Ở trong giai đoạn nước Mỹ chia rẽ cùng cực như hiện nay, việc chuyển giao quyền lực tổng thống vào ngày 20/01/2025 hứa hẹn sẽ có nhiều thay đổi mang tính đối nghịch. Khi chính phủ chuyển sang nhiệm kỳ mới dưới sự lãnh đạo mới của tổng thống đắc cử Donald Trump, bối cảnh quản lý công nghệ thông tin tại Hoa Kỳ cũng sẽ đối mặt với nhiều sự thay đổi.
Theo trang mạng The Conversation, trí tuệ nhân tạo AI hiện đang góp phần tạo ra những tin tức giả lan tràn trên mạng; nội dung truyền thông xã hội có nhiều vấn đề, trong đó có việc vi phạm quyền thông tin cá nhân. Các vấn đề vẫn tồn tại, nhưng lãnh đạo chính phủ và những cơ quan quản lý chúng sắp sửa thay đổi. Ông Trump đã đưa nhiều thông điệp về những vấn đề này; có khả năng sẽ chuyển từ ưu tiên cho quyền công dân của chính quyền Biden sang ưu tiên cho sự đổi mới và khả năng cạnh tranh kinh tế. Các quy định nghiêm ngặt của chính quyền liên bang có thể bị thu hồi; những chính sách hỗ trợ các hoạt động kinh doanh liên quan đến AI sẽ nhiều hơn. Khuynh hướng của chính phủ mới cũng cho thấy luật pháp của tiểu bang có thể đóng vai trò quan trọng hơn.
Sau đây là các vấn đề chính về luật công nghệ thông tin có khả năng định hình chương trình nghị sự của chính quyền Trump vào năm 2025.
- Quy định về AI: Sự đổi mới Vs. quyền công dân
Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ AI đã mang đến nhiều lợi ích cũng như tác hại, dẫn đến việc mở rộng các chính sách quản lý AI. Dự luật về Quyền AI và sắc lệnh hành pháp về AI của chính quyền Biden đã thiết lập các nguyên tắc cơ bản, giới hạn để bảo vệ sự an toàn, quyền riêng tư và quyền công dân. Dự luật bao gồm các yêu cầu đối với các nhà phát triển hệ thống AI phải báo cáo kết quả kiểm tra an toàn; trao quyền cho Viện Tiêu Chuẩn Và Công Nghệ Quốc Gia tạo ra các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt. Họ cũng yêu cầu các cơ quan chính phủ sử dụng AI với tinh thần trách nhiệm.
Không giống như thời Biden, cách tiếp cận của chính quyền Trump cho thấy một hướng đi khác. Tổng thống đắc cử đã ra tín hiệu về ý định bãi bỏ sắc lệnh hành pháp về AI của Biden, với lý do cần phải thúc đẩy quyền tự do ngôn luận. Người được Trump đề cử làm người đứng đầu Ủy Ban Thương Mại Liên Bang, Andrew Ferguson, cũng ủng hộ quan điểm này, tuyên bố phản đối các quy định hạn chế về AI và việc thông qua luật AI toàn diện của liên bang.
Với khả năng hạn chế luật AI liên bang dưới thời chính quyền Trump, các tiểu bang có thể sẽ dẫn đầu trong việc giải quyết, ngăn chặn tác hại của AI. Vào năm 2024, ít nhất 45 tiểu bang đã đưa ra các dự luật liên quan đến AI. Ví dụ, Colorado đã thông qua luật toàn diện để giải quyết tình trạng phân biệt đối xử theo thuật toán AI. Trong năm 2025, nhiều tiểu bang có thể noi gương Colorado ban hành các quy định rộng rãi về AI, hoặc tập trung vào các luật có mục tiêu cho các ứng dụng cụ thể. Thí dụ như các công ty bảo hiểm y tế dùng AI để ra quyết định tự động cắt giảm quyền lợi y tế của bệnh nhân; dùng AI tạo tin tức giả mạo, nhận dạng khuôn mặt, chatbot AI…
- Quyền riêng tư dữ liệu: quyền lãnh đạo liên bang Vs. tiểu bang?
Quyền riêng tư dữ liệu vẫn là trọng tâm chính của các nhà hoạch định chính sách. Năm 2025 là năm quan trọng, để xem liệu Quốc Hội có ban hành luật liên bang về quyền riêng tư hay không. Đạo luật Quyền Riêng Tư của người Mỹ được đề nghị vào năm 2024, là nỗ lực lưỡng đảng nhằm tạo ra khuôn khổ pháp lý cho quyền riêng tư toàn diện. Dự luật bao gồm các điều khoản để vượt trên luật của tiểu bang; cho phép cá nhân có quyền hành động để bảo vệ quyền riêng tư, nghĩa là có thể kiện các công ty về hành vi xâm phạm quyền riêng tư. Dự luật nhằm mục đích đơn giản hóa và giảm bớt sự chắp vá quy định của các tiểu bang.
Những vấn đề này có khả năng sẽ gây ra các cuộc tranh luận trong năm tới. Các nhà lập pháp sẽ phải cân nhắc để cân bằng giữa việc quản lý đối với các doanh nghiệp nhỏ với nhu cầu bảo vệ quyền riêng tư toàn diện.
Nếu không có hành động của liên bang, các tiểu bang có thể tiếp tục thống trị quy định về quyền riêng tư. Kể từ khi California thông qua Đạo Luật Quyền Riêng Tư Của Người Tiêu Dùng vào năm 2019, 19 tiểu bang khác cũng thông qua luật quyền riêng tư toàn diện. Các luật quyền riêng tư của tiểu bang có phạm vi, quyền và nghĩa vụ khác nhau, tạo ra một môi trường quản lý rời rạc. Trong năm 2024, các vấn đề chính về quyền riêng tư bao gồm xác định dữ liệu nhạy cảm, bảo vệ quyền riêng tư của trẻ vị thành niên, giải quyết các qui định đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- An ninh mạng, quyền riêng tư về sức khỏe và an toàn trên mạng
Các tiểu bang đã đóng vai trò chủ chốt trong việc tăng cường bảo vệ an ninh mạng, với khoảng 30 tiểu bang yêu cầu các doanh nghiệp tuân thủ các tiêu chuẩn an ninh mạng. Ví dụ, Hội Đồng Bảo Vệ Quyền Riêng Tư California đã đề nghị ban hành quy định về kiểm tra an ninh mạng, đánh giá và ra quyết định tự động về rủi ro bảo vệ dữ liệu.
Trong khi đó, có một xu hướng ngày càng tăng đối với việc tăng cường quyền riêng tư của dữ liệu sức khỏe, và bảo vệ trẻ em trên mạng. Ví dụ, tiểu bang Washington và Nevada đã thông qua luật mở rộng phạm vi bảo vệ dữ liệu sức khỏe vượt ra ngoài phạm vi của đạo luật Health Insurance Portability and Accountability của liên bang.
Nhiều tiểu bang như California, Colorado, Utah và Virginia, gần đây đã mở rộng các biện pháp bảo vệ dữ liệu của người dùng trẻ tuổi. Trong trường hợp không có quy định của liên bang, các chính quyền tiểu bang có thể sẽ tiếp tục dẫn đầu các nỗ lực giải quyết các vấn đề cấp bách về quyền riêng tư và an ninh mạng vào năm 2025.
- Mạng xã hội và Section 230:
Quy định về nền tảng mạng xã hội là một vấn đề gây tranh cãi dưới thời cả chính quyền Biden và Trump. Có những nỗ lực của liên bang nhằm cải cách Sectionc 230, luật bảo vệ các nền tảng mạng xã hội khỏi trách nhiệm pháp lý đối với nội dung do người sử dụng tạo ra; và các nỗ lực ở cấp liên bang và tiểu bang nhằm giải quyết thông tin sai lệch và ngôn từ kích động thù địch.
Trong khi chính quyền trước của Trump chỉ trích Section 230 vì cáo buộc cho phép kiểm duyệt các tiếng nói bảo thủ, thì chính quyền Biden tập trung vào việc tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình đối với các công ty không xóa những nội dung đáng lo ngại. Với việc Trump trở lại nắm quyền, Quốc Hội có thể sẽ xem xét lại các đề nghị cấm một số hình thức kiểm duyệt nội dung, dưới danh nghĩa bảo vệ quyền tự do ngôn luận.
Mặt khác, các tiểu bang như California và Connecticut gần đây đã thông qua luật yêu cầu các nền tảng mạng xã hội phải cung cấp thông tin về việc sử dụng ngôn từ kích động sự thù địch và phát tán thông tin sai lệch. Những luật tiểu bang quản lý các nền tảng mạng xã hội đang phải đối mặt với các vụ kiện tại Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ trên cơ sở Tu Chính Án Thứ Nhất về quyền tự do ngôn luận.
Nhìn chung, vào năm 2025 các cuộc tranh luận nhiều khả năng sẽ tiếp tục về vấn đề thông tin trên mạng xã hội. Việc các nỗ lực lập pháp lâu dài nhằm bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu của liên bang có thành hiện thực hay không sẽ phụ thuộc nhiều vào sự cân bằng quyền lực giữa ba ngành lập pháp, tư pháp và hành pháp.
Việt Báo biên dịch
Ảnh: tạo bằng DALL·E, một công cụ AI do OpenAI phát triển.
Gửi ý kiến của bạn