Một lần nữa, Donald Trump đã đạt được điều chưa bao giờ áp dụng được với bất kỳ công dân nào ở quốc gia luật pháp như Hoa Kỳ: thoát khỏi sự trừng phạt của nhiều cáo trạng dân sự và hình sự liên bang của mình, bằng cách tái ứng cử, và tái đắc cử thành tổng thống.
Những vụ án đóng tên ‘tội phạm Donald Trump’
Trong hai vụ kiện ở cấp liên bang, bản cáo trạng nêu bật vai trò của Trump trong cuộc tấn công đẫm máu vào Capitol Hill ngày 6/1/2021 từng là một trong những thách thức pháp lý quan trọng nhất mà Trump phải đối mặt. Thẩm phán liên bang Tanya Chutkan đã lên kế hoạch cho một phiên tòa tại Washington, DC, vào tháng Ba, nhưng bị trì hoãn sau khi đội ngũ của Trump kháng cáo rằng ông ta được miễn trừ với tư cách là một cựu tổng thống.
Tháng 2/2024, lần đầu tiên trong lịch sử tư pháp Mỹ, tòa kháng án liên bang Hoa Kỳ khu vực District of Columbia đã phải giải quyết vấn đề: Liệu một cựu tổng thống có thể được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự cho những hành động của ông ta khi còn tại nhiệm hay không?
Câu trả lời là “Miễn truy tố ông Trump sẽ làm sụp đổ hệ thống tam quyền phân lập của nền dân chủ Hoa Kỳ.”
Vào tháng 7, Trump và đội ngũ luật sư kháng cáo lên Tối Cao Pháp Viện. Lập luận của số đông thẩm phán do Trump đề cử đã nghiêng về phía Donald Trump, ban cho các tổng thống quyền miễn trừ khỏi bị truy tố, ngay cả đối với các tội danh mang tính chất cá nhân.
Không bỏ cuộc, Công tố viên đặc biệt Jack Smith trình lại vụ án vào tháng 8, với lập luận rằng các tội ác bị cáo buộc không liên quan đến nhiệm vụ chính thức của Trump.
Cáo trạng hình sự liên bang thứ hai đệ trình ở Florida năm 2022, Jack Smith cáo buộc Trump đã cố tình lưu trữ các tài liệu mật quốc gia tại tư dinh Mar-a-Lago và cản trở FBI thực thi nhiệm vụ thu hồi lại. Đặc vụ FBI đã thu hồi hơn 100 hồ sơ mật và các luật sư của Trump cuối cùng đã bàn giao thêm bốn tài liệu khác được tìm thấy trong phòng ngủ của cựu tổng thống.
Chánh án liên bang Aileen Cannon, do Trump bổ nhiệm, đã kéo dài vụ án, gây chậm trễ ngoài ý muốn của đội ngũ pháp lý liên bang.
Vụ án hình sự thứ 3 Trump đang mang trên người là vụ can thiệp bầu cử ở Georgia. Khuya ngày thứ Hai của tháng 8/2023, Donald J. Trump và 18 đồng phạm bị đại bồi thẩm đoàn gồm 23 người của thành phố Atlanta, bang Georgia, buộc tội âm mưu lật ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 tại bang này. Một số đồng phạm đã nhận các thỏa thuận nhận tội, nhưng Trump vẫn phủ nhận hành vi sai trái, đội ngũ pháp lý của Trump tiếp tục chống lại các cáo buộc.
Hiện tại, vụ án đã bị đình trệ do các kiến nghị và kháng cáo.
Vụ án thứ 4, Trump và Trump Organization bị kết tội gian lận trong một vụ kiện dân sự do Tổng chưởng lý New York, Letitia James, đệ trình. Tòa xác định Trump và Trump Organization đã tăng giá trị tài sản để bảo đảm các khoản vay và lợi ích bảo hiểm, dẫn đến các hình phạt cụ thể, bao gồm giải thể một số hình thức kinh doanh của Trump và khoản tiền phạt $250 triệu. Đương nhiên là Trump kháng cáo quyết định này của tòa án New York.
Vụ án thứ năm của Donald Trump là án thanh toán tiền bịt miệng Manhattan, New York. Ngày 2/6/2024, bồi thẩm đoàn ở Manhattan, New York, kết luận Trump phạm 34 tội danh trong vụ làm giả hồ sơ kinh doanh khi chi tiền bịt miệng minh tinh phim khiêu dâm Stormy Daniels trong cuộc tranh cử hồi năm 2016.Vụ án này đánh dấu trường hợp đầu tiên một cựu tổng thống Hoa Kỳ bị bồi thẩm đoàn buộc tội đại hình.
Tuy nhiên, Chánh án New York, Juan Merchan, đã hoãn việc tuyên án, ban đầu dự kiến vào ngày 26/11/2024, để xem xét yêu cầu bác bỏ hoàn toàn vụ án của Trump. Nhóm pháp lý của Trump đòi “vụ án nên bị loại bỏ do Trump đã tái đắc cử và bất kỳ bản án nào cũng có thể cản trở chức trách tổng thống của Trump.”
Các công tố viên Manhattan phản đối, nhưng đã đồng ý với phán quyết trì hoãn, thừa nhận rằng bản án sẽ không thể tiếp tục, cho đến khi Trump rời nhiệm sở vào năm 2029.
Vụ án thứ sáu của Donald Trump, đã được phán quyết, liên quan phỉ báng và tấn công tình dục do nhà văn Jean Carroll khởi kiện. Một bồi thẩm đoàn đã phán quyết Trump phải trả cho bà Jean Carroll hơn $5 triệu tiền bồi thường thiệt hại. Hiện tại, đội ngũ pháp lý của Trump đang kháng cáo.
‘Câu Tiễn’ Jack Smith và cái chết của Tam Quyền Phân Lập
Thứ Hai, 25/11, công tố viên đặc biệt Jack Smith chính thức đệ đơn rút lại cáo trạng gồm bốn tội danh đang chờ xử lý Donald Trump tại Washington, D.C. Vài phút sau, Smith rút cả đơn kháng cáo Thẩm phán Aileen Cannon bác bỏ vô lý bản cáo trạng Trump lấy tài liệu mật và cất giấu tại tư dinh Mar-a-Lago.
Lý do của Jack Smith là những cáo trạng chống lại Trump sẽ không thể hoàn thành hoặc đưa ra xét xử trước khi Trump nhậm chức ngày 20/1/2025. Do đó, theo chính sách lâu năm của Bộ Tư pháp, “cấm truy tố một tổng thống đương nhiệm.”
Trong trang cuối cùng của đơn đệ trình, Jack Smith nêu rõ: “Vì những lý do nêu trên, Chính phủ đề nghị tiến hành theo Quy tắc tố tụng hình sự liên bang 48(a) để bãi bỏ, giữ quyền tái khiếu tố (without prejudice) không ảnh hưởng đến bản cáo trạng thay thế.”
Có nghĩa rằng, cho đến hiện tại và cả ngày 20/1/2025 tuyên thệ nhậm chức – Trump vẫn là một tổng thống tội phạm. Với đệ trình của Jack Smith, hai vụ án hình sự này có thể được hồi sinh – tái khiếu tố – sau khi Trump rời nhiệm sở vào năm 2029.
Đời Xuân Thu từ 771 đến 476 trước công nguyên, nước Việt bị nước Ngô thôn tính. Vua nước Việt là Câu Tiễn bị bắt làm tù binh. Vua nước Ngô là Phù Sai nhốt Câu Tiễn vào ngục, bắt chịu đủ mọi hành hạ, khổ sở và luôn bị bêu riếu, làm nhục. Câu Tiễn cắn răng chịu đựng, thậm chí nếm phân Phù Sai để đoán bệnh, nuôi chí chờ cơ hội phục thù. Khi được thả về nước, quyết tâm phục hận, chui rèn ý chí trên đống củi gai, ngày nào cũng nếm một giọt mật đắng để rèn luyện tinh thần. Sau hai mươi năm trời khổ nhọc, Câu Tiễn xuất đại binh đánh bại quân Ngô.
Jack Smith đã phải cam chịu đệ đơn bác bỏ quá trình điều tra hai năm qua của ông, và tận dụng yếu tố cuối cùng của luật pháp Hoa Kỳ là “without prejudice” với hy vọng luật pháp sẽ được thực thi. Tuy nhiên, chính rào cản pháp lý khiến việc truy tố trong tương lai gần như không chắc chắn.
Biên tập viên Michael Tomasky của New Republic phỏng vấn các chuyên gia pháp lý cho biết, bất kỳ bộ trưởng Bộ Tư pháp nào (Attorney General – AG) do Trump bổ nhiệm – đều có thể ra lệnh “dissmisal with prejudice – bãi bỏ không cho tái khiếu tố” –sau khi Trump hoàn thành nhiệm kỳ tổng thống của mình.
Một bộ trưởng tư pháp của chính quyền Trump 2.0 hoàn toàn có thể từ chối hợp tác với bất kỳ cuộc điều tra độc lập nào chống lại Trump; không bảo lưu các bằng chứng quan trọng; bật đèn xanh cho Bộ Tư pháp không theo đuổi các cáo buộc liên quan Trump sau khi nhiệm kỳ của Trump kết thúc.
Nếu một năm trước, ai đó nói với tôi rằng Trump sẽ thoát tất cả tội trạng kể cả đại hình, tôi sẽ cười và nghĩ “ở Mỹ, không ai đứng trên luật pháp.” Rất nhiều người tôn trọng hiến pháp Hoa Kỳ cũng có niềm tin ấy. Nhưng giờ đây, kể cả khi Jack Smith có làm “Câu Tiễn” hay muốn “lùi một bước, tiến ba bước” thì hệ thống tam quyền phân lập của nền dân chủ Hoa Kỳ đã chết dưới thời Trump 2.0.
Cũng là Michael Tomasky, đã đau đớn thốt lên: “For Trumpian enablers, what’s good for the golden goose never seems to be good for the gander.” (hay “Những gì có lợi cho ngỗng vàng, thường không lợi cho ngỗng đen”).
Hiểu một cách đơn giản, hãy thử hình dung, nếu một người dân đen hồi hưu, tự tiện mang về nhà họ một tài liệu mật hoặc một tài sản của công ty, người đó sẽ chịu tội gì?
Kalynh Ngô
Gửi ý kiến của bạn
