Viện Việt Học Mừng 60 Năm Tạp Chí Sáng Tạo Và Thơ Quách Thoại
Tạp Chí Sáng Tạo Đóng Cửa Năm 1960 Vì Giữa 2 Làn Đạn
Luật Sư Trần Thanh Hiệp: Tự Do Thật Là Tuyệt Vời
: Nhà Văn Doãn Quốc Sỹ tại Việt
Việt Học hôm Chủ Nhật.
: Luật Sư Trần Thanh Hiệp.
: Hàng ghế đầu, từ phải, Giáo Sư Trần
Ngọc Ninh, Nhà Văn Viên Linh, Nhà phê bình văn học Nguyễn Tà Cúc.
WESTMINSTER (VB) - "Nhóm Sáng Tạo tha thiết với số phận của đồng bào, của đất nước, hy vọng rất nhiều vào tương lai, đó là quyền của con người." Đó là phát biểu của Luật Sư Trần Thanh Hiệp, một trong 7 thành viên ban đầu của Nhóm Sáng Tạo, trong buổi thuyết trình về Tạp Chí Sáng Tạo và Nhà Thơ Quách Thoại được tổ chức tại Viện Việt Học, trên đường Brookhurst, thành phố Westminster, vào chiều Chủ Nhật, ngày 6 tháng 11 năm 2011.
Buổi thuyết trình được điều hợp bởi Giáo Sư Nguyễn Minh Lân, Tổng Thư Ký Ban Điều Hành Viện Việt Học. Giáo Sư Lân đã lần lượt mời 4 diễn giả chính: NhàVăn Doãn Quốc Sỹ, một trong 7 thành viên ban đầu của Sáng Tạo; Luật Sư Trần Thanh Hiệp, Nhà Thơ Viên Linh, Chủ Nhiệm kiêm Chủ Bút Tạp Chí Khởi Hành; và Nhà Phê Bình Văn Học Nguyễn Tà Cúc.
Trong phần phát biểu, Nhà Văn Doãn Quốc Sỹ kể về những kỷ niệm mà ông có lúc còn sinh hoạt với Nhóm Sáng Tạo cách nay 60 năm. Nhà Văn Doãn Quốc Sỹ kể rằng sau khi di cư vào Năm vào năm 1954, ông quen với LS Trần Thanh Hiệp, lúc đó đang phụ trách tập "Xuân Chuyển Hướng." LS Trần Thanh Hiệp xin bài của Nhà văn Doãn Quốc Sỹ cho tập san này. Lần đầu tiên Nhà văn Doãn Quốc Sỹ đóng góp vào sinh hoạt văn chương với truyện ngắn "Sợ Lửa" mà ông đã sáng tác trước đó. Và cũng bắt đầu từ đó Nhà văn Doãn Quốc Sỹ có hứng thú sáng tác trong lúc vừa đi dạy học. Sau đó Nhà văn Doãn Quốc Sỹ làm Chủ Nhiệm Tập San Người Việt, rồi tham gia Sáng Tạo với 7 người mà ông nói là Nhóm Thất Tinh. Nhà văn Doãn Quốc Sỹ cũng kể chuyện Nhà thơ Thanh Tâm Tuyền làm bài thơ "Nhịp Ba" để tặng cho ông.
Luật Sư Trần Thanh Hiệp, đến từ Pháp Quốc, trong phần phát biểu, cho biết về lý do có Tạp Chí Sáng Tạo và một số chủ trương của Sáng Tạo. Trước hết, Luật Sư Trần Thanh Hiệp bày tỏ cảm tưởng xúc động của ông vì ông không nghĩ rằng những việc làm của 60 năm trước bây giờ lại có cơ hội để nhắc đến. Nhưng theo ông, 60 năm mà còn được nhắc lại là chứng tỏ rằng Sáng Tạo có vai trò gì đó với đất nước thời bấy giờ chứ không phải không có gì. Vai trò đó chính là vì "tha thiết với số phận của đồng bào, của đất nước, hy vọng rất nhiều vào tương lai, đó là cái quyền của con người."
Luật Sư Trần Thanh Hiệp nhấn mạnh rằng các thành viên của Sáng Tạo đa phần đều di cư từ Bắc vào cho nên thấy được rất rõ chế độ độc tài toàn trị của CS ở miền Bắc. Trong khi ở miền Nam thời bấy giờ rất tự do, người làm văn nghệ được quyền nói và viết những gì mình muốn. Ông nói "Tự Do thật là tuyệt vời," để diễn tả cảm nhận của Nhóm Sáng Tạo, của cá nhân ông cách nay 60 năm. Chính vì thấy được sự quan trọng của tự do trong đời sống nhất là đời sống sáng tác, Luật Sư Trần Thanh Hiệp cho biết những thành viên Sáng Tạo có nhiệm vụ chống lại bạo quyền ở ngoài Bắc, và đó cũng là lập trường chính trị của Sáng Tạo, theo LS Trần Thanh Hiệp.
Theo LS Trần Thanh Hiệp, một trong những điều đáng ghi nhớ về Sáng Tạo là sự xét lại cái gọi là sự rung cảm của người đọc, để đáp ứng với nhu cầu và cảm quan của người đọc. Đó chính là sự thích ứng của Sáng Tạo trong bối cảnh văn học mới với lớp người đọc mới.
Theo LS Trần Thanh Hiệp vào cuối năm 1960 Nhóm Sáng Tạo tự ý ngưng Tạp Chí Sáng Tạo vì "đang bị bao vây bởi hàng rào quyền lực mới. Ông giải thích quyền lực mới đó là Sáng Tạo đang ở giữa 2 làn đạn: CS ở Bắc và chính quyền miền Nam. Ông cho biết rằng chính quyền nào cũng muốn có các văn nghệ sĩ làm "tên hề" cho chế độ, mà Sáng Tạo thì không muốn làm "tên hề" đó nên đã tự đình bản. Luật Sư Trần Thanh Hiệp cho biết hiện nay ở trong nước đã và đang có sự ngấm ngầm phổ biến các nội dung bài báo của Sáng Tạo qua những người yêu thích Sáng Tạo.
Kết thúc bài phát biểu, Luật Sư Trần Thanh Hiệp bày tỏ sự mong mỏi sẽ có những người thuộc thế hệ đi sau cũng có thể tạo ra một cuộc cách mạng như Sáng Tạo để mở ra hy vọng cho một nước Việt Nam tương lai, vì theo ông tình trạng Việt Nam hiện tại không khác gì tình trạng Việt Nam sau năm 1954.
Nhà Thơ Viên Linh thuyết trình về thơ của Cố Thi Sĩ Quách Thoại, người mà Tạp Chí Sáng Tạo đã dành riêng một số báo đặc biệt để nói về. Theo Nhà Thơ Viên Linh Tạp Chí Sáng Tạo ra số đầu tiên vào tháng 1 năm 1956 và số cuối cùng 31 vào tháng 7 năm 1960.
Theo Nhà Thơ Viên Linh, Cố Thi Sĩ Quách Thoại sinh năm 1930 và mất năm 1957, tức là chỉ sống có 27 tuổi. Nhà thơ Viên Linh kể rằng ông đã gặp cố thi sĩ Quách Thoại vài ba lần khi ông còn cộng tác với báo Văn Nghệ ở Sài Gòn. Nhà thơ Viên Linh khi nói về cố thi sĩ Quách Thoại thì cho rằng Quách Thoại là "Nhà thơ của thời dựng nước Cộng Hòa," vì cố thi sĩ đã làm rất nhiều thơ về đất nước, về dân chủ, về tự do, nhiều hơn hẳn thơ tình. Nhà Thơ Viên Linh đã đọc cho cử tọa nghe bài thơ "Phạm Văn Thông," mà Cố Thi Sĩ Quách Thoại làm để diễn tả cảnh chôn sống người trong cải cách ruộng đất ở ngoài Bắc mà CS đã thực hiện. Nhà thơ Viên Linh cũng đọc bài thơ "Đường Tự Do," và "Hỡi Các Lực Lượng Dân Chủ" của Cố Thi Sĩ Quách Thoại.
Nhà phê bình văn học Nguyễn Tà Cúc trong phần thuyết trình về Tạp Chí Sáng Tạo Trong Bối Cảnh Văn Hóa và Chiến Tranh Việt Nam, đã cho rằng Nhóm Sáng Tạo phản ảnh những con người ở miền Nam sau năm 1954, đó là góc thu nhỏ của xã hội miền Nam.
Bà Nguyễn Tà Cúc cũng trích thuật bài viết của Họa Sĩ Duy Thanh viết trong Tạp Chí Thơ của Khế Iêm nói về chuyện tài chánh của Sáng Tạo. Trong đó tác giả Duy Thanh, một trong những thành viên Sáng Tạo, cho biết Phòng Thông Tin Hoa Kỳ đã tài trợ cho Nhà Văn Mai Thảo 400 đô la mỗi tháng để in Tạp Chí Sáng Tạo, nhưng Sáng Tạo vẫn giữ được vị thế là một tờ báo độc lập không theo bất cứ chỉ thị hay thế lực nào.
Trong số người đến tham dự buổi thuyết trình về Tạp Chí Sáng Tạo và Nhà Thơ Quách Thoại tại Viện Việt Học đặc biệt có Giáo Sư Trần Ngọc Ninh, nguyên Viện Trưởng Viện Việt Học; Giáo Sư Nguyễn Phúc Bửu Tập, v.v
Gửi ý kiến của bạn
