Hôm nay,  

Một bài trong Chu Tử Gia Huấn: Khuyên Nam độc thư văn, Nam âm

23/04/201910:47:00(Xem: 3792)


(Khuyên con trai nên đọc sách, bài viết bằng chữ Nôm.)


Nguyen Van Sam
Từ rày thầy mới dặn dò.

Hễ con học trò cho biết lễ nghi.

Bây ơi chơi ác làm chi.

Muốn cho hay chữ học thì phải lo.

Rừng nhu bể Thánh khôn dò,

Bé mà không học lớn mò sao ra.

Nay nhờ cơm mẹ áo cha,

Chí công đi học mới đà khỏi hoang,

Muốn cho học lấn thế gian,

Thời phải chịu khó thác nang theo thầy,

Đội ơn cúc dục cao dầy,

Học nên đẹp mặt nở mày mẹ cha.

Học đặng như gấm thêm hoa.

Có văn có chất mới ra con người.

Làm trai phải biết hổ ngươi.

Học sao khỏi khóc khỏi cười mới nên.

Khôn thời ăn trước ngồi trên,

Dại thời ra đứng hai bên hè đình.

Người khôn học lấy giữ mình,

Đứa dạy bụng trống như hình nộm nang.

Triều đình quyền thưởng tước ban,

Cũng nhờ chữ nghĩa, bạc vàng khó mua.

Những người giúp nước phò vua.


Nguyen Van Sam 02


Cũng nhờ văn nghệ tranh đua quới quyền,

Nghèo mà biết chữ thời hơn.

Giàu mà biết chữ son sơn thếp vàng.

Bé thơ ép học chẳng màng,

Lớn lên ra làng chuyên với đôi trâu.

Gẫm trong đạo thánh rất mầu.

Học nên chữ sĩ như châu như vàng.

Ở cho tình tánh nghiêm trang.

Trẻ già tôn trọng xóm làng yêu thương.

Phước dầu áo gấm hồi hương,

Rạng danh cha mẹ như gương trên đời.

Đã hay thành bại tại trời.

Hoàng thiên đâu có phụ người đọc thơ.

Học nên, gái tốt đợi chờ.

Gắng thông kinh sử vợ nhờ thiếu chi.

Thầy là giác lý thị phi.

Tận tình khuyên dạy, học thì nên thân.

Học cho biết nghĩa biết nhân.

Biết trung biết hiếu quỷ thần trọng kinh.

Thầy đâu dám sánh cao minh.

Việc lành dạy trẻ nên biên để đời.

Trước sau cặn kẻ mọi lời.

Lại hỏi dân trời có phải cùng chăng.

Rày thêm hòa cốc phong đăng.

Hỷ đề sổ cú nguyện tăng thái bình.


(Nguyễn văn Sâm phiên âm)


Ông Châu Bá Lư viết nhiều bài văn dạy con cháu rất chí lý và dễ hiểu, đại khái về cách ăn ở đời và những điều trung hiếu. Các ông Trương Minh Ký, Huỳnh Tịnh Của, Trương Vĩnh Ký thường dịch bài của Châu Bá Lư sang quốc ngữ.  Nhưng trước đó Nho sĩ Nam Kỳ đã có người dịch sang chữ Nôm rồi.

Trong Nam người 70 tuổi trở lên đều có học bài nầy ở thời tiểu học. Điều đó đã góp phần tạo nên những thế hệ văn chất, lễ nghĩa một giai đoạn dài của vùng cực Nam nước ta cho đến bây giờ dầu làn sóng cực xấu lan tràn dồn dập vẫn chưa khuất lấp hết. Chúng tôi phiên âm lại - có vài chữ khác với người xưa, nhưng không quan trọng lắm - để chiêm nghiệm điều dạy liêm sỉ , lễ nghĩa, cần học, giúp đời của người xưa mà ta nên theo. (NVS, Victorville, CA, April 22, 19)





Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Việt Nam và Hoa Kỳ đã thiết lập quan hệ ngoại giao cấp “chiến lược toàn diện”, sau 28 năm ngoại giao từ năm 1995. Quyết định này được công bố ở Hà Nội chiều ngày 10/09/2023 trong chuyến thăm 1 ngày rưỡi của Tổng thống Joe Biden...
Năm nay đánh dấu kỷ niệm mười năm thành lập “SK/VĐ&CĐ” (SK/VĐ&CĐ) của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, dự án phát triển cơ sở hạ tầng lớn nhất và đầy tham vọng nhất trong lịch sử nhân loại. Trung Quốc đã cho vay hơn 100 ngàn tỷ đô la Mỹ cho hơn 100 quốc gia qua chương trình này, nó làm giảm chi tiêu của phương Tây ở các nước đang phát triển và dấy lên lo ngại về sự lan rộng quyền lực và ảnh hưởng của Bắc Kinh...
Vào tháng 7, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết rằng cuối cùng ông sẽ từ bỏ phản đối Thụy Điển gia nhập Minh Ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Hungary, quốc gia ủng hộ lệnh cấm của Thổ Nhĩ Kỳ, cũng có dấu hiệu cho thấy họ sẽ không cản trở việc Thụy Điển gia nhập nếu Thổ Nhĩ Kỳ bật đèn xanh. Điều đó có nghĩa là, sau cuộc bỏ phiếu theo thủ tục vào mùa thu này, Thụy Điển sẵn sàng trở thành thành viên thứ 32 của NATO.
Ngày 2 tháng 9 năm 45, ông Hồ Chí Minh long trọng đọc Tuyên Ngôn Độc Lập tại quảng trường Ba Đình, Hà Nội. Bữa đó, tui không có mặt. Lý do: không phải vì quá bận, hay vì có chuyện chi đó (đố kỵ) với đám Cộng Sản mà chỉ vì tôi chưa kịp… ra đời! Dù sinh sau đẻ muộn, tôi cũng nghe được hơi nhiều chuyện “không được tử tế gì cho lắm” quanh cái ngày này, ngày khai sinh ra cái gọi là nước “Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà.” Trước hết, xin ghi lại vài mẩu tin có liên quan đến ông Nguyễn Hữu Đang, Trưởng Ban Tổ Chức Ngày 2 Tháng 9, được trích dẫn nguyên văn từ những cơ quan truyền thông (*) của Nhà Nước, mười lăm năm sau đó
Mặc dù những bất đồng là phổ biến giữa các nhà lãnh đạo được bầu và các thống đốc Ngân hàng trung ương, nhưng chúng lại không bình thường ở các quốc gia độc đảng. Khi chúng xảy ra, đó thường là dấu hiệu của một cuộc tranh giành quyền lực. Điều đó dường như đang xảy ra ở Việt Nam, quốc gia đang phải chịu suy thoái kinh tế và có thể sẽ không đạt được mục tiêu tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội 6,5% cho cả năm. Theo những người quen thuộc với tình hình, mặc dù bất cứ điều gì gần với mức đó sẽ khiến nhiều thị trường mới nổi ghen tị, nhưng việc không đạt được mục tiêu trên có thể gây tổn hại đến sự nghiệp của Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Lời người dịch: Trong bài viết sau đây, tác giả Jeffrey D. Sachs đưa ra ba luận điểm thiếu thuyết phục. Một là, nền kinh tế Trung Quốc đình đốn phần lớn là do Mỹ gây ra nhằm làm chậm mức tăng trưởng của Trung Quốc. Làm như vậy, Mỹ đã vi phạm các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và là mối nguy hiểm cho sự thịnh vượng trong toàn cầu. Do đó, Mỹ nên dừng lại. Cuộc thương chiến giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ không phải chỉ Hoa Kỳ đơn phương gây ra và còn tiếp diễn. Cả hai đang tận dụng mọi ưu thế để cải thiện vị thế của mình. Ai sẽ có khả năng làm cho đối phương suy yếu kinh tế, còn cần nhiều thời gian và nỗ lực. Các chính sách ngăn chận của Trump và Biden đã có kết qủa tốt đẹp. Ai sẽ thắng cử trong năm 2024 cũng phải tiếp tục phát huy thành quả này.
Cách đây chưa lâu, tôi có được gặp một người từ Việt Nam sang Pháp du ngoạn. Mặc dù vẫn sung sức trong độ tuổi làm việc nhưng nhân vật của chúng ta có thể thư thả rong chơi nhiều tháng ngày tại xứ người. Không chỉ thể hiện sự mãn nguyện về đời sống riêng tư, nhân vật còn cho thấy nhiều sự lạc quan về xã hội...
Nhà xuất bản Người Việt Books giới thiệu tập Ký (xuất bản năm 2018) của Đinh Anh Quang Thái “như nén hương lòng thắp tạ những nhân vật của một thời”: Hồ Hữu Tường, Hoàng Cơ Trường, Trần Văn Bá, Nguyễn Tất Nhiên, Như Phong Lê Văn Tiến, Đỗ Ngọc Yến, Nguyễn Chí Thiện, Đoàn Kế Tường, Nguyễn Ngọc Bích, Bùi Bảo Trúc, Trần Hồng Hà…
Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Joe Biden từ ngày 10 đến 11 tháng 9 nhằm nâng quan hệ ngoại giao hai nước lên cấp “chiến lược” là hành động chinh trị giúp các nước Á Châu và Thái Bình Dương an tâm, nhưng sẽ khiến Trung Quốc nhăn mặt...
Sau khi Trung Quốc gia nhập kinh tế thế giới vào năm 1978, đất nước này đã trở thành câu chuyện tăng trưởng ngoạn mục nhất trong lịch sử. Cải cách nông nghiệp, công nghiệp hóa, thu nhập gia tăng đã đưa gần 800 triệu người lúc đó thoát khỏi cảnh nghèo đói cùng cực. Sản xuất chỉ bằng 1/10 so với Hoa Kỳ vào năm 1980, nền kinh tế Trung Quốc hiện nay có quy mô bằng khoảng 3/4. Tuy nhiên, thay vì quay trở lại con đường tăng trưởng sau khi chính quyền Cộng sản Trung Quốc (CSTQ) từ bỏ chính sách “Zero-Covid” vào cuối năm 2022, nó lại đang có triệu chứng chao đảo từ bờ mương này sang bờ mương khác.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.