Mặc dù các nhà lãnh đạo của Đan Mạch - Đ. Mch- nói rõ ràng là đảo lớn nhất thế giới này không for sale, mà ông Trump vẫn hăng hái muốn mua làm người ta phải đặt câu hỏi: Greenland này giá trị cở nào? Tại sao ông muốn mua nó?
Greenland là vùng có ít dân cư nhất trên điạ cầu, chỉ hơn 56,000 người sống trên một vùng lớn hơn gấp ba Texas. Đây không phải là một vùng để con người sinh sống. Vì 80% của đảo bị bao phủ bởi một lớp băng có thể dầy tới 2 miles, và độ lạnh thường rớt xuống tới trừ 20 độ F trong những tháng mùa đông trời tối đen. Sư liên hệ của Greenland với Đ.Mch có từ nhiều ngàn năm và đảo này chính thức trở thành một phần của Vương Quốc Đan Mạch từ những năm 1920. Nó được ban cho quyền tự trị năm 1979, và là vùng tự trị nằm trong Vương Quốc Đ. Mch.
Chánh phủ Đ.Mch nắm quyền về ngọai giao và quốc phòng, nhưng chánh phủ của Greenland kiểm soát về những mặt khác, kể cả việc quản trị các tài nguyên khoáng sản.
Các nhà điạ chất học đã xác nhận là có một trữ lượng rất lớn chất kim khí đất-hiếm dưới lớp băng của Greenland, kể cả khối nằm gần thành phố Narsaq có thể chứa đền 11 mét triệu khối khóang sản. Kể như là Greenland có một trữ lượng đất-hiếm lớn nhất ngòai China. Greenland cũng còn một số lượng đáng kể về dầu và hơi đốt nằm ngòai khơi dù chưa hề được khai phá.
Ô. Minik Rosing, nhà điạ chất và giáo sư của môn lịch sử thiên nhiên iại ĐH Copenhague, là đồng tác giả của bản báo cao năm 2014 nghiên cứu về tài nguyên khoáng sản cũng như về ích lợi tài chánh và môi trường và những thử thách khi khai thác chúng. Ông nói với tuần baó The Times tại sao Trump chú ý đến Greenland, đến tài nguyên thiên nhiên của nó, và đến giá trị của chúng trong tình trạng hiện tượng thay đổi khí hậu trong tương lai.
Sơ lược qua về Greenland
Thật là một nơi hùng vĩ. Mọi ngừơi đều công nhận điều này. Dù cho từ bắc tới nam của đảo dài khoảng chừng 3.000 kilometers, nhưng mọi nơi đều có cùng chung đặc điểm tương tự – có lẽ là do ánh sáng phản chiếu từ lớp băng. Không khí trong lành, phong cảnh u tịch, gần như là ở một cõi nào ngoài chốn phàm tục. Nhưng có phải là do tài nguyên và vị trí chiến lược mà cần mua Greenland không? Đảo Greeland và xứ Đ. Mch từ lâu là một đồng minh với HK.
- Greenland có loại tài nguyên gì?
Tài nguyên đựơc xác nhận gồm: kẽm, vàng, quặng sắt, và nhiêù loại khác. Nhưng laọi đặc biệt là chất đất-hiếm ở phiá nam Greenland. Ở Greenland lại không có than đá.
- Ước tính trị giá của các khoáng sản đó là bao nhiêu?
Thật là khó xác định trị giá của chúng. Ta có thể nói là hàng tấn quặng mỏ đó sẽ đem lại nhiều triệu dollars nhưng vấn đề là ta phải bỏ ra hằng triệu dollars để khai thác chúng. Khi tính trị giá của một thương phẩm ta cũng phải kể vào tốn phí khai thác chúng.
- Khai thác mỏ ở Greenland có khó không?
Có rất nhiều thử thách. Ví dụ, không có trục lộ nối thành phố với nhau. Thêm vào đó, dân số lại ít, nên không có lực lượng lao động cần. Thời tiết thì chỉ có vài ba tháng mùa hè còn lại là đông lạnh. Người ta biết đến các khoáng sản này gần 50 năm rồi nhưng không khai thác đựơc vì những lý do kể trên.
- Hiện tượng địa cầu bị hâm nóng có là việc khai thác dễ dàng hơn không?
Có ở mức độ nào đó thôi. Hiện tượng này có thể làm cho việc vận chuyển các tài nguyên từ mỏ dễ hơn nhưng không thấm vào đâu. Dù cho băng có tan đi nhưng nơi có hầm mỏ vẫn còn rất dầy.
- Ngòai ra Greenland còn tiềm năng nào khác không?
Có thể có. Greenland có nhiều nước sạch. Có tiềm năng thuỷ điện có thể xuất cảng. Điều đáng nói đến là 90% nền kinh tế của Greenland dựa vào nguồn thuỷ sản – cá - nguồn giá trị lớn cho nhân lọai, vì trữ lượng protein to lớn. Nếu có kế hoạch dưỡng ngư nó sẽ dùng được mãi không bị cạn kiệt như các khóang sản.
- Còn dầu mỏ ngoài khơi thì sao?
Đã từ lâu có nhiều thăm dò ngoài khi Greenlnad nhưng tất cả giấy phép bị trả lại vì tiềm năng không nhiều, và điều kiện kinh tế quốc gia không cho phép.
- Nếu như băng tan đi và có đường cho tàu chạy ở vùng Cực Bắc thì Greenlnad có là hải cảng hữu dụng không?
Có thể được. Greenland là một trong những nơi trung tâm trên thế giới cho việc thương mại, nhưng lớp băng phủ như hiện nay không có lợi gì cho việc vận chuyển bằng tàu.
- Thủ Tướng Đ.Mch nói Greenland thuộc về Greenland. Có phải là Trump nên đề nghị thẳng với chánh phủ Đ.Mch không?
Greenland theo thể chế dân chủ, cho nên nếu người nào nói về việc bán nơi này thì phải là chánh phủ Greenland. Nhưng trong luật pháp và khuôn khổ luật pháp, thì không có khoản nào định về việc bán nó cả.
Ngừơi đứng đầu Greenland là Kim Kielsen nói ngắn và gọn là Greenland mở rộng cho thương mại nhưng không để bán nó đi.
Lý do Trump muốn mua Greenland là vị trí quan trọng chiến lược. Hai lượng tàu thương mại hàng hải qua vùng này ngày càng gia tăng và đang có sự dòm ngó của China.
Vài chi tiết thêm về Greenland
Mối liên hệ giữa Greenland và Đ.Mch phần lớn là hoà bình, nhưng cũng có khi xung đột. Đ. Mch đóng bỏ những thành phố nhỏ cô lập của Greenland để dời dân ở đó về những thành phố lớn hơn do mức tự tử lên cao tại Greenland. Đ. Mch xếp loại các trẻ con Greenland là “con không cha” nếu chúng sinh ra mà cha mẹ không làm hôn thú từ năm 2014. Chánh quyền Greenland noí là họ bị coi như một thuộc điạ. Dù vấy, Greenland chúng tôi vẫ giữ tiếng noí và tập tục của mình. Sách giáo khoa viết bằng tiếng bản địa Kalaallisut, có đài phát thanh bản địa, có baó chí viết bằng tiếng bản điạ và Đ. Mch. Có bản dịch ra tiếng Greenland truyện nổi tiếng của Anh là Harry Potter. Lối ca bằng giọng trong cổ họng và lối vũ trống đã bị mai một thời gian dài bây giờ sống trở lại.
Một thanh niên Greenland trẻ cho biết là dân Greenland sống trong nhà xây và apartments. Có thể chế dân chủ và baỏ hiểm sức khỏe miễn phí. Dân dù vùng hẻo lánh vẫn có internet. Chỉ có vùng ở phía nam và ven bờ mới có dân cư. Không có đừơng xá và đường rầy cho xe lửa, không có xe bus. Phài dùng tàu hay máy bay khi đi xa.
Nguyên trạng chính trị của Greenland khá là phức tạp. Nó vẫn còn là một phần của Vương quốc Đ. Mch nhưng không phải là thuộc địa của Đ. Mch. Greenland có quốc hội và chánh phủ riêng. Nhưng về mặt an ninh va quốc phòng thì do Đ. Mach quyết định.
Mấy năm gần đây, có phong trào của người dân Greenlnad đoì hỏi quyền tự trị, và có lẽ là sau cùng một nền độc lập toàn diện. Olsvig, một nhà hoạt động nhân quyền người Greenland phát biểu là việc Trump muốn mua Greenland cho thấy vùng đất này của chúng tôi bị xem là một thực thể có thể đem ra mua bán. Hiện nay dân số của Greenland chỉ có 58 ngàn ngừơi, mặc dù xứ này có diện tích lớn gấp ba Texas. Đa số dân Greenland là gốc người bản địa.
Lịch sử của người Inuit ở của Greenland có tờ 4.500 năm về trước, bà Olsvig cho biết. “Ngừơi dân Inuit của chúng tôi đã từng sống ở vùng cực bắc Artic này di chuyển qua lại giữa Nga và Greenland nhiều ngàn năm về trước.” Qua nhiều ngàn năm đó, dân Inuit săn và câu cá trong môi trường khắc nghiệt này, 80% đảo bị phủ bởi một lớp băng khổng lồ. Dân Inuit sốn theo tập tục du cư tuỳ theo muà hè hoặc đông. Người giống da trắng tới Greenland là dân Vikings vào khỏang năm 980. Thủ lãnh tên Eric the Red đặt cho tên vùng này là “Greenland” vì miền nam đảo toàn là màu xanh lá cây, tuy khi nhiên trên bản đồ ta thấy Greenlnd phủ đầy băng tuyết trắng. Dân Vikings định cư cho đến những năm của 1.300. Đến năm 1721, một nhà tuyền giáo Thiên Chúa tên Hans Egede, từ Na Uy đến Greenlnad thì ông không thấy dân Vikings nữa mà chỉ thấy dân Inuit. Thời đó Na Uy là một phần trong Vương Quốc Đ.Mach. Từ đó Greenland bị coi như là một thuộc điạ của Đ. Mch.
Từ khi cac nhà truyền giáo đến, dân Greenland bắt đầu sống định cư tại các thị trấn và bỏ đi lối sống du mục. Người Đ.Mch và người Greenland kết chồng vợ với nhau qua nhiều thế hệ, nhiều người lấy tên của Đ.Mch và họ có con mắt màu xanh lơ. Khỏang 95% dân Greenland theo đạo Tin Lành, tuy nhiên nhiều người vẫn còn theo tập tục của tổ tông mình thời xa xưa.
Nguồn: www: latimes.com