Hôm nay,  

P.T. Barnum, Bầu Show Lớn Nhất Của Mỹ quốc

15/01/201900:00:00(Xem: 3493)
Thành Lacey

ST  - Nguồn: Irving Wallace

P.T. Barnun, Phineas Taylor Barnum (1 810- 1891) là một bầu show Mỹ đã dùng những màn  trình diễn giật gân, làm naó động dư luận để phổ biến những hình thức giải trí ở những nơi như tại thư viện công, buổi đại hòa nhạc, và biểu diễn xiệc xiếc trong căn lều tới ba gian rộng.  Cùng hợp tác với James A. Bailey, ông biến ngành xiệc xủa Mỹ thành ra một hình thức trình diễn phổ thông và vĩ đại  với tên gọi là  Lối Trình diễn lớn Nhất trên Trái đất.

Khi Barnum mười lăm tuổi , cha chết, ông phải gánh phần nuôi gần hết gia đình cho mẹ và năm anh chị em mình. Sa khi làm nhiếu việc, ông trở thành nhà xuát bản cho một tờ tuần baó ở Connecticut và bị bắt giữ ba lần về tội vu khống và được mọi người biết tiếng từ đó.

Năm  19 tuổi, ông cưới một cô 21 tuổi và họ có bốn đứa con gái.  Năm 1834, họ dời sang New York City nơi mà , một năm sau, ông chọn lấy cho mình  nghề trình diễn sau khi thành công khi đưa ra sân khấu một người đàn bà da đen khô cằn, nhăn nhúm mà ông quảng cáo là 161 tuổi, từng là bà vú cho Đại  Tướng George Washington.  Sau khi bà này chết, người ta biết ra đây chỉ là một trò bịp.

Để tìm cho mình một vai trò hợp pháp, Barnum thắng cuộc đấu thầu và mua được Viện bảo tàng American Museum tai New York City, toà nhà cẩm thạch năm tầng chứa đầy thú nhồi bông, hình nhân bằng sáp, và các loại triển lãm khác Là chủ nhân mới, ông nhanh chóng biến viện bảo tàng thành một nơi lễ hội với những trò biểu diễn kỳ lạ, các màn biểu diễn lộng lẫy, các cuộc thi sắc đẹp và những trò giải trí ‘giật gân’ khác.  Ông muốn đem lại cho quần chúng sự thỏa mãn với những giờ phút và các màn trình diễn đầy hào hứng.  Barnum đi săn lùng khắp thế giới để tìm những con người hay thú vật  lạ kỳ, sống hay đã chết, thật hay giả.  Bằng cách trình diễn khó ai tưởng tượng nổi, với lối quảng cáo được lập đi lập lại và được phóng đại trước công chúng, Barnum gây được sự chú ý quốc tế và tạo cho sự trình diễn kỳ diệu của mình trở nên một sư kiện lịch sử.  Trong khỏan từ năm  1842 và 1868, toà American Museum bị cháy rụi hai lần.

Những màn trình diễn sặc sở của Barnum đã thu hút 82  triệu khách vào xem, trong số đó có nhà tâm lý học William James, văn sĩ Anh Charles Dickens, vua xứ Wales là Edward VII.  

Lần trình diễn thành công đầu tiên của Barnum tại bảo tàng viện là màn của Ngư nữ Feegee với đầu người trên một thân mình cá và dĩ nhiên là giả tạo.  Trong những màn kỳ lạ thực sự là  màn show của hai anh em xứ Xiêm sinh đôi dính vào nhau.  Tuy nhiên, màn của một người tên Charles Statton, chỉ có mấy tấc, đựơc tìm ra bởi Barnum là màn trình diễn thu được  tiền nhiều nhứt của ông ta.  Nhờ vào sự quảng cáo phóng đại  về ‘Người tý hon bằn ngón tay cái’ này mà ông bán được 20 triệu vé.  Sau khi được diện kiến TT Abraham Linclon, Barnum đem người tý hon Stratton này đi ‘tua’ khắp thế giới và có lần được diện kiến cả với Nữ hoàng Victoria của Anh.


Với nhiệt tâm thấy đổi hình ảnh của mình từ một bầu show của những trò quái dị sang việc tung ra những màn thu hút đầy tính chất nghệ thuật, ông liều lỉnh bỏ hết tiền của ra mướn cô ca sĩ có giọng cao soprano tên Jenny Lind từ Thuỵ sĩ, ngừời ca sĩ  mà ông chưa hề nghe hay nói đến và ở Mỹ không ai biết đến cô ca sĩ này cả.  Đặt tên cho cô Lind này là “ Chim Hoạ mi Thụy sĩ ”, ông tạo ra một chiến dịch rầm rộ quảng cáo chưa từng thấy đến công chúng.  Đêm mở đầu trình diễn của cô sa sĩ này  ở New York City có số khá giả đông 5.000  người.  Chín tháng trình diễn ca nhạc qua khắp nước Mỹ đem lại cho ông một số tiền to lớn.

Trong thời cực thịnh, bản thân của Barnum được công chúng biết đến như tên gánh xiệc của mình. Một con người cao hơn hai thước, đầu hói phân nữa trước, mắt xanh lơ, mũi hình củ tỏi, bụng phệ to tròn, ông đặt tên cho chính mình là “ Ông Hoàng của những sự Phi lý.”  Ông sống trong ngôi biệt thư ba từng, rộng mười bảy mẩu ở Bridgeport, Connecticut và từng tiếp đón các nhân vật nổi tiếng như Mark Twain, Horace Greeley và Mathew Arnold. Nghề ưa chuộng củôn là trong lảnh vực chính trị và viết văn.  Sau hai nhiệm kỳ phục vụ trong hành pháp của tb Conn., ông được bầu làm thị trưởng và đã tranh đấu chống lại nạn mại dâm và sự kỳ thị của công đoàn đối với người da đen.  Năm 1855, ông cho ấn hành tập tự thuật đời mình và thẳng thắn nhận những trò biểu diễn lừa bịp mình đã làm  và cho là sách đã bán được tổng cộng một triệu cuốn.

Cuộc đời gia đình của Barnum  không đựơc hoàn tòan hạnh phúc.  Một đứa con gái bị chết hồi nhỏ, một cô khác bị loại ra khỏi di chúc vì tội ngoại tình.  Thất vọng vì mình không có con trai, Brnum để lại một di tặng kếch xù cho đưá cháu nội trai với điều kiện là đưá này mang họ của ông.  Sau 44  năm sống với nhau, bà Barnum chết năm 1873.  Năm sau, Barnum lúc đó đã 64, cưới một cô vợ hai chỉ mới 24 tuổi, con của một khán giả ngưởng mộ ông, người Anh.

Dù danh tiếng của ông thường được biết dính liền với xiệc nhưng thật ra, ông không thực sự là bầu show cho đến khi quá sáu mươi.  Ông không đẻ ra ngành xiệc tân thời nhưng từ khi kết hợp vợi ông Bailey, hai người đã đem lại sự tirnh diễn huy hoàng tráng lệ làm thu hút khán giả Mỹ nhất... Tờ The Times của London nói lên lời tán tụng như sau:  “ Ông, Barnum,tạo ra một nghề biểu diễn với tầm cở vĩ đại....Ông sớm nhận ra được điểm cốt yếu của một tính cách dân chủ tân thời...Tên của ông đã là một truyền kỳ , mà truyến kỳ đó sẽ tiếp tục mãi.”

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cận Tết năm Thìn, Marianne Brown (Guardian Weekly) có bài “Vietnam’s parents want a dragon son.” Trời! Tưởng gì, chớ cả Tầu lẫn Ta ai mà không muốn có con trai tuổi Rồng. Nhâm Thìn, tất nhiên, lại càng bảnh dữ nữa. Nam nhâm nữ quí thì sang mà lị. Theo tuviso.com: “Tuổi Nhâm Thìn có nhiều hy vọng tốt đẹp về vấn đề tình duyên và tương lai về cuộc sống, có phần tốt đẹp về tình cảm và tài lộc, vào trung vận và hậu vận thì được nhiều tốt đẹp về hạnh phúc, công danh có phần lên cao.”
Một quan điểm lạc quan đang dấy lên trong hàng ngũ Lãnh đạo đảng CSVN khi bước vào năm 2024, nhưng thực tế tiềm ẩn những khó khăn chưa lường trước được...
Nếu Donald Trump giành lại được Nhà Trắng vào tháng 11, năm nay có thể đánh dấu một bước ngoặt đối với quyền lực của Mỹ. Cuối cùng, nỗi sợ hãi về tình trạng suy tàn đã khiến cho người Mỹ bận tâm kể từ thời thuộc địa sẽ được biện minh. Hầu hết người Mỹ tin rằng, Hoa Kỳ trong tình trạng suy tàn, Donald Trump tuyên bố rằng ông có thể “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”. Nhưng tiền đề của Trump đơn giản là sai, và các biện pháp trị liệu được ông đề xuất đặt ra mối đe dọa lớn nhất đối với nước Mỹ.
Đảng CSVN hay nói “Trí thức là “nguyên khí của quốc gia”, làm hưng thịnh đất nước, rạng rỡ dân tộc*; “Trí thức là vốn liếng quý báu của Dân tộc”; hay “Thanh niên là rường cột của nước nhà” , nhưng tại sao nhiều người vẫn ngại đứng vào hàng ngũ đảng? Lý do vì đảng chỉ muốn gom Trí thức và Thanh niên “vào chung một rọ để nắm tóc”...
Tây Bắc hay Tây Nguyên thì cũng chừng đó vấn đề thôi: đất đai, tôn giáo, chủng tộc… Cả ba đều bị nhũng nhiễu, lũng đoạn tới cùng, và bị áp chế dã man tàn bạo. Ở đâu giới quan chức cũng đều được dung dưỡng, bao che để tiếp tục lộng quyền (thay vì xét sử) nên bi kịch của Tây Nguyên (nói riêng) và Cao Nguyên (nói chung) e sẽ còn dài, nếu chế độ toàn trị hiện hành vẫn còn tồn tại...
Bữa rồi, nhà thơ Inra Sara tâm sự: “Non 30 năm sống đất Sài Gòn, tôi gặp vô số người được cho là thành công, thuộc nhiều ngành nghề, đủ lứa tuổi, thành phần. Lạ, nhìn sâu vào mắt họ, cứ ẩn hiện sự bất an, lo âu.” “Bất an” có lẽ không chỉ là tâm trạng của người Sài Gòn mà dường như là tâm cảm chung của toàn dân Việt – không phân biệt chủng tộc, giới tính hay giai cấp nào ráo trọi – nhất là những kẻ sắp từ giã cõi trần. Di Cảo của Chế Lan Viên và di bút (Đi Tìm Cái Tôi Đã Mất) của Nguyễn Khải, theo nhận xét của nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn, chỉ là những tác phẩm “cốt để xếp hàng cả hai cửa. Cửa cũ, các ông chẳng bao giờ từ. Còn nếu tình hình khác đi, có sự đánh giá khác đi, các ông đã có sẵn cục gạch của mình ở bên cửa mới (bạn đọc có sống ở Hà Nội thời bao cấp hẳn nhớ tâm trạng mỗi lần đi xếp hàng và không sao quên được những cục gạch mà có lần nào đó mình đã sử dụng).”
Tập Cận Bình tin rằng lịch sử đang dịch chuyển theo hướng có lợi cho mình. Trong chuyến thăm Vladimir Putin tại Matxcơva vào tháng 3 năm ngoái, nhà lãnh đạo Trung Quốc nói với Tổng thống Nga rằng “Ngay lúc này, chúng ta đang chứng kiến một sự thay đổi chưa từng thấy trong 100 năm qua, và chúng ta đang cùng nhau thúc đẩy sự thay đổi ấy.”
Sau 20 năm chiêu dụ Kiều bào về giúp nước không thành công, đảng CSVN lại tung ta Dự án “Phát huy nguồn lực của người Việt Nam ở nước ngoài phục vụ phát triển đất nước trong tình hình mới” vào dịp Tết Nguyên Đán Giáp Thìn 2024. Đây là lần thứ tư, từ khi có Nghị quyết 36-NQ/TW ngày 26 tháng 3 năm 2004, một Quyết định nhằm mưu tìm đầu tư, hợp tác khoa học, kỹ thuật và tổ chức các Hội, Đoàn người Việt ở nước ngoài, đặt dưới quyền lãnh đạo của đảng CSVN được tung ra...
Khi số lượng di dân vượt biên bất hợp pháp qua biên giới Hoa Kỳ-Mexico tăng cao kỷ lục, câu hỏi quan trọng được đặt ra là: Làm thế nào mà Hoa Kỳ lại rơi vào tình trạng này, và Hoa Kỳ có thể học hỏi những gì từ cách các quốc gia khác ứng phó với các vấn đề an ninh biên giới và nhập cư. Chào đón công dân nước ngoài đến với đất nước của mình là một việc khá quan trọng để giúp cải thiện tăng trưởng kinh tế, tiến bộ khoa học, nguồn cung ứng lao động và đa dạng văn hóa. Nhưng những di dân vào và ở lại Hoa Kỳ mà không có thị thực hoặc giấy tờ hợp lệ có thể gây ra nhiều vấn đề – cho chính bản thân họ và cho cả chính quyền địa phương bởi tình trạng quá tải không thể kịp thời giải quyết các trường hợp xin tị nạn tại tòa án nhập cư, hoặc cung cấp nơi ở tạm thời và các nhu cầu cơ bản khác. Mà tình trạng này hiện đang xảy ra ở rất nhiều nơi ở Hoa Kỳ.
Trên vai những pho tượng trắng trong vườn Lục Xâm Bảo, lá vàng đã bắt đầu rơi lất phất. Mùa Thu Paris thật lãng mạn. Henry Kissinger đi dạo quanh một hồ nhỏ ở ngoại ô gần Rambouillet. Nơi đây từng cặp tình nhân đang nắm tay nhau bên những cành cây la đà bóng hồ. Ông thấy lòng mình nao nao (melancholic) vì sắp tới phiên họp quan trọng nhất với ông Lê Đức Thọ.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.