Túy Kiều Nôm Nam, đoạn 4
Nguyễn Văn Sâm
phiên âm và giới thiệu
4. Gia biến, lầm than.
Đoạn nầy tóm lược - mà không đi vào chi tiết - từ lúc gia biến do thằng bán tơ vu vạ cho tới chuyện Kiều bán mình cho họ Mã, rồi qua tay tú bà, gặp Thúc sinh, bị Thúc ông kiện rồi bị Hoạn Thư sai bọn tay sai đầu trâu mặt ngựa đốt nhà, rưới thuốc mê bắt đem về hành hạ, cho xuống làm gia nô khiến thân thể tàn tạ, tóc rối da chì… Kiều sống sót qua giai đoạn khổ nạn nầy nhờ biết chịu đựng chấp nhận hoàn cảnh theo sự chỉ dẫn của một mụ dì trong đám đông nô tỳ sống ở nhà họ Hoạn….
Một đoạn tương đối dài trong nguyên bản đã được lướt qua, có lẽ tác giả không muốn phơi bày những khổ nạn nhuốc nhơ của Kiều, ông để dành chỗ cho những chi tiết khác đắc ý hơn ở đoạn sau.
Những chữ hay ho trong đoạn nầy khá nhiều, quay quanh số phận nghiệt ngã mà Kiều phải gánh chịu: Việc sững sờ ai nấy đều kinh, dứt niềm tơ chỉ, lương lấm đầu chi nại xấu xa, mắc tay thái quá, mới bở ngỡ chưa tường trong đục, bề ăn ở cũng đà yên phận, hồn vừa tỉnh chợt nhìn tứ cố, cửa nhà đâu đài các nào đây, Kiều khấp khởi hồn nương mây bạc, trên lớn tiếng nhiều lời quở phạt, dưới cúi đầu sống thác nào hay, cho ra thân tóc rối da chì…
Mấy câu chót của đoạn nầy như tiếng than thống thiết của người sắc tài mà mang lụy vì hoàn cảnh trớ trêu. Than ôi! Đời xưa mà cũng có cảnh trớ trêu sao!
Lầm than nầy khổ nhục bằng hai,
Trời sanh chi những kẻ sắc tài.
Đành đoạn để lầm tay quá quắc.
Cũng nên nhận xét là Đoạn Trường Tân Thanh người ở Bắc và Trung, học ít cũng như học nhiều, đều thưởng thức nguyên bản, trong khi dân miền Nam tính tình đơn giản hơn, ít học hơn, thích thưởng thức những bản tóm lược cho nên văn học chúng ta có được thêm những phó sản từ Kiều như Túy Kiều Phú, Túy Kiều Nôm Nam, Túy Kiều Án… (NVS)
Sanh nhựt xong cha mẹ về nhà
Hai chị em mới bước chưn vào cửa.
Bỗng đâu lúc đầu trâu mặt ngựa.
Thằng bán tơ gieo họa thình lình.
Việc sững sờ ai nấy đều kinh,
Hai thân với một em chịu lụy.
(3a) Nên Kiều phải dứt niềm tơ chỉ,
Đem bán mình chuộc tội cho cha,
Lương lấm đầu chi nại xấu xa.
Đem mình bán Giám sinh họ Mã,
Nó bán lại mắc tay thái quá,
Bị tú bà đày đọa lấm thân.
Trời khiến nên gặp mối Châu Trần,
Trao thân dựa nhờ tay chàng Thúc.
Mới bỡ ngỡ chưa tường trong đục,
Đơn Thúc ông quan tử quan nha,
Nhờ lượng trên phân xử giải hòa,
Bề ăn ở cũng đà yên phận.
Hay đâu nỗi Hoạn Thư đem hận,
Đã đốt nhà lại rưới thuốc mê,
Lũ khuyển ưng Vô Tích chở về,
Khiêng bỏ trước dinh quan Lại Bộ.
Hồn vừa tỉnh, mặt nhìn tứ cố.
Cửa nhà đâu, đài gác nào đây!
Thương giáo nghiêm hầu hạ đông dầy
Thiên gia suất thiên quan tỏ rõ, (?)
Tòa Bát Bửu một bà ngồi đó,
Quở vang dầy bốn phía dạ rân.
(3b) Quân ra tay tuốt lấy kiếm trần.
Kiều khấp khởi hồn nương mây bạc,
Trên lớn tiếng nhiều lời quở phạt,
Dưới cúi đầu sống thác nào hay!
Quân liễu mi roi trúc ra tay,
Đá cũng nát huống cho là xương thịt!
Rồi lại cấp theo quân gia dịch,
Cho ra thân tóc rối da chì,
Dinh Hoạn Thư có một mụ dì,
Thương Kiều dặn lời hơn sự thiệt,
Kiều than thở thân sao thảm thiết,
Lầm than nầy khổ nhục bằng hai,
Trời sanh chi những kẻ sắc tài,
Đành đoạn để lầm tay quá quắc!
.
LINKS:
Thuý Kiều Nôm Nam 1
https://vietbao.com/a288521/thuy-kieu-nom-nam
.
Thúy Kiều Nôm Nam - Đoạn 2: Đính Ước
https://vietbao.com/a288890/gioi-thieu-mot-ban-tom-luoc-kieu-thuy-kieu-nom-nam-doan-2-dinh-uoc
.
Thúy Kiều Nôm Nam - Đoạn 3
https://vietbao.com/a288929/thuy-kieu-nom-nam-doan-3-kieu-sang-phong-tro-tinh-nhan-trong-ve-ho-tang
.
Túy Kiều Nôm Nam, đoạn 4
https://vietbao.com/a289353/tuy-kieu-nom-nam-doan-4
.
Túy Kiều Nôm Nam, đoạn 5: Chạy họa Hoạn Thư
https://vietbao.com/a289453/tuy-kieu-nom-nam-doan-5-chay-hoa-hoan-thu-bo-vo-duong-doi
.
Túy Kiều Nôm Nam, đoạn 6: Bị bán lại thanh lâu, gặp Từ Hải
https://vietbao.com/a289594/tuy-kieu-nom-nam-doan-6-bi-ban-lai-thanh-lau-gap-tu-hai
.
Túy Kiều Nôm Nam, đoạn 7: Từ Hải tử nạn, Kiều than khóc
https://vietbao.com/a290022/tuy-kieu-nom-nam-doan-7
Gửi ý kiến của bạn
