Hôm nay,  

Tử Tế & Nối Kết Thay Đổi Thế Giới

27/12/202400:00:00(Xem: 692)

pexels-fauxels-3184434

Nghiên cứu cho thấy những hành động tử tế và nối kết cá nhân có thể có tác động thật sự vào việc thay đổi toàn cầu một khi những hành động này được thực hiện ở quy mô tập thể. Ảnh Pexels.

  
Cuối năm là lúc con người nhìn lại về giá trị cuộc sống. Một bài viết trên trang mạng The Conversation nêu vấn đề về những vực thẳm chính trị, các cuộc chiến tranh, áp bức… và con người vì thế cảm thấy vô vọng và bất lực khi chứng kiến những thế lực đen tối diễn ra khắp nơi trên thế giới. Liệu chúng ta có thể làm được điều gì đem lại thay đổi trước những bi hoại này hay không?
 
Với quy mô của những vấn đề xảy ra khắp nơi trên thế giới hiện tại, người ta có thể cảm thấy những hành động nhỏ của sự kết nối và gắn bó con người mà bạn gắng hết sức thực hiện chẳng khác nào việc dán miếng băng cứu thương nhỏ lên lên bề mặt những vết thương đạn bắn sâu húm. Và có lẽ người ta sẽ cảm thấy ngây thơ khi nghĩ rằng những hành động nhỏ có thể tạo ra bất cứ thay đổi nào trên toàn cầu.
 
Là nhà tâm lý, nhà nghiên cứu sự nối kết con người và là thính giả, Bác Sĩ Liza M. Hinchey, thành viên nghiên cứu hậu Tiến sĩ về tâm lý tại Đại Học Wayne State University đã  có cảm hứng khi nghe nhạc sĩ Hozier đưa ra sự đối âm tại một buổi trình diễn trong năm nay. “Những hành động nhỏ của yêu thương và kết hợp mà chúng ta trao cho nhau có thể gây ảnh hưởng lớn…,” người nhạc sĩ nói với đám đông. “Tôi tin rằng bản chất của con người nói chung là tốt – Tôi thành thật tin như vậy. Tôi sẵn sàng chết trên đỉnh đồi (niềm tin) đó.”
 
Bác sĩ Hinchey nói rằng bà rất vui khi đưa ra báo cáo rằng khoa học đồng ý với ông nhạc sĩ này.
 
Nghiên cứu cho thấy những hành động tử tế và nối kết cá nhân có thể có tác động thật sự vào việc thay đổi thế giới một khi những hành động này được thực hiện ở quy mô tập thể. Điều này là thật ở nhiều mức độ: giữa các cá nhân, giữa con người và các cơ chế, và giữa các nền văn hóa.
 
Hành động vi mô liên kết này là sức mạnh lớn cho sự thay đổi – đóng vai trò như một liều thuốc giải đối với sự vô vọng bởi vì không giống các vấn đề quy mô toàn cầu, những hành động nhỏ này nằm trong sự kiểm soát của mỗi cá nhân.
 
Trừu tượng trở thành hiện thực thông qua các mối quan hệ
 
Về mặt lý thuyết, ý tưởng rằng các hành động liên kết cá nhân nhỏ có ảnh hưởng ở tầm mức lớn được giải thích bởi những gì các nhà tâm lý gọi là sự không hòa hợp nhận thức: làm cho bạn cảm thấy khó chịu khi các hành động và niềm tin của bạn không hợp nhất.
 
Thí dụ, hãy tưởng tượng hai người thích nhau. Một người tin rằng chống lại biến đổi khí hậu là quan trọng, và người kia tin rằng biến đổi khí hậu là âm mưu chính trị. Sự không hòa hợp nhận thức xảy ra: Họ thích nhau, nhưng họ bất đồng. Con người khát khao quân bình nhận thức, vì thế hai người này càng thích nhau thì họ càng có động lực sẽ lắng nghe lẫn nhau.
 
Theo kiểu này, bạn càng làm vững mạnh các mối quan hệ của mình thông qua các hành động nối kết, thì bạn càng có khả năng cảm thông với những quan điểm cá nhân khác. Khi những nỗ lực này là tập thể, chúng có thể gia tăng sự hiểu biết, yêu thương và cộng đồng trong xã hội rộng lớn. Những vấn đề như chiến tranh và áp bức có thể gây cảm giác choáng ngợp và trừu tượng, nhưng sự trừu tượng sẽ trở thành hiện thực khi bạn nối kết sự việc “trừu tượng” đó với một người nào đó mà bạn quan tâm.
 
Lý thuyết này liệu có đứng vững trước dữ liệu trong thế giới thật?
 
Những hành động nối kết nhỏ thay đổi thái độ
 
Nhiều nghiên cứu ủng hộ sức mạnh của những hành động nối kết cá nhân để làm thay đổi quy mô lớn hơn.
 
Chẳng hạn, các nhà nghiên cứu đang quan sát sự chia rẽ chính trị tại Hoa Kỳ đã phát hiện ra rằng những người tham gia [vào cuộc nghiên cứu] tự xác nhận là Dân Chủ hay Cộng Hòa “không thích” những người trong nhóm khác phần lớn vì những giả định tiêu cực về đạo đức khác biệt. Những người đó cũng nói rằng họ xem trọng những đạo đức như công bằng, tôn trọng, trung thành và ước muốn ngăn chận sự tổn hại người khác.
 
Ở đây không phân biệt các nhóm chính trị nào thích hoặc không thích các đặc điểm nào? Và cho dù những người tham gia thuộc các nhóm khác nhau nghĩ rằng họ không thích nhau vì quan điểm chính trị, điểm giống nhu là tất cả họ đều coi trọng các đặc điểm có lợi cho các mối quan hệ.
 
Giải thích cho những khám phá này là càng có nhiều người biểu lộ với nhau bằng hành động, rằng họ là những người bạn chung thủy và những thành viên cộng đồng là những người muốn ngăn chận sự tổn hại cho các người khác, thì họ càng có thể làm dịu đi những bất đồng xã hội và chính trị ở tầm mức rộng lớn.
 
Càng thuyết phục hơn nữa là một nghiên cứu khác phát hiện rằng các học sinh Hungaria và Romania – những em từ các nhóm chủng tộc có lịch sử căng thẳng xã hội – là những em nói rằng họ có mối quan hệ vững mạnh với nhau cũng đã báo cáo các thái độ cải thiện đối với nhóm khác. Có mối quan hệ không tốt với người nào đó từ một nhóm người khác thật sự làm tổn hại các thái độ đối với nhóm chủng tộc khác nói chung. Lại nữa, tô bồi phẩm chất của mối quan hệ, ngay cả trên tầm mức nhỏ một cách khách quan, có những liên hệ mạnh mẽ đối với việc giảm căng thẳng ở tầm mức rộng lớn.
 
Trong một nghiên cứu khác, các nhà nghiên cứu đã trắc nghiệm thành kiến đối với điều mà các nhà tâm lý gọi là nhóm bên ngoài: một nhóm mà bạn không thuộc về, dù là dựa trên chủng tộc, liên kết chính trị hay dù chỉ là thích chó hơn mèo.
  
Họ hỏi những người tham gia [nghiên cứu] để suy nghĩ về các phẩm tính tích cực của người nào đó mà họ biết, hay về các đức tính tích cực của chính họ. Khi những người tham gia viết về các phẩm tính tích cực về người khác, không phải chính họ, thì sau đó họ báo cáo các mức độ thành kiến thấp hơn đối với người ngoài nhóm – ngay cả người mà họ viết về không có mối quan hệ nào với người ngoài nhóm đó. Ở đây, việc hướng sự cảm kích người khác, thay vì tránh xa thành kiến, là cách hiệu quả để chuyển hóa các niềm tin trước đó.
 
Như thế, những hành động liên kết nhỏ có thể thay đổi thái độ cá nhân. Nhưng chúng thực sự có thể ảnh hưởng tới xã hội không?
 
Từ cá nhân tới toàn xã hội
 
Mọi con người được gắn chặt vào mạng lưới của chính họ với con người và thế giới chung quanh họ, điều mà các nhà tâm lý gọi là hệ sinh thái xã hội của họ. Sự thay đổi đầy lòng cảm thông ở bất cứ cấp độ nào của hệ sinh thái xã hội của con người – nội tại, liên hệ cá nhân hay cấu trúc – đều có thể ảnh hưởng tất cả các cấp độ khác, theo loại vòng phản hồi tích cực, hay vòng xoắn hướng thượng.
 
Thí dụ, cả chương trình chống kỳ thị ở mức độ hệ thống trong các trường học lẫn sự ủng hộ liên hệ cá nhân giữa các học sinh tương tác lẫn nhau để định hình môi trường học đường cho các học sinh từ những nhóm thiểu số trong lịch sử. Ngoài ra, các hành động cá nhân đóng vai trò chính trong những ảnh hưởng dây chuyền tích cực.
 
Ngay cả với tư cách là nhà nghiên cứu sự nối kết con người, tôi đã thật ngạc nhiên về việc bản thân mình và những người khác đã tiến bộ trong việc hiểu biết nhau đến mức nào chỉ bằng việc quan tâm lẫn nhau. Nhưng nói cho cùng, cái gì là những hành động nhỏ của việc nối kết, nếu không phải là những hành động củng cố các mối quan hệ, để làm vững mạnh các cộng đồng, ảnh hưởng các xã hội?
 
Trong nhiều công việc lâm sàng của mình, tôi dùng một mô hình được gọi là thực hành xã hội – hay “xây dựng-cộng đồng có chủ đích” – như là một hình thức của việc điều trị cho những người phục hồi từ các chứng bệnh tâm thần nghiêm trọng, như chứng schizophrenia (tâm thần phân liệt). Và nếu việc xây dựng-cộng đồng có chủ đích để giải quyết một số trạng thái suy yếu nhất của tâm thần con người, tôi tin là nó cũng có thể giúp giải quyết các trạng thái suy yếu nhất của xã hội con người.”
 
Một cách đơn giản, khoa học ủng hộ ý tưởng rằng việc cùng nhau tiến tới trong những cách nhỏ có thể tạo thay đổi. Và đó cũng đủ để chúng ta có thể bám trụ hành động.
 
VB biên dịch
 
(Việt Báo lược dịch từ bài viết “An upward spiral – how small acts of kindness and connection really can change the world, according to psychology research” của Bác Sĩ Liza M. Hinchey, thành viên nghiên cứu hậu Tiến sĩ về tâm lý tại Đại Học Wayne State University, được đăng vào ngày 27 tháng 11 năm 2024 trên trang mạng www.theconversation.com)
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Thời Hoàng Kim (Golden Age) – khẩu hiệu mới của chính quyền Trump – hiện ra rõ nhất trong buổi lễ nhậm chức không như mong đợi của Trump và những cử tri ủng hộ. Ngồi ở hàng ghế đầu, vị trí xưa nay vốn thuộc về gia đình tổng thống, các cựu tổng thống, và những vị khách danh dự khác, là những tỷ phú giàu nhất thế giới. CEO Meta Mark Zuckerberg và vợ; CEO Amazon Jeff Bezos và hôn thê Lauren Sánchez, CEO Google Sundar Pichai và Elon Musk, người giàu nhất thế giới đã dựng “bệ phóng Space X” đưa Trump trở lại Tòa Bạch Ốc, đã soán chỗ của các tổng thống tiền nhiệm. Điều này đối lập hẳn với những phát ngôn tranh cử khi Trump luôn xem mình là một tổng thống đứng cùng tầng lớp trung lưu và lao động.
Nếu chúng ta, trong thị trường giải trí, từng một thời ướt át “tân cổ giao duyên” thì bây giờ người Mỹ, trong “thị trường chính trị”, như là biến thể mới nhất của nền chính trị quốc gia, đang khô khốc với sát khí “chăn lái giao duyên”. Nước Mỹ của thế kỷ 21, xem ra, đang đối mặt với nguy cơ tụt lùi về thế kỷ 19 của chủ nghĩa tư bản hoang dã và chủ nghĩa thực dân.
Ngày 20 tháng 1 năm 2025, lịch sử Hoa Kỳ lật qua một trang sử mới. Qua một thủ tục chuyển quyền hiến định, tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 47 và sẽ thay đổi một số chính sách cơ bản cho nhiệm kỳ sắp tới...
Đó là cuốn sổ thông hành vừa đóng con dấu bất tử cho nước Mỹ đi vào một kỷ nguyên vô pháp, siêu thực, bất chấp hiến pháp – kỷ nguyên của một tội phạm lên ngôi vua, sẵn sàng để đưa nước Mỹ quay ngược về thời đại bành trướng bờ cõi bằng quân đội và vũ lực. Tất cả bốn vụ án hình sự, dân sự của Donald Trump mở ra bằng những khẩu đại bác và kết thúc bằng những viên pháo xì hơi. Tất cả cơ quan luật pháp truy tố Trump với hàng loạt tội chứng, bằng chứng, đều bất lực, trong khi cơ quan duy nhất là Bộ Tư Pháp có quyền kết tội Trump thì đã không bao giờ thực hiện đúng cán cân công lý.
Ở trong giai đoạn nước Mỹ chia rẽ cùng cực như hiện nay, việc chuyển giao quyền lực tổng thống vào ngày 20/01/2025 hứa hẹn sẽ có nhiều thay đổi mang tính đối nghịch. Khi chính phủ chuyển sang nhiệm kỳ mới dưới sự lãnh đạo mới của tổng thống đắc cử Donald Trump, bối cảnh quản lý công nghệ thông tin tại Hoa Kỳ cũng sẽ đối mặt với nhiều sự thay đổi.
Cuộc bầu cử tổng thống Belarus năm 2020 bị ảnh hưởng bởi gian lận bầu cử tràn lan, cùng lúc với sự trấn áp dữ dội phe đối lập và đàn áp tàn bạo những người biểu tình phản đối kết quả. Tuyên bố chiến thắng với 80% số phiếu bầu của nhà độc tài Alexander Lukashenko đã gây tranh cãi và bị lên án rộng rãi, với Liên minh Âu châu và một số các quốc gia khác từ chối công nhận kết quả. Alexander Lukashenko đã nắm quyền từ năm 1994. Kể từ đó, tổ chức nhân quyền Belarus Viasna đã báo cáo hơn 50.000 người đã bị bắt vì lý do chính trị. Không có khả năng có thay đổi trong cuộc bầu cử sắp tới, dự kiến diễn ra vào ngày 26/01/2025. Theo hãng thông tấn nhà nước Belta vào tháng 11, Lukashenko đã cảnh báo có thể cắt hoàn toàn quyền truy cập internet trong cuộc tranh cử tổng thống năm 2025 nếu nổ ra các cuộc biểu tình tương tự như năm 2020 .
Cô Tổng Thống Park Geun-hye của chú bé dân chủ Nam Hàn đang tại chức, làm bậy, bị lôi ra tòa kết án, cho vào tù tức thì, người khác lên thay. Mọi sinh hoạt của quốc gia vẫn tiếp tục và đất nước phát triển như thường lệ. Tổng thống Trump của Mỹ, làm bậy trong lúc đang tại chức. Hết nhiệm kỳ, bị kết 34 tội, không bị một ngày tù, rồi lại ra tranh cử, thắng lợi, thành Tổng thống Mỹ ngon lành. Cùng theo chế độ dân chủ, hiến pháp, luật lệ nước nhỏ, nước lớn không mấy khác biệt. Nước Mỹ không vì to quá, lớn quá, mà luật pháp trở nên hết thiêng, hóa thành chuyện khôi hài.
Cuối năm nhìn người ta hàng hàng lớp lớp, mua sắm bao bị mừng Giáng Sinh, hoan hỉ đón năm mới, hàng tỷ món quà, có bao nhiều quà tặng tinh thần? Có bao nhiêu cuốn sách được gói giấy xanh đỏ? Có mấy tác phẩm văn chương ở trong đó? Câu trả lời bỗng dưng rụt rè. Ở trong một thời đại việc “làm tiền” là trọng đại nhất, “Làm tình” đứng thứ nhì và thứ ba, “tự hào đã làm hai việc trước.” Nếu bạn thuộc vào hàng ngũ trí tuệ tôn vinh vật chất, thì tất nhiên, văn chương đứng hàng gần chót hoặc không hiện diện. Lần cuối cùng, bạn đọc một văn bản văn chương là lúc nào? Và văn bản văn chương là gì?
Những cuộc bầu cử tại Âu châu trong năm 2025 hứa hẹn mang tới những thay đổi chính trị lớn: cuộc bỏ phiếu bất thường của Quốc hội Liên bang Đức (Bundestag), cuộc đua giành chức tổng thống tại Romania, cuộc trưng cầu dân ý về chính phủ Tusk tại Ba Lan, và sự trỗi dậy của các lực lượng dân túy tại Cộng hòa Séc, tại Na Uy cũng như nhiều nơi khác. Những cuộc tranh dành này có thể sẽ định hình lại tương lai của Liên minh Âu châu
Tấm bảng treo trước cửa văn phòng số H-1127 trong tòa nhà Longworth House Office Building dành cho các dân biểu liên bang Quốc Hội khóa 119 vừa gắn tên một người gốc Việt, Derek T. Tran – California. Đó là kết quả của cuộc đua nghẹt thở giữa một cựu quân nhân, luật sư gốc Việt và một dân cử đương nhiệm của địa hạt 45, California. Luật sư Derek Trần đã kết thúc cuộc đua bằng buổi tuyên thệ tại Capitol Hill chiều Thứ Sáu 3/1/2025, cũng là ngày Quốc Hội bầu chủ tịch Hạ Viện mới.
Viet Bao Podcasts
Tạp Chí Truyền Thanh
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.