Hát Xoan, Hát Xẩm Lần Đầu Sẽ Trình Diễn Ở Hải Ngoại-Phong Châu Mở Hội 2 Để Gây Quỹ Lập Trung Tâm Văn Hóa Nhạc Việt
WESTMINSTER (VB) -- Sẽ có rất nhiều điệu nhạc dân gian lần đầu trình diễn tại hải ngoại qua chương trình Phong Châu Mở Hội 2 vào tháng sau, theo lời của nhạc sĩ Trần Lãng Minh trong buổi tiếp tân nghệ sĩ tạị quán Zen hôm cuối tuần trước.
Không chỉ là trình diễn nghệ thuật, nhạc tiền chiến và nhạc dân gian, và các điệu múa dân gian, Phong Châu Mở Hội 2 dự kiến thực hiện vào Thứ Bảy 27-11-2010 sẽ dùng tiền bán vé thu được để làm quỹ thành lập Trung Tâm Văn Hóa Âm Nhạc VN – và đó là ước mơ của cặp nghệ sĩ Trần Lãng Minh – Nga Mi theo đuổi từ nhiều năm nay.
Buổi gặp gỡ tại quán Zen với hàng chục nghệ sĩ trong giới văn học nghệ thuật, âm nhạc và báo chí được điều hợp bởi ca sĩ Mộng Lan và Trọng Nghĩa. Cây sáo thần Ngọc Nuôi và 
nhạc sĩ dương cầm Phương Lan đã đệm cho nhiều ca khúc trình diễn xen kẽ giữ những lời tâm sự của Trần Lãng Minh về ước mơ thành lập một trung tâm để gìn giữ và trao truyền di sản âm nhạc dân gian phong phú - và đồng thời, giới thiệu với thế hệ sau và với quốc tế một kho tàng văn hóa độc đáo, mà trong đó đã có 4 làn điệu âm nhạc VN được UNESCO của Liên Hiệp Quốc công nhận là di sản văn hóa thế giới.
Nhạc sĩ Trần Lãng Minh giảỉ thích rằng ít người biết được nhạc VN có những độc đáo không ngờ, khi anh và Nga Mi về VN đi tìm lại các làn điệu xưa đang gặp cơ nguy biến mất ngay tại VN. Thí dụ, anh nói về bản nhạc của người Mèo vùng cao nguyên phía Bắc VN, trong đó chỉ có 4 nốt nhạc, và là lời của người mẹ trước khi đi ra rẫy nương đã dặn con ở nhà phải gìn giữ cẩn trọng – không chỉ hiển lộ tình thương của mẹ, không chỉ gói trọn sự bảo bọc tự nhiên trong lời, mà còn là một bài tuyệt vời, và bất kể là chỉ sử dụng có 4 nốt nhạc.
Ca sĩ Minh Ngọc, trong ban Tứ Ca Thùy Dương, dịp này cũng được mời lên sân khấu để cùng với Nga Mi và Trần Lãng Minh hát một ca khúc trong quan họ Bắc Ninh: bài “Ba Quan.” Trong không khí thân mật ở quán Zen, trước hàng chục người hoạt động trong các ngành nghệ thuật, ba nghệ sĩ đã trình diễn ca khúc dân gian này với sáo đệm của Ngọc Nuôi.
Có nơi nào ở hải ngoạị, và không mấy chỗ còn lại ở quê nhà, vang lên lời ca dịu dàng như sau:
...em còn son, anh còn son
ước gì ta được làm con một nhà
anh về thưa với mẹ cha
em về thưa với mẹ cha
ta về thưa với mẹ cha
...
đứng ở đằng xa,
con mắt liếc lại bằng ba đứng gần.
Trần Lãng Minh ôm đàn hát, cùng hòa với giọng ca của Nga Minh và Minh Ngọc âm vang với sáo Ngọc Nuôi đã rải lên không gian những âm vang tha thiết từ những vùng quê xa xưa ở quê nhà – và đó là những âm vang hiếm hoi nơi hải ngoại, và cũng sẽ là gì các nghệ sĩ naỳ muốn trao truyền cho thế hệ sau ở hảo ngoại, và rồi sẽ giới thiệu với cả thế giới.
Trần Lãng Minh giảỉ thích về chương trình Phong Châu Mở Hội 2, rằng Phong Châu là một địa danh ở tỉnh Phú Thọ, và là đất tổ VN; Anh nói, Mở Hội là hân hoan mở lòng ra đến với nhau. Đồng thời, Phong Châu Mở Hội còn là một bài hát của nhạc sĩ Phó Đức Phương, và ca khúc naỳ sẽ trình diễn ở chương trình sắp tới.
Trần Lãng Minh nói, UNESCO đã công nhận 4 điệu nhạc VN là di sản văn hóa thế giới, nhưng cơ nguy biến mất di sản này cũng rất là thật -- một cơ nguy đã hiện thực xảy ra cho nhiều trong hơn 4,000 điệu nhạc dân gian VN. Như thế, mỗi làn điệu nhạc dân gian VN đẹp nhưng một viên ngọc quý, và cặp nghệ sĩ Trần Lãng Minh – Nga Mi muốn làm công việc làm sơi chỉ xâu các viên ngọc quý lại cho cộng đồng VN mang trên cổ. Họ Trần nói các chương trình nhạc dân gian Đạị Hàn, Nhật Bản tại Hoa Kỳ được tổ chức rất rầm rộ, mang tác dụng dụng với dư luận Mỹ về những nền văn hóa đầy tự hào của dân tộc họ, trong đó các chương trình có vé tới vài ngàn đô la/vé. Hai nghệ sĩ này đã từng vào xem một chương trình nhạc dân gian Đạị Hàn ở Virginia, và mua vé hạng cá kèo là 250 đôla/vé. Nhưng người Việt mình thì không như thế nổi.
Tiếp theo, Mộng Lan và Trọng Nghĩa -- một cặp tình nhân nghệ sĩ khác – cũng lên song ca bài “Thanh Tịnh Khúc,” một bản do hai người phổ thơ Thái Tú Hạp, với hòa âm Đức Khánh, trong lời cực kỳ thơ mộng, như “...mai về trên chốn non cao, xé mây làm áo lụa đào cho em... đưa nhau đi giữa ngân hà...”
Sau khi Mục sư Nguyễn Quang Minh lên tiếng chúc mừng theo lời mời của MC Mộng Lan, cặp nghệ sĩ Nga Mi - Trần Lãng Minh hợp ca liên khúc Tình Ca – Tình Hoài Hương. Tiếng sáo Ngọc Nuôi nơi này đã hiển lộ các điệu xuất thần, khi đưa âm vang sáo lồng vào các lời ca như:
... tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời, người ơi,
Mẹ hiền ru những câu xa vời.
À à ơi ! Tiếng ru muôn đời. Tiếng nước tôi ...
... Tình hoài hương! Khói lam vương tâm hồn chìm xuống...
Tình ngàn phương! Biết yêu nhau như lòng đại dương...
Luật sư Trần Đình Định được mời lên trình bày về những cơ duyên với âm nhạc dân gian. Luật sư nói, rằng ông quen với nhạc sĩ Trần Lãng Minh từ những ngaỳ “tóc còn xanh,” và bây giờ thì tóc không những đã đổi màu, mà lại còn thưa vắng hơn. Luật sư Trần Đình Định là một trong những người đã hỗ trợ và sẽ bảo trợ cho cho các hoạt động bảo tồn di sản nghệ thuật dân gian này.
Luật sư Định cũng ca ngợi rằng Trần Lãng Minh đã chọn con đường gian nan, con đường khó đi, và may mắn Trần Lãng Minh còn có Nga Mi bên cạnh để cùng bước trên “đường đi khó và đầy chông gai.”
Trần Lãng Minh tâm sự rằng anh là “người lội ngược dòng,” một người muốn tìm về nguồn. Và Trần Lãng Minh kể rằng anh có cơ duyên sinh trong một gia đình mà dòng họ đều là những người yêu thường và gắn bó với nhạc truyền thống dân gian. Nhạc sĩ nói rằng trong Phong Châu Mở Hội 2 vào tháng sau, sẽ có trình diễn lần đầu ở hải ngoại 2 điệu nhạc: hát xẩm và hát xoan. Nhạc sĩ nói, điệu hát xoan đã có từ 4,000 năm tại VN. Trong chương trình cũng sẽ có hát ca trù, và dàn hòa âm sẽ do Ban Vũ Lạc Hồng thể hiện. Anh cũng nói chương trình cũng sẽ có Dàn Đàn Đá, và giaỉ thích rằng đó là loại đá thiên nhiên Tây Nguyên, tự đá có thể phát ra nhạc, và được nghệ nhân đẽo gọt – dân tộc Việt đã biết cách sử dụng Dàn Đàn Đá từ hơn 3,500 năm nay.
Nhà thơ Đặng Phú Phong được mời lên để đọc một đoạn thơ Quang Trung Đạị Đế Ca; được biết, bài thơ này của Đặng Phú Phong được Trần Lãng Minh soạn lại thành một nhạc cảnh cho chương trình Phong Châu Mở Hội 2. Trần Lãng Minh giảỉ thích điểm độc đáo của nghệ thuật là khi vừa chiếm lại được Thành Thăng Long, trong khi khói súng còn đẫm chiến bào, Nguyễn Huệ ra lệnh gửi hỏa tốc một cành đàò mùa xuân về cho Ngọc Hân Công Chúa với lời nhắn thương yêu, và “cho dù một tấc đất thôi, quyết tâm giành lại đời đời chẳng phân.”
Trong buổi hội ngộ trên còn có nhiều nghệ sĩ và nhân sĩ như: mục sư Minh Hạnh, nữ trung tá Hạnh Nhơn, các nhà văn Song Thuận và Kiều Mỹ Duyên, nghệ sĩ Dư Thị KimHuệ, một số vị trong Ca Đoàn Ngàn Khơi...
Đối với 2 điệu nhạc lần đầu sẽ trình diễn ở hải ngoại, sau đây là thông tin tổng quát từ Bách Khoa Tự Điển Wikipedia.
Hát xoan là lối hát thờ thần, thành hoàng, thuộc dân ca nghi lễ, phong tục gắn với hội mùa của người dân ở Phú Thọ, một tỉnh thuộc vùng trung du Việt Nam.Thường vào mùa xuân, có các phường xoan lần lượt khai xuân ở đình, miếu làng. Vào ngày mùng 5 âm lịch thường hát ở hội đền Hùng. Thời điểm hát được quy định tại một điểm nhất định, mỗi "phường" chọn một vị trí cửa đình. Hát cửa đình giữ cửa đình mục đích nhân dân địa phương kết nghĩa với nhau. Theo lệ dân tại chỗ là vai anh, họ (làng khác) là vai em. Khi kết nghĩa rồi cấm trai gái hai bên dân và họ kết hôn với nhau do là anh em.Xẩm là một loại hình dân ca của miền Bắc Việt Nam, phổ biến ở đồng bằng và trung du Bắc Bộ. "Xẩm" cũng còn được dùng để gọi những người hát xẩm - thường là người khiếm thị đi hát rong kiếm sống và do đó hát xẩm còn có thể coi là một nghề.
Theo truyền thuyết, đời nhà Trần, vua cha Trần Thánh Tông có hai hoàng tử là Trần Quốc Toán và Trần Quốc Đĩnh. Do tranh giành quyền lực nên Trần Quốc Đĩnh bị Trần Quốc Toán hãm hại, chọc mù mắt rồi đem bỏ giữa rừng sâu. Tỉnh dậy, hai mắt mù loà nên Trần Quốc Đĩnh chỉ biết than khóc rồi thiếp đi. Trong mơ bụt hiện ra dạy cho ông cách làm một cây đàn với dây đàn làm bằng dây rừng và gẩy bằng que nứa. Tỉnh dậy, ông mò mẫm làm cây đàn và thật lạ kỳ, cây đàn vang lên những âm thanh rất hay khiến chim muông sà xuống nghe và mang hoa quả đến cho ông ăn. Sau đó, những người đi rừng nghe tiếng đàn đã tìm thấy và đưa ông về. Trần Quốc Đĩnh dạy đàn cho những người nghèo, người khiếm thị. Tiếng đồn về những khúc nhạc của ông lan đến tận hoàng cung, vua vời ông vào hát và nhận ra con mình. Trở lại đời sống cung đình nhưng Trần Quốc Đĩnh vẫn tiếp tục mang tiếng đàn, lời ca dạy cho người dân để họ có nghề kiếm sống...
Và lời cuối, kính mời đồng hương mua vé xem Phong Châu Mở Hội 2 để giúp thành lập Trung Tâm Văn Hóa Nhạc Việt.
GHI CHÚ:
PHONG CHÂU MỞ HỘI II. Đêm trình diễn Nghệ Thuật CA-VŨ-NHẠC độc đáo hiếm có tại California. Những tình khúc tiền chiến chọn lọc được trình bày qua các giọng hát như: danh ca Lệ Thu, Quang Tuấn, Nga Mi, Trần Lãng Minh, Hải Mi, Đỗ Khải An, Tuấn Dũng, Minh Ngọc, Thảo Vi ...với nhạc trưởng Vũ Anh Tuấn và Hoàng Công Luận (Violin). Đặc biệt với phần Dân Ca Truyền thống như: Hát Ả-Đào, Hát Chầu Văn, Hát Xẩm, Hát Xoan, Hát Quan Họ, Dân Ca Huế, Dân Ca Nam bộ và Sắc tộc, trình tấu đàn ĐÁ, đàn Đáy,...những tiết mục hoàn toàn mới lạ, dàn dựng công phu trên sân khấu đầy màu sắc lộng lẫy, huy hoàng với hơn 40 diễn viên muá cuả đoàn Nghệ Thuật Việt Cầmđạo diễn bởi Vũ sư Vũ Đình Luân trong các nhạc cảnh vĩ đại,hùng tráng: Phong Châu Mở Hội, Quang Trung Đại Đế Ca, Hát Lên Đồng... một chương trình biểu diễn nghệ thuật qui mô không thể bỏ qua sẽ được trình diễn vào 6:30 tối thứ Bảy 27-11-2010 tại La Mirada Theatre. Trung Tâm Văn Hoá Nghệ Thuật Dân Tộc Việt & Nga Mi-Trần Lãng Minh. Trân Trọng kính mời. Liên lạc: 714-360-2630, Email: minhngami@hotmail.com
Gửi ý kiến của bạn
