"Welcome to San Jose."
Suốt bao năm qua, mỗi kỳ tổ chức đại hội, quí vị trách nhiệm luôn luôn lo không có đủ thành viên tham dự. Dự trù thì nhiều, quan khách xa gần chẳng được bao nhiêu. Bàn ghế kê ra rồi, trông thưa thớt vắng vẻ lại phải dẹp bớt. Nhưng tháng 8 năm 2008, lần này ở San Jose, ban tổ chức lại lo thiếu chỗ. Một phần ăn chiều thứ bảy tính $150 mỹ kim. Dự trù 1,000 chỗ tối đa. Bây giờ đã khóa sổ đủ 1 ngàn mà danh sách vẫn còn phải thêm chỗ ngồi cho một trăm quan khách.
Nếu phải nhà hàng Tàu thì đây là chuyện nhỏ, nhưng ở khách sạn Fairmont số một của San Jose là không thể du di. Giải quyết ra sao" Hạ hồi phân giải.
Hai trăm phòng lấy tại Fairmont đã hết sạch, phải lấy thêm Marriott 100 phòng cũng hết luôn. Đó là chuyện "Logistic" của đại hội các bác sĩ Việt Nam hải ngoại về tham dự 3 ngày tại San Jose.
Thành viên phó hội là các bác sĩ nha khoa, dược khoa và y khoa tất cả 550 vị kéo theo gia đình thành ra cả ngàn người. Xin xem qua các con số sau đây, có thể là chưa chính xác, nhưng bà con cũng có được một khái niệm về một thành phần quan trọng của cộng đồng. Trên thế giới hải ngoại, riêng y sĩ gốc Việt có chừng 8,000 người. Kể thêm nha sĩ và dược sĩ đã gần 15.000. Ba mươi ba năm đã trôi qua, quí vị ra trường trước năm 75 đã chuyển dần từ hiện tại đi vào quá khứ, thế hệ tương lai tiếp nối đã có mặt khắp mọi nơi.
Đại hội San Jose có mặt 550 nhưng thành viên địa phương chỉ có chừng 100 còn lại hơn 400 vị ở Nam Cali, các tiểu bang và từ các nước khác về tham dự. Ở xa thì đã đặt chỗ từ lâu, tại địa phương bây giờ ghi danh thì hơi muộn.
Trong số 550 thành viên thì có hơn 300 là y sĩ, còn lại là con số tổng cộng của nha sĩ và dược sĩ. Ban tổ chức cho biết đại hội đoàn kết nên có cả 3 ngành hội tụ một lần.
Cách đây 13 năm, vào năm 1995 kỳ đại hội 3 ngành đoàn kết lần đầu cũng tại San Jose. Sau đó cứ 3 năm một lần đại hội chu du bốn phương trời. Năm 2002 làm tại quận Cam. Năm 2005 qua bên Úc. Năm đó đường xa vất vả nên chắc không đông bằng Cali. Năm nay 2008 lại trở về San Jose với danh hiệu đại hội lần thứ 6.
Chuyện bên lề tổ chức:
Chúng tôi nhận được thư mời tham dự lễ khai mạc nên cũng tò mò có ý muốn biết nội tình tổ chức ra sao. Thiệp mời trên bìa cứng thấy danh sách quá nhiều quí vị nha, y, dược sĩ trong ban tổ chức với rất nhiều chức vụ nên không biết lối nào mà mò. Bèn hỏi chuyện bác sĩ Nguyễn Hoàng Hải, nguyên là chỉ huy trưởng bệnh viện 1 dã chiến ở Quảng Ngãi. Đây là đơn vị quân y yểm trợ tiền tuyến cho chiến trường vùng 1. Bác sĩ Hải từ lúc ra trường 65 cho đến khi đứt phim 75, suốt 10 năm chỉ biết có một đơn vị và một chiến trường. Bệnh viện 1 dã chiến và chiến trường quân khu 1. Ông đi từ trung úy giải phẫu mà lên đến trung tá chỉ huy trưởng cũng vẫn tiếp tục đứng giải phẫu. Hơn 30 năm trước bác sĩ Hải tham dự trận Hạ Lào dẫn quân y tiền tuyến vào Khe Sanh, chui xuống hầm mổ xẻ cấp cứu thương binh. Nắng Cao Nguyên Lam Sơn 719 đổ lửa chảy mồ hôi trên trán. Ngày nay ở San Jose, vừa ngoại thất tuần, ông được hân hạnh ra vào khách sạn Fairmont lạnh toát để bàn về việc sắp các bàn tiệc cho quần hùng phó hội.
Chúng tôi hỏi kỳ này ông giữ chức vụ gì, có được đọc diễn văn khai mạc không. Ông Hải "đen" cười cười nói rằng: Kỳ 1995 họp lần đầu ở San Jose thì các bạn giao cho tôi làm điều hợp. Trên có chủ tịch và thành viên ban tổ chức, dưới là điều hợp viên, bao thầu các việc linh tinh. Kỳ này thì cũng vẫn là điều hợp viên, nhưng bên trên lại có đến 9 thành viên ban tổ chức và bốn năm chủ tịch. Công việc thì vẫn linh tinh. Lẽ dĩ nhiên không thể so sánh với ngày xưa nhảy vào Khe Sanh, không những ăn pháo địch mà còn bị Mỹ bỏ bom nhầm. Nhưng coi chừng, bây giờ lo xếp chỗ, thu tiền mà không cẩn thận bạn cũng có thể sẽ thành thù. Cũng ăn pháo tơi bời. Có khi khai mạc là phải trốn, đâu đến lượt cầm micro.. Tuy nhiên anh em gặp nhau là OK. Và cứ như vậy, vui chuyện ông Hải kể ra các tin tức bên lề.
Thành phần tham dự
Ông khoe rằng kỳ này có nhiều giáo sư về dự. Xa nhất là bác sĩ Vũ Thiện Phương về từ bên Pháp. Có hơn 10 anh em từ bên Úc về phó hội. Canada và Hoa Kỳ thì đông lắm. Ai là bác sĩ lớn tuổi nhất, có thể là cụ Hoàng Văn Huỡn 84 tuổi. Ngày xưa cụ là tổng trưởng y tế một thời. Lại hỏi rằng có vị nào cao niên mà vẫn còn đang hành nghề bác sĩ. Có thể là bác sĩ Tuấn Anh. Trung tá Anh là chỗ quen biết. Ông này được coi là người hoạt động đa diện. Nguyên y sĩ của lữ đoàn phòng vệ phủ tổng thống. Tham dự sinh hoạt đảng phái, dân biểu Việt Nam Cộng Hòa, tù cải tạo, thuyền nhân vượt biên. Năm nay hơn 75 tuổi mà vẫn còn là y sĩ trưởng khoa, tại một bệnh viện Hoa Kỳ miền Trung Mỹ. Hỏi thêm về các sinh hoạt cụ thể, bác sĩ Hải cho biết vì ông nắm danh sách quan khách để lo ẩm thực nên biết rõ khá nhiều. Thì ban nào mà chẳng phải ngồi ăn.
Đại hội 2008 có đến 2/3 cao niên và 1/3 là giới trẻ. Trăng bao nhiêu tuổi, trăng già" Núi bao nhiêu tuổi, gọi là núi non" Tốt nghiệp ngành y, phải từ 30 cho tới 35. Đôi khi cũng có các nha sĩ, dược sĩ và cả y sĩ rất trẻ. Đó là tuổi trẻ. Trên 60, sắp sửa về hưu, cho đến khi 65 về thật, đó là tuổi già. Đa số quí vị cao niên đều đã một thời khoác áo chinh y. Hành nghề tại quê hương mới nhưng vẫn còn nhớ mãi chuyện chiến tranh.
Kể từ đại hội số 1 năm 1995 đến nay, con số bác sĩ trẻ tham dự lên đến 1/3 coi như đã khả quan. Điểm đặc biệt đại hội 2008 còn mang tính chất đặc thù dân tộc, chuyển ngữ hoàn toàn tiếng Việt. Chẳng mấy khi tiếng Việt lại là sợi giây nối kết giữa các bác sĩ tỵ nạn Âu châu và Mỹ châu. Nối kết giữa bác sĩ sắp về hưu với bác sĩ mới ra trường. Chỉ có một chương trình huấn luyện chuyên nghiệp 8 giờ bằng Anh ngữ, còn lại từ khai mạc cho đến văn nghệ và sau cùng là dạ vũ cũng bằng "Việt văn" hết. Quý vị nào quen thuộc với sàn nhảy đều hiểu là nhảy đầm theo lối của ta, ý nghĩa ra sao. Ban nhạc Việt Nam, ca sĩ Việt Nam và nhạc tour nhẹ nhàng dìu dặt rất Saigon.
Vài hàng về ban tổ chức
Thực là một thiếu xót nếu không nói đến ban tổ chức, tuy nhiên nếu đề cập đến ban tổ chức của một sự kết hợp rộng rãi và phức tạp thì lại sẽ có nhiều thiếu xót. Năm ngày trước khi hội nghị khai mạc, Dân Sinh Media tại San Jose đã có dịp phỏng vấn ba thành viên trong ban tổ chức chung. Tổng cộng có đến 9 thành viên mà hầu như ai cũng là trưởng ban tổ chức. Mỗi người đều trách nhiệm trong một lãnh vực và đại diện cho một đơn vị hay một đoàn thể. Riêng hội y sĩ đã có đến ba danh hiệu. Hội trưởng toàn thế giới tự do, hội trưởng tại Hoa Kỳ và sau cùng là hội trưởng của miền Bắc California. Bên Nha sĩ và Dược sĩ cũng có chung công thức. Tuy nhiên gánh nặng đè trên vai các chủ tịch địa phương miền Bắc, thực ra chính là San Jose. Dược sĩ Bùi thị Hảo hiện là chủ tịch miền Bắc và đồng thời cũng kiêm nhiệm chủ tịch liên hội dược sĩ VN của thế giới tự do. Nha sĩ Tống diệu Liên là chủ tịch hội Nha sĩ miền Bắc cũng lo luôn phần văn nghệ của các bác sĩ nha khoa. Bác sĩ y khoa Hoàng nguyên Khôi là thành viên tuổi trẻ đảm trách chủ tịch hội y sĩ VN Bắc Cali là người thuộc thế hệ mới nhưng vẫn nói Việt ngữ lưu loát. Vì nhu cầu kết hợp nên tổ chức đã thể hiện dưới hình thức phức tạp, cồng kềnh. Văn nghệ cũng phải có 3 trưởng ban. Gần như lãnh vực nào cũng có sự phân chia trong kết hợp. Việc vận động tham dự, số bàn, số chỗ ngồi, hội thảo, văn nghệ, chuyên môn hay giải trí du lịch, lãnh vực nào cũng cần thống nhất với ba phe đồng thuận. Vì vậy nên đòi hỏi nhu cầu hội họp, thảo luận liên miền suốt 14 tháng chuẩn bị. Nhưng đến khi ngồi lại cho truyền thông phỏng vấn thì tất cả đều bày tỏ niềm hãnh diện ở sự kết hợp rất đặc thù của 3 ngành y khoa trong một đại hội. Ngoài sự kết hợp, hội nghị nỗ lực dùng Việt ngữ làm nhịp cầu nối lại giữa hai thế hệ, hướng về con đường phục vụ sức khỏe cộng đồng, mở thêm cánh trái là giải văn học nghệ thuật và cánh phải có chương trình hội thảo về văn hóa, xã hội, lịch sử. Riêng phần hội thảo này đã chiếm một số ngày giờ quan trọng của hội nghị, sẽ được điều hợp bởi Nha sĩ Dương Bích Hợp. Người điều hợp bày tỏ hy vọng chương trình này sẽ được nhiều hội thảo viên tham dự ngay sau lễ khai mạc. Nha sĩ Bích Hợp cũng mong các quan khách ngoài phạm vi y giới cũng ngồi lại để theo dõi một đề tài hầu như liên quan đến tất cả mọi người.
Chương trình đại hội.
Phần hội thảo về văn hóa và lịch sử với thuyết trình đoàn được coi là nét độc đáo ngoài phạm vi y khoa của đại hội. Các vị trong thuyết trình đoàn gồm có đại diện y nha dược của thế hệ mới cùng với 3 vị cao niên trong 3 lãnh vực. Nhà văn Doãn quốc Sĩ, giáo sư Nguyễn xuân Vinh và thẩm phán Phan quang Tuệ.
Ngoài ra, theo tài liệu của ban tổ chức thì cứ 3 năm một lần đại hội lại gây quỹ vào khoảng hơn 5 ngàn một năm để trao giải văn học cho hai bộ môn sáng tác và biên khảo. Lần đầu trao giải ở quận Cam. Lần hai trao bên Úc và lần này tại San Jose. Năm nay hình như quí vị không chọn được giải nhất cả về sáng tác lẫn biên khảo. Sáng tác có hai giải nhì đồng hạng và biên khảo có ba giải cũng đồng hạng. Xem ra các vị giám khảo có vẻ quá dè dặt. Nếu cứ lặng thinh cho điểm rồi cộng lại thì làm gì mà chẳng có kết quả chung cuộc. Nếu quí ngài mà chấm thi hoa hậu thì kỳ này đại hội lại có đến 5 hoa hậu đồng hạng làm sao làm lễ đăng quang. Bác sĩ Hải nói ngay, ấy cái phần văn học nghệ thuật là của người khác, "moi" không có phận sự. Vậy còn văn nghệ thì sao. Ông Hải hăng hái khoe tiếp. Phần này cũng có điểm rất độc đáo. Một ca đoàn toàn cây nhà lá vườn trong giới y khoa sẽ cùng hát quốc ca Việt Nam khai mạc sáng thứ bẩy. Buổi tối có vở nhạc kịch hội nghị Diên Hồng. Ai đóng vai vua Trần Nhân Tôn ông biết không. Khoa trưởng Vũ quí Đài. Lại hỏi, thế vua nhà Trần có đeo râu không. Ấy cái đó để tối thứ bẩy mới biết. Cũng chưa biết ai đóng vai tướng Trần Hưng Đạo. Khó đấy nhé. Không đâu, khó nhất là tìm người đóng quân Mông Cổ. Hy vọng có đủ bác sĩ trẻ tình nguyện làm quân Mông cổ. Bác sĩ già thì nhất định theo phe nhà Trần tham dự hội Diên Hồng. Tình tiết có vẻ hấp dẫn đấy.
"Tương lai và trách nhiệm".
Chủ đề dự trù của đại hội là "Tương lai và trách nhiệm". Chắc hẳn rằng đại hội rồi đây sẽ phải thu hẹp lại mục tiêu cho gần gũi và thực tế. Nếu đây là tương lai của của thế giới, của đất nước, của cộng đồng thì e rằng hội thảo sẽ vất vả vì đi vào con đường đội đá vá trời. Nếu đơn thuần chỉ là tương lai của đại hội và của các bác sĩ trong đại hội thì hành trang sẽ nhẹ nhàng hơn. Nếu thu hẹp được tương lai thì có lẽ cũng gói ghém lại được trách nhiệm cho gọn gàng. Nói một cách cụ thể khi bàn về tương lai của đại hội thì chỉ có trách nhiệm xem chừng 3 năm sau, ai đứng đăng cai tổ chức và sẽ làm ở đâu"
Tuy nhiên, dù là thành phần trí thức ưu tú nhất của cộng đồng Việt Nam hải ngoại, nhưng hoàn cảnh sống trên đất mới, mỗi người đều có một tư cách công dân khác biệt. Từ phương trời Âu, Canada, Úc châu đến Mỹ châu, nghề y từ nha sĩ, dược sĩ cho đến thầy thuốc trách nhiệm chuyên môn đã đủ nặng nề. Guồng máy xã hội lôi cuốn, rất khó mà có thì giờ kết đoàn lo những việc bên ngoài nghiệp vụ chuyên môn, Sự phát huy lý tưởng và hoạt động tình nguyện thường do hoàn cảnh cá nhân. Vì vậy dù ở giai cấp nào thì họp mặt cũng chỉ nặng tình ái hữu. Bên ngoài không thể trông đợi các nhà trí thức làm công việc lấp biển rời non. Y khoa thì chỉ chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng cũng là quá đủ bổn phận.
Đặc biệt là khi người ta tìm về với nhau cùng chung ngôn ngữ thì chuyện tình cảm sẽ nồng thắm hơn cả chuyên môn và chính trị. Trên phương diện nghề nghiệp Âu châu nói tiếng Pháp, Mỹ châu nói tiếng Anh, ở đâu cũng đã có các cuộc hội thảo thuần túy của mỗi ngành để trau dồi kiến thức.
Nói chuyện tâm tình
Một bạn quân y ngày xưa sẽ về phó hội đã nói chuyện tâm tình với chúng tôi qua điện thoại. "Thì anh em y sĩ tiền tuyến nay đã già cả rồi. Về San Jose gặp lại nhau, là để xem ai còn ai mất. Cũng như các hội đồng hương, đồng khóa, đồng trường tha hương ngộ cố tri. Chúng tôi cũng không muốn làm ồn ào, để cho hàng xóm còn nghỉ ngơi. Nếu có hơi nghênh ngang, sột xoạt chút đỉnh thì xin các quan viên chiếu trên chiếu dưới ở San Jose cũng niệm tình bỏ qua . Chúng tôi ở xa nghe nói các cụ bên này chia ra đánh nhau dữ lắm. Bọn tôi thấy tinh thần San Jose như thế thì cũng hơi nể đấy.
Chỉ xin phép ghé lại Little Saigon nhỏ San Jose, ăn tô phở để so sánh với phở Little Saigon lớn ở quận Cam, rồi lại Good bye. Sẽ không có tuyên ngôn tuyên cáo gì đâu.......
Phải không, thưa niên trưởng" Đành rằng khoa bảng cũng không thể tách rời căn cước tỵ nạn, nhưng quan điểm chính trị khác biệt, dù ở một bên chiến tuyến cũng đã làm tan tác biết bao nhiêu tổ chức ái hữu.
Chúng tôi trả lời rằng, đúng như vậy đó, thưa ông y sĩ nhà binh đầy tình chiến hữu của tôi. Chờ đợi ở San Jose, chỉ mong gặp lại bạn cũ. Mong được gặp lại y sĩ mũ đỏ Hoàng cơ Lân để khoe mô hình Nghĩa trang quân đội Biên Hòa, nhưng tiếc thay từ Pháp quốc xa xôi năm nay ông không về được. Đành xin nhắn với dược sĩ Cao thiện Chánh, lần này trở lại San Jose nhớ đem theo một ít trụ sinh của căn cứ 70 y dược.
Ngày xưa, năm 54 khi mới ra trường, tiểu đoàn 530 của chúng tôi đụng trận giao hữu với Bình Xuyên, đời binh nghiệp được gặp quan đốc nhà binh lần đầu tiên. Ngài đeo lon quan ba, ba gạch vàng chóe trên nền nhung đỏ, làm anh thiếu úy trẻ Hà Nội hết sức ngưỡng mộ. Từ đó mà đi vào chiến tranh, thương tích chiến trường thì ít, thương tích ái tình thì nhiều, đời lính đó đây đã gặp khá nhiều quân y sĩ. Giờ này các anh ở đâu" May mắn gặp lại nhau hôm nay. Bác sĩ mà già thì cũng phải yếu, y sĩ mà lão thì cũng phải ra đi, chẳng phải chỉ có thường dân mới ra đi. Góc bể chân trời, gặp được nhau là quí. Rồi đây, nào biết ai sẽ cấp cho ai, giấy chứng nhận về nghỉ tại gia, 30 ngày tái khám...
Viết tặng các quân y sĩ VNCH thất tuần bất lão.
Giao Chỉ, San Jose.
Gửi ý kiến của bạn
