Khi thiên tai đổ xuống, thảm họa xảy ra, và con người với khả năng chống đỡ có giới hạn, thì những gì nhân loại có thể làm là cứu nhau. Ngược lại với nguyên tắc tưởng chừng như bất di bất dịch của một thời đại mà con người luôn hướng đến hòa bình và lương thiện, lại là các thuyết âm mưu tạo ra để lan truyền thù ghét và mất niềm tin vào chính quyền đương nhiệm.
Đại dịch Covid-19 vĩnh viễn là sự thật của lịch sử Mỹ, trong triều đại của Donald Trump. Tòa Bạch Ốc của Trump lúc ấy, qua lời mô tả của những nhân viên trong ngày dọn dẹp văn phòng làm việc để bắt đầu bước vào giai đoạn “work from home” là “ngôi nhà ma.” Giữa lúc số người chết tăng theo từng giây trên khắp thế giới thì Trump vẫn điên cuồng xoay chuyển “tứ phương tám hướng” để kéo người dân quay về một góc khác của đại dịch, theo ý của Trump: “Covid không nguy hiểm.”
Để đến một ngày, chính Donald Trump nhiễm Covid. Ngày Trump xuất viện, hàng trăm người ủng hộ và phản đối Trump đứng chờ trước bệnh viện Walter Reed National Military Medical Center.
Tôi không bao giờ quên hình ảnh một phụ nữ lớn tuổi, mang khẩu trang, đứng lặng lẽ một mình bên góc đường, tay cầm tấm bảng: “Science Matters – Lesson Learned? Wear A Mask. Get Well So Joe Can Defeat You.” (Những đặc quyền của khoa học – Bài học nhãn tiền? Mang khẩu trang. Hãy mau khỏe để Joe có thể đánh bại ông.)
Trump phản bác các nghiên cứu tìm ra vắc-xin chữa trị, thay vào đó là những lời dối trá về phương pháp chữa bệnh. Trump ám chỉ các nhà khoa học và giới chức công muốn tước đoạt tự do của người dân. Trump nỗ lực phá hủy niềm tin vắc-xin cứu sống con người. Cuối cùng, hàng nghìn người Mỹ đã chết mà lẽ ra không phải chết. Họ là nạn nhân của những lời dối trá do Trump và những người ủng hộ ông ta đưa ra.
Ký giả Chris Hayes của MSNBC gọi tư duy nguy hiểm này là “DNA của MAGA”, của giáo phái Trump.
Đã là DNA thì khó mà chữa trị. Và nó tồn tại theo cấu trúc di truyền. Nó là một trong những động lực của hành động. Và nó đang cựa mình, vùng vẫy để sống lại một lần nữa. Trump đang thúc đẩy mạnh hơn những lời nói dối nguy hiểm, kéo thêm nhiều “tín đồ” cuồng tín để tìm phiếu quay trở lại Phòng Bầu Dục.
Trong tuần lễ đầu tiên của tháng Mười, một người đàn ông, chỉ cho biết tên là Anthony, gọi vào chương trình “Dan Abrams Show” của Sirius XM, kể câu chuyện về cha vợ của ông, người sống ở Ashville, North Carolina.
“Cha vợ của tôi sống ở ngoại ô Ashville, North Carolina. Nhà của ông bị thiệt hại nặng nề do trận bão Helene tàn phá. Nhưng ông từ chối tất cả sự giúp đỡ của Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) bởi vì ông là tín đồ “cứng” của Trump. Ông ấy thực sự tin rằng nếu ông nhận bất cứ thứ gì từ FEMA, họ sẽ lấy nhà của ông.”
“Cha vợ tôi gần như mất hết mọi thứ trong nhà trong cơn bão và ông từ chối sự giúp đỡ của chính quyền liên bang. Nhưng ông đi than phiền với chúng tôi là ông không có thức ăn, không có những thứ ông cần hàng ngày, vậy mà không nhận sự giúp đỡ của chính phủ. Chúng tôi có thể làm gì hơn? Chúng tôi không thể từ tiểu bang khác bay về ngay lập tức để giúp ông.”
Với giọng nói chứa đầy sự bất lực lẫn tức giận, Anthony nhấn mạnh với Sirius XM: “Tôi khẳng định với quý vị cha vợ tôi không phải là người duy nhất (có suy nghĩ đó) Tôi không hiểu làm thế nào mà quá nhiều người bị mê hoặc bởi tên lừa đảo khốn kiếp này.”
Mạng xã hội tràn lan những thông tin sai sự thật về phản ứng của chính quyền Tổng Thống Biden đối với những trận bão vừa xảy ra khắp vùng Đông Nam Hoa Kỳ. Trang web FEMA phải đính chính rõ về điều này.
Vài ngày trước, những tiểu bang Đông Nam Hoa Kỳ ra sức chống chọi với siêu bão Helene. Hàng trăm người chết và mất tích, doanh nghiệp nhà cửa bị phá hủy. Giữa lúc đó, chính Donald Trump liên tục đưa ra các thuyết âm mưu vô căn cứ khác về phản ứng của chính phủ, gieo rắc những lời sai sự thật về tiền cứu trợ thiên tai của FEMA dùng để giúp đỡ di dân.
Ông Anthony cho biết ông đã gửi cho cha của ông tất cả những thông tin về FEMA, những tài liệu kiểm chứng, những bài viết của báo chí chỉ ra lời nói của Donald Trump là sai sự thật, nhưng, “cha tôi chỉ tin vào Trump. Cha tôi đang trong một giáo phái (cult.) Tôi xin lỗi vì phải nói như thế. Ông ấy là tín đồ của giáo phái.”
Ngày thứ Năm 3/10 trong buổi vận động ở Michigan, Trump đã nói về số tiền $750 mà FEMA hỗ trợ cho nạn nhân của trận bão: “Kamala đã dùng toàn bộ số tiền FEMA của bà ấy, hàng tỷ đô la để giải quyết nhà cửa cho di dân, và chính quyền Harris-Biden nói họ không có tiền, họ đã chi hết tiền của FEMA cho di dân bất hợp pháp.”
Báo chí truyền thông, trong đó có cả đài cực hữu Fox News – vốn là sân khấu của Trump trong suốt chín năm qua –phải lên tiếng phủ nhận những điều Trump nói là vô căn cứ và hoàn toàn sai sự thật.
Washington Post dành hẳn trang nhất để chạy bản tin “No, Biden didn’t take FEMA relief money to use on migrants – but Trump did” (Không, Biden không dùng tiền cứu trợ FEMA cho di dân, Trump đã làm điều đó). Tờ báo địa phương Winston-Salem Journal cũng đưa điều này lên trang đầu tiên, với dòng chữ “Fighting Misinformation” (Chống lại tin giả) cùng hình ảnh tan hoang sau cơn bão.
Nhưng, không làm gì được Donald Trump. Thứ Bảy 5/10, tại Pennsylvania, Donald Trump tiếp tục tung ra thêm một trận bão khác giáng nào các nạn nhân tín đồ của giáo phái Trump: “Họ gửi $750 cho những người bị cuốn trôi nhà cửa, tuy nhiên chúng ta đã chửi hàng chục tỷ đô-la đến những đất nước mà phần lớn chúng ta chưa bao giờ nghe đến.”
“Bà ấy (Kamala Harris) không gửi gì cho mọi người (bị ảnh hưởng của bão.) Nhiều ngày trôi qua, đàn ông, đàn bà và trẻ em bị chìm theo lũ.”
Thuyết âm mưa chưa dừng ở đó. Dân biểu Marjorie Taylor Greene, đảng viên Cộng hòa trung thành của Trump, ra sức tuyên truyền giữa lúc bão Helene đang tàn phá North Carolina và các bang Đông Nam: “Đúng. Chính phủ Biden, những nhà khoa học có thể kiểm soát cơn bão.”
Không chỉ riêng Marjorie Taylor Greene, người đứng đầu Tesla và tự nhận mình là “Black MAGA” Elon Musk, đã góp tay phát tán những lời nói dối về FEMA. Elon đăng nội dung nói rằng FEMA “hiện đang chặn những công dân muốn sự giúp đỡ từ tổ chức này.”
Mạng xã hội có ảnh hưởng không kém Twitter là Tik Tok cũng tràn ngập những nội dung sai sự thật, thậm chí là những lời đe dọa đầu bạo lực nhắm vào FEMA. Một đăng tải với 204,000 lượt xem có nội dung:
“Gửi Feds và Fema… nếu quý vị vi phạm lời tuyên thệ hiến pháp của mình là bảo vệ và hỗ trợ, tội danh đó là PHẢN BỘI. Hình phạt có thể sẽ bị những công dân mà quý vị đang từ chối viện trợ giết chết ngay lập tức.”
Một danh khoản khác đăng video có nội dung: “Fema, Feds và bất kỳ ai từ chối viện trợ cho những người đang cần... Quân đội Hoa Kỳ biết rõ những gì các người đang làm và những tội ác các người đang phạm phải.”
Phát ngôn viên của TikTok, Ariane de Selliers gửi cho tờ Verge một lá thư, cho biết họ đã lấy những nội dung trên ra khỏi mạng xã hội, và đang nỗ lực làm việc để kiểm soát nội dung, kết nối người dùng với thông tin đúng về FEMA.
Tối Thứ Năm 10/10 ở Pittsburgh, tại buổi vận động kêu gọi ủng hộ Harris-Walz, cựu tổng thống thứ 44 của Hoa Kỳ, Barack Obama đặt ra một câu hỏi cho những người Cộng Hòa: “Câu hỏi của tôi là, từ khi nào mà những điều này trở thành những điều chấp nhận được? Tôi không tìm kiếm sự hoan nghênh hay những tràng pháo tay. Tôi muốn hỏi những người Cộng Hòa ngoài kia, những người bảo thủ đã không bỏ phiếu cho tôi, những người bạn phản đối tôi trong nhiều vấn đề – khi nào thì những hành động đó được cho là OK?”
Ngày xưa, thời Xuân Thu có ông Tăng Sâm chân thật, hiếu học. Một người trùng danh với ông phạm tội giết người. Kẻ biết tin hớt hải báo cho mẹ của Tăng Sâm thật biết “Tăng Sâm giết người.” Bà mẹ đủng đỉnh nói: “Chẳng khi nào con ta lại giết người.” Một lát sau lại có người đến báo “Tăng Sâm giết người.” Bà mẹ không nói gì, điềm nhiên ngồi dệt củi. Lần thứ ba khi nghe người đến báo “Tăng Sâm giết người” thì bà quăng con thoi, trèo qua tường bỏ trốn.
Chính vì Donald Trump và những người như Elon Musk, Marjorie Taylor Greene, không ngừng gieo rắc những tuyên truyền dối trá, vô căn cứ, từ ngày này sang ngày khác, năm này sang năm khác, đã trở thành câu chuyện “Tăng Sâm giết người” thời nay.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng Hòa của tiểu bang North Carolina, Kevin Corbin khẩn thiết đưa ra lời kêu gọi trên Facebook: “Làm ơn hãy giúp ngăn chặn thứ rác rưởi này. Nó chỉ là đánh lạc hướng những người đang cố gắng làm công việc của họ. Quý vị, đây là một thảm họa thảm khốc mà đất nước này chưa từng biết đến.”
Hôm thứ Ba 8/10, dân biểu Chuck Edwards, một đảng viên Cộng hòa đại diện cho North Carolina, đã đưa ra thông cáo báo chí vạch trần một loạt những lời hoang tưởng (của Trump): “Tôi khuyên các bạn hãy nhớ rằng mọi thứ bạn thấy trên Facebook, Twitter hoặc bất kỳ nền tảng truyền thông xã hội nào khác không phải lúc nào cũng là sự thật. Làm ơn hãy bảo đảm bạn kiểm chứng về sự thật của những gì bạn đọc với một nguồn đáng tin cậy.”
Thời đại ngày nay, tạo ra một nguồn tin giả dễ bao nhiêu thì để kiểm chứng mức độ trung thực của nó cũng không phải là khó. Chỉ là, chúng ta, những người không thuộc thời cổ đại, có chấp nhận để mình là nạn nhân của “Tăng Sâm giết người” hay không.
Kalynh Ngô
Gửi ý kiến của bạn