THƯỢNG ĐỈNH TRUMP – KIM: HAI BÊN MUỐN GÌ?
Mục sư tiến sĩ Phan Phước Lành
Bán đảo Triều Tiên vẫn ở trong sự căng thẳng trong suốt hơn nửa thế kỷ qua sau cuộc chiến Bắc Nam (25 tháng 6, 1950 – 27 tháng 7, 1953). Nam Hàn phát triển mạnh về mọi mặt để trở thành một cường quốc của khu vực Á Châu. Trong khi đó, Bắc Hàn thì tập trung vào sản xuất bom nguyên tử mặc cho sự nghèo đói vây trùm miền đất này và bị cô lập của thế giới. Sự phát triển vũ khí tên lửa và vũ khí nguyên tử của Bắc Hàn trở thành mối đe dọa cho cả thế giới đặc biệt là Nam Hàn và Nhật Bản, hai đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ tại Á Châu.
Từ khi đắc cử tổng thống, ông Trump đã mạnh mẽ lên án đường lối phát triển vũ khí nguyên tử của Bắc Hàn. Ông gọi lãnh đạo Bắc Hàn, Kim Jong Un, là “Anh Chàng Tên Lửa” và “Tên điên cuồng nguyên tử.” Trong khi đó Un gọi ông Trump là “Ông già bất lực.” Hai bên lời qua tiếng lại rất mạnh và Trump đe đọa sẽ biến Bắc Hàn thành hồ lửa như chưa từng thấy trong lịch sử nhân loại nếu Bắc Hàn tạo ra bất cứ mối đe dọa.
Từ căng thẳng đến đối thoại. Tổng thống Trump và Lãnh đạo Kim đã ngồi lại ở thượng đỉnh đầu tiên vào ngày 12 tháng 6 tại Singapore trong 4 giờ đồng hồ. Thảm đỏ được trải để chào đón hai lãnh đạo, tay trong tay và những lời khen nhau. Tại buổi họp báo Tổng thống Trump nói “một mối liên hệ đặc biệt bắt đầu” và Kim nói “đã bỏ quá khứ ra phía sau.” Trong thượng đỉnh lần thứ nhất này phía Hoa Kỳ đã rất nhẹ nhàng, chưa đặt ra thời điểm và tiến trình phi hạt nhân hóa, nhưng mở lối cho hai phía tiếp tục đàm phán. Sau thượng đỉnh lần 1, Tổng thống Trump tiếp tục thúc đẩy tiến trình phi hạt nhân hóa tại Bán đảo Triều Tiên. Bắc Hàn đã ngưng việc thử tên lửa nguyên tử trong mấy tháng qua.
Tuần tới ngày 27-28, tại Việt Nam, hai lãnh đạo sẽ gặp lại nhau. Trong thượng đỉnh lần 2 này hai bên đều có những mục tiêu cụ thể. Phía Mỹ muốn: (1) có danh sách những địa điểm chế tạo vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn; (2) thấy một lịch trình cụ thể từ phía Bắc Hàn về việc phi hạt nhân hóa; (3) thấy cam kết từ phía Bắc Hàn trong việc thực thi tiến trình phi hạt nhân hóa này. Về phía Bắc Hàn muốn: (1) Mỹ gỡ bỏ lệnh cấm vận kinh tế và nới rộng mối quan hệ để Bắc Hàn được hội nhập với thế giới; (2) Mỹ viện trợ cho Bắc Hàn; (3) một hiệp ước chính thức chấm dứt chiến tranh trên Bán đảo Triều Tiên.
Tổng thống Trump cũng vừa mới phát biểu để thấy thượng đỉnh này vẫn chưa phải là lần cuối cùng. Vấn đề quan trọng là lòng tin dành cho nhau. Để có được lòng tin này, Bắc Hàn cần phải chứng tỏ cho Hoa Kỳ và thế giới thấy được quyết tâm chân thành về việc phi hạt nhân hóa của mình. Bắc Hàn phải hủy bỏ ngay những nhà máy sản xuất nguyên tử, sẳn sàng cho chuyên gia của Hoa Kỳ và Liên Hiệp Quốc vào kiểm soát, có một chính sách theo đuổi hòa bình thật sự cho Bán đảo Triều Tiên. Thượng đỉnh có kết quả hay không tùy thuộc vào việc hợp tác của Bắc Hàn và người lãnh đạo Kim Jong Un trong thời gian tới.