Hôm nay,  

Thị Trường Toàn Cầu Và Saddam Hussein

16/12/200300:00:00(Xem: 14430)
Sau khi có tin Saddam Hussein bị bắt, thị trường toàn cầu biến động mạnh, chẳng hạn, giá vàng tại VN sụt rất nhanh. Ảnh hưởng việc này trên các thị trường, nhất là đối với đồng Mỹ kim và thương phẩm như vàng hay dầu khí ra sao"
Đài RFA phỏng vấn kinh tế gia Nguyễn Xuân Nghĩa như sau.
Hỏi: Thưa ông, sau khi tin cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein đã bị bắt được loan tải mờ sáng Chủ Nhật, ngày hôm qua, các thị trường tài chính trên thế giới đều tăng vụt nhưng giá vàng và cả dầu hỏa lại sụt. Trong chương trình chuyên đề về kinh tế hôm nay, xin ông phân tách ảnh hưởng của biến cố này.
-- Thưa vâng, nhưng trước khi đi vào chi tiết cụ thể, tôi nghĩ rằng ta nên xét qua về bối cảnh của sự việc để nêu ra các yếu tố chi phối thị trường vì tình hình các ngày tới, thậm chí vài tuần tới, sẽ còn nhiều giao động bất ngờ, nếu ta không thấy ra các yếu tố quyết định.
Việc Hoa Kỳ cuối cùng đã bắt được Saddam Hussein là nối tiếp của hai biến cố, gần là vụ Mỹ tấn công Iraq, xa là vụ Mỹ bị khủng bố Hồi giáo tấn công. Trong cả hai vụ, Hoa Kỳ sở dĩ mở chiến dịch Iraq, dù đa số các nước kể cả đồng minh đều chống đối, là vì một động lực có yếu tố tâm lý. Chính quyền Mỹ cho rằng dù tỏ thiện chí đến mấy vẫn bị thế giới Hồi giáo thù ghét, nghi kỵ và bị các phần tử Hồi giáo cực đoan coi thường. Qua vụ khủng bố 9-11 năm kia, al-Qaeda muốn chứng minh rằng đứng đầu các nước dân chủ là Mỹ thì cũng chỉ là một xứ suy đồi về đạo đức và suy nhược về ý chí. Vì vậy, Mỹ cần chứng minh ngược, không chỉ cho các nhóm khủng bố mà cho cả thế giới Hồi giáo lẫn các quốc gia xưa nay vẫn thỏa hiệp với khối Hồi giáo vì quyền lợi riêng, rằng Hoa Kỳ sẽ không bị thua và sẽ trả đũa đích đáng, dù thế giới có chấp nhận hay không. Yếu tố tâm lý để chứng tỏ ý chí là điều quan trọng trong trận thử lửa này, và yếu tố đó có chi phối các thị trường.
Hỏi: Như vậy, vụ bắt giữ Saddam Hussein cũng có kích thước tâm lý trong đó"
-- Thưa vâng. Lần này, Hoa Kỳ tỏ ra khá tinh vi trong cách trình bày nội vụ, là Saddam lẩn trốn như một con thú, và bị bắt mà không kháng cự với vẻ ngơ ngác của con thú cùng đường; bị vạch hàm khám răng với vẻ cam chịu và sẵn sàng khai báo. Yếu tố tâm lý ở đây có hai phần. Thứ nhất là làm nhục kẻ chống Mỹ cứng đầu nhất, để khối Hồi giáo nghĩ lại sau khi tưởng al-Qaeda mới là kẻ chiến thắng. Thứ hai, để gieo hoang mang cho các nhóm khủng bố còn hoạt động tại Iraq, rằng nếu lãnh tụ lại thành khẩn khai báo hết cả thì các cơ sở tất bị lộ và sẽ bị truy lùng. Ta còn mất ít ngày để yếu tố tâm lý đó tác động.
Hỏi: Nhưng, xin hỏi ngay là tuần báo Time có tiết lộ rằng Saddam Hussein không tỏ vẻ gì là hợp tác mà còn có vẻ ngoan cố cứng đầu...
-- Đúng vậy, nhưng, quân khủng bố có tin điều đó không" Họ sống trong ngờ vực và ưa suy đoán ngoắt ngoéo, nên có thể cho rằng đó chỉ là màn dàn cảnh của Mỹ. Thiếu gì chế độ độc tài vẫn tin rằng báo chí Mỹ là công cụ của chế độ vì lối “suy bụng ta ra bụng người”" Vì vậy, Mỹ khai thác Saddam tới đâu thì chưa ai biết, chứ quân khủng bố tất nhiên phải suy ra giải pháp bi quan nhất. Nếu cần chứng tỏ là họ vẫn tồn tại thì phải mở ngay vài đợt tấn công nữa với nhiều rủi ro, hai là chờ đợi nghe ngóng. Tại Iraq, các nhóm khủng bố có hai loại: loại nội địa có cơ sở hoạt động sẵn và liên hệ đến chế độ Saddam; và loại ngoại nhập, từ các xứ Hồi giáo khác lẻn vào, thì bị lệ thuộc vào sự yểm trợ của cơ sở nội địa. Loại ngoại nhập sẽ phải tung ra vài đòn trước khi rút hoặc bị rã. Như trong tháng 11, nhân lễ Ramadan của Hồi giáo, trung bình một ngày có chừng ba chục vụ khủng bố tấn công tại Iraq và sau đó giảm dần trong hai tuần qua. Trong các ngày hoặc trong hai tuần tới, nhịp độ tấn công có thể tăng vọt trước khi sút giảm và tàn lụi dần, còn chừng một hai vụ một ngày. Thực tế là ngày hôm qua, Thứ Hai, sau khi tin Saddam bị bắt đã loan ra mà vẫn còn có nạn khủng bố tự sát làm chín người thiệt mạng. Và có lẽ ông Bush cũng đoán vậy nên cố tính không tỏ vẻ lạc quan trong lời tuyên bố trưa Chủ Nhật.
Hỏi: Vì vậy, trong các ngày tới, ta không loại bỏ giả thuyết là sẽ còn nhiều đợt tấn công trong tinh thần quyết tử, và sau đó tình hình sẽ ổn định dần"
-- Vấn đề là không ai biết, có lẽ kể cả Hoa Kỳ và chính quyền Iraq lâm thời, rằng mạng lưới của Saddam tập trung hay phân tán thành từng bộ phận cách ly, và rằng tàn dư của chế độ đã tan rã của ông ta còn khả năng hoạt động đến mức độ nào. Kết luận sơ khởi của mình ở đây là tình hình mấy ngày tới sẽ còn biến động, khiến các thị trường còn thăng giáng bất ngờ, nhưng với cường độ thấp; vì nói chung, ngay từ đầu năm, các thị trường lớn trên thế giới đều đoán là Mỹ sẽ tấn công Iraq mà không sụt giá, và trong mùa Hè vừa rồi, khi Liên quân có vẻ lúng túng, các thị trường chứng khoán đều tăng, nhất là tại Mỹ. Các thị trường khác đều phản ứng theo thị trường Mỹ. Có lẽ giới đầu tư tương đối có kinh nghiệm và ít hốt hoảng như truyền thông, vốn ưa chuyện giật gân hấp dẫn làm lắm người suy đoán sai. Về dài thì các thị trường chứng khoán sẽ tăng mạnh, khởi đầu là từ Mỹ.

Hỏi: Ông nói về thị trường Mỹ, xin hãy bắt đầu với tình hình tại Mỹ trước.
-- Vâng, vì kinh tế Mỹ phục hồi và đạt tốc độ tăng trưởng cao bất ngờ, ngay vào giai đoạn Mỹ có vẻ lúng túng tại Iraq, người ta cho là ông Bush chỉ thắng cử năm tới nếu không bị sa lầy vì Iraq. Việc Saddam bị bắt cho thấy Mỹ có cải thiện khả năng tình báo và sẽ ổn định được tình hình Iraq. Không những vậy, vụ này còn tăng cường tư thế thương thảo của Mỹ với các lân bang của Iraq lẫn các sắc tộc bên trong Iraq để ổn định xứ này. Nhờ vậy, ông Bush sẽ thắng lớn, nhất là khi các đối thủ bên đảng Dân chủ không có người xứng tay và đảng viên cơ sở lại có xu hướng thiên tả quá nặng, ra khỏi khuôn khổ ôn hòa của thời Bill Clinton. Ông Bush thắng cử là các thị trường cổ phiếu sẽ còn tăng vọt, và giới đầu tư khắp nơi đã kết luận như vậy ngay sau khi có tin Saddam Hussein bị bắt. Một giả thuyết duy nhất có thể làm đảo lộn tất cả là khủng bố al-Qaeda tấn công lãnh thổ Mỹ trong thời gian tới, từ nay đến tháng Tư; khi đó, ông Bush sẽ mang tiếng là không bảo vệ được nước Mỹ và có khi thất cử, và thế giới sẽ loạn to vì khủng bố thắng lớn. Trễ hơn thời điểm đó, gần đến ngày bầu cử đầu tháng 11, nếu Mỹ lại bị al-Qaeda tấn công thì dư luận Mỹ sẽ có phản ứng ngược, là xiết chặt hàng ngũ sau lãnh đạo, ông Bush sẽ thắng, dù không nhiều. Như vậy, sau yếu tố tâm lý, yếu tố an ninh cũng sẽ chi phối các thị trường.
Hỏi: Bây giờ, ta mới nói về các thị trường và phẩm vật khác. Vì sao vàng sụt giá khi có tin Saddam Hussein bị bắt"
-- Vàng sụt giá hay lên giá chủ yếu là so với Mỹ kim, và do động lực an toàn là tình hình an ninh toàn cầu và động lực sinh lời là tiền Mỹ và tỷ lệ lạm phát. Khi thấy Mỹ lúng túng tại Iraq, người ta lầm tưởng là an ninh Mỹ và toàn cầu bị đe dọa nên phản ứng tiêu tực là bán đô la thủ lấy vàng. Giá vàng tăng vọt một phần là vì yếu tố đó. Đến khi Saddam bị bắt, người ta lại lạc quan thái quá nên bán vàng ra làm vàng sụt giá và Mỹ kim tăng giá. Thực ra, nhìn trong dài hạn, giá vàng sẽ còn tăng và Mỹ kim còn sụt, dù có vụ Iraq hay không. Lý do là lãi suất Mỹ quá thấp và nhập siêu của Mỹ quá cao. Chính quyền Bush còn được đánh giá là không mấy quan tâm đến việc nâng giá đô la cho nên về dài, vàng sẽ còn tăng giá và tiền Mỹ còn sụt, cho dù kinh tế Mỹ hồi phục và tình hình Iraq hay mặt trận chống khủng bố có thấy kết quả khả quan hơn. Một yếu tố khác, đặc thù cho Việt Nam là sau sự nghi ngại về việc phát hành giấy bạc mới người ta đã bớt sợ một trò đổi tiền như từng thấy trong quá khứ, nên thấy giá vàng thế giới sụt và tiền Mỹ tăng trong nhất thời, người ta cũng lật đật chạy theo trào lưu bên ngoài.
Hỏi: Còn dầu hỏa, vụ Saddam bị bắt ảnh hưởng ra sao đến giá dầu thô"
-- Tôi thiển nghĩ là về dài, giá dầu sẽ giảm cùng với tư thế của tổ chức các nước xuất khẩu dầu là OPEC. Giá dầu giảm nhanh nếu Iraq ổn định được tình hình và cải tiến được việc bơm dầu và trước hết bảo vệ các ống dẫn dầu để xuất khẩu lên miền Bắc, qua xứ Turkey. Vụ Saddam bị bắt khiến các thị trường tin là khủng bố sẽ thoái trào, dầu Iraq sẽ được bơm ra nhiều hơn để tái thiết xứ này nên sẽ tràn ngập các thị trường. Trong ngắn hạn, nếu quân khủng bố còn tung ra vài đợt tấn công có cường độ lớn thì giá dầu sẽ lại tăng, nhưng trong trung hạn tất cũng giảm. Đấy là tin vui cho các doanh nghiệp sản xuất cần tới năng lượng dầu hỏa và đặc biệt cho sự phục hồi kinh tế của khu vực Á châu. Lâu dài hơn nữa, với sự trưởng thành của kinh tế Trung Quốc và một số cầu rất lớn về năng lượng dầu khí, giá dầu có thể tăng, nhưng không thể tăng đột ngột nhờ lọai quyết định làm giá của OPEC. Yếu tố tâm lý trong việc Mỹ ra đòn để khuất phục al-Qaeda và Iraq làm dầu hỏa hết là một võ khí kinh tế, và các nước Hồi giáo sẽ khó lấy dầu khí bắt chẹt xứ khác.
Hỏi: Câu hỏi cuối, xin ông làm một tổng kết về vụ Saddam Hussein bị bắt.
-- Trước hết, không ai biết trước được tương lai. Nhưng, chúng ta có loại thị trường trưởng thành và thị trường nông nổi, tức là hốt hoảng bậy hay hồ hởi sảng vì tâm lý bi quan hay lạc quan nhất thời. Khi các chính quyền ghét Mỹ, kể cả Hà Nội, liên tục tiên đoán là Mỹ sẽ bị sa lầy ở Iraq như ở Việt Nam, các thị trường trưởng thành vẫn lên giá vì nhìn thấy yếu tố quyết định về dài là những chuyển động kinh tế lớn của toàn cầu. Ngày nay, khi lãnh tụ Saddam bị bắt trong điều kiện nhục nhã, thế giới Hồi giáo sẽ chột dạ, khả năng tái đắc cử của ông Bush sẽ lên cao, các thị trường cổ phiếu sẽ tiếp tục tăng giá. Nhưng, dù Mỹ là siêu cường dũng mãnh như vậy, tiền Mỹ vẫn sụt giá vì nhược điểm của chính nền kinh tế Mỹ. Vụ Saddam Hussein bị bắt chưa chấm dứt được nguy cơ khủng bố, nhưng cho thấy giải pháp cương quyết đối phó theo kiểu Mỹ không phải là giải pháp dở nhất, như truyền thông thế giới, kể cả một số truyền thông Mỹ và Việt Nam, vẫn nói.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Suốt ba tháng qua ở San Jose, thành phố với gần 100 nghìn người Việt sinh sống và chiếm 10% số cư dân
Ngày 29 tháng Hai, 2008- Shiseido, nhà tiên phong trong lĩnh vực làm sáng da từ năm 1916, giới thiệu sản phẩm mới White Lucent Brightening Eye Treatment
Muốn có căn nhà vững thì không những phải cần có nền tốt mà tường cũng phải cứng để cho cột, kèo bám vào chống giông bão. Đảng cầm quyền cũng vậy
Các chế độ độc tài không phải là một khối thuần nhất. Dù là độc tài cộng sản, độc tài quân phiệt, độc tài cá nhân... đều giống nhau ở điểm
Trong những ngày qua, Việt Nam đã như lên cơn sốt về giá cả với quyết định tăng giá xăng dầu quá đột ngột. Lồng bên dưới nỗi bất an đó còn có một hiện tượng
Trung Quốc (TQ) đang trên đà phát triển vượt bực nhất là trong những năm gần đây. Hiện tại, TQ là quốc gia thứ hai chỉ đứng sau Hoa Kỳ về thành phẩm sản xuất
Có nơi nào trên trái đất này Mật độ đắng cay như ở đây" Chín người - mười cuộc đời rạn vỡ. Bị ruồng bỏ và bị lưu đầy… Có nơi nào trên trái đất này
Liên Hội Cựu Chiến Sĩ VNCH vùng Hoa Thịnh Đốn và Phụ cận đã tưng bừng tổ chức một buổi gây quỹ Cây Mùa Xuân Thương Phế Binh
Nhiều thanh niên nam nữ, Phong trào Tự Do Việt Nam, Phân Bộ Phila và New Jersey,  phong trào Cờ Vàng từ Cali…
Chùa Việt Nam tại Houston, Texas xin trân trọng thông bạch  đến  Chư  Tôn  Đức  Tăng  Ni,  quý  Cơ  Quan  Truyền  Thông
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.