CHADDS FORD, PA Toàn Như) -- Theo tạp chí VIETNAM (tạp chí của các cựu chiến binh Mỹ đã tham chiến tại Việt Nam) và trang mạng ChaddsFordLive.com, vào tháng 8 vừa qua, người ta đã tình cờ tìm thấy một đài tưởng niệm chiến tranh Việt Nam tại thị trấn Chadds Ford, Pennsylvania. Theo tấm plaque được gắn trên bệ đài tưởng niệm thì đài kỷ niệm này đã được khánh thành từ ngày 11 tháng 11, 1966, như vậy cách nay đã 46 năm.
Đài kỷ niệm được tìm thấy trong một lùm cây nằm trong khu bất động sản của tư nhân, dọc theo xa lộ 202 băng qua Hillman Drive, gần tòa nhà từng là chi nhánh ngân hàng Sovereign Bank. Đài kỷ niệm là một bệ xây bằng đá lớn khoảng 15 x 20 ft, phía trên có gắn một khẩu đại bác cổ bằng đồng. Căn cứ vào ngày tháng ghi trên tấm plaque, người ta tin rằng, đây là đài kỷ niệm chiến tranh Việt Nam cổ nhất tại Hoa Kỳ, trước cả một tượng đài khác ở Wentzille, Missouri, cái mà người ta vẫn cho là xưa nhất được khánh thành vào ngày 19/12/1967.
Những dòng chữ trên tấm plaque cũng cho biết rằng, đài kỷ niệm ở Chadds Ford được lập ra để vinh danh những công dân của quận hạt Delaware (PA) đã chiến đấu tại Việt Nam. Nhưng đáng chú ý là dòng chữ trên đó ghi lại một phần câu nói của Wendell Willkie, một cựu ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Hòa vào năm 1940, rằng: “Freedom is an indivisible word. If we want to enjoy it, and fight for it, we must be prepared to extend it to everyone, whether they are rich or poor, wheter they agree with us or not….” (tạm dịch: Tự do là một chữ không thể chia lìa. Nếu chúng ta muốn tận hưởng nó, và chiến đấu vì nó, chúng ta phải chuẩn bị mở rộng nó cho mọi người, bất kể họ giầu hay nghèo, bất kể họ đồng ý với chúng ta hay không ….)
Khi tượng đài được khám phá ra, nó đang ở trong tình trạng rất tệ cần được tu bổ. Cỏ dại đang mọc đầy ở những chỗ nứt trong bãi đậu xe của ngân hàng cũ cùng những bụi cây đã che phủ tượng đài khiến cho không ai từ ngoài đường có thể nhìn thấy. Phía sau bệ tượng đài cũng bị hư hại nặng và có dấu hiệu bị phá hoại.
Nhiều cựu chiến binh Việt Nam (Vietnam veterans) khi hay tin đã đến viếng thăm tượng đài và họ đã vô cùng xúc động.
Butch Anderson từng phục vụ ở Việt Nam từ 1970-1971 đã cố nén sự xúc động khi trả lời: “Mỗi khi đi tới bất cứ tượng đài dành cho cựu chiến binh, tôi cũng thực sự xúc động. Tôi rất buồn. Đó là cái đã ảnh hưởng lên tôi như cái tượng đài này.” Ông nói thêm: “Tôi nghĩ, chúng ta cần mang nó đến một nơi khác thích hợp hơn, hoặc là cắt tỉa những bụi cây và nhiều cái khác xung quanh tượng đài cho gọn gàng để không ai có thể đến đây đánh cắp hay phá hoại nó.”
Mặc dù có những người đề nghị di chuyển tượng đài đến một nơi khác thích hợp như Anderson, nhưng cũng có nhiều người muốn giữ tượng đài ở nguyên vị trí cũ và muốn biến nơi này thành một di tích lịch sử vì nó là tượng đài đầu tiên tại Hoa Kỳ vinh danh những người cựu chiến binh trong cuộc chiến Việt Nam. (Toàn Như)
Đài kỷ niệm được tìm thấy trong một lùm cây nằm trong khu bất động sản của tư nhân, dọc theo xa lộ 202 băng qua Hillman Drive, gần tòa nhà từng là chi nhánh ngân hàng Sovereign Bank. Đài kỷ niệm là một bệ xây bằng đá lớn khoảng 15 x 20 ft, phía trên có gắn một khẩu đại bác cổ bằng đồng. Căn cứ vào ngày tháng ghi trên tấm plaque, người ta tin rằng, đây là đài kỷ niệm chiến tranh Việt Nam cổ nhất tại Hoa Kỳ, trước cả một tượng đài khác ở Wentzille, Missouri, cái mà người ta vẫn cho là xưa nhất được khánh thành vào ngày 19/12/1967.
Những dòng chữ trên tấm plaque cũng cho biết rằng, đài kỷ niệm ở Chadds Ford được lập ra để vinh danh những công dân của quận hạt Delaware (PA) đã chiến đấu tại Việt Nam. Nhưng đáng chú ý là dòng chữ trên đó ghi lại một phần câu nói của Wendell Willkie, một cựu ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Hòa vào năm 1940, rằng: “Freedom is an indivisible word. If we want to enjoy it, and fight for it, we must be prepared to extend it to everyone, whether they are rich or poor, wheter they agree with us or not….” (tạm dịch: Tự do là một chữ không thể chia lìa. Nếu chúng ta muốn tận hưởng nó, và chiến đấu vì nó, chúng ta phải chuẩn bị mở rộng nó cho mọi người, bất kể họ giầu hay nghèo, bất kể họ đồng ý với chúng ta hay không ….)
Đài tưởng niệm Cuộc Chiến VN xây năm 1966.
Ngoài những chi tiết nêu trên, đài kỷ niệm vừa tìm thấy ở Chadds Ford vẫn còn là một bí ẩn. Người ta không tìm thấy bất cứ một tài liệu lưu trữ nào tại địa phương có liên quan đến tượng đài này, và ngay cả chủ nhân của bất động sản này, gia đình Hineman, cũng hoàn toàn không biết gì về lai lịch của nó. Ron Hineman, một người thuộc gia đình Hineman, hiện làm việc cho Delaware County Supply, cho biết, ngay chính ông cũng không biết có tượng đài hiện hữu trong khu đất nhà ông.Khi tượng đài được khám phá ra, nó đang ở trong tình trạng rất tệ cần được tu bổ. Cỏ dại đang mọc đầy ở những chỗ nứt trong bãi đậu xe của ngân hàng cũ cùng những bụi cây đã che phủ tượng đài khiến cho không ai từ ngoài đường có thể nhìn thấy. Phía sau bệ tượng đài cũng bị hư hại nặng và có dấu hiệu bị phá hoại.
Nhiều cựu chiến binh Việt Nam (Vietnam veterans) khi hay tin đã đến viếng thăm tượng đài và họ đã vô cùng xúc động.
Butch Anderson từng phục vụ ở Việt Nam từ 1970-1971 đã cố nén sự xúc động khi trả lời: “Mỗi khi đi tới bất cứ tượng đài dành cho cựu chiến binh, tôi cũng thực sự xúc động. Tôi rất buồn. Đó là cái đã ảnh hưởng lên tôi như cái tượng đài này.” Ông nói thêm: “Tôi nghĩ, chúng ta cần mang nó đến một nơi khác thích hợp hơn, hoặc là cắt tỉa những bụi cây và nhiều cái khác xung quanh tượng đài cho gọn gàng để không ai có thể đến đây đánh cắp hay phá hoại nó.”
Mặc dù có những người đề nghị di chuyển tượng đài đến một nơi khác thích hợp như Anderson, nhưng cũng có nhiều người muốn giữ tượng đài ở nguyên vị trí cũ và muốn biến nơi này thành một di tích lịch sử vì nó là tượng đài đầu tiên tại Hoa Kỳ vinh danh những người cựu chiến binh trong cuộc chiến Việt Nam. (Toàn Như)
Gửi ý kiến của bạn
