Hôm nay,  

Xung Đột Giữa Israel và Palestine: Diễn Tiến, Bối Cảnh và Triển Vọng

16/05/202111:53:00(Xem: 4500)
Israel and Palestine
Bản đồ địa hình của Israel và Palestine. (nguồn: www.bbc.com)

Diễn tiến


Gần một tuần nay, cuộc chiến tại Trung Đông bộc phát dữ dội đã khiến thế giới hồi hộp lo âu. Vào đầu tuần, từ Dải Gaza, Hamas, một tổ chức cực đoan của Palestine và tổ chức Hồi giáo Jihah đã liên tục pháo kích vào lãnh thổ Israel. 


Thành phố sa mạc Beerzheva miền nam Israel, các thị trấn ven biển Ashkelon và Ashdod bị tấn công. Tất cả bị thiệt hại nặng nề. Tính cho đến thứ Bảy, thành phố Tel Aviv luôn sống trong tình trạng báo động thường trực khi bị pháo kích ba lần liên tiếp. 


Theo tin của quân đội Israel, đã có tổng cộng có hơn 3.000 lượt pháo kích trong 90 mục tiêu khác nhau. Các nhân viên y tế cho biết, có ít nhất là tám người đã thiệt mạng và nhiều người bị thương. 


Để đáp trả, Quân đội Israel đã phản công mãnh liệt và cho tăng cường bộ binh đến vùng biên giới. Cả hai bên tiếp tục tấn công nhau. 


Về phía Palestine, theo tin mới nhất, có 181 người Palestine chết, bao gồm 52 trẻ em và 22 phụ nữ; và 1200 người bị thương ở Dải Gaza; ở Beit Lahia, phía bắc dải theo ven biển và các nơi khác cũng có thường dân chết.


Bối cảnh 


Trước đây, các cuộc đụng độ giữa Israel và Palestine đã thường diễn ra tại Jerusalem và Dải Gaza. Các yếu tố tác động khẩn thiết cho mối xung đột là tình trạng đe dọa cưỡng chế trục xuất các gia đình Palestine hoặc các buổi lễ kỷ niệm của Do Thái giáo tại Tempelberg. 


Thực ra, chiến cuộc còn bắt nguồn từ các sự kiện lịch sử khác mà các xung đột về thành phố Jerusalem và điện thờ Tempelberg đóng một vai trò chính cho sự leo thang.


Jerusalem không thể chia cắt


Lịch sử của Jerusalem và quy chế của thủ đô  là nguyên nhân chính.  


Đối với người Hồi giáo, Jerusalem có Nhà thờ Al-Aqsa, một cơ sở đứng hàng thứ ba trong thế giới Hồi giáo sau Nhà thờ al-Hara và Medina. Ngoài ra, còn có Felsendom, một địa danh nổi tiêng trong lịch sử tôn giáo, được truyền tụng là nơi mà Đấng Mohamed thăng thiên.

Đối với người Do Thái, với ngôi đền Jerusalem đầu tiên của Vua Solomon, Jerusalem là vô cùng linh thiêng, cho dù đã bị người Babylon phá hủy vào đầu thế kỷ thứ VI trước Công nguyên. Sau khi người Do Thái trở về từ cuộc lưu vong Babylon, họ xây dựng ngôi đền thứ hai và bị người La Mã phá hủy vào năm 70. Do Thái giáo đã không có đền thờ, nhưng Bức tường than khóc tạo thành do bức tường phía tây của ngôi đền thứ hai này.


Israel coi Jerusalem là "Thánh địa" và muôn đời không thể chia cắt. Năm 1980, Quốc hội Israel thông qua Đạo luật Jerusalem và có quy định là: "Jerusalem toàn vẹn và thống nhất là thủ đô của Israel." 


Ngược lại, Palestine kiên quyết cho là phía Đông của Jerusalem là quan trọng cho trong tương lai vì cũng sẽ là thủ đô trong trường hợp nhà nước Palestine thành hình.

Tempelberg: Lễ kỷ niệm việc sát nhập phía Đông Jerusalem


Tempelberg là một nơi có ý nghĩa lịch sử quan trọng bậc nhất đối với người Do Thái và Hồi giáo. Hàng năm cứ vào ngày 10 tháng 5, Israel cử hành lễ kỷ niệm Chiến tranh năm 1967 và việc chiếm đóng phía Đông của Jerusalem. 


Để ngăn chặn các cuộc đụng độ đã được tiên đoán trước, cảnh sát Israel đã cấm các tổ chức diễu hành ở Tempelberg. Tuy nhiên, nhiều tín đồ Do Thái đã tập trung ở đó dẫn đến sự gây chiến của người Palestine.


Cưỡng chế trục xuất các gia đình Ả Rập


Một lý do khác là các sự kiện ở Sheikh Jarrah, một khu phố của người Ả Rập ở Jerusalem. Nguồn gốc của vấn đề là trước khi có chiến tranh giành độc lập Israel vào năm 1948, đây là một phần khu vực thuộc về người Do Thái. 


Theo lịch sử của Israel, người Do Thái có thể dựa trên luật pháp để xin thu hồi đất đai ở Jerusalem mà họ hoặc tổ tiên đã mất trong cuộc chiến năm 1948. Điều luật này không áp dụng cho người Palestine. Một tổ chức Do Thái cực đoan đã đệ đơn xin lại đất, do đó, có một số gia đình Ả Rập hiện đang cư ngụ phải đối mặt với việc trục xuất. 


Để ngăn chận tình hình leo thang ở Sheikh Jarrah, dự kiến sẽ có một phiên điều trần về các vụ trục xuất tại Tòa án Tối cao Israel, nhưng cuối cùng đã bị hủy bỏ. Do quyết định này mà các cuộc đụng độ với cảnh sát của Israel xảy ra. 


Huỷ bỏ cuộc bầu cử Quốc hội Palestine  


Trong quá khứ, Hamas chủ trương đấu tranh bạo động, đã từng có các cuộc tấn công bằng tên lửa. Để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại, Hamas đã cố gắng loại bỏ những hình ảnh khủng bố cực đoan khi thay đổi quan điểm từ cực đoan đến trung dung, thậm chí còn muốn có cuộc thương thảo về một ký kết với Israel. Theo kết qủa các cuộc thăm dò ý kiến, công luận cho biết là hiện nay Hamas không mất nhiều thiện cảm. 


Nhưng vì nhiều lý do tranh chấp khác nhau trong nội bộ, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã hủy bỏ cuộc bầu cử Quốc hội. Trước mắt, không có gì chắc chắn là việc ấn định lịch trình bầu cử  sẽ được sớm xúc tiến. 


Trong khi chính quyền Mahmoud Abbas  luôn bị cáo buộc là tham nhũng và không được lòng dân, Hamas tự cho mình là một lực lượng trung kiên tranh đấu cho sự nghiệp giành độc lập dân tộc, cho dù gây thương tổn nặng nề cho cả hai bên. Vì vậy, đó cũng là một lý do mà tổ chức Hamas đang huy động toàn lực để chứng tỏ có thực lực mạnh nhất trên đấu trường chính trị Palestine.


Tranh chấp về vấn đề Jerusalem rất đa dạng và phức tạp, nội dung xung đột  một phần bắt nguồn từ hai cuộc chiến trong thế kỷ XX.


Cuộc chiến năm 1948


Tháng 11 năm 1947, Nghị Quyết 181 của Liên Hiệp Quốc quy định về việc phân chia lại các khu vực trước đây thuộc Palestine ủy quyền cho Anh cai trị, nay chia thành nhà nước Do Thái và Ả Rập. Thành phố Jerusalem phải là thuộc về quốc tế. Mặc dù các quốc gia Ả Rập bác bỏ kế hoạch này, Do Thái đã thành lập nhà nước Israel vào ngày 14 tháng 5 năm 1948. 

Sau một cuộc tấn công đẩy lùi các quốc gia Ả Rập vào ngày hôm sau, Israel đã chiếm luôn được các vùng lãnh thổ bên ngoài không được cấp cho Israel, kể cả khu phía tây của Jesuralem thuộc vùng Jordan, nhưng lại nối liền với phía đông của Jerusalem, kéo dài cho đến Jordan. 


Cuộc chiến năm 1967


Trong 19 năm, vùng phía Đông Jerusalem nằm dưới sự cai trị của Jordan. Tháng 6 năm 1967, do hậu quả của Chiến tranh Sáu ngày, Israel đã chinh phục cả hai phía Tây và Đông Jerusalem, và sau đó sát nhập, đây là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế. 


Cho đến nay, thế giới Ả Rập đã luôn cáo buộc Israel là đã tiến hành một cuộc chiến tranh xâm lược trong khi Israel gọi đó là một cuộc tấn công phòng ngự trước một mối đe dọa từ các nước Ả Rập, không chỉ riêng Ai Cập.

Triển vọng


Các cuộc pháo kích của Hamas đang leo thang đáng ngại vì công luận quốc tế xem là tấn công Israel. Thủ tướng Benjamin Netanyahu cảm thấy như là cá nhân mình đang bị thách thức nghiêm trọng và cảnh báo là Hamas đã vượt qua lằn ranh đỏ và sẽ phải đón nhận các cuộc phản công  thích đáng.


Trước các nguy cơ này, chính giới và công luận quốc tế quan tâm đặc biệt và phản ứng khá nhanh chóng; điển hình là tại New York, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã họp ba lần trong tuần để giải quyết, nhưng không có kết qùa. 


Sau vụ tấn công, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để bày tỏ quan ngại. và nhắc lại sự ủng hộ đối với quyền tự vệ của Israel trước các cuộc tấn công của Hamas và các nhóm khủng bố khác ở Dải Gaza. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng điện đàm với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas. Đây là cuộc điện đàm đầu tiên kể từ khi Biden nhậm chức. Biden đã báo cho Abbas biết về sự can thiệp ngoại giao của Hoa Kỳ trong cuộc xung đột và ỵêu cầu Hamas phải ngừng pháo kích Israel. Biden lo ngại về cái chết của những thường dân vô tội và cam kết về một giải pháp hai nhà nước đang được thương thảo. 


Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres phản ứng đặc biệt trước cuộc tấn công của Israel, nhất là về việc phá hủy một tòa nhà cao tầng ở thành phố Gaza, nơi có các cơ quan truyền thông quốc tế đặt trụ sở,  trong đó có hãng thông tấn của Mỹ Associated Press (AP) và chi nhánh của Đài Truyền hình Quatar Al Jazeera. 


Đức Giáo Hoàng Phanxicô cầu nguyện cho các nạn nhân và lên tiếng kêu gọi hai bên tiết chế việc sử dụng bạo lực Liên Âu, Đức, Pháp và Liên Xô cũng lên tiếng quan tâm vấn đề leo thang


Nhìn chung, cho đến nay, không có một hy vọng nào về một lệnh ngừng bắn có hiệu lực đình chỉ tức thời sẽ được thoả thuận cho dù có nhiều quốc gia lên tiếng muốn làm trung gian hoà giải. 


Ai Cập


Ai Cập hiện đang nỗ lực vận động để đạt được một lệnh ngừng bắn cho toàn khu vực. Tuy nhiên, Israel đã bác bỏ đề xuất của Ai Cập về một lệnh ngừng bắn trong vòng một năm mà giới lãnh đạo Hamas đã chấp nhận. Chính phủ Jordan và các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất cũng đã kêu gọi đàm phán.


Hoa Kỳ


Trước cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Hady Amr, Thứ trưởng Ngoại giao về các vấn đề Israel và Palestine, Đặc phái viên của Biden, tham gia thảo luận và sau đó đã đến Israel vào thứ Sáu để tham khảo tại chổ. Các nhà quan sát quốc tế hy vọng rằng, Hoa Kỳ sẽ có nỗ lực hòa giải lâu dài hơn giữa hai bên, nhưng Palestine có thể ủng hộ một lệnh ngừng bắn cấp thời.


Israel 


Quân đội Israel tuyên bố là với các cuộc phản công mãnh liệt, họ đã làm cho khả năng tác chiến của Hamas suy yếu trầm trọng, đáng kể nhất là hàng chục vị chỉ huy cấp cao đã thiệt mạng và một mạng lưới đường hầm bị hư hại, một cơ sở tình báo quân sự và một số bệ phóng tên lửa  ở phía bắc Dải Gaza  thiệt hại nặng nề.


Một phát ngôn viên của Hamas cho biết sẽ xem xét lời đề nghị đàm phán để làm xoa dịu cuộc chiến nếu Israel tuân thủ một số yêu cầu nhất định. 


Các quan chức an ninh của Israel xin được ẩn danh cũng hé lộ là Israel có thể sẽ cởi mở hơn với cuộc đàm phán về một lệnh ngừng bắn.


***


Bài viết sẽ còn được cập nhật tại trang nhà của tác giả: 

https://kimthemdo.com/

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cứ theo như lời của giáo sư Nguyễn Văn Lục thì T.T. Thích Trí Quang là tác giả của câu nói (“Cộng Sản nó giết mình hôm nay, mai nó mang vòng hoa đến phúng điếu!”) thượng dẫn. Tôi nghe mà bán tin bán nghi vì nếu sự thực đúng y như vậy thì hoa hòe ở Việt Nam phải trồng bao nhiêu mới đủ, hả Trời?
Đảng CSVN tự khoe là “ niềm tin hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc“của nhân dân, nhưng sau 94 năm có mặt trên đất nước, thực tế đã chứng minh đảng đã cướp mất tự do của dân tộc, và là lực cản của tiến bộ...
Khi Kim Dung gặp Ian Fleming cả hai đều hớn hở, tay bắt mặt mừng và hể hả mà rằng: “Chúng ta đã chia nhau độc giả của toàn thể thế giới”. Câu nói nghe tuy có hơi cường điệu (và hợm hĩnh) nhưng sự hỉ hả của họ không phải là không có lý do. Số lượng sách in và số tiền tác quyền hậu hĩ của hai ông, chắc chắn, vượt rất xa rất nhiều những cây viết lừng lẫy cùng thời. Ian Fleming đã qua đời vào năm 1964 nhưng James Bond vẫn sống mãi trong… sự nghiệp của giới làm phim và trong… lòng quần chúng. Tương tự, nhân vật trong chuyện kiếm hiệp của Kim Dung sẽ tiếp tục là những “chiếc bóng đậm màu” trong tâm tư của vô số con người, nhất là người Việt.
Trong tháng Hai vừa qua, cái chết đau thương, lẫm liệt của nhà đối kháng người Nga Alexei Navalny trong tù đã gây sầu thảm, phẫn nộ cho toàn cộng đồng tiến bộ nhân loại. Đối với người Việt Nam tiến bộ, nỗi đau lại càng sâu thêm khi trong ngày cuối cùng của tháng Hai, ngày 29, nhà cầm quyền độc tài Hà Nội bắt đi cùng lúc hai nhà đấu tranh kiên cường...
Ít lâu nay, vấn đề “bảo vệ an ninh quốc gia” được nói nhiều ở Việt Nam, nhưng có phải vì tổ quốc lâm nguy, hay đảng muốn được bảo vệ để tồn tại?
Xuất hiện gần đây trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Donald Trump, ứng cử viên đảng Cộng hòa, đã lên tiếng đe dọa là sẽ không bảo vệ cho các đồng minh thuộc khối NATO trong trường hợp bị Nga tấn công. Ý kiến này đã dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi tại châu Âu, vì có liên quan đến việc răn đe Nga và ba kịch bản chính được đề cập đến khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào năm 2025 là liệu Liên Âu có nên trang bị vũ khí hạt nhân chăng, Pháp có thể tích cực tham gia không và Đức nên có tác động nào.
Tôi không biết chính xác là Văn Trí đã đặt chân đến Đà Lạt tự lúc nào nhưng cứ theo như ca từ trong nhạc phẩm Hoài Thu của ông thì Cao Nguyên Lâm Viên ngày ấy vẫn hoang vu lắm. Ngoài “núi rừng thâm xuyên”, với “lá vàng rơi đầy miên man”, cùng “bầy nai ngơ ngác” (bên “hồ thu xanh biếc”) thì dường như không còn chi khác nữa! Từ Sài Gòn, khi tôi được bố mẹ “bế” lên thành phố vắng vẻ và mù sương này (vào khoảng giữa thập niên 1950) thì Đà Lạt đã bị đô thị hóa ít nhiều. Nơi đây không còn những “bầy nai ngơ ngác” nữa. Voi, cọp, heo rừng, beo, báo, gấu, khỉ, vượn, nhím, mển, gà rừng, công, trĩ, hươu, nai, trăn, rắn, sóc, cáo, chồn… cũng đều đã biệt tăm. Người Thượng cũng ở cách xa, nơi miền sơn cước.
Vi hiến có nghĩa là “vi phạm” hay đi ngược lại những gì Hiến Pháp (HP) quy định. HP không có gì là cao siêu hay quá bí ẩn. Hiến Pháp trong bản chất chỉ là một bộ luật. Sự khác biệt chỉ là: HP là một bộ luật nền tảng hay nôm na là “luật mẹ”. Không những không cá nhân hay hữu thể pháp lý nào trong xã hội, kể cả hành pháp (tức chính phủ) được quyền vi phạm HP, mà không một luật pháp nào của lập pháp (tức quốc hội) được quyền vi phạm HP cả...
Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục đi theo đường mòn Chủ nghĩa đã lu mờ trong thưc tế và thất bại trong hành động tại Đại hội đảng kỳ 14 vào tháng 1 năm 2026. Khẳng định này của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư đảng là bằng chứng cho tính chai lỳ, chậm tiến và lạc hậu, không phải của riêng ông mà toàn đảng...
Thứ Bảy 24/2/2024 đánh dấu hai năm kể từ khi Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện nước Ukraine. Cuộc xung đột đang lâm vào tình trạng bế tắc và ngày càng tàn khốc. Nhân dịp này ông Nick Schifrin, một phát thanh viên của kênh truyền hình PBS, đã tổ chức một buổi thảo luận bàn tròn về hiện tình của cuộc chiến, nó có thể đi đến đâu và chính sách của Hoa Kỳ đối với Ukraine sẽ ra sao. Hiện diện trong buổi thảo luận có các ông Michael Kofman, John Mearsheimer và bà Rebeccah Heinrichs...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.