Cho Nghỉ Nhân Viên Gốc Việt, Thiệt Hại Cho Cộng Đồng VN
:
Từ phải: Thị Trưởng Margie Rice, kỹ sư Frank Trần.
WESTMINSTER (VB) -- Khu vực Little Saigon phần lớn nằm trong thành phố Westminster, và do vậy tất cả những biến đổi chính sách tại thành phố này đều sẽ tác động tới cộng đồng gốc Việt.
Đặc biệt, thành phố Westminster mới đây cho biết sẽ cắt toàn bộ 49 nhân viên trong Ty Phát Triển Cộng Đồng, và chắc chắc thiệt hại sẽ lớn hơn bất kỳ phòng ban nào, vì các quyết định từ Ty này sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới các cơ sở kinh doanh và cả cá nhân cư dân ở Westminster. Tại sao quyết định như thế, và khi cắt bỏ thì thành phố sẽ thuê các công ty hợp đồng và thế là có hại nhiều hơn là lợi đối với dân Việt.
Sau đây là cuộc phỏng vấn về vấn đề này, do kỹ sư Frank Trần giải thích trước những câu hỏi của phóng viên Phan Tấn Hải.
Việt Báo (VB): Chào ông Frank Trần, xin ông tự giới thiệu mình với những độc giả VB chưa biết ông.
Frank Trần Hữu Thân (FTHT): Chào anh Phan Tấn Hải, chúng tôi là Trần Hữu Thân, thường được biết qua tên Mỹ là Frank Trần. Chúng tôi hiện là kỹ-sư công-chánh của TP Newport Beach. Chúng tôi cũng là người thành lập trang website Sức Mạnh Cộng Đồng (SucManhCongDong.info) nhằm góp phần phát triển sức mạnh cộng đồng người Việt hải ngoại, cho nên chúng tôi theo dõi thường xuyên sinh hoạt của cộng đồng chúng ta ở Little Saigon.
VB: Xin hỏi ông có tin tức gì liên quan đến cộng đồng VN trong cuộc viếng thăm tòa soạn hôm nay.
FTHT: Cách đây 2 tuần, chúng tôi có đi làm bồi thẩm đoàn ở West Court gần City Hall của TP Westminster (WMT), sẵn tiện có ghé thăm ông Trưởng Ty Công Chánh TP WMT Tiến Sĩ Marwan Youssef là một đồng nghiệp, để hỏi thăm về việc Tượng Đài Việt Mỹ không lửa, không cờ trong những ngày cuối năm. Chuyện trò vô tình được biết là TP đang thiếu hụt ngân sách, phải cắt giảm nhân viên. Về nhà tìm và đọc được 2 bài báo của Orange County Register ngày 7 tháng 2 là Redevelopment fallout: Westminster to lay off 49 và ngày 8 tháng 2 là Westminster meets today with union leaders on layoffs, tiết lộ nhiều chi tiết khá quan trọng. Sau đó chúng tôi tìm đọc lại biên bản buổi họp (Meeting Minutes) của phiên họp TP Westminster ngày 8/2/2012 vừa qua, có một điểm quan trọng sẽ ảnh hưởng đến đồng hương mà sao chúng tôi thấy không báo chí Việt Ngữ nào nhắc đến.
VB: Ông có thể nói rõ hơn?
FTHT: Trước hết nói về cái biên bản phiên họp ngày 8/2/2012, mục số 5.1 đoạn văn cuối cùng, ông Mitch Walter City Manager có nói là đã gởi thư thông báo nhân viên cho biết họ sẽ bị laid off. Và theo bài báo OC Register thì bà Rice nói rõ hơn là toàn bộ nhân viên của Ty Community Development Department (CDD) khoảng 49 người sẽ bị cho nghỉ việc. Ty CDD bao gồm 4 ban (Division): Building Division, Code Enforcement, Planning và Grants-Housing.
VB: Thiếu hụt ngân sách, cắt giảm nhân viên là chuyện bắt buộc phải làm?
FTHT: Đúng phần nào. Tuy nhiên theo chúng tôi biết thường thì Building Division là một chi nhánh được trả tiền từ building permit fee, business license fee, và sales tax là từ chính chúng ta đã đóng góp vào. Building Division không lấy tiền từ Re-Dedevelopment Agency (RDA) của tiểu bang. Nếu lấy lý do thiếu hụt ngân sách do tiền RDA, rồi cắt bỏ toàn bộ Ty CDD, luôn cả nhân viên của Building Division để kiếm thêm nguồn lợi bù cho khoảng thiếu hụt (budget deficit) thật là không đúng và công bằng. Mà TP cũng phải mướn Công Ty Hợp Đồng (Contract Consulting Firms) bên ngoài vào để lo những phần hành này.
VB: Có gì không ổn khi mướn công ty hợp đồng?
FTHT: Tôi xin nêu ra một vài điểm bất lợi để khi đưa cho công ty hợp đồng (consulting firm):
1. Những công ty tư làm theo hợp đồng (contract consulting firms) sẽ kéo dài thời gian hơn để xét duyệt (longer proccess) bản vẽ, đồ án xây cất vì phải mất thời gian đưa ra và nhận về từ thành phố.
2. Nhân viên làm theo hợp đồng (contract employees) sẽ không muốn làm việc lâu và trung thành, hay chuyển đổi công việc (chạy từ TP này qua TP kia). Cách thức làm việc sẽ không thống nhất (consistent), uyển chuyển (flexible) và kém chất lượng.
3. Công ty hợp đồng sẽ giới hạn thời gian giúp khách hàng (thời gian trả lời, giải thích thắc mắc trên điện thoại hay trực tiếp tại quầy. Sẽ không có nhân viên túc trực hằng ngày và toàn thời gian như hiện nay. Liên lạc với nhân viên xét duyệt bản vẽ (plan checker) sẽ khó khăn hơn.
4. Sau khi TP ký hợp đồng với các công ty này, thành phố sẽ phải bị bắt buộc mướn họ theo thời gian đã ấn định cho dù nhận ra chất lượng kém và sai lầm. Chúng tôi đã nghe nhiều nhà thầu (contractor) than phiền về việc làm của các công ty này tại Fountain Valley, Mission Viejo...
5. Công ty hợp đồng sẽ không có nhân viên thường trực để giải quyết những trường hợp khẩn cấp như hỏa hoạn, tai nạn xe cộ, những sập đổ gây ra do gió bão, động đất sau giờ làm việc và cuối tuần. Hiện nay chúng tôi biết nhân viên tại Building Division vẫn đang luân phiên túc trực phục vụ những trường hợp khẩn cấp này cho chúng ta.
Trong thời gian khó khăn về kinh tế, sales tax và permit fee có thể giảm đi. Chúng tôi biết có những thành phố như Garden Grove, Fullerton..., khuyến khích nhân viên về hưu sớm, cắt lương đồng bộ, làm việc không công (without pay) hay dùng giờ phép cho một số ngày City phải đóng cửa (furlough), như năm vừa rồi TP mới đóng cửa từ 24/12/11 cho đến 3/1/2012 (sợ gió lớn gây tai nạn mà nhân viên nghỉ hết cho nên mới hạ cờ, tắt lửa). Giảm thiểu nhân viên tối đa là cần thiết, nhưng layoff toàn bộ nhân viên của một Ty (department) để đưa ra ngoài (contract out) thật là chánh sách sai lầm và thiếu kinh nghiệm.
VB: Riêng cộng đồng VN chúng ta có thiệt hại gì khác?
FTHT: Cảm ơn anh hỏi câu này, đó là lý do chúng tôi đến đây hôm nay. Hiện tại trong Building Division của TP có 2 người kiểm tra đồ án (plan-checker) gốc Việt. Họ không chỉ là một plan-checker thuần túy, mà còn là những người thông dịch, giải thích luật lệ, chỉ vẽ cách xây cất, hay sửa đổi làm sao cho hợp lệ (compliance) đối với đồng hương VN. Không có gì tiện lợi hơn khi người thông dịch rành về chuyên môn, mà thực ra là không phải chỉ thông dịch, mình thắc mắc cái gì cứ nói bằng tiếng Việt, và được người Plan-checker trả lời bằng tiếng Việt, sẽ không có sự ông nói gà, bà hiểu vịt. Nếu Building Division bị xóa rổ, mướn Công ty hợp đồng sẽ không có nhân viên nói tiếng Việt. Vậy thì đồng hương VN bị thiệt hại nhiều nhất.
VB: Đồng hương chúng ta có thể làm gì được?
FTHT: Bài báo của OC Register có trích lại câu nói của bà Rice We can overrule him if need be, có nghĩa là bà TT và các nghị viên có quyền bác bỏ cái ý định (proposal) của ông City Manager, ra lệnh ông ta duyệt xét lại mà nộp cái proposal khác. Cho nên vì quyền lợi của mình, quí đồng hương có thể ra phát biểu trong các buổi họp Council Meeting sắp đến, không biết tiếng Anh thì phát biểu bằng tiếng Việt, để cho 3 ông nghị gốc Việt dịch lại. Nếu bận thì gọi điện thoại, hay email cho bà TT và các NV nói lên ý kiến của mình. Nếu ở nhà có internet, thì vào website của TP góp ý ở phần Contact Us, rồi vào phần Feedback, comments (http://www.westminster-ca.gov/contact/feedback.asp. Đồng hương ở xa mà biết thì nhắc nhở bà con mình ở TP Westcuminter hãy nói lên tiếng nói của mình. Vận động theo kiểu Việt Khang tôi nghĩ sẽ có kết quả vì thứ nhất Việt Khang ở VN xa xôi mà còn mạnh như vậy, huống chi đây là quyền lợi trực tiếp đến đời sống hằng ngày của mình, thứ 2 là chúng ta có 3 người VN gốc Việt, đâu cần phải nói tiếng Anh khi muốn góp ý. Chỉ là một cú điện thoại, nói vài câu tiếng Việt là xong.
VB: Có khả quan không?
FTHT: Thường thì TT và các NV tin tưởng vào ông City Manager, cho nên hầu như là đồng ý những gì ông ta đề nghị vì đó là trách nhiệm của ông ta. Tuy nhiên đôi lúc có thể vì phe phái (politics), quyết định của ông chưa hẳn đúng 100%. Nếu có người giải thích rõ ràng, hay nhiều người dân phản ứng, thì bà TT và các NV phải hiểu vấn đề mà ra lệnh cho ông City Manager cần xem xét lại kỹ lưỡng những vấn đề như chúng tôi đã nói trê n, mà nộp lại cái Proposal khác. Nếu TT và các NV tình vờ, không lắng nghe tiếng nói của người dân là những người đã bầu họ lên đại diện, thì tháng 11 năm nay chúng ta cần thận trọng hơn cho lá phiếu của mình. Mình bầu cho những người sẽ phục vụ cho quyền lợi của mình, chứ không phải bầu cho họ để mỗi event, họ đến ngồi hàng ghế đầu, rồi phát bằng tưởng lục chụp hình, khen tặng những câu sáo ngữ.
VB: Thiếu hụt ngân quỹ do tiền RDA bị cắt. Re-Development Fund là gì?
FTHT: Dạ đúng như cái tên gọi Re-Development, là ngân quỹ của tiểu bang (qua cơ quan Re-Devedelopment Agency - RDA) để tái kiến thiết, phục hồi lại những công trình xây cất quá cũ kỹ, thường thì những thành phố ở trung tâm quận Cam và về hướng Bắc của quận Cam thì được nhận fund này, còn những thành phố ở miền Nam thì không có (vì những TP này mới hơn). Kể từ 29/12/2011 là tiểu bang cắt ngân khoản này, TP WMT không còn được nhận tiền RDA này nữa, cho nên TP WMT sẽ bị thiếu hụt khoảng 10,5 triệu đô-la trong tài khóa mới.
VB: Theo bài báo, NV Diệp Miên Trường có nói về Bumping Right có nghĩa là sao?
FTHT: Bumping right là danh từ thường dùng cho những người làm việc cho chánh phủ khi áp dụng chánh sách cắt giảm nhân viên. Bumping Right nghĩa đen xin được dịch là quyền hích, có nghĩa là một người có thể bị sa thải trong chức vụ hiện tại, tuy nhiên anh ta có quyền phục chức lại cho chức vụ cũ thấp hơn (còn hơn là bị sa thải). Xin phép dùng hệ thống quân giai làm ví dụ cho dễ hiểu, ông A tốt nghiệp SQĐL, vào quân đội là Thiếu Úy, trong khi ông B vào quân đội từ Binh Nhì đi lên và cũng là Thiếu Úy sau bao năm trong quân ngũ. Ví dụ lệnh trên đưa ra là phải bỏ bớt một số ngạch lương cấp Thiếu Úy: Nếu đã tính theo thâm niên theo số năm phục vụ trong cấp bực Thiếu Úy, cả 2 Thiếu Úy vẫn điều phải ra đi thì Thiếu Úy A phải về nhà đuổi gà cho vợ, trong khi Thiếu Úy B có thể xuống, phục chức Thượng Sĩ (ăn lương quân đội ít còn hơn không), và ông Thượng Sĩ bị ông Thiếu Úy hích, sẽ hích ông Trung Sĩ, cứ vậy mà pump hay hích theo thâm niên và chức vụ cho đến khi nào ngân quỹ đúng vào số cần đạt được.
Tuy nhiên trong trường hợp Building Division của TP WMT thì cả một Ty CDD sẽ bị xóa sổ, sếp lẫn lính đều bị cho nghỉ việc hết thì puming right không có tác dụng.
VB: Còn có điều gì khác ông muốn chia sẻ thêm?
FTHT: Năm nay là năm bầu cử, xin phép được có đôi lời về sức mạnh của lá phiếu và quyền lợi của mình đối với chính quyền thành phố mình đang sống. Giới hạn cuộc phỏng vấn hôm nay, chúng tôi xin nói sơ qua về cơ cấu "Council - Manager Government" của những thành phố trên nước Mỹ nói chung, mà ngay tại quận Cam nói riêng. Xin tóm tắt quyền hạn của mỗi cấp (hay "chain of command") như sau:
1- Mình là người dân, bầu ra Thị Trưởng & Nghị Viên (TT&NV) là đại diện cho dân, là chủ cái TP mình đang ở (Tùy theo TP, có TP thay phiên nhau làm Thị Trưởng, có thành phố thì Thị Trưởng do dân bầu ra. Quyền hành thì cũng chỉ là một lá phiếu ngang với NV. Ví dụ, TP WMT thì Thị Trưởng do dân bầu ra, còn chức Phó Thị Trưởng thì thay phiên nhau mà làm, hay các NV bầu cho nhau, chính xác hơn). Nếu đồng hương thấy quyền lợi của mình bị ảnh hưởng khi Building Division bị xóa sổ, không có kỹ-sư gốc Việt biết nói tiếng Việt, thuận tiện cho mình thì phải hành động ngay bây giờ. Đây chính là lúc quí vị đánh giá bà TT Rice, NV Fry, và quan trọng là 3 ông NV gốc Việt có lắng nghe tiếng nói của mình hay không. Nếu họ không nghe, thì tháng 11 năm nay đồng hương sẽ dùng lá phiếu bầu cho người lắng nghe tiếng nói của mình.
2- TT&NV mướn người City Manager theo hợp đồng để chỉ huy, tổng quản trị công việc TP. Lương người City Manager cũng khoảng $150 - $200 ngàn cho một năm. Người này nhận lệnh trực tiếp từ TT&NV rồi chỉ đạo cho cấp dưới là các Trưởng Ty. Cho nên trong bài báo của OC Register, bà TT Rice nói rằng bà (hay TT&NV) có thể bác bỏ (overrule) quyết định sa thải nhân viên của ông City Manager.
3- City Manager là người chỉ huy trực tiếp đến các Trưởng Ty (Directors of Departments) như Police, Community Development (bao gồm Planning, Building, Code Enforcement, v.v ), Public Works, Communities Services, v.v... Thường thì những người Trưởng Ty này đi họp Council Meeting chung với City Manager mỗi tháng 2 lần, họ đóng góp ý, giải thích với TT&NV về các lĩnh vực chuyên môn trong ban ngành của họ, nhưng họ chỉ nhận lệnh trực tiếp từ City Manager. Cho nên việc NV mà xuống các Ty quở trách nhân viên thế này thế kia là sai.
4- Trưởng Ty (Directors) là người chỉ huy chịu trách nhiệm cho nhân viên trong ty của mình (ví dụ như kỹ-sư Frank Trần ở TP Newport Beach, Jake Ngô ở Ty Công Chánh WMT, Justin Việt Nguyễn ở Building Division của TP WMT), từ kỹ-sư chánh, kỹ-sư phụ, technician, thư-ký, đến những người đứng ở quầy (counter) tiếp dân chúng.
5- Cấp thấp hơn là những nhận viên thành phố là những người làm việc cho TP ăn lương và hưởng bổng lộc (benefits) chính phủ như Frank Trần ở Newport Beach, Justin Việt Nguyễn, Jake Ngô, Theresa Trần ở Westminster, v.v ) là phải phục vụ cho người dân (serve the public), lúc nào cũng sẵn sàng giúp cho người dân hiểu mọi vấn đề khi họ cần giúp đỡ, chứ không phải là quan liêu, hách dịch (cười). Làm việc ở Newport Beach, chỉ cần nhận một cú điện thoại của người dân phàn nàn về chuyện gì đó, là chúng tôi lấy xe của TP đi khảo sát hiện trường ngay. Bạn bè hay đùa với chúng tôi là có cớ đi ngắm bikini ngoài biển nhưng mà thực sự là không phải vậy, mà đó là phục vụ người dân đúng chữ công bộc (cười).
Cho nên chúng ta đến TP, không phải "rụt rè" trước những người đứng ở quầy (counter). Nếu họ có thái độ trịch thượng, thì chúng ta cứ gọi TT và NV là những người mà mình đã bầu phiếu cho họ, hay ra mấy buổi họp Council Meetings mà phát biểu ý kiến của mình. Rồi mọi việc từ số 1 (người dân) sẽ "gõ" xuống số 5 (việc mình cần) được hạnh thông. Người Mỹ có câu squeaky wheel that gets oil, tức là bánh xe kêu mới được châm dầu, giống như tiếng Việt yêu quí của chúng ta có câu bé khóc mới được bú, cho nên quí đồng hương nên tận dụng cái quyền dân là chủ, nhà nước là đầy tớ của nhân dân của mình (cười).
VB: Nếu độc giả có câu hỏi hay có ý kiến phản hồi, có thể liên lạc với kỹ-sư Frank Trần?
FTHT: Dạ được. Quí đồng hương có thể gọi 714-248-5252, hay Email cho chúng tôi ở FTran9@gmail.com. Sau này, nếu lỡ quên email cá nhân, có thể liên lạc với chúng tôi qua website, chỉ vào Google, gõ bốn chữ SucManhCongDong, sẽ có link vào trang SucManhCongDong.info (SMCĐ). Chúng tôi xin phép sẽ đăng lại bài phỏng vấn này trên trang SMCĐ (Mục Thư Viện), quí vị vào đọc sẽ thấy những cái links về các bài báo liên quan đã nêu ra. Những số liệu chúng tôi nêu ra hôm nay là dựa trên kinh nghiệm làm việc ở TP Newport Beach. Tất cả đều là public record, chúng tôi đã yêu cầu TP WMT cung cấp những con số chính xác hơn. Sau khi nhận được thông tin cập nhật nhận được từ TP (public record), chúng tôi sẽ lưu lại trên trang SMCĐ cho đồng hương dễ theo dõi và nắm vấn đề.
VB: Câu hỏi cuối cùng: Ông có ý định ra tranh cử chức vụ gì lại năm nay hay không?
FTHT: Cảm ơn anh đã hỏi câu hỏi này và cũng nhiều người muốn biết. Chúng tôi hiện tại là phục vụ cộng đồng về đêm, tức là sưu tầm phân loại Tin Tốt, Tin Xấu, để lưu lại trên trang SMCĐ cho đồng hương có thể vào truy cập mà hãnh diện mình là người VN, đồng thời cũng rút tỉa kinh nghiệm qua những tin xui, tin xấu. Cho nên câu trả lời chắc chắn là sẽ không tranh cử năm nay.
VB: Cảm ơn kỹ-sư Frank Trần.
Tin Cần Biết: www.SucManhCongDong.net/411
Tin Quan Trọng: www.SucManhCongDong.net/911
Thêm Menu "XÉT BẰNG CẤP" để kiểm tra mọi ngành nghề ở California.
Trân trọng!