hình minh hoạ Trump và thuế quan
Tổng thống Donald Trump vào hôm qua đã đột ngột đảo ngược kế hoạch áp thuế quan toàn diện bằng cách tạm dừng trong 90 ngày. Chỉ một ngày trước đó đại diện thương mại của Trump đã đến Quốc Hội ca ngợi những lợi ích của thuế quan.
Tuần trước chính Trump đã khẳng định "CHÍNH SÁCH CỦA TÔI SẼ KHÔNG BAO GIỜ THAY ĐỔI". Nhưng Trump đã chịu nhiều áp lực từ những nhân vật Cộng Hòa khác, các giám đốc điều hành doanh nghiệp và thậm chí cả những người bạn thân thiết, đã phải tạm ngừng kế hoạch thuế quan, chỉ duy trì thuế căn bản (baseline tariff) 10% đối với tất cả những đối tác thương mại.
Elon Musk và Cố Vấn Thương Mại của Trump là Peter Navarro đã có cuộc tranh cãi công khai về vấn đề thuế quan. Musk chống đề xuất tăng thuế quan của Navarro. Must gọi Navarro là "ngu ngốc hơn cả một bao gạch" và Navarro gọi Musk là "thợ lắp ráp ô tô".
Tình trạng bán tháo mạnh trên thị trường trái phiếu của chính phủ Hoa Kỳ - thường là nơi trú ẩn an toàn cho các nhà đầu tư - cho thấy rõ ràng rằng hậu quả kinh tế do chiến lược của tổng thống gây ra sẽ thảm khốc và tồi tệ hơn những gì các cố vấn của ông dự đoán trước đó.
Chính Bộ Trưởng Tài Chính Scott Bessent đã nêu trực tiếp những lo ngại đó với Trump vào thứ Tư trong một cuộc họp diễn ra trước thông báo tạm dừng, nhấn mạnh những lo ngại được chia sẻ bởi các quan chức kinh tế Nhà Trắng, những người đã báo cáo với Trump về đợt bán tháo đang gia tăng trên thị trường trái phiếu của Bộ Tài Chánh Hoa Kỳ vào đầu ngày. Việc bán tháo trái phiếu đã diễn ra mạnh mẽ hơn vào ngày thứ Ba và tăng tốc mạnh mẽ qua đêm. Khi thị trường chứng khoán bất ổn như hiện nay, thông thường giới đầu tư chuyển qua công phiếu, nhưng điều này không xẩy ra.
Vào sáng thứ Tư, Trump xem kênh Fox Business khi Jamie Dimon, CEO của JPMorgan Chase, nói rằng kinh tế suy thoái là "hậu quả có thể xảy ra" do cuộc chiến thương mại leo thang vì chính sách thuế quan của Trump.
Có một số lý do khác nhau khiến những nhà đầu tư bán trái phiếu của chính phủ liên bang. Trong tình trạng hiện nay, lạm phát là lý do số một. Nếu tiên đoán lạm phát sẽ tăng, các nhà đầu tư có thể bán trái phiếu vì khoản tiền lời cố định cho trái phiếu có thể không theo kịp với chi phí tăng của hàng hóa và dịch vụ.
Khi Cục Dự Trữ Liên Bang (Federal Reserve) tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát, giá của trái phiếu sẽ giảm vì tỉ lệ nghịch với lãi suất.
Bất ổn địa chính trị và tâm lý tránh rủi ro là lý do thứ hai. Chiến tranh thương mại, kinh tế suy thoái và căng thẳng địa chính trị như hiện nay khiến các nhà đầu tư tìm kiếm những tích sản (asset) khác an toàn hơn, khiến họ bán trái phiếu của Bộ Ngân Khố Hoa Kỳ.
JP Morgan,một ngân hàng đầu tư lớn, đã nâng sắc suất xảy ra suy thoái ở Hoa Kỳ từ 40% lên 60% và cảnh báo rằng chính sách hiện nay của Hoa Kỳ không chú trọng vào tăng trưởng.
Theo thống kê vào cuối tháng Ba, 2025, Nhật Bản là nước nắm giữ trái phiếu Hoa Kỳ lớn nhất với hơn $1,000 tỷ, tiếp theo là Trung Quốc với $759 tỷ và Vương quốc Anh với $723 tỷ.
Tổng Thống Trump toan tính bán thêm trái phiếu để tài trợ ngân sách quốc gia thiếu hụt vì cắt giảm $4,500 tỉ cho các đại gia, mặc dù Hoa Kỳ hiện đã nợ như Chúa Chổm với tổng số nợ quốc gia là $36,220 tỉ hay $108,136 mỗi đầu người.
Nếu những nhà đầu tư không mua thêm trái phiếu mà lại bán ra như hiện nay, đặc biệt là các quốc gia như Nhật, Trung Quốc, và Anh, tình trạng tài chánh của Hoa Kỳ sẽ nguy ngập.
Theo Reuters, Nhật sẽ không bán trái phiếu để trả đũa việc Trump áp thuế trên hàng hóa nhập cảng từ Nhật. Trong khi đó theo Forbes Trung Quốc đang âm thầm bán trái phiếu của Hoa Kỳ để đáp trả mức thuế quan mới. Điều này có thể làm thay đổi đáng kể cán cân cung-cầu trên thị trường trái phiếu lớn nhất thế giới.
THAM KHẢO
(1) Michael Race, “Trump tariffs spark US government debt sell-off.” BBC, April 9, 2025
(2) Max Zahn, “Why the bond market matters for your finances and the economy.” ABC News, April 9, 2025.
(3) Kevin Liptak, Jeff Zeleny, Phil Mattingly, Kayla Tausche and Alayna Treene, “Inside Trump s tariff retreat: How fears of a bond market catastrophe convinced Trump to hit the pause button.” CNN, April 9, 2025.
(4) Joel Shulman, “U.S. Rally At Risk As China May Be Dumping Treasuries.” Forbes, April 9, 2025.
Gửi ý kiến của bạn
