Thông điệp nghe từ Việt Nam
Giao Chỉ, San Jose
Chiều ngày thứ ba đầu tháng hai 2019 chúng tôi ngồi nghe bản thông điệp của ông Trump. Gần như cùng một lúc, người Việt bên kia bờ đại dương cũng căng mắt xem nước Mỹ trình diễn dân chủ. Ban ngày ở Mỹ là ban đêm ở Việt Nam. Vậy mà ngày sáng hôm sau, từ Việt Nam anh em ta đã phổ biến bản dịch Việt Ngữ. Trọn vẹn và khá thông suốt. Thông điệp của tổng thống Hoa Kỳ đọc hàng năm là sự kiện trọng đại và thường hấp dẫn. Nhưng năm nay thì hết sức hấp dẫn. Vì sao thì các bạn đã biết rồi.
Những người khách đặc biệt:
Từ cả trăm năm, luôn luôn vị đứng đầu lập pháp Hoa Kỳ đọc thông điệp là có khách danh dự để giới thiệu tiểu sử và thành tích. Năm nay tổng thống Mỹ đưa ra đủ các thành phần trong xã hội. Ông nhắc đến đệ nhị thế chiến tại Âu châu với cuộc đổ bộ ngày dài nhất năm 1944 để giới thiệu 3 chiến binh hiện diện. Binh nhất Joseph Riley, trung sĩ Erving Walker và trung sĩ Hartman Zeitcheck. Tổng thống nói: Thưa quý ông, chúng tôi xin kính chào. Một thành tích khác ông nhắc đến 50 năm trước phi hành gia dũng cảm bay 250 ngàn dặm trong không gian mang theo lá cờ Mỹ tới mặt trăng. Những khách khác được giới thiệu là hai người tù cần sa ma túy hạnh kiểm tốt được thả để có cơ hội làm lại cuộc đời. Thêm câu chuyện gây xúc động cho cử tọa khi người khách cựu tù nhân quốc xã được giới thiệu. Ông là người cùng gia đình sống xót trên chuyến xe lửa đưa dân Do thái vào các lò thiêu sống. Như vậy, năm nay tổng thống Mỹ đã có những nhân vật đặc biệt để giới thiệu bằng sở trường xuất sắc của ông trên sân khấu nghị trường. Và ông còn có nhiều khách quý khác được nhắc đến. Kể cả cậu bé vất vả ở trường vì cùng họ Trump. Khi các nhân vật danh dự được giới thiệu, cả 2 phe Cộng Hòa và Dân Chủ đều đứng lên vỗ tay. Toàn thể hội trường đều hào hứng, tỉnh táo theo dõi, ngoại trừ có cậu bé rất nhỏ, ngủ lăn quay.
Bài diễn văn được chờ đợi.
Theo thông lệ diễn văn tổng thống đọc trước lưỡng viện quốc hội phải tổ chức từ tháng giêng. Nhưng năm nay đã có nhiều trở ngại chính trị. Ngân sách quốc gia soạn thảo đáng lý phải hoàn tắt đầu năm. Tổng thống đòi phải có 7 tỷ 5 để xây tường biên giới. Hạ Viện năm 2019 bắt đầu do đảng dân chủ đa số dành quyền kiểm soát đã từ chối. Bà tân chủ tịch của tòa nhà lập pháp sau 2 năm dài cam chịu cảnh yếu thế nay vùng lên bác bỏ yêu cầu của ngài tổng thống Cộng Hòa đứng đầu hành pháp. Không có tiền xây tường ông Trump không chấp nhận giải ngân. Một phần quan trọng của các cơ quan chính phủ liên bang không có lương phải đóng cửa. Chuyện rắc rối kéo dài hơn một tháng vẫn chưa phân thắng bại. Quốc hội Dân Chủ từ chối không mời tống thống Cộng Hòa đến đọc diễn văn. Ông Trump phải giải tỏa ngân sách, tạm chấm dứt đóng cửa nhà nước để vào quốc hội đọc thông điệp rồi hạ hồi phân giải. Không khí tranh chấp của lưỡng đảng công khai và rất gay go đã làm cho cả thế giới phải theo dõi khi tổng thống đọc thông điệp. Nhận xét chung của giới truyền thông coi như ông Trump đã lùi bước nhưng bài diễn văn đạt được cảm tình của dư luận với khả năng hùng biện và nội dung tương đối hòa dịu hơn thường lệ.
Báo cáo thành tích cuối năm.
Tổng thống nhắc đến thành tích vẻ vang của thời gian cả 2 năm qua. Kinh tế tiến mạnh, thêm công việc, giảm thất nghiệp. Gia tăng ngân sách quốc phòng, quân đội Mỹ hiện vô địch, nhưng ông lại chủ trương rút quân về. Ông tuyên bố nước lớn không đánh trận nhỏ. Đồng thời ông cũng rút chân nước Mỹ ra khỏi nhiều hiệp ước quốc tế. Tổng thống chủ trương tất cả đều thảo luận One to One. Trực tiếp từng nước một. Không chơi hội đồng. Ông thành công trong việc đòi hỏi các nước NATO đóng thêm tiền. Ông can đảm đưa tòa đại xứ Mỹ về thủ đô Do Thái. Mới đây ông mau chóng lên tiếng ủng hộ phe dân chủ nổi dạy tại Venezuela và ông tiếng xa hơn nữa, doạ dẫm sẽ đem quân sang cứu phe cách mạng dù rằng sẽ phải đương đầu với cả Nga và Tàu. Trong trận chiến tranh kinh tế, ông lại nói thẳng rằng để cho nước Tàu lộng hành không có gì phải trách các nhà lãnh đạo Bắc Kinh mà ông đổ lỗi của các nhà lãnh đạo Hoa kỳ từ những năm trước. Xem ra tổng thống Hoa Kỳ rất nể nang đường lối lãnh đạo của Putin và Tập Cận Bình và ngài có ý muốn áp dụng phương cách toàn quyền như vậy cho nước Mỹ hùng mạnh trở lại. Mặc dù nội dung bài diễn văn có phần hòa hoãn và kêu gọi sự hợp tác lưỡng đảng nhưng tổng thống vẫn không bỏ qua những ý kiến phóng đại. Ông cho rằng nếu ngài không lãnh đạo Hoa Kỳ trong giai đoạn vừa qua thì đã có chiến tranh với Triều Tiên và rất nhiều triệu người đã chết. Cũng có phần doạ dẫm, tổng thống nói rằng nếu nước Mỹ muốn vui hưởng đời sống kinh tế thăng hoa như hiện nay thì phải đẹp ngay cái trò điều tra liên quan đến ông trong kỳ bầu cử năm trước. Cũng có phần cường điệu, tổng thống nói rằng ông sẽ tiếp tục xây bức tường biên giới vì đoàn di dân xâm lăng gồm toàn những phần tử xấu với 30 % phụ nữ bị hãm hiếp trên hành trình đi đến biên giới Hoa Kỳ.
Khung cảnh nghị trường:
Dù hai phe đối nghịch chia rẽ trầm trọng suốt 2 năm qua nhưng khung cảnh nghị trường hết sức nghiêm trang trật tự thể hiện trình độ dân chủ mẫu mực cho toàn thế giới. Hàng danh dự phía trên có quan tòa Tối cao pháp Viện, các đô đốc và tướng lãnh của Ngũ giác đài, các bộ trưởng trong nội các. Thượng nghị sĩ và dân biểu ngồi theo đảng ở hai phía. Hầu như tất cả các nữ dân biểu dân chủ đều mặc áo trắng và các vị khác mặc âu phục màu đen. Màu áo trắng đồng loạt để kỷ niệm 100 năm ngày phụ nữ Hoa kỳ được đi bầu sau nhiều năm tranh đấu gian khổ. Khi tổng thống khoe thành tích, các thành viên Cộng Hòa nhiệt liệt đứng lên vỗ tay hưởng ứng. Có lúc cao hứng hô to USA USA. Khi tổng thống nhắc đến việc năm nay đa số phụ nữ tham dự vào nghị trường, các vị nữ lưu áo trắng đồng loạt hân hoan đứng lên vỗ tay và cũng hô to USA USA. Mỗi khi tổng thống đề cập đến các lãnh vực không nằm trong đường lối của Dân Chủ, phe ta từ bà chủ tọa đến các đoàn viên ngồi lặng thinh, cười mỉa mai hoặc lắc đầu. Dù khác biệt, dù chống đối, dù không đồng ý nhưng tất cả đều rất từ tốn, nghiêm trang, lịch sự. Trong hội trường tuyệt đối không có tiếng chuông phone, không có ai đưa cell lên chụp hình, và cũng không thấy cảnh phóng viên nhiếp ảnh chạy nhốn nháo. Khi tổng thống bước vào hội trường, mọi người đứng lên chào đón thì hai vị chủ toạ đã yên vị. Từ trên cao phía sau, ngồi bên phải là phó tổng thống kiêm chủ tịch thượng viện. Ngồi bên phải là bà chủ tịch hạ viện, Hoa Kỳ gọi là Speaker of the House. Tại đây, tuy là nhân vật thứ ba nhưng bà chính là người chủ tọa và đồng thời là đại diện chính thức của đảng Dân Chủ đối lập. Đứng vào vị trí trước khi nói chuyện, tổng thống trao cho bà chủ tịch bản thông điệp ông sẽ trình bày. Sẽ không có người giới thiệu tổng thống. Ông vào đề ngay và gửi lời chào hai người đàn bà trong hội trường. Bà chủ toạ của đảng Dân Chủ và người thứ hai ông giới thiệu là đệ nhất phu nhân. Rồi cứ thế ông thao thao diễn thuyết trong 1 giờ 30 phút.
Vai trò của truyền thông Hoa Kỳ.
Năm hãng TV danh tiếng Mỹ trực tiếp truyền hình. Mỗi hãng đều có rất nhiều máy thu hình đủ mọi góc cạnh. Hình ảnh tổng thống thu được từ 3 phía cùng các vị chủ toạ. Nhiều máy thu hình khán giả và định hướng chuẩn bị ghi nhận phản ứng của các nhân vật quan trọng. Máy cũng chuẩn bị chiếu hình các quan khách được giới thiệu. Truyền thông không bỏ xót bất cứ hình ảnh nào đáng ghi nhớ. Tuyệt đối trực tiếp và không cắt bỏ bất cứ lời nói hay các cử chỉ nào bất thường. Báo chí cũng theo rõi và tường thuật hết sức trung thực. Tuyệt đối không tâng bốc hay chê trách trong phần tường thuật. Nếu có phê bình hay giở đều dành cho phần bình luận của các bỉnh bút. Phóng viên chỉ thu hình và ký giả chỉ tường thuật. Dù ủng hộ hay phản đối, các cơ quan truyền thông đều làm tròn bổn phận tường thuật đầy đủ. Đây là niềm hãnh diện của ngành truyền thông nước Mỹ từ cả trăm năm nay. Xứng đáng là đại diện cho đệ tứ quyền của nền dân chủ tại Hoa Kỳ.
Thông điệp tổng thống Mỹ nhìn từ Việt Nam.
Khi người Mỹ và người Mỹ gốc Việt ngồi nghe thông điệp gửi quốc hội năm nay, không có được những cảm nhận như các khán giả quan tâm từ Việt Nam. Dù là xem trực tiếp hay là xem lại sau khi đọc các bản dịch rất công phu. Dù các bạn sống trong chế đó độc tài cộng sản nhưng thế giới ngày nay xem chừng rất nhỏ hẹp. Các bạn đã thấy hết. Hình ảnh các sinh hoạt tại các quốc hội của nhiều quốc gia trên thế giới dù là độc tài hay dân chủ tập sự cũng không thể thú vị như tại Hoa Kỳ. Chúng ta đã thấy những vị lãnh đạo độc tài đọc diễn văn giáo điều tràng giang đại hải làm cho toàn thể hội trường ngủ gục hay căng mắt để cố sống cho qua ngày. Ngay như quốc hội của các nước dân chủ chậm tiến cũng thường có cảnh dân biểu đánh nhau ngay tại nghị trường. Còn quốc hội ở Việt Nam thì các bạn nghĩ sao. Bao giờ có được sinh hoạt lưỡng đảng như ở Hoa Kỳ. Bao giờ có được các hình ảnh sinh hoạt đầy đủ như truyền thống Mỹ trực tiếp phát hình tổng thống Mỹ tường trình công việc với một nửa nước ủng hộ và một nửa chống đổi. Trong bầu không khí nghiêm trang lịch sự như tại xứ sở dân chủ kiểu mẫu của toàn thế giới.
VOA đã tường thuật ra sao:
Ngay sau khi tổng thống đọc thông điệp, đài tiếng nói Hoa Kỳ đã tường thuật ra sao? Ông Trump nói.
"Nếu tôi không được bầu làm Tổng thống Mỹ, theo tôi, chúng ta giờ có lẽ đang trong một cuộc chiến lớn với Triều Tiên với khả năng hàng triệu người bị giết. Vẫn còn nhiều việc cần phải làm, nhưng mối quan hệ của tôi với ông Kim Jong Un là quan hệ tốt đẹp. Và Chủ tịch Kim và tôi sẽ gặp lại nhau vào ngày 27 và 28/2 ở Việt Nam".
Ông Trump gọi vấn đề di dân trái phép là “Một cuộc khủng hoảng quốc gia khẩn cấp”, nhưng không tuyên bố tình trạng khẩn cấp trên biên giới để có được khoản ngân sách xây tường mà không cần tới Quốc hội.
Thay vào đó, nhà lãnh đạo Mỹ này kêu gọi phe Dân chủ và Cộng hòa tìm kiếm một thỏa hiệp vào thời hạn chót là ngày 15/2.
Ông Trump nói: “Trong quá khứ, phần lớn mọi người trong phòng này bỏ phiếu ủng hộ một bức tường, nhưng một bức tường phù hợp chưa bao giờ được xây. Tôi sẽ cho xây nó”. Phe Dân chủ gọi bức tường là phí phạm và thiếu hiệu quả.
Ngoài ra, ông Trump cũng cảnh báo rằng nỗ lực của phe Dân chủ nhằm điều tra chính quyền của ông, cùng với khả năng Mỹ can dự vào các cuộc chiến ở nước ngoài, sẽ gây nguy hại cho nền kinh tế Mỹ.
“Một sự thần kỳ về kinh tế đang diễn ra ở Mỹ và điều duy nhất có thể cản trở nó là các cuộc chiến ngốc nghếch, chính trị, hoặc các cuộc điều tra mang tính đảng phái lố bịch”, ông nói.
Lời phát biểu của ông Trump được đưa ra giữa lúc phe Dân chủ, vốn hiện kiểm soát Hạ viện, có kế hoạch tiến hành một loạt các cuộc điều tra về chính quyền của ông Trump, cũng như việc một công tố viên đặc biệt đang điều tra sự can dự của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
(VOA)Phe Dân chủ ‘phản pháo’ bài phát biểu của TT Trump
Đảng viên Dân chủ Stacey Abrams đã thay mặt đảng này phát biểu đáp trả tuyên bố của Tổng thống Trump về Tình trạng Liên bang tối 6/2.
Bà Abrams bảo vệ vấn đề nhập cư, và nói rằng các di dân, chứ không phải các bức tường, sẽ làm cho đất nước mạnh lên.
Theo AP, bà cũng tuyên bố rằng chính quyền của ông Trump “chọn cách nhốt các trẻ em và chia rẽ các gia đình”.
Ông Trump sử dụng bài phát biểu để nêu bật một nền kinh tế vững mạnh, nhưng vấp phải chỉ trích khi thể hiện quyết tâm xây một bức tường trên biên giới với Mexico bất chấp phản đối của phe Dân chủ.
Ông Trump gọi vấn đề di dân trái phép là “một cuộc khủng hoảng quốc gia khẩn cấp” và thể hiện quyết tâm xây tường.
Ông nói: “Trong quá khứ, phần lớn mọi người trong phòng này bỏ phiếu ủng hộ một bức tường, nhưng một bức tường phù hợp chưa bao giờ được xây. Tôi sẽ cho xây nó”.
Bà Abrams cũng nói rằng dù bà thất vọng với cách tiếp cận của ông Trump đối với các vấn đề của đất nước, bà không muốn ông thất bại.
Bài tường thuật nầy xin dành cho các bạn tại Việt Nam. Vị tổng thống của quốc gia dân chủ số 1 của thế giới sẽ cùng nhà độc tài số 1 của thế kỷ 21 rủ nhau đến nói chuyện hòa bình tại Hà Nội. Hay dở, phải trái tính sau, nhưng chính trường ngày nay hấp dẫn từng ngày như phim bộ trên truyền hình.
Giao Chi San Jose. giaochi12@gmail.com (408) 316 8393
Gửi ý kiến của bạn
