chứng kiến biết bao đau khổ, đại loạn, và đổ vỡ của đất nước và con người, mà cho đến bây giờ chúng ta còn gặp nhau đây là chúng ta phải cám ơn trời, phật.” Ông cho rằng dù rất chú trọng đến khoa học, nhưng ông tin có những sức mạnh mà con người bằng mắt thịt không thể thấy hết được. Ông nói rằng chẳng hạn, ánh sáng mà khoa học có khi gọi là hạt, có khi gọi là làn sóng. Vậy đó là cái gì, mà ngay cả các nhà khoa học cũng chưa thấy hết.
Nhìn lại cuộc đời 90 năm, giáo sư Trần Ngọc Ninh, nói tiếp trong phần phát biểu cảm tưởng, rằng cuộc đời ông chia làm 2 giai đoạn:
1/ Từ nhỏ cho đến năm 1977, là thời gian lo học hành và thành đạt rồi trở về nước xây dựng Đại Học Y Khoa và chăm chú vào nền giáo dục toàn quốc. Ông nói rất may là Việt Nam thời trước năm 1975 có nền giáo dục quốc gia, có trường đại học quốc gia, có bằng tiến sĩ quốc gia, được quốc tế công nhận, nhưng việc xây dựng không phải dễ mà rất khó khăn, cực nhọc. Ông nhấn mạnh đó là công trình xây dựng trong một nửa cuộc đời của ông cùng các bạn hữu khác.
2/ Từ năm 1977 đến bây giờ là thời gian đi vượt biên rồi đến định cư ở nước ngoài chấm dứt công cuộc xậy dựng nền giáo dục quốc gia trong nước, nhưng bắt đầu chuyển qua nghiên cứu và khảo sát về văn hóa, văn chương. Giáo sư Trần Ngọc Ninh giải thích rằng sở dĩ ông chấm dứt không làm việc giáo dục y khoa trong nước và bỏ nước ra đi vượt biên là vì ông không chấp nhận việc nhà nước biến giáo dục y khoa khoa học thành y khoa nhân dân. Giáo sư Trần Ngọc Ninh kể rằng khi đến Hoa Kỳ gặp một số anh em trẻ và các bạn hữu già và cộng tác để thành lập Viện Việt Học.
Quang cảnh trong hội trường Viện Việt Học.(Photo VB)
Giáo sư Trần Ngọc Ninh cũng đã không quên bày tỏ lòng biết ơn đối với đấng song thân sinh ra ông. Ông kể nhờ người cha dạy học và đưa ông vào lớp lúc 5 tuổi để nghe người ta học mà nhập tâm. Giáo sư cho biết mãi đến sau này ông mới biết rằng đó chính là phù hợp với phương pháp khoa học của trí óc và trí não. Trong 2 cái đó có sự sáng tạo ngôn ngữ như là cơ cấu nền tảng của văn minh và văn hóa. Ông cũng nhắc đến người anh ruột là ông Trần Việt Sơn, một nhà cách mạng, nhà báo đã từng giúp Bảo Đại về làm quốc trưởng, rồi viết cho báo Tự Do và Chính Luận nơi mục chính trị và thời thế. Rồi hai người em cũng đã chết vì nước. Ông cho rằng đó là cái nghiệp của gia đình ông phải vướng vào chính trị. Giáo sư Trần Ngọc Ninh cũng bày tỏ lòng biết ơn, quý trọng và thương yêu người bạn đời của ông.Giáo sư Trần Ngọc Ninh nhìn đồng hồ trên tường và nói cũng còn chưa tới ăn chiều nên ông lại kể chuyện tiếp. Ông cho biết ông rất thích thú đọc lại Truyện Kiều, văn minh Việt Nam và những lý thuyết mới nhất của văn minh và khoa học của nhân loại để khỏi bị lạc hậu. Giáo sư Trần Ngọc Ninh nói qua về cuốn sách mới ấn hành là “Ước Vọng Duy Tân.” Ông giải thích duy tân mà không bỏ cái cũ, quan trọng nhất là khoa học, tư tưởng và lý trí. Ông nhấn mạnh rằng “Chỉ duy tân được khi nào đứng vững trên quá khứ của bao nhiêu ngàn năm mà ông cha đã xây dựng, đó là văn hóa để cho con cháu sau này không bỏ.” Ông cho biết rằng “thế kỷ tới là thế kỷ của sinh học,” con người sẽ sai vi trùng và virus làm thay cho họ. Ông than rằng người Việt sau khi ra ngoài này rồi thì không còn nghĩ tới việc xây dựng cho văn hóa mà chỉ biết cúng tiền để xây chùa, xây nhà thờ.
Giáo sư Trần Ngọc Ninh cũng giới thiệu phương pháp dạy tiếng Việt cho các em và ông đã mở lớp dạy cho các thầy cô giáo về Ngữ Lý Học (Linguistics) tức là học về cái lý của ngôn ngữ, giống như người ta học cái lý của vật chất, v.v…
Dù giáo sư còn nhiều điều muốn trao gửi nhân tiệc họp mặt mừng sinh nhật 90 cho ông, nhưng đã tới giờ ăn chiều nên ông đã tự động ngưng lại để mọi người cùng thưởng thức các món ăn do Viện Việt Học khoản đãi.
Quả thật, hiếm khi được có cơ hội lắng nghe giáo sư Trần Ngọc Ninh tâm tình về những điều ông đã từng trải, về kiến thức, về ước vọng của ông đối với đất nước và nền văn hóa Việt Nam. Bên sau những ngôn từ chân thành của vị giáo sư lão thành, người nghe hẳn cảm nhận được một thông điệp quý giá về hoài bão tha thiết mà ông đã dành cho nền giáo dục và văn hóa suốt cuộc đời gần một thế kỷ qua của ông.
Trong số những bạn hữu và khách đến dự để chúc mừng giáo sư Trần Ngọc Ninh gồm có nhà văn Doãn Quốc Sỹ, ông bà Chánh Án Nguyễn Trọng Nho, nữ tài tử Kiều Chinh, nhà văn Nhã Ca, nhà thơ Trần Dạ Từ, bác sĩ Phạm Đình Tuân, giáo sư Nguyễn Phúc Bửu Tập, ông bà giáo sư Nguyễn Văn Sâm, phu nhân giáo sư Nguyễn Sỹ Tế, giáo sư Lê Chính Long, nhà thơ Viên Linh, giáo sư Lê Bảo Xuyến, giáo sư Phạm Quốc Quảng, họa sĩ Văn Mộch, nhà văn Phạm Phú Minh, v.v…
Gửi ý kiến của bạn
