Người Việt thường cho rằng số 13 là con số xui. Nếu tin dị đoan như thế thì với cô Linda Hàn Nguyễn quả thực ngày 13 tháng 9 vừa qua là một ngày không vui. Còn với cô Madison Phương Nguyễn số 13 đã mang lại may mắn vì cô đã đánh bại Linda để trở thành nghị viên gốc Việt đầu tiên được bầu vào hội đồng nhân dân thành phố San Jose.
Từ đầu năm nay, cuộc chạy đua vào ghế nghị viên của hội đồng thành phố San Jose đã là đề tài bàn luận trong cộng đồng người Việt ở San Jose, thành phố lớn thứ 10 của nước Mỹ và là khu đô thị tập trung đông người Việt sinh sống nhất ngoài nước Việt Nam. Trong số 900 nghìn cư dân San Jose, có khoảng 10% là người gốc Việt.
Khi nghị viên của khu vực 7 từ chức, vì những cáo buộc nhận quà không khai báo, thì cuộc tranh cử mở màn. Lúc đầu có đến 4 người Việt định nhảy vào cuộc đua, sau chỉ còn luật sư Linda Hàn Nguyễn, 28 tuổi, và ủy viên giáo dục học khu Franklin-McKinley là Madison Phương Nguyễn, 30 tuổi, cùng 7 ứng cử viên khác thuộc nhiều sắc dân tranh cử.
Khu vực 7 là một khu vực tập trung dân cư lao động, có mức thu nhập thấp, bình quân gia đình chỉ xấp xỉ 20 nghìn đô la một năm, so với những khu vực khác của thành phố điện tử này là 70 nghìn đô la. Người Việt sống tập trung khá đông trong khu vực 7, chiếm khoảng 30% số cư dân. Còn lại hơn 50% là người gốc Mexico, 20% người da trắng và những sắc dân châu Á khác.
Thế nhưng trong cuộc bầu cử vòng đầu vào tháng 6 vừa qua, hai cô gái Việt đã dẫn đầu, Madison được 44% và Linda 27% số phiếu, đánh bại những ứng cử viên khác, kể cả một ứng viên gốc Mexico cũng chỉ được 5% của tổng số 7 nghìn phiếu bầu.
Cộng đồng người Việt đã rất phấn khởi với kết quả đó. Nhưng vì không ai được 50% + 1 phiếu nên phải qua kỳ bầu cử vòng hai giữa hai ứng viên được nhiều phiếu nhất.
Cuộc vận động tranh cử giữa hai cô nhà Nguyễn trong ba tháng qua tuy là một cuộc tranh cử địa phương nhưng không kém gì cuộc tranh cử giữa hai ứng viên tổng thống Cộng Hoà và Dân Chủ. Những tố cáo vô căn cứ, nhiều đòn phép, thủ thuật được dùng để tấn công, bôi nhọ đối phương.
Trong cộng đồng người Việt, những vấn đề xã hội, giáo dục, cuộc sống dường như không phải là đề tài tranh cử được nhiều người quan tâm. Họ chú ý đến quan điểm của hai cô về vấn đề cờ vàng, về nhân quyền, dân chủ ở Việt Nam. Cộng đồng người Việt không tổ chức tranh luận cho hai ứng cử viên - trong khi cộng đồng gốc Mexico lại làm việc này - mà chỉ muốn biết hai cô làm gì, phát biểu gì về những vấn đề liên quan đến Việt Nam.
Vì thế khi đại sứ Hoa Kỳ tiếp xúc với cộng đồng, hai cô đều có mặt để nói lên quan tâm về dân chủ cho đồng bào. Hai cô cũng có mặt trong buổi họp với ban giám đốc trường đại học San Francisco City College để đòi hạ cờ đỏ sao vàng treo trong trường.
Khu vực 7 có khoảng 100 nghìn dân, trong đó có 30 nghìn cử tri đăng ký đi bầu. Trong kỳ bầu cử vào tháng 6 vừa qua, 25% cử tri đã bỏ phiếu. Số cử tri gốc Việt tham gia bầu cử lần đó khá cao, có đến 70%, so với những kỳ bầu cử trước, trên dưới 30%.
Ngày 13 tháng 9 vừa qua, vì sự vận động gay go giữa hai cô nhà Nguyễn, số người Việt đi bầu cũng rất cao. Điều này gây chú ý cho chính giới địa phương vì họ đã thấy sức mạnh của khối cử tri gốc Việt.
Trong kỳ bầu cử năm 1994, nhật báo San Jose Mercury News có một loạt bài viết tìm hiểu nguyên nhân và khuyến khích những sắc dân thiểu số tham gia sinh hoạt chính trị dòng chính. Ngày bầu cử năm đó, kết quả xem ra cử tri gốc Việt tham gia cũng rất còn thờ ơ.
Mười năm sau, khối cử tri gốc Việt đã là một lực lượng chính trị có sức mạnh thực sự. Với khoảng 8.500 phiếu bầu, Madison Nguyễn đạt 62% để trở thành nghị viên gốc Việt đầu tiên trong hội đồng thành phố San Jose.
Đây không chỉ chiến thắng của cử tri Việt thuộc khu vực 7 mà là của cả cộng đồng người Việt vùng thung lũng điện tử.
(Viết từ California)