Hôm nay,  

Phụ Nữ Đã Lãnh Đạo một Thuỷ Đội Hoà Bình Như Thế Nào Để Đòi Lại Hòn Đảo Của Mình Từ Tay Hải Quân Sri Lanka

01/08/201815:46:00(Xem: 4676)

PHỤ NỮ ĐÃ LÃNH ĐẠO MỘT THUỶ ĐỘI HOÀ BÌNH
NHƯ THẾ NÀO ĐỂ ĐÒI LẠI 
HÒN ĐẢO
CỦA MÌNH TỪ TAY HẢI QUÂN SRI LANKA

 

Lisa Fuller, ngày 31 tháng 7, 2018

Báo Waging NonViolence Chuyển ngữ: Tiểu Thạch Nguyễn Văn Thái, Ph.D.

 

 blank

 Thành viên của cộng đồng Iranaitheevu trên đường đến đảo (NWV/Riku Fernando)

 

Khi một thuỷ đội 44 chiếc ghe máy chở 300 người Tamils thuộc Sri Lanka – cùng với một nhóm nhỏ bao gồm những nhà hoạt động, phóng viën báo chí vâ các giáo sĩ – đã tảng lờ những mệnh lệnh rõ ràng củaHải quân và dong thuyền đi thẳng về những ngôi nhà củahọ trước đãy trën đảo Iranaitheevu đã bị Hải quân chiếm đóng, họ thực sự khõng nghĩ lâ họ sẽ đến nơi được nguyên vẹn.

“Chúng tôi hết sức, hết sức sợ hãi,” Elizabeth, một trong số những người đân bâ tổ chức sáng kiến này, nói.

Họ chờ đợi hải quân ít nhất sẽ ngăn cản không cho họ cập bến vâo đảo. Tệ hơn, nhưng cũng có thể xảy ra, là việc hải quân xả súng bắn vào họ và giết chết một số người. Dù sao thì suốt 26 năm qua hải quân đã cản trở không cho họ trở về đảo của họ.

Điều mà họ không dự trù trước được là vào buổi sáng xuất hânh vâo ngây 23 tháng Tư

– khi mà các sỹ quan hải quân và sỹ quan tình báo tràn ngập hải cảng lục địa và chụp hình những chuẩn bị của họ --là họ không gặp một sự phản kháng nào cả khi những người này đến.

Gần ba tháng sau, 100 thành viên của cộng đồng đã vĩnh viễn trở về đảo. Sau một phần tư thế kỷ xa cách, nay họ bắt đầu xây dựng lại thành phố đã bị chiến tranh tàn phá và bỏ phế lãu năm.

Sự thành công của họ không phải là do maymắn, cũng không phải là do hải quân đột nhiën thay đổi lòng dạ. Nhưng là vì một nhóm phụ nữ đã khai triển và ứng dụng một chiến lược bất bạo động gần giống như những kỹ thuật mà những nhà bảo vệ hoà bình dân sự chuyën môn đã từng ứng dụng tại những vùng xung đột trên thế giới.

 

Chính sách Tiêu Thổ

Cuộc nội chiến Sri Lanka – xảy ra giữa chính quyềncủa nhóm đa số Sinhala và nhóm thiểusố ly khai, nhóm Hổ Giải Phóng của Tamil Eelam (Liberation Tigers of Tamil Eelam, hay là LTTL) – đã nuốt trửng đảo Iranaitheevu, ép buộc toàn bộ 650 cư dãn phải di tản vào vùng lục địa. Họ đã trải qua 17 năm sau đó liên tục di tản, tái định cư ở nhiều vùng khác nhau tại miền Bắc của Sri Lanka để tránh chiến tranh.

Chiến tranh chấm dứt vào năm 2009 sau khi chính quyền áp dụng chính sách tiêu thổ. Chính quyền đã thả bom các bệnh viện, những bộ phận phân phối trợ cấp, những vùng phi hoả lực thuộc lãnh địacủa LTTE nhằm thủ đắc cho kỳ được một chiến thắng quân sự. Trong lúc đó thì LTTE khõng cho phép dân chúng tháo chạy, trong nỗ lực vô vọng dùng họ như lâ những tấm bia người đỡ đạn. Cộng đồng Iranaitheevu nằm trong số 350,000 người dân bị kẹt ở giữa.

Sau khi chiến tranh chấm dứt – trong một nỗ lực rõ ràng là để tiêu diệt những thành phần tiềm năng côn sót lạicủa LTTE – chính quyền đã bắt nhốt cộng đồng Iranaitheevu và phần dân chúng còn sống sót trong những trạidi tản đông nghẹt, đầydẫy những vi phạm nhân quyền, gồm có cả bạolực và tra tấnvề tình dục. Khi chính quyền thả những thành viên củacộng đồng Iranaitheevu ra khỏi trại sáu tháng sau đó thì họ nghĩ lâ họ sẽ được trở về quë quán. Ngược lại, họ thấyhải quân vẫn còn chiếm đóng hôn đảocủahọ và không có kế hoạch didời.

Cộng đồng dấn thãn vâo tranh đấu chính trị trong suốt7 năm kế tiếp, nhưng khõng đạt được tiếnbộ nào trong việc thuyết phục chính quyền cho phép họ trở về. Vào tháng 5 năm 2017, họ bắt đầu biểu tình chống đối liên tục phta bën ngoâi ngõi thánh đường tại

Iranaimaatha Nagar, một thânh phố hải cảng vâ lâ một trong những cứ điểm ở lục địa gần đảo Iranaitheevu nhất. Những thânh viën của cộng đồng thay phiën nhau biểu tình chống đối, bảo đảm có tt nhất lâ một vâi người chống đối luõn luõn đóng trụ tại ngõi thánh đường, cầm biểu ngữ nói rằng: “Hãy trả lại đất tổ của chõng tõi” đồng thời cũng cho biết lâ họ đã biểu tình chống đối bao nhiëu ngây rồi.

Tuy nhiên, một nhóm phụ nữ --được biếtnhư lâ Hội Phát Triển Phụ Nữ Iranaitheevu (the Iranaitheevu Women’s Development Society, hay lâ WDS – chẳng mấy chốc đã ý

hội được là chống đối cũng chẳng đem lại hiệu quả. Trong tư thế củamột nhóm thiểu số bất mãn tạimột cùng hẻo lánh ở phía bắc Sri Lanka, họ khõng nghĩ lâ chống đối bình thường có thể tạo đủ áp lực để chính quyền thoả mãn những yêu sách củahọ. Những cộng đồng ditản khác cũng đã thực hiện những chống đối tương tự, và hầuhết mang lạirất ít thành công. Hơn nữa, vì Iranaitheevu nằm trong mộtvị trí chiến lược quân sự dọc theo Eo biển Palk, nên hải quân tỏ ra nhất quyết phải giữ quyền kiểm soát đảo.

Trong lúc cộng đồng chưa bao giờ ngưng biểu tình chống đối, Hội Phát Triển Phụ Nữ (WDS) đồng thời thiết kế một chiến lược khác nhằm bảo đảm sự trở về củahọ– một chiến lược không lệ thuộc vào sự cho phép của chính quyền hay vào sự thoả thuậncủa hải quân. Họ tốngầnmột năm trời để chuẩnbị cho chiến lược này và để lấy đủ can đảm để thực thi kế hoạch.

 

Làm thế nâo để đánh bại quãn độibằng bất bạo động

Những phụ nữ nây tin tưởng là họ tổ chức được các dịch vụ hậucần cho sự trở về của họ --bởi vì hầuhết những người đân õng trong cộng đồng đều lâ ngư phủ và có ghe máy có thể đi 13 hải lý từ lục địa đến đảo Iranaitheevu. Điều khó khăn hơn lâ phải tính toán thế nâo để bảo đảm là hải quân sẽ không tấn công họ trong tiến trình này.

Nếu chỉ mình họ trở về thì họ sợ là hải quân sẽ trả thù. Dù sao thì họ sẽở mộtvị trí xa xôi hẻo lánh khõng có người làm chứng. Hải quân rất dễ sử dụng vũ lực đốivới những người dãn lânh khõng vũ trang mâ khõng bị kết án.

Ghi nhận điều nây, WDS đi tìm những nhân chứng cóthể đi theo họ đến đảo. Hơn nữa những nhân chứng này không phải là bất cứ ai. Họ là những người có ảnh hưởng và được kính trọng – có như thế thì những hậu quả củasự trả thù sẽ gia tăng một cách đáng kể vâ có cơ may thuyết phục hải quân không sử dụng vũ lực.

Trong việc tìm kiếm những nhân chứng chiến lược, WDS tuyểnmộ những nhà hoạt động nhân quyền (những người này có thể phúc trình về cách hành sử củahải quân), các giáo sĩ (mang theo một mức độ nâo đó về uy quyền đạo đức) và phóng viên báo chí, bao gồm cả một đội thu hình (có thể thu thập toàn bộ dữ kiệncủa biếncố để chia sẻ với thế giới bên ngoài).

Thực hiện điều này xong, họ lại lo thiết kế phần trình diễn cho diễn biến. Trước tiën, để bảo đảm là hải quân không thể biện minh được cho một cuộc tấn công lấycớ là tự vệ, họ đã buộc cờ trắngvào mỗi ghe máy, báo hiệu là họ khõng được vũ trang. Rồihọ làm những biểu ngữ với những khẩu hiệu như lâ “ hãy trả lại đất của dân Iranaitheevu và hãy để cho họ tái định cư” với những hàng chữ thật lớnbằng vả ba ngôn ngữ của Sri Lanka. Và khi cho ghe chạy, họ bảo đảm là cờ trắng cũng như các biểu ngữ có thể thấy được một cách rô râng để hải quân không thể lầm lẫn gìvề dự tính của họ cả.

blank

Cộng đồng Iranaitheevu chuẩn bị rời lục địa (NWV/Riku Fernando)

 

Khi cộng đồng xuống thuyềncậpbến Iranaitheevu, họ chạm trán với ba sỹ quan hải quân tỏ ra kinh ngạc hỏihọ về những dự định củahọ. Một trong những linh mục, được chỉ định trước trong vai trô thương thuyết vì sự liên hệ có trước vớihải quân, phát biểu ý kiến. Lễ phép, nhưng cứng rắn – và với máy thu hình đang quay – ngài thông báo cho các vị sỹ quan biết là người dãn Iranaitheevu đang trở về nhà củahọ, và họ sẽ không dùn bước.

Khõng được chuẩnbị để phản ứng, các sỹ quan rút lui, nói rằng họ sẽ tham khảo ý kiến của các sỹ quan thượng cấp.

Lúc bấy giờ cộng đồngý thức rằng họ đã thânh cõng.

“Họ đã khóc vì vui mừng,và họ chạy vào ngôi nhà thờ để hát thánh ca, “ một nữ tu đi theo họ đã nói lën với điều kiệndấu tên.

Hải quân từ đó khõng bao giờ có ý muốn đuổi người dân Iranaitheevu ra khỏi đảonữa.

Ngược lại, ba tuần sau đó,chtnh quyền đã chtnh thức cho phép cộng đồng ở lại, bãi bỏ chiếndịchkéo dài một phần tư thế kỷ không cho họ trở về quë cũ.

 

Khoa học ³đi kèm để bảo vệ´

Trong lúc mà một thânh cõng như thế tỏ ra làkhó xẩy ra hay ngay cả chỉ là một sự may mắn – dựa trên những yếutố rủiro của hoàn cảnh – thì thực ra WDS đã sử dụng một phương pháp đã từng được nhữngnhà bảovệ hoà bình dân sự sử dụng và làm cho sắc bén. Được biếtnhư lâ kỹ thuật “đi kêm để bảovệ” (protective accompaniement), thực hành điều này bao gồm việc đặt để một thành phần thứ ba được quý trọng vào vị thế dễ trông thấy rõ ràng, kề cậnvới những người dân cô thế để ngăn chặn những phạm nhân tiềm năng sử dụng bạolực.

Chiến lược này có hiệu quả bởi vìnótạo nên những hậu quả không thể chấp nhận được khi sử dụng bạolực – trën quan điểm những hậu quả không dự tính trong thực tế cũng như sự phản bác của xã hội. Mộttỷ dụ là bạo hânh gia đình xảy ra thường xuyên ở trong nhâ hơn lâ ở những thương xá, khõng phải vì những phạm nhân tiềm năng muốn tránh những hậu quả pháp lý, mà vì họ không muốn khách hâng nghĩ họ là những kẻ xấu xa. “Đi kêm để bảovệ”, tự bản chất, lâm cho người dân bất lực được an toân hơn bằng cách biến đổi mõi trường củamột tư gia thânh mõi trường củamột thương xá.

Nghiên cứuvề tâm lý xã hộivà về thần kinh học cũng giõp cắt nghĩa được tại sao “đi kèm để bảovệ” có hiệu quả trong việc ngăn chặnbạolực: thần kinh não bộ của con người đượcnốikết vớimục đtch thay đổi cách thức hành sử nhằm tránh sự phản bác của xã hội khi cảm nhận được lâ đang bị quan sát bởimột thành phần thứ ba. Một vài nhà sinh học đã kết luận lâ khuynh hướng này thực ra là sản phẩm củasự tiến hoá, cũng như cha õng chõng ta đã lệ thuộc vào hợp tác xã hội để sống còn.

Kết quà là phản ứng nây đã ăn sãu vâo trt não đếnmức mà ảo tưởng lâ đang bị quan sát cũng lâm cho người ta hợp tác hơn. Nhiều cuộc nghiên cứu khác nhau đã cho thấy là dán hình con mắt vào những địa điểm then chốt sẽ ngăn chặn được các vụ trộm xe đạp, khuyến khích khách bàng quang nhặt rác, vâ ktch động người ta bác ái đóng góp tiềncủa.

Những tổ chức dân sự chuyên biệt bảovệ hoâ bình như Lực Lượng Hoâ Bình Phi Vũ Lực (Nonviolent Peaceforce), Các Lữ Đoân Hoâ Bình Quốc Tế (Peace Brigades International), thường cung ứng dịch vụ “đi kêm” cho các nhóm dân sự bị quãn đội trực tiếp chỉa mũi dúi vào, cho những phụ nữ tại những vùng tranh chấpdễ bị tấn công tình dục và cho những nhâ đấu tranh nhân quyềnbị đe doạ vì kết quả việc làm củahọ.

Iranaitheevu tỏ ra là một trường hợp cá biệtvề“kỹ thuật đi kêm để bảovệ”, vì WDS đã tuyểnmộ những nhàbảovệ hoà bình của chính họ, đồng thời còn tự thiếtkế vâ điều hành toan bộ chiếndịch. Dù câu chuyện thậtlâ đặc sắc, tuy nhiên, học giả chính trị như Casey Barrs vâ Oliver Kaplan đã từng khám phá ra là những cộng đồng bịảnh hưởng bởi xung đột thường khai triển được những chiến lượctự vệ tân kỳ, rất nhiều trong số những chiến lược này có những liên hệ đến việc bảovệ hoà bình cho dân sự.

Mặc dù vậy, những sáng kiến như thế thường khõng được chú ý. Khi mà những chiến lượctự vệ như thế thânh cõng, người không bị tổn thương, thì hiệu quả tỏ ra là ít gây xõc động hơn lâ bạolực.

Chúng tôi thuật lại những câu chuyện về bạo lực và tàn ác ngõ hầu ngăn chặn những điều này xảy ra trong tương lai, thường theo chiều hướng nguyệncầu lâ “khõng bao giờ nữa”. Nhưng để ngăn chặnbạolực một cách hiệu quả thì chúng ta còn cần phảikể những câu chuyện mâ trong đó bạolực rốt cuộc đã khõng xảy ra – bởi vì chính những câu chuyện này mới điều hướng chúng ta biếnlời nguyệncầu “khõng bao giờ nữa” thành hiện thực.

Câu chuyện này có thể thực hiện được là nhờ những thành viên của chúng tôi. Hãy trở nên một ngay ngày hôm nay.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Người ta nên áp dụng đạo đức vào tài chính trị của Henry Kissinger như thế nào? Làm thế nào để người ta quân bình những thành tựu với những hành vi sai trái của Kissinger? Tôi đã vật lộn với những vấn đề đó từ khi Kissinger là giáo sư của tôi, và sau này là đồng nghiệp tại Đại học Harvard. Vào tháng Tư năm 2012, tôi đã giúp phỏng vấn ông trước một số lượng lớn cử toạ tại Harvard và hỏi liệu ông có làm điều gì khác đi trong thời gian làm ngoại trưởng cho các Tổng thống Hoa Kỳ Richard Nixon và Gerald Ford không. Lúc đầu, ông nói không. Suy nghĩ lại, ông nói rằng ước mình là đã hoạt động tích cực hơn ở Trung Đông. Nhưng ông không đề cập đến Campuchia, Chile, Pakistan hay Việt Nam. Một người phản đối ở phía sau hội trường hét lên: "Tội phạm chiến tranh!"
Việt Nam có còn “độc lập” với Trung Quốc hay không sau chuyến thăm Hà Nội của Tổng Bí thư, Chủ tịch nhà nước Tập Cận Bình là thắc mắc của người dân Việt Nam. Ông Tập có mặt ở Việt Nam từ 12 đến 13 tháng 12 năm 2023 và đạt được cam kết của Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng về “xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc”.
Ngày nay, Chiến lược Phòng thủ Quốc gia của Hoa Kỳ – giống như chiến lược Chiến tranh Lạnh tạo chuẩn mực cho tư duy chiến lược trong những năm từ thập kỷ ‘50 đến ’80 – bị chi phối bởi một tác nhân đe dọa chính, đó là Trung Quốc. Điều này vừa cung cấp thông tin vừa tạo điều kiện cho tất cả các mối đe dọa lớn khác có thể xảy ra: Nga, Iran và Bắc Triều Tiên. Giống như thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ hiện đang lâm vào một cuộc cạnh tranh với đối thủ duy nhất của mình, một cuộc cạnh tranh có khả năng bỏ rơi các thành tựu chính trị, kinh tế và công nghệ. Hoa Kỳ cũng đang ở trong một cuộc chạy đua vũ trang hiện đại, và trong một số trường hợp, chơi trò đuổi bắt và tranh đua để giành tình hữu nghị, gây ảnh hưởng lên các quốc gia khác trên thế giới.
Rồi vào ngày 12/12/2023, tức chỉ sau ba tháng, Việt Nam lại long trọng tiếp đón Chủ Tịch Tập Cận Bình và nói rằng hợp tác và hữu nghị với Trung Quốc là lựa chọn chiến lược của Việt Nam...
Chỉ ba tháng sau khi Việt Nam nâng cấp quan hệ với Mỹ lên cấp cao nhất trong hệ thống phân cấp ngoại giao trong chuyến thăm của Tổng thống Biden, người ta thấy Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc đã trở thành nhà lãnh đạo thế giới mới nhất tăng cường quan hệ với Việt Nam với chuyến thăm Hà Nội trong tuần này...
Chuyến thăm Việt Nam hai ngày của Tổng Bí thư Đảng, Chủ tịch nước Cộng sản Trung Quốc, Tập Cận Bình đã để lại nhiều hệ lụy cho nhân dân Việt Nam hơn bao giờ hết. Bằng chứng này được thể hiện trong Tuyên bố chung ngày 13/12/2023 theo đó họ Tập thay quan điểm “cộng đồng chung vận mệnh” bằng “xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai” cho hai nước...
Sự ra đi của nhà tư tưởng và thực hành xuất sắc về chính sách đối ngoại của Mỹ đánh dấu một kỷ nguyên kết thúc. Trong suốt sự nghiệp lâu dài và có ảnh hưởng phi thường của mình, Henry Kissinger đã xây dựng một di sản mà người Mỹ sẽ khôn ngoan chú ý trong kỷ nguyên mới của nền chính trị cường quốc và sự xáo trộn trong toàn cầu. Thật khó để tưởng tượng rằng thế giới mà không có Henry Kissinger, không chỉ đơn giản vì ông sống đến 100 tuổi, mà vì ông chiếm một vị trí có ảnh hưởng và đôi khi chế ngự trong chính sách đối ngoại và quan hệ quốc tế của Mỹ trong hơn nửa thế kỷ.
“Tham nhũng kinh tế” ở Việt Nam đã trở thành “quốc nạn”, nhưng “tham nhũng quyền lực” do chính đảng viên gây ra để thu tóm quyền cai trị mới khiến Đảng lo sợ. Đó là nội dung đang được phổ biến học tập để đề phòng và bảo vệ chế độ do Ban Nội chính Trung ương công bố...
“Trong năm 2023 còn nhiều vấn đề đáng lo ngại, gây bất an cho xã hội. Các tội phạm trên các lĩnh vực tiếp tục gia tăng toàn quốc xảy ra 48.100 vụ phạm tội và trật tự xã hội tăng 18%.”
Việt Nam đang thương lượng mua chiến đấu cơ F-16 của Mỹ để tăng cường bảo vệ an ninh trước đe dọa ngày một lên cao của Trung Quốc ở Biển Đông. Tin này được truyền miệng ở Hoa Thịnh Đốn, tiếp theo sau chuyến thăm Việt Nam 2 ngày 10-11 tháng 9/2023 của Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, các viên chức thẩm quyền của đôi bên không tiết lộ số lượng F-16 mà Việt Nam có thể mua với giá 30 triệu dollars một chiếc...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.