Hôm nay,  

Trump 2.0 và Chiến Tranh Mậu Dịch – Bài 1: Việt Nam né được phát súng đầu tiên

04/12/202417:05:00(Xem: 837)

trade
 

Trung Quốc, Mexico và Việt Nam hiện dẫn đầu thâm thủng mậu dịch với Hoa Kỳ với con số ấn tượng của mỗi nước vào năm 2023 là $279, $152, và $105 tỷ USD. Mexico và Việt Nam là hai nước hưởng lợi nhiều nhất trong chiến tranh thương mại Mỹ-Trung nhờ làm trạm trung chuyển cho Trung Quốc đầu tư sản xuất hay dán nhãn rồi xuất cảng sang Hoa Kỳ để tránh thuế Trump 1.0.
 
Vậy mà Việt Nam tránh né được phát súng đầu tiên của Trump sau ngày đắc cử trong khi Trump đe dọa tăng thuế 25% đối với Mexico & Canada và 10% với Trung Quốc. Trước đó chỉ một tháng (tức là vào tháng 10 trước bầu cử Mỹ 11/2024) Chủ tịch nước Tô Lâm đã ký thỏa thuận cho tập đoàn Trump Organization đầu tư 1.5 tỷ USD vào khách sạn và sân golf ở tỉnh nhà Hưng Yên. Biết đâu nhờ đó mà Việt Nam thoát nạn lần này!
 
Điểm đáng lưu ý là Trump dọa tăng thuế nhập cảng để cảnh cáo Mexico & Canada không ngăn chận làn sóng di dân bất hợp pháp còn Trung Quốc thả lỏng buôn lậu thuốc phiện fentanyl vào Mỹ. Trump dùng hàng rào thuế quan lần này nhằm vào các mục tiêu chính trị nội bộ thay vì mậu dịch toàn cầu. Lại biết đâu nhờ đó mà Việt Nam thoát nạn lần này vì không can thiệp vào nội tình chính trị của Mỹ.
 
Ngay sau lời tuyên bố của Trump thì Ottawa đã vội vã bắn tiếng Canada là “bạn tốt hơn Mexico” (better than Mexico). Canada không phải là trạm trung chuyển cho hàng hóa Trung Quốc và đã đánh thuế 100% lên xe hơi điện từ Hoa Lục, tức là phù hợp với chính sách mậu dịch của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc. Tổng Thống Mexico trả đũa rằng Canada nhập cảng xe hơi điện từ Trung Quốc nhảy vọt lên đến 1.6 tỷ USD vào năm 2023 tức là cao hơn rất nhiều so với Mexico [1].
 
Trường hợp tương tợ đã từng xảy ra ở Đông Nam Á khi Mã Lai bắn tiếng nếu có chiến tranh thương mại thì Việt Nam phải bị đánh thuế cao vì rành rành là trạm trung chuyển cho hàng hóa Trung Quốc, trong khi hàng Mã Lai là do đầu tư nội địa hay của các công ty Mỹ lẫn Tàu nên cần giảm thuế ít hơn [2]. Việc các nước đâm chọt lẫn nhau để tránh hàng rào thuế quan của Trump 2.0 sẽ xảy ra. 
 
***
 
Lãnh đạo Việt Nam rất khôn ngoan nhờ quen thoái đút lót nên “tiền đi trước là tiền khôn”. Năm 2019 Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng sang Hoa Kỳ hứa hẹn mua máy bay Boeing, khí đốt và đậu nành để giảm thâm thủng Việt-Mỹ,  nhưng hứa nhiều mà mua ít vì sau đó là dịch Covid và Trump thất cử năm 2020. Việt Nam bị Trump nhận xét là “gian lận còn hơn Tàu” [3] rồi liệt vào hàng các nước thao túng ngoại tệ vào năm 2020, nhưng đến năm 2021 Biden rút lại kết luận này. Biết đâu Trump 2.0 sẽ khơi lại các chuyện cũ nói trên.
 
Thời Biden hãng Vinfast đã hứa hẹn đầu tư sản xuất xe hơi điện ở North Carolina để phù hợp với chính sách tạo công ăn việc làm của Mỹ, nhưng rồi cù cưa kéo dài cho đến ít nhất năm 2028 hay ngay cả hủy bỏ dự án này nếu Trump không còn chú trọng vào công nghệ xanh. Nhưng Việt Nam và Vinfast có thể sẽ rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan do đảng Cộng Hòa đang cần tạo công ăn việc làm ở North Carolina chuẩn bị cho tranh cử Quốc Hội (2026) và Tổng Thống (2028). North Carolina là một trong số các tiểu bang dao động (swing state) nhưng từng bỏ phiếu cho Trump vào những năm 2016, 2020 và 2024.
 
Người ta có thể trông đợi lãnh đạo Việt Nam lại sang Mỹ ký kết mua máy bay 737/787 Boeing hay F-16 Lockheed, khí đốt, than đá, đậu nành, nhà máy điện nguyên tử. Nhưng Việt Nam thận trọng hơn vì Trump 2.0 kéo dài 4 năm tới đây nên không dám hứa lèo lần thứ hai. Cán cân thâm thủng mậu dịch Việt-Mỹ nay nhảy vọt lên hàng thứ 3 và Việt Nam nổi tiếng dán nhãn cho hàng Trung Quốc nên không khỏi bị Quốc Hội, Bộ Giao Thương và Bộ Tài Chính rọi đèn xem xét tăng thuế hay bị liệt vào hàng thao túng ngoại tệ.
 
Trong quyển sách “The Art of the Deal” của Trump có kể lại câu chuyện Trump biết một nhân viên quản lý chung cư (apartment manager) ăn cắp tiền của mình nhưng không đuổi việc vì tay này có bản lãnh thu tiền hàng tháng đúng hạn từ giới giang hồ thuê mướn phòng mà không bị trễ nải. Cho nên Trump có thể nhân nhượng cho dù Việt Nam “gian lận còn hơn Tàu” nhưng lại có chỗ dùng!
 
Lãnh đạo Việt Nam rất khôn khéo đu dây giữa Âu-Mỹ lẫn Nga-Tàu. Biết đâu uy tín Việt Nam sẽ nổi lên như cồn nếu Việt Nam được chọn làm địa điểm hòa đàm quốc tế về chiến tranh Ukraine. Hòa đàm Paris ký (rồi bị vi phạm) để Mỹ rút lui khỏi Việt Nam, nay hòa đàm Hà-Nội ký (rồi lại bị vi phạm) nhưng để Trump rút khỏi Ukraine sẽ là một trường hợp lịch sử tái diễn một cách trớ trêu, lần thứ nhất là một bi kịch và lần thứ nhì là một thảm kịch.
 
Chỉ không biết là ông Trump có tin dị đoan hay không: năm 2019 ông Trump cắt ngắn hội đàm với Kim Jong Un ở Hà Nội nên không biết ông còn muốn trở lại Hà Nội cho hòa đàm Ukraine không. Các ông bà mua bán đất đai đều tin phong thủy, riêng tỷ phú địa ốc Trump có tin hay không?
 
Loạt bài tới đây về “Chiến Tranh Thương Mại Mỹ-Trung trong thời đại Trump 2.0” sẽ không liên tục mà chia ra rải rác trong thời gian sắp tới với hy vọng đúc kết cho cả người viết lẫn người đọc các diễn biến nóng hổi của một đề tài thời sự rất quan trọng này.
 
– Đoàn H. Quốc
 
[1] Trump’s tariff threat pits Canada against Mexico. New York Times 11/26/2024
 
[2] World fears a wider trade war. Malaysia sees an opportunity. New York Times 11/15/2024
 
[3] Trump says Vietnam worse than China on trade. Business Standard 06/26/2019

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Đó là cuốn sổ thông hành vừa đóng con dấu bất tử cho nước Mỹ đi vào một kỷ nguyên vô pháp, siêu thực, bất chấp hiến pháp – kỷ nguyên của một tội phạm lên ngôi vua, sẵn sàng để đưa nước Mỹ quay ngược về thời đại bành trướng bờ cõi bằng quân đội và vũ lực. Tất cả bốn vụ án hình sự, dân sự của Donald Trump mở ra bằng những khẩu đại bác và kết thúc bằng những viên pháo xì hơi. Tất cả cơ quan luật pháp truy tố Trump với hàng loạt tội chứng, bằng chứng, đều bất lực, trong khi cơ quan duy nhất là Bộ Tư Pháp có quyền kết tội Trump thì đã không bao giờ thực hiện đúng cán cân công lý.
Ở trong giai đoạn nước Mỹ chia rẽ cùng cực như hiện nay, việc chuyển giao quyền lực tổng thống vào ngày 20/01/2025 hứa hẹn sẽ có nhiều thay đổi mang tính đối nghịch. Khi chính phủ chuyển sang nhiệm kỳ mới dưới sự lãnh đạo mới của tổng thống đắc cử Donald Trump, bối cảnh quản lý công nghệ thông tin tại Hoa Kỳ cũng sẽ đối mặt với nhiều sự thay đổi.
Cuộc bầu cử tổng thống Belarus năm 2020 bị ảnh hưởng bởi gian lận bầu cử tràn lan, cùng lúc với sự trấn áp dữ dội phe đối lập và đàn áp tàn bạo những người biểu tình phản đối kết quả. Tuyên bố chiến thắng với 80% số phiếu bầu của nhà độc tài Alexander Lukashenko đã gây tranh cãi và bị lên án rộng rãi, với Liên minh Âu châu và một số các quốc gia khác từ chối công nhận kết quả. Alexander Lukashenko đã nắm quyền từ năm 1994. Kể từ đó, tổ chức nhân quyền Belarus Viasna đã báo cáo hơn 50.000 người đã bị bắt vì lý do chính trị. Không có khả năng có thay đổi trong cuộc bầu cử sắp tới, dự kiến diễn ra vào ngày 26/01/2025. Theo hãng thông tấn nhà nước Belta vào tháng 11, Lukashenko đã cảnh báo có thể cắt hoàn toàn quyền truy cập internet trong cuộc tranh cử tổng thống năm 2025 nếu nổ ra các cuộc biểu tình tương tự như năm 2020 .
Cô Tổng Thống Park Geun-hye của chú bé dân chủ Nam Hàn đang tại chức, làm bậy, bị lôi ra tòa kết án, cho vào tù tức thì, người khác lên thay. Mọi sinh hoạt của quốc gia vẫn tiếp tục và đất nước phát triển như thường lệ. Tổng thống Trump của Mỹ, làm bậy trong lúc đang tại chức. Hết nhiệm kỳ, bị kết 34 tội, không bị một ngày tù, rồi lại ra tranh cử, thắng lợi, thành Tổng thống Mỹ ngon lành. Cùng theo chế độ dân chủ, hiến pháp, luật lệ nước nhỏ, nước lớn không mấy khác biệt. Nước Mỹ không vì to quá, lớn quá, mà luật pháp trở nên hết thiêng, hóa thành chuyện khôi hài.
Cuối năm nhìn người ta hàng hàng lớp lớp, mua sắm bao bị mừng Giáng Sinh, hoan hỉ đón năm mới, hàng tỷ món quà, có bao nhiều quà tặng tinh thần? Có bao nhiêu cuốn sách được gói giấy xanh đỏ? Có mấy tác phẩm văn chương ở trong đó? Câu trả lời bỗng dưng rụt rè. Ở trong một thời đại việc “làm tiền” là trọng đại nhất, “Làm tình” đứng thứ nhì và thứ ba, “tự hào đã làm hai việc trước.” Nếu bạn thuộc vào hàng ngũ trí tuệ tôn vinh vật chất, thì tất nhiên, văn chương đứng hàng gần chót hoặc không hiện diện. Lần cuối cùng, bạn đọc một văn bản văn chương là lúc nào? Và văn bản văn chương là gì?
Những cuộc bầu cử tại Âu châu trong năm 2025 hứa hẹn mang tới những thay đổi chính trị lớn: cuộc bỏ phiếu bất thường của Quốc hội Liên bang Đức (Bundestag), cuộc đua giành chức tổng thống tại Romania, cuộc trưng cầu dân ý về chính phủ Tusk tại Ba Lan, và sự trỗi dậy của các lực lượng dân túy tại Cộng hòa Séc, tại Na Uy cũng như nhiều nơi khác. Những cuộc tranh dành này có thể sẽ định hình lại tương lai của Liên minh Âu châu
Tấm bảng treo trước cửa văn phòng số H-1127 trong tòa nhà Longworth House Office Building dành cho các dân biểu liên bang Quốc Hội khóa 119 vừa gắn tên một người gốc Việt, Derek T. Tran – California. Đó là kết quả của cuộc đua nghẹt thở giữa một cựu quân nhân, luật sư gốc Việt và một dân cử đương nhiệm của địa hạt 45, California. Luật sư Derek Trần đã kết thúc cuộc đua bằng buổi tuyên thệ tại Capitol Hill chiều Thứ Sáu 3/1/2025, cũng là ngày Quốc Hội bầu chủ tịch Hạ Viện mới.
Từ lâu, cựu tổng thống Mỹ Jimmy Carter đã được công luận cũng như giới sử gia coi là phải cam chịu nhiều thất bại trên chính trường. Bằng chứng hiển nhiên nhất là sau một nhiệm kỳ tại chức, năm 1980, ông không được tái đắc cử, chuyện hiếm có trong lịch sử tranh cử tổng thống Mỹ...
Người xưa vẫn thường dùng câu “Nam Kha nhất mộng” hay “Giấc mộng Nam Kha” câu chuyện Thuần Vu Phần ngủ mơ dưới gốc cây, để chỉ về những thứ vô thực, hư ảo, vượt xa tầm tay với của con người. Thời nay, có vị tổng thống đắc cử, chưa chính thức lên ngôi, nhưng đang ôm mộng bành trướng diện tích quốc gia, bằng đô-la thay vì đánh trận. Tổng thống đắc cử Donald Trump bước vào mùa lễ lớn cuối cùng trong năm 2024 với quả quyết sẽ giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama (Panama Canal); đòi mua Đan Mạch và gợi ý Canada có thể trở thành tiểu bang thứ 51 của Hoa Kỳ.
Trong lúc ông Tô Lâm đang ồn ào “giống trống lệnh” (phòng chống lãng phí) thì nhà báo & nhà văn Lưu Trọng Văn nhỏ nhẹ tâm sự: “Nhà lý luận Nhị Lê nói với gã … cái mà chúng ta đang lãng phí gây ra tổn thất lớn nhất chính là lãng phí niềm tin.” Bộ thiệt vậy sao? Sao các nhà (nhà báo, nhà lý luận, nhà văn .. ) lại cứ cố nói vớt vát (và nói lấy được) như vậy cà? Có còn ai tin tưởng tí gì vào cái chế độ hiện hành đâu mà lại đặt vấn đề lãng nhách và lãng xẹt, vậy Trời ?
Tin tức các cơ sở hội đoàn thông báo cộng đồng
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.