Nhà thơ Viên Linh nói sẽ trao giải cho nhà thơ HỮU LOAN hiện ở Thanh Hóa VN.(ảnh: Nguyễn Hiền) |
Và buổi trao giải thưởng gồm ba ngàn đồng tiền mặt, không diễn ra ở khách sạn hay văn phòng nào, mà bên ngay tại Hồ Gươm thành phố Hà Nội.
Nhà thơ Viên Linh, chủ nhiệm báo Khởi Hành loan báo tin trên vào chiều Thứ Bảy qua, nhân l cuộc hội luận do báo này mở ra ở Little Saigon, nửa tháng sau khi ông điện đàm với nhà thơ tiền chiến Hữu Loan, người được đồng bào yêu thơ nhạc biết nhiều qua bài thơ Màu Tím Hoa Sim kể về bi kịch cuộc tình của bản thân mình vào thời trẻ.
Nhà thơ Hữu Loan được ông Viên Linh mô tả là "tự ý rời bỏ hàng ngũ Cộng Sản năm 1947, sống đời cực khổ nhất chưa từng có so với nhiều nhà thơ khổ cực khác, nhà thơ Hữu Loan chủ trương làm cách mạng triệt để, tự học, đỗ tú tài Pháp năm 1939, từng làm báo làm thơ, chủ nhiệm chủ bút, bị tù,...Sự nghiệp văn chương 9 năm kháng chiến là văn học dân tộc, thuộc về Miền Nam bởi trong lúc Miền Nam đón nhận, thì CS từ khước!"
"Giải văn chương toàn sự nghiệp của báo Khởi Hành năm 2005 đã trao cho nhà văn Nguyễn thụy Long. Năm 2007 này, báo quyết định trao cho nhà thơ Hữu Loan. Giải được trao không phải chỉ nhắm tới tác phẩm của tác giả, mà còn căn cứ vào phong cách sống và hoạt động văn chương của chính tác giả đó !", theo lời ông chủ nhiệm chủ bút Khởi Hành.
Giải có trị giá 5,000 Mỹ kim. Song người được trao sẽ nhận 3,000 đồng. Số còn lại để làm chi phí cho người được giải đến Mỹ nhận giải. Trong trường hợp nhà thơ Hữu Loan 93 tuổi không đến Mỹ được, hai ngàn đồng còn lại được dùng để in tác phẩm của ông tại hải ngoại, vẫn theo lời người đại diện ban chấm giải.
Về việc địa điểm trao giải thưởng là Hồ Gươm, ông Viên Linh cho biết: "Báo Khởi Hành sẽ cử người về trao tận tay nhà thơ Hữu Loan ở căn nhà tự tay ông đắp bằng đá nơi đang trú ngụ ở Thanh Hóa. Chuyện này nếu có trở ngại không làm được, chúng tôi sẽ trao cho đại diện là người con của ông (hiện là tiến sĩ kiến trúc làm việc tại Hà Nội) bên Hồ Gươm.
Nội dung cuộc điện đàm giữa nhà thơ Hữu Loan và Viên Linh được thuật lại rằng, "anh Hữu Loan nói nhận giải và không sợ gì hết. Tôi hỏi cảm tưởng khi được tôi thông báo được giải thưởng văn chương toàn sự nghiệp của báo Khởi Hành, anh Hữu Loan nói vỏn vẹn ba chữ: -Có Trời Phật! Tôi hỏi trong 9 năm văn học kháng chiến chống Pháp, trong khi văn học Miền Nam đón nhận các anh, còn văn học CS từ khước các anh, vậy có phải văn học kháng chiến thuộc về Miền Nam, đúng không ", anh trả lời một chữ: -Đúng!"
Được biết, báo chí trong nước vẫn nhắc đến Hữu Loan và bài thơ Màu Tím Hoa Sim, kể cả khi Hữu Loan nhuận sắc thêm mấy câu chót. Tin trên VNExpress ngày 14-12-2004 ke, bản quyền bài thơ đó được một doanh nghiệp mua với giá 100 triệu VN, và kể về người phụ nữ trong thơ:
“Đó là người vợ trẻ Đỗ Thị Lệ Ninh đã mất sau ngày cưới không lâu vì chết đuối. Các anh của “nàng”, theo tài liệu của Hàn Anh Trúc là 3 người có thực ở chiến trường Đông Bắc. Đó là Đỗ Lê Khôi - tiểu đoàn trưởng hy sinh trên đồi Him Lam, Đỗ Lê Nguyên nay là Trung tướng Phạm Hồng Cư và Đỗ Lê Khang - nguyên Thường vụ Trung ương Đoàn. Hữu Loan kể và Hàn Anh Trúc ghi lại trong một cuốn biên khảo văn học rằng, bố vợ ông trước kia làm thanh tra nông lâm ở Sài Gòn nên “vợ mình sinh ở trong ấy, quen gọi mẹ bằng má”, bài thơ mới có câu “má tôi ngồi bên mộ con đầy bóng tối”. Hàn Anh Trúc viết là Hữu Loan sáng tác bài thơ ngay tại mộ người vợ trẻ, rồi: "ghi vào chiếc quạt giấy để lại nhà một người bạn ở Thanh Hóa. Bạn anh đã chép lại và chuyền tay nhau suốt những năm chiến tranh". Điều đó đã được chính nhà thơ Hữu Loan xác nhận.
Báo Thanh Niên ngày 25-3-1990 có bài viết của Thanh Thảo, nhận xét lúc Hữu Loan 75 tuổi vào lúc ấy: "Tôi chợt nghĩ đến thân phận Hữu Loan giống như người câu mực ấy. Và nhà thơ, nói chung, cũng giống như người câu mực, và những bài thơ là con mực câu được. Nhiều khi đọc một bài thơ, người ta hay nhầm cái túi mực và con mực. Con mực nào chả có túi mực để tự vệ. Chấp nhận bài thơ là chấp nhận nguyên con, như con mực sống. Hữu Loan, người câu mực thực thà, cảm động, cứng cỏi. bây giờ ông đang buông câu ở vùng biển nào ""
Còn Tiêu Dao Bảo Cự cũng có nói về Hữu Loan trên diễn đàn Talawas, .v.v.
Trong buổi loan báo giải thưởng, nhà báo Trọng Minh tỏ ý hài lòng về việc báo Khởi Hành đã chọn nhà thơ Hữu Loan. Nữ nghị viên trẻ Dina Nguyễn nói lúc qua Mỹ còn nhỏ tuổi, may mắn biết đến tên tuổi nhà thơ Hữu Loan khi đọc trên báo Tiền Phong. Nhà thơ Viên Linh cho biết báo Khởi Hành sẽ có số đặc biệt về Hữu Loan vào kỳ tới.