 |
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho |
Luật Sư Casey Jones, ủy viên của hội đồng chấp hành của Hiệp Hội Luật sư Tố Tụng (Orange County Trial Lawyers Association OCTLA) và cũng là Chủ bút của nguyệt san "The Gavel" của hiệp hội OCTLA đã đến tòa của Chánh Án Nguyễn Trọng Nho để phỏng vấn ông. OCTLA là một tổ chức của các luật sư tranh tụng có ra tranh cãi trước tòa với rất đông hội viên và có ảnh hưởng lớn lao trong lãnh vực pháp lý tại quận Cam và tiểu bang. Sau đây là bản dịch bài phỏng vấn của Luật Sư Casey Jones với Chánh Án Nguyễn Trọng Nho đã được đăng trong tạp chí "The Gavel"của hội này ấn hành trong tuần lễ vừa qua.
The Gavel: Cái gì đã làm ông theo đuổi ngành học luật"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Tôi luôn luôn muốn có thể giúp đỡ mọi người. Tôi nghĩ, có hai con đường để thực hiện điều đó. Xin nhớ đây chỉ là ý kiến thô thiển của tôi. Hai con đường một cá nhân có thể tác động tích cực trên đời sống của người khác: làm Bác Sĩ hay làm Luật sư. Là Bác sĩ, chúng ta có thể "tiếp cận trực tiếp với đời sống của một người khác một cách tích cực, một cách cụ thể và có thể đụng chạm đến thể xác của người khác bằng cách chữa trị cho người đó trong khi họ lo muốn chết về đau ốm và bệnh hoạn của họ. Làm Luật sư, người ta cũng có thể có tác động trên đời sống của người khác. Tôi theo ngành luật vì tôi nghĩ rằng những quyết định pháp lý có thể có những ảnh hưởng tích cực và xâu xa đến đời sống của những người muốn tìm giải đáp cho những oan ức và thiệt thòi quyền lợi của họ. Nhưng mà hơn thế nữa, vượt ra ngoài phạm vi những người thân chủ mà tôi đã đại diện trước tòa khi còn là luật sư, tới những người mà đang đứng trước mặt tôi để chờ sự phán xử của tôi, hàng triệu người có thể bị ảnh hưởng bởi một quyết định pháp lý. Hãy cứ nhìn vào các phán quyết của tòa án về các vụ án liên quan đến nhân quyền, dân quyền, các vấn đề hiến pháp, các quyết định về các vụ án tập thể (class action) sẽ thấy được rằng luật pháp và công việc của những chánh án và luật sư có khả năng giỏi có thể thay đổi đời sống của hàng triệu, triệu người. Dĩ nhiên là tôi đang nói tới những luật sư có khả năng luật học và có tâm hồn và tầm vóc thực sự. Và tôi chắc tôi không quá đáng khi nghĩ rằng những phán quyết pháp lý của chúng ta tại Hoa Kỳ cũng có thể có ảnh hưởng đến toàn thế giới. Thế giới mà chúng ta đang sống được liên hoàn mật thiết với nhau, nhất là với các phương tiện truyền thông và sự tiến bộ của khoa học và thông tin mạng lưới điện tử. Quyết định pháp lý của chúng ta có thể thay đổi chiều hướng lịch sử của các quốc gia khác và đời sống của dân chúng sống tại những nơi xa lạ và tương lai của thế giới.
The Gavel: Xin cho tôi biết về quá trình của Ông tại Việt Nam và những gì đã xẩy ra cho Ông khi tới Hoa Kỳ này.
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Vâng, tôi nằm trong làn sóng di dân đầu tiên từ Viẹt Nam sang Mỹ sau 1975.
Trước khi tôi rời ViệtNam, tôi là Dân Biểu quốc hội VNCH trong hai nhiệm kỳ liên tiếp từ 1967 đến 1975. Tôi cũng phục vụ trong hai nhiệm kỳ tại Đặc Biệt Pháp Viện tại VN. Đặc Biệt Pháp Viện là cơ quan tư pháp tối cao được thiết lập bởi Hiến Pháp VNCH để thụ lý những vụ án khó khăn về hiến pháp và xét xử các viên chức cao cấp nhất của quốc gia khi họ phạm các trọng tội.
Một trong những kinh nghiệm đáng ghi nhớ của tôi khi làm Dân Biểu là khi tôi được chính phủ Hoa Kỳ mời thăm viếng quốc gia này như là một khách đặc biệt của nước Mỹ năm 1968. Tôi đã trải qua 13 ngày tại đây và đã hội kiến với các viên chức cao cấp của chính phủ Mỹ lúc đó như Phó Tổng Thống Hubert Humphrey, Thống Đốc Spiro Agnew, Lãnh tụ Khối Cộng Hòa tại Thượng Viện Hoa Kỳ Thượng Nghị Sĩ Hugh Scott, Chủ tịch Quốc hội Mỹ, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng Thống Hoa Kỳ, và các lãnh tụ khác tại Quốc hội Mỹ.
Tôi còn nhớ rất rõ cảm giác khi tôi bước chân lên máy bay Quantas Airline cho chuyến đi này - chuyến đi đầu tiên của tôi ra khỏi Việt Nam. Tôi thấy như mình vừa bước chân từ một vùng địa ngục để lên chốn thiên đàng - tiếng nhạc êm dịu tuyệt vời, những người nữ tiếp viên trẻ đẹp vô cùng lịch sự săn sóc tôi từ lúc bước chân lên máy bay vào khu vực hạng nhất. Trong khi ngồi chờ cất cánh, nhìn qua khung cửa để thấy quê hương tôi đang bốc cháy vì bom đạn của chiến tranh. Chuyến đi này xẩy ra ngay trong lúc trận chiến Mậu Thân đang tiếp diễn. Ngoài ra khi phục vụ trong quốc hội, tôi đã có dịp để theo đuổi lý tưởng của tôi là xây dựng một xã hội tự do, dân chủ, và đem lại quyền bình đẳng trước công lý cho tất cả mọi người, và xây dựng một chính quyền thực sự bởi dân, vì dân và cho dân.
Năm 1975 khi tôi và các chiến hữu của tôi nhận thức được rằng chúng tôi đã bị Cộng Sản đánh bại, tất cả cuộc đời tôi, những ước mơ của tôi đã xụp đổ. Tôi quyết định sẽ rời bỏ quê hương mình vì tôi sẽ không thể nào sống mà không có Tự Do. Vì vậy khi tôi tới Hoa Kỳ, mục đích của cuộc đời tôi rất đơn giản: Tự Do. Đó là điều duy nhất ỏ trong tâm trí tôi. Ước mơ của tôi quá đơn giản lúc đó: được Tự Do.
Tôi đến đất nước này hoàn toàn tay trắng. Tôi sống trong sự nghèo nàn túng thiêu. Tôi làm việc lao động tay chân phụ cho một người thợ chính, quét dọn nhà cửa, lau chùi cầu tiêu, phòng tắm cho thiên hạ, phụ việc thợ sơn này nọ. Nhưng tôi chẳng phiền hà, quản ngại gì. Trái lại tôi đã luôn có được sự bình an trong tâm hồn mình chỉ bởi vì tôi đã tìm thấy được Tự Do.
The Gavel: Và rồi ông đã kiếm được công ăn việc làm khác phải không"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Vâng, sau khi làm lao động chân tay một thời gian, tôi nộp đơn thi và được quận Los Angeles mướn làm nhân viên sỡ xã hội. Sau đó tôi đi học thêm và trở thành chuyên viên sọan thảo và xây dựng "data bases" và các chương trình điện toán cho quận Los Angeles.
Tôi rất vui với các công việc của tôi. Đối với tôi, tất cả các công việc, bất kể đó là việc gì, mà tôi có được đều tốt. Như tôi đã nói, tất cả chỉ là nhưng trang điểm trên chiếc bánh ngọt "Tự Do" mà tôi nếm mỗi ngày sống tại xứ sở này.
The Gavel: Điều gì đã làm ông trở lại trường học"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Phải nói rằng mỗi khi tôi đi làm lái xe qua bảng hiệu của trường Mt SAC, và Cal Poly ở Pomona, tôi ao ước được trở lại trừơng đại học ở Hoa Kỳ sống cuộc đời sinh viên. Tôi thèm thuồng được đi học, được bước chân vào một khung trời đại học như một sinh viên. Ý nghĩ đi học lại giống như một sự trở về để bù đắp cho tuổi trẻ đầy thiếu vắng của tôi vậy.
Tại chỗ tôi làm việc có một người Mỹ cứ mỗi buổi trưa lại lấy sách ra đọc. Tôi tò mò hỏi han và được anh ta giải thích làm tôi thú vị qúa. Một người khác là cựu chiến binh Mỹ tại VN thì đang theo học luật. Anh ta tìm hiểu quá khứ của tôi tại Việt Nam và khuyên tôi nên đi học luật. Cuối cùng tôi đã bắt đầu bằng trường Đại học Cal Poly sau đó là trường luật Western State.
The Gavel: Có những ai hướng dẫn hay có những gì có ảnh hưởng tới con người ông"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Lịch sử dân tộc Việt Nam nơi tôi sinh ra đầy những gương anh hùng lẫm liệt từ thế hệ này qua thế hệ khác. Thêm vào đó bản chất người Việt Nam là bản chất của thơ văn và đầy ước vọng. Như ông biết đấy thi sĩ thì hay mơ mộng. Đó là những gì luân lưu trong máu huyết của tôi. Ngoài ra khi tôi ở VN, tôi yêu thích bài diễn văn bất hủ "I have a dream" ("Tôi có một giấc mơ") của Tiến Sĩ Martin Luther King. Tôi không bao giờ thấy mệt khi nghe đi nghe lại bài diễn văn bất hủ này những ngày đó. Tôi cũng được cảm khái bởi sự "thí nghiệm" lớn lao nhất về dân chủ và chuyển biến chính trị của lịch sử Hoa Kỳ. Cuộc cách mạng, bản tuyên ngôn độc lập, và bản hiến pháp. Tôi đọc những tài liệu này nhiều lần. Chúng đã ghi đậm trong tôi sự hiểu biết sâu xa về giá trị nhân bản, quyền con người, và về một xã hội vĩ đại liên tục tiến bộ theo thời gian chỉ với sự trợ giúp của luật pháp, không bằng vũ khí hay các cuộc đảo chánh. Đôi khi tôi vẫn quay lại những tài liệu này để tìm nguồn cảm hứng về sự cao đẹp của quốc gia chúng ta. Vâng, nói chung thì tất cả những cái đó đã là những yếu tố tạo nên con người tôi.
The Gavel: Ông đã làm gì trước khi trở thành Chánh án"
Chánh án Nguyễn Trọng Nho: Trước khi làm Chánh Án tôi đã bắt đầu nghề nghiệp bằng việc làm luật sư biện hộ miễn phí cho người nghèo tại cơ quan "Public Defender". Sau đó tôi ra mở văn phòng riêng một thời gian. Sau đó tôi được tuyển làm Phó Chưởng Lý Bộ Tư Pháp tiểu bang California. Tại đây tôi thụ lý các hồ sơ liên hệ tới việc lường gạt dân chúng vô tội và các cơ sở thương mại. Sau đó tôi được bổ nhiệm làm Chánh Án.
The Gavel: Hiện giờ Ông đang có nhiệm vụ gì tại tòa án"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Phòng xử án của tôi chuyên về hình sự. Các tòa án khác ở tòa West hay tòa số C 5 ở Central gửi hồ sơ đến tòa tôi để được xét xử. Tôi xử các vụ án hình sự về tiểu hình, đại hình, và cả những vụ hết sức nghiêm trọng khác. Đôi khi tôi cũng xử các vụ dân sự. Tôi nhớ có một vụ dân sự được gửi tới tòa của tôi để xử. Hai bên luật sư đồng ý yêu cầu tôi xử không có bồi thẩm đoàn và cũng không yêu cầu Chánh Án phải ra quyết định của vụ xử thành văn. Vụ xử án kléo dài một tuần lễ. Vì vụ án liên hệ tới nhiều vấn đề hết sức gay cấn về hiến pháp và đầy tình cảm, mặc dù tôi không cần viết quyết định thành văn, tôi vẫn làm. Tôi viết và ban hành một bản án thành văn dài 16 trang để giúp cho cả hai bên hiểu rõ ràng tại sao tôi quyết định bản án như vậy.
The Gavel: Trước đó ông được giao phó trách nhiêm gì trong tòa"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Khi bắt đầu làm Chánh án tôi được giao phó trông tòa dân sự chừng 6 tháng. Cứ mỗi thứ sáu trong tuần tôi phải xét xử chừng 40 hồ sơ về các "motions" "đơn yêu cầu đặc biệt của luật sư". Trong thời gian này, tôi rất hãnh diện về việc tôi đã đặt ra một thủ tục để thông báo các quyết định của tôi với đầy đủ chi tiết về các motions trên internet và dán trước phòng xử án của tôi một ngày trước khi có phiên xử. Các luật sư rất thích điều này vì họ sẽ có thể đọc và hiều suy nghĩ của tôi và từ đó nếu họ thấy có điều gì tôi không đúng hay không nhìn thấy trong motions của họ thì họ sẽ có cơ hội để thảo luận trước tòa về các điểm đó mà khỏi mất thì giờ để đoán về suy nghĩ của tôi.
The Gavel: Các Luật sư cần biết gì trước khi xuất hiện trước tòa của ông"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: ]Tôi mong đợi các luật sư phải sửa soạn hồ sơ của mình kỹ lưỡng, phải đối xử với mọi người một cách lịch sự, và phải có đạo đức nghề nghiệp.
Tôi muốn các luật sư xuất hiện trước tòa của tôi phải hiểu biết về luật pháp và các dữ kiện liên hệ tới vụ kiện của mình thật đầy đủ. Chánh Án kỳ vọng vào luật sư hai bên trình bày sự kiện để làm sáng tỏ những yếu tố pháp lý và dữ kiện cần thiết để từ đó có thể ban bố những quyết định xác đáng.
The Gavel: Ông có điều gì nhắn nhủ các luật sư nữa không"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Hãy cố gắng luôn luôn đúng giờ. Nếu quí vị không thể có mặt tại tòa đúng giờ vì một sự gì bất ngờ xẩy ra, quí vị cần phải thông báo cho thư ký của tòa trước.
Tòa án cũng như luật sư đối phương và các người liên hệ, tất cả chờ sự có mặt của quí vị để bắt đầu các vụ xứ án.
The Gavel: Cái gì là diều thích thú nhất của ông trong khi làm Chánh án"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Làm Chánh án giúp cho tôi cách xa vai trò biện hộ. Vai trò Chánh An giúp huấn luyện tôi công bằng, vô tư. Tôi yêu thích hệ thống tư pháp mỗi ngày một nhiều hơn. Thật là một điều hạnh phúc để có thể đem công lý đến cho mọi người trong mỗi lần xử án mà không cần phải đứng về một phía nào. Trong cương vị Chánh án tôi có một cái nhìn rất rộng rãi của tất cả mọi phía, mọi khía cạnh của vấn đề trước tòa để từ đó đưa ra những quyết định căn cứ trên luật pháp và dữ kiện được luật sư hai bên trình bầy.
The Gavel: Ông có trông cậy vào sự giúp đỡ của luật sư phụ tá trong công việc của tòa không"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Tôi không có luật sư phụ tá riêng. Nhưng đôi khi tôi cho phép các sinh viên luật được làm việc với tôi. Tôi khuyến khích và cho các sinh viên các trường luật có cơ hội để làm quen với các sinh hoạt và thủ tục tòa án kể cả các phiên xử án với bồi thẩm đoàn. Vì tôi xử án về hình sự nên hầu hết các quyết định của tôi đều phải được đưa ra ngay tại chỗ trong khi phiên xử đang diễn ra.
Tuy vậy nếu khi nào có vấn đề nào có thể đuợc dời quyết định lại đôi lúc, tôi sẽ dùng những lúc đó để giảng dạy cho các sinh viên. Hầu hết các trường hợp như vậy tôi đã có sẵn trong đầu là tôi sẽ quyết định như thế nào. Tuy nhiên tôi cho các sinh viên được vào phòng riêng của tôi, ngồi thảo luận với tôi về tất cả các khúc mắc của vấn đề. Tôi nói cho họ suy nghĩ của tôi. Tôi dẫn giải cho họ sự phân tích của tôi về các dữ kiện đã được trình bầy bởi các luật sư và các nguyên tắc luật pháp thích ứng với vụ án và sau đó tôi mời họ phát biểu ý kiến tự do. Những thảo luận này sẽ giúp họ hiểu suy nghĩ, cách làm việc của Chánh án, và cho họ kinh nghiệm quí giá trong việc hành nghề của họ trong tương lai.
The Gavel: Ông có lời khuyên nào cho các luật sư mới bắt đầu vào nghề"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Tôi biết các luật sư trẻ hay những người mới vào nghề có rất nhiều năng lực để lăn xả vào nghề nghiệp. Điều này rất tốt. Tuy vậy, lời khuyên của tôi có hai phần.
Thứ nhất, phảỉ bắt đầu nghề nghiệp mình một cách cẩn thận và đàng hoàng với đạo đức nghề nghiệp. Làm như vậy, họ sẽ có thể mang kinh nghiệm và đạo đức hành nghề của mình từ lúc bắt đầu này đi với họ trong suốt cuộc đời hành nghề.
Thứ hai, đùng bao giờ nhận thụ lý một hồ sơ hay sự việc khi biết không có khả năng để thụ lyý hồ sơ đó. Ngoại trừ khi mình có thể học hỏi thêm để thi hành nghĩa vụ luật sư của mình đối với thân chủ. Đừng bao giờ nhận lo một việc mà mình biết là mình sẽ không có thể dành công sức của mình cho công việc đó để bảo vệ thân chủ mình ở mức độ 100%. Luật sư có nghĩa vụ đó với chính mình, với các thân chủ và có bổn phận đối với danh dự nghề nghiệp của mình.
The Gavel: Xin cho biết các thú tiêu khiển của ông là gì"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Tôi thích bơi lội. Tôi cố gắng bơi mỗi ngày vào lúc sáng sớm. Tôi cũng đang viết một quyển sách về hành trình của tôi, đời sống của tôi và những người như tôi trong chiến tranh tại Việt Nam và sau chiến tranh tại Mỹ này. Tôi hy vọng quyển sách này sẽ kể lại cuộc đời và những gì đã xẩy ra cho tôi và biết bao nhiêu ngườì như tôi. Tôi cũng dạy học tại các trường luật tại đây. Tôi làm việc dạy học là để được gần gũi với sinh viên và để giúp học trò tôi trở thành những luật sư vừa giỏi vừa có đạo đức nghề nghiệp để phục vụ xã hội.
The Gavel: Mục tiêu tương lai của ông là gì"
Chánh Án Nguyễn Trọng Nho: Ngay lúc này thì mục tiêu gần của tôi là tái đắc cử để tiếp tục chức vụ Chánh Án vào ngày 3 tháng 6 tới đây. Xa hơn nữa, tôi sẽ hoàn tất quyển sách về "Search and Seizure" hay là thủ tục bắt giữ theo hiến pháp. Tuy vậy sau cuộc bầu cử này, tôi sẽ dành thật nhiều thì giờ cho cháu ngoại thật đẹp và đáng yêu của tôi.
Gửi ý kiến của bạn
