PHÍA SAU NHỮNG PHIÊN
ĐÀM PHÁN THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG
Đào Như
Có nhiều người cho rằng, có quá ít thông tin và chi tiết về diễn tiến của cuộc ngưng chiến thương mại Mỹ-Trung mặc dầu đã hơn nửa đường của giai đoạn đàm phán 90 ngày mà ông Trump và ông Tập cùng đồng ý ở Argentina hôm 1/12/2018.
Ai cũng biết cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung bắt đầu hôm thứ Hai ngày 7 tháng 1-2019 tại Bắc Kinh trong vòng 3 ngày. Dẫn đầu phái đoàn Mỹ, Phó Đại diện Thương mại Mỹ ông Jeffrey Gerrish. Người dẫn đàu phái đoàn TQ, Phó Thủ tướng Lưu Hạc.
Đây là cuộc đàm phán “cấp phó”, chỉ là sơ bộ, để chuẩn bị cho lần đàm phán tiếp theo ở cấp bộ trưởng cũng có thể ở cấp cao hơn. Lần tới sẽ diễn ra tai Washington vào cuối tháng này. Hy vọng ông Lưu Hạc sẽ tiếp tục đai diện TQ bước vào vòng đàm phán lần 2 tại Washington với ông Robert Lighthizer, người đại diện thương mại Mỹ và Bộ trưởng Kinh tế-Tài chánh Mỹ ông Steve Mnuchin. http://nghiencuuquocte.org/2019/01/13/thuong-chien-my-trung-va-tranh-chap-bien-dong/
Theo đài VOA tiếng Việt hôm 12/1, hội nghi sơ bộ cấp thứ trưởng diễn ra tại Bắc KInh dưới sức ép của Tổng thống Donald Trump. Ông Trump đe dọa sẽ áp đặt 200 Tỷ USD vào ngày 2/3 trên những mặt hằng nhập cảng vào Hoa Kỳ từ TQ, nếu Bắc Kinh không có những bước đi tôn trọng:
- Quyền Sở Hữu Trí Tuệ;
- Chấm dứt yêu sách ép buộc các công ty Mỹ chuyển giao công nghệ cho những đối tác TQ;
- Cho phép doanh nghiệp Mỹ được quyền tiếp cận thị trường TQ nhiều hơn;
- Giảm bớt các rào cản phi thuế quan đối với hàng hóa của Mỹ…
Hôm 9/1 đại diện văn phòng thương mại Mỹ cho biết: hai phía Mỹ và TQ tai buổi họp Bắc Kinh đã rốt rác bàn sâu vào sự cân bằng trong quan hệ thương mại Mỹ-Trung: TQ cam kết mua thêm nhiều sản phẩm nông nghiệp, năng lượng và chế tạo cùng các sản phẩm và dịch vụ khác của Mỹ. Trong thực tế, đầu tháng 1-2019 TQ đã cắt giảm thuế quan cho xe hơi Mỹ, và yêu cầu các nhà lọc dầu trong nước mua thêm nhiều dầu hỏa của Mỹ. Để giảm bớt sức ép của Washington, TQ cũng vừa phê chuẩn viêc nhập khẩu 5 loại nông sản biến đổi gien (gêne),và tăng thêm nhập khẩu ngũ cốc của Mỹ nhất là đậu nành.
Cuộc đàm phán cũng tâp trung và vào việc kiểm chứng TQ có thực tâm thi hành những cam kết vừa đưa ra với Mỹ? https://www.voatiengviet.com/a/dam-phan-thuong-mai-my-trung-tien-trien-toi-dau-/4739592.html
Trong đàm phán thương mại tại Bắc Kinh xem chừng TQ nhượng bộ Mỹ khá nhiều. Không biết những gì sẽ xảy trong cuộc đàm phán Mỹ-Trung sắp tới tai Washington?
Để thử độ bền nhượng bộ của TQ, hôm 7 tháng 1 ngay buổi đầu đàm phán thương mại Mỹ Trung đang khai diễn ra tại Bắc Kinh, Tư Lịnh Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ điều tàu USS McCampbell tuần tra FONOP sát sườn quần đảo Hoàng Sa, trong khu vực 12 hải lý của những đảo “cây” (Tree Island), đảo Lincoln và đảo Phú Lâm (Woody Island). Như thể chứng tỏ chiến thuật vừa đánh vừa đàm và “nền ngoại giao pháo hạm” của Mỹ.
Người phát ngôn Hạm Đội Thái BInh Dương của Mỹ tuyên bố:”Mỹ đang thực hiện tự do hàng hải.”
Người phát ngôn bộ ngoại giao TQ thì cho rằng đây là việc Mỹ khiêu khích TQ và Mỹ đă nghiêm trọng vi phạm luật TQ và Quốc tế. Nhưng lần này TQ chỉ cảnh cáo chớ không điều chiến hạm đến chận đầu như hồi tàu USS Decatour hôm 30-9-2018. Điều đó chứng tỏ Bắc KInh không muốn gây sức ép với Washington trong lúc này. Có phải chỉ vì điều khoản 200 tỷ Mỹ Kim mà Tổng thống Trump đe dọa sẽ áp đặt lên các mặt hàng nhập khẩu từ TQ mà chính phủ Bắc Kinh phải xuống thang tại các buổi đàm phán thương mai với Mỹ?. Hy vong đó không phải là lý do chính để Bắc Kinh nhượng bộ, và tầm nhìn của Tập Cậ Binh xa hơn, và có thể xa hơn cả cuộc thương chiến Mỹ Trung.
Trong tình hình hiên tại, TQ xem chừng không từ bỏ lập trường trên những vấn dể mà họ xem là cốt lõi: Bắc Kinh luôn hạ thắp tầm quan trọng về việc Mỹ tố cáo Bắc Kinh ăn cắp sở hữu trí tuệ. Đồng thời bác bỏ cáo buộc công ty nước ngoài bị ép buộc chuyển giao công nghệ cho TQ.
Ai cũng biết Sở hữu trí tuệ và bí mật công nghệ là cặp song sinh trong việc phát triển “Giấc mơ Trung Hoa”: “Made in China-2025”, nghĩa là đến năm 2025 TQ cần phải có trí tuệ và nắm vững công nghệ chế tạo những bộ phận chủ chốt trong các xí nghiệp công nghệ cao như nhũng con “chip” trong hệ thống điện thoại di động ZTE, Huawei…của TQ và Samsung của Nam Hàn v.v.v…Điều đó cho thấy rằng sau hơn 30 năm phát triển thương mại, kinh tế và công nghệ TQ vẫn là một cơ xưởng ráp nối. Những sản phẩm công nghệ cao sản xuát từ Trung Quốc, xuất khẩu ra nước ngoài vẫn mang nhãn hiệu “Sáng chế tại Mỹ, Nam Hàn, Nhật Bổn…ráp nối tại TQ”. Ông Tập Cận Bình cũng như một số lớn người TQ rất xốn xang với loại nhãn hiệu này. Kinh tế TQ hiện tại phát triển cao là nhờ chinh phủ CSTQ biết cách bốc lột sức lao động rẽ mạt của hơn 1 tỷ người TQ nghèo khó trong suốt hơn 30 năm qua. Đó là điều mà đảng công sản TQ và Tập Cận Bình cần xét lai khả năng lãnh đao phát triển kinh tế đất nước Trung Hoa của họ. Bây giờ ông Tập Cận Bình mới ngộ ra rằng thu nhập sản phẩm nội địa (GDP) cao chưa chắc là tốt nó phải đi kèm với lợi nhuận trí tuệ. Điên thoại di động Huawei mang nhãn hiêu Made in China, nhưng thục chất TQ sáng chế phần nhiều bộ phận của máy Huawei, ngoại trừ con “chip” phải nhập cảng từ nhiều công ty của Mỹ nhất là công ty Qualcomm của Mỹ.
Những con chip điên tử là sáng chế quan trọng hàng đầu thế giới hiện tại. Những con chip giúp cho nhân loại: sử dụng điên thoại di động, lái xe hơi, máy bay, tiền chuyển từ ngân hàng này qua ngân hàng khác, thanh toán hóa đơn giữa các xí nghiệp, vận hành các hệ thống viễn thông, và điều khiển các hỏa tiễn quân sự… Thế giới hôm nay cần nhiều con chip hơn cần dầu lửa. Số tiền TQ chi ra mua con chip từ hãng Qualcomm của Mỹ cao hơn số tiền họ mua dầu lửa. Các cường quốc chip hiên nay là Mỹ và đồng minh của Mỹ như Nhât Bản, Nam Hàn, Đài Loan…Họ xây dựng những quan hệ với nhau mật thiết một cách chặt chẽ. https://www.diendantheky.net/2018/12/ngo-nhan-dung-tran-chien-my-trung-tren.html
Nếu bây giờ giả thử, Mỹ và các cường quốc về chip đều đồng loạt ngưng bán những con chip điện tử cho TQ cùng một lúc, thì chắc chắn những xí nghiêp công nghệ cao của TQ phải hoạt động chậm lại hoặc ngưng sản xuất. Từ lâu giới lãnh đạo Bắc Kinh đã nhìn thấy nhược điểm của họ khi Tổng thổng Obama ra lịnh truy tố hãng điên thoại di động của TQ, ZTE về tội bán hàng cho Iran trong đó có nhiều bộ phận mua từ nước Mỹ, trong đó có những con chip của Intel. Sau đó, đến lúc chinh phủ Trump ra lệnh các công ty Mỹ không được bán con chip cho ZTE, công ty sản xuất điên thoại di động hạng thứ hai của TQ sau công ty Huawei, ZTE đang đứng trước một tương lai xấu có thể phải ngưng hoạt động vì không có con chip thi không làm gì được. Sau ZTE sẽ là số phận của Huawei nếu ngày nào đó chính phủ Trump ra lệnh Qualcomm không bán con chip cho Huawei.
Sau sự kiện ZTE và bà Mạnh Vãn Chu bị bắt, Chủ tịch Tập Cận Bình phải có môt nhận định rất sáng suốt về vai trò cường quốc kinh tế của Trung Quốc rât mong manh.
Chiến tranh mậu dịch Mỹ-Trung chỉ là điểm khởi đầu của chiến dịch chống lại sự trổi dậy hung hăng của Trung Quốc do Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đề xuất. Do đó Tập Cận Bình hay bất cứ ai, khi xem xét và lý giải cuộc đàm phán thương mại Mỹ Trung trong bối cảnh lịch sử thế giới hiên tại, cần phải lưu ý những sự kiện sau đây:
1- Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, nên xem xét và lý giải nó trên toàn diện của tảng băng, nghĩa là trên một bối cảnh lịch sử hiện tại rộng lớn hơn.
2- Xung đột thương mại Mỹ-Trung thực chất là xung đột về cơ cấu và hệ thống, nên khó hóa giải chỉ trong vài ba tháng.
3- Xung đột thương mại gắn liền xung đột về lợi ích chiến lược tại Biển Đông và tầm nhìn mới Indo-Pacific.
4- Tuy hiện tình nước Mỹ bị chia rẽ, bị phân hóa sâu sắc nhưng hầu như tất cả Cộng Hòa cũng như Dân Chủ và toàn thể dân chúng Mỹ đều đồng thuận về việc Tổng thống Donald Trump phát khởi chiến dịch chống TQ toàn diện.
Đó là lý do tại sao TQ đã khá nhún nhường tại các phiên đàm phán thương mại với Mỹ. Nhưng dường như TQ không từ bỏ lập trường trên những quan điểm mà họ cho là cốt lõi: Bắc Kinh luôn hạ thấp tầm quan trọng về việc Mỹ tố cáo họ ăn cắp quyền sở hữu trí tuệ. Đồng thời bác bỏ cáo buộc công ty nước ngoài bị ép buộc chuyển giao công nghệ cho TQ. Mặc dầu hai sự kiện này là sự thật! Chủ tịch Tập Cận Bình đang âm thầm đầu tư $150 tỷ giúp các xí nghiệp công nghệ cao của TQ chạy đua với Mỹ và các đồng minh của Mỹ về công nghệ chế tạo những con chip điện tử. Mục đích không phải để san bằng khoảng cách giữa Mỹ và TQ, mà là sáng chế số lượng chip đầy đủ về phẩm cũng như về lượng để cho các xí nghiệp công nghệ cao của TQ điều hành tốt và độc lập với các cường quốc về con chip và cũng để chống lưng cho “giấc mộng Trung Hoa”: “Made in China-2025”.../.
Đào Như
Chicago
Jan-17-2019
Gửi ý kiến của bạn
