Hội Thảo RFA Nêu Bất Công: Hoa Ngữ 14 Giờ/Ngày, VN 2 Giờ
GS Nguyễn Thanh Trang và tài liệu vận động của Ủy Ban ICFRFA năm 1992.
QUẬN CAM (VB) -- Buổi hội thảo về chủ đề “Đài Á Châu Tự Do (RFA): Xây Dựng Nền Tảng Cho Tự Do và Dân Chủ” đã thực hiện hôm 2-8-2010 tại Buena Park, với nhiều diễn giả và nhiều đề tài khác nhau. Đặc biệt trong phần ý kiến, Giáo Sư Nguyễn Thanh Trang, một trong những người đã vận động xin thành lập Đài RFA từ đầu thập niên 1990s đã nêu lên vấn đề bất công: trong khi chương trình phát thanh tiếng Trung Hoa (Quan Thoại – Mandarin) chiếm tới 14 giờ/ngày, tiếng Tây Tạng tới 4 giờ/ngày, còn phát thanh tiếng Việt chỉ có 2 giờ/ngày...
Tham dự chương trình đông nhất là người gốc Đaị Hàn, vì vùng Buena Park là gần khu Phố Đaị Hàn. Diễn giả gồm có Dân Biểu liên bang Ed Royce, điạ hạt 40 Calif. (Quận Cam); bà Libby Liu, Tổng Giám Đốc Đài RFA; ông Max Kwak, GĐ phát thanh chương trình tiếng Đại Hàn; ông Nguyễn Khanh, GĐ chương trình phát thanh Việt Ngữ.
Các vấn đề nêu lên: Đài RFA có thể làm gì để đưa thông điệp về tự do, dân chủ cho thính giả; Trong các nước đối tượng, RFA phảỉ phát thanh trong môi trường hoạt động thế nào; Làm cách nào RFA thực hiện được sứ mệnh; Làm sao RFA thích ứng với môi trường truyền thông tân tiến...
Tuy rằng Đài RFA hình thành do công vận động của nhiều tổ chức nhân quyền và nhiều sắc tộc tại Hoa Kỳ, nhưng riêng phần người gốc Việt đây là một kinh nghiệm vận động thành công lớn và được báo Wall Street ca ngợi là hãn hữu.
Trong những người vận động ban đầu có GS Nguyễn Thanh Trang, lúc đó viết bài trên các báo Mỹ ký tên là Tony Nguyen, với chức vụ trong Hội Đồng Cố Vấn Tiểu Thương (Small Business Advisory Board). Theo lời GS Trang trả lời phỏng vấn của Việt Báo, cuộc vận động kéo dài 5 năm mới dẫn tới kết quả là Tổng Thống Bill Clinton ký luật thành lập Đàì RFA vào đúng ngày 30-4-1995, nghĩa là vừa tròn 20 năm ngày Sài Gòn sụp đổ.
Nguyên khởi là tình hình Đông Âu và Liên Xô sụp đổ năm 1990, những cuộc phỏng vấn giới hoạt động Đông Âu cho biết rằng phần lớn chiến thắng của tự od dân chủ là nhờ 2 đàì phát thanh Radio Free Europe (Đài Châu Âu Tự Do) và Radio Liberty (Đài Tự Do) đã liên tục loan tin cho dân phía sau bức mnà sắt nghe về các sự thực trên thế giới.
Về phía những người Việt đầu tiên vận động là nhóm 23 người tại San Diego thành lập tổ chức “The Indochinese Committee For Radio Free Asia” (ICFRFA) nhưng dịch ra tiếng Việt chỉ gọi là “Ủy Ban Vận Động Thành Lập Đài Á Châu Tự Do,” trong đó GS Nguyễn Thanh Trang là Chủ Tịch, kỹ sư Đỗ như Điện là Phó Chủ Tịch. Phong trào vận động lan rộng ra các nơi, tại Quận Cam có nhiều nhân sĩ, như cựu đaị tá Trần Minh Công, luật sư Đoàn Văn Tiên...
Vận động lúc đầu gay go. Theo lời GS Trang, Tổng Thống Bush bố, từng là Đại Sứ Mỹ tại TQ, không muốn lập đaì RFA vì chủ trương hòa dịu với TQ. Sau nhờ Bill Clinton đắc cử Tổng Thống, vận động mới thuận lợi ở cả Bạch Ốc và Quốc Hội, theo lời GS Trang.
Vận động đầu tiên của Ủy Ban ICFRFA là qua nghị viên Gloria McColl của thị xã San Diego, và xin được một nghị quyết cấp thành phố nói rằng dân San Diego ủng hộ thành lập Đài RFA. Sau đó, các đaì truyền hình và báo địa phương mới tới phỏng vấn ủy ban.
Đặc biệt, GS Trang với bút hiệu Tony Nguyen đã có bài viết trên báo San Diego Tribune ngày 28-10-1992 chỉ trích kịch liệt Tổng Thống bush bố đã ngăn cản việc lập đài. Bài nhan đề “A Link to Truth Inside the Bamboo Curtain: Bush’s opposition to Radio Free Asia is alienating Asian-Asian voters” (Một Đường Nối Tới Sự Thật Bên Trong Bức Màn Tre: việc Bush chống lạị đaì RFA là quay mặt với cử tri Mỹ gốc Á). Trong bài đòi hỏi thành lập đàì RFA và áp dụng mô hình như 2 đài nêu trên ở Châu Âu qua kinh nghiệm làm sụp đổ khối Đông Âu. Hỗ trợ mạnh nhất của Ủy Ban là Dân Biểu Helen Bbentley (Cộng Hòa, gốc dân Nam Tư, cũng tị nạn cộng sản); Thượng nghị sĩ John Seymour.
Mô hình vận động lan xa. Cao điểm dồn dập là năm 1992, năm tuyển cử Tổng Thống và nhiều chức vụ dân cử Quốc Hội. Ủy Ban sau khic ó nghị quyết cấp thành phố, đã lên gặp 5 dân biểu liên bang ở San Diego đều được tán thành. Nhóm 5 Dân Biểu này viết thư chung gửi TT Bush bố và các Dân Biểu, Thượng Nghị Sĩ California yêu cầu thành lập Đài RFA.
Liên tục 3 năm – năm 1992, 1993, 1994 -- cộng đồng Việt các nơi quy tụ thành phaí đoàn khoảng 30 người về thủ đô Washington DC để trực tiếp gặp các thượng nghị sĩ, dân biểu để xin thành lập RFA. Sau cùng, TT Bill Clinton ký quyết định ngày 30-4-1995 để lập đaì RFA, nhưng phaỉ một năm sau, chương trình tiếng Việt mới phát sóng từ năm 1996.
Kinh nghiệm vận động này về sau làm mô hình để thành lập Mạng Lưới Nhân Quyền VN. Báo Wall Street trong một bài viết về vận động của cộng đồng gốc Á cho đài RFA đã gọi đây là lần đầu trong lịch sử Quốc Hội Mỹ, một nhóm gốc Á vận động hữu hiệu hơn kỹ nghệ thuốc lá Mỹ.
Đặc biệt, trong phẩn ý kiến hôm Thứ Năm 12-8-2010 ở hội thảo về RFA, GS Nguyễn Thanh Trang đặt vấn đề: Đài RFA phát sóng vào Trung Quốc 14 giờ/ngày, và Tây Tạng 10 giờ/ngày, vào Miến Điện 4 giờ/ngày, và Bắc Hàn 5 giờ/ngày, vào Tân Cương (tiếng Duy Ngô Nhĩ) 2 giờ/ngày, và vào VN, Lào, Cam Bốt mỗi nước 2 giờ/ngày.
Bất công là: chỉ có 3 triệu dân Tây Tạng, nhưng có 10 giờ/ngaỳ; Cam Bốt và Laò chỉ vài triệud ân, cũng 2 giờ/ngày; trong khi đó, 86 triệu dân VN chỉ có 2 giờ/ngày. GS Trang đề nghị tăng giờ phát thanh Việt Ngữ.
DB Ed Royce nói vấn đề là phải vận động.
Đài phát thanh RFA hiện nay là một trong các đàì quốc tế được giới hoạt động nhân quyền tại VN theo dõi hàng ngày. Hiện nay Giám Đốc là nhà báo Nguyễn Văn Khanh.
Theo trang web cuả Đài RFA, “Quy tắc đạo đức nghề nghiệp” được tự giới thiệu như sau:
“Đài Á Châu Tự Do là một đài điền thế, nghĩa là cung cấp thông tin đến với ngừơi dân trong các quốc gia mà họ không có được thông tin đầy đủ và trung thực vì truyền thông tại đó hoàn toàn do Nhà nước quản lý.
Cũng xin nhắc lại rằng Đài Á Châu Tự Do được thành lập với mục đích cổ vũ cho quyền tự do bày tỏ ý kiến và quan điểm, đồng thời tạo dựng một diễn đàn cho những tiếng nói khác nhau tại các quốc gia bao gồm Miến điện, Campuchia, Trung quốc, Lào, Bắc Triều Tiên, Tây Tạng và Việt Nam. Trọng tâm chương trình phát thanh của chúng tôi là tin tức và các diễn biến liên quan đến Á châu để phản ánh càng nhiều càng tốt văn hoá và nếp sống của ngừơi dân.
Chủ trương của đài Á Châu Tự Do là phổ biến tin tức chính xác, trung thực và hữu ích, không tuyên truyền, không bè phái, không đả phá một chính phủ, cá nhân hay bất kỳ quốc gia nào. Đài Á Châu Tự Do không phải là tiếng nói chính thức của chính phủ Hoa Kỳ.” (hết trích)
Có thể vận động đề Đàì RFA phát sóng thêm nhiều giờ vào VN được không" Tuy Dân Biểu Ed Royce nói là cần phảỉ vận động, nhưng thực tế là nhiều ngân sách chính phủ Mỹ đang cắt giảm ào ạt, kể cả ngân sách Quốc Phòng, tiền giáo dục, trợ cấp xã hội, vân vân... Cho nên, lần này vận động, nếu có, sẽ rất là gay go. Một thực tế nữa, Mỹ đang muốn kết thân quân sự với VN, nên có thể sẽ không đặt nặng vấn đề dân chủ hóa...
Gửi ý kiến của bạn
