Đào Như
ảnh tìm thấy trên mạng
PHÍA SAU CÁI BẮT TAY LỊCH SỬ GIỮA KIM JONG-UN VÀ TẬP CẬN BÌNH
Một lần nữa Kim Jong-un, nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên, lại họp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Trung Quốc, Tập Cận Bình, sau khi KJU đã chủ động và thành công khi ông ta đề nghị họp thượng đỉnh với lãnh đaọ Hoa Kỳ, Tổng thống Donald Trump vào cuối tháng 5-2018. Theo nhật báo Politico, hôm 29-03 các quan chức của Tân Hoa Xã, cho hay lãnh đạo BTT, Kim Jong un, có chuyến viếng thăm Trung Quốc không chính thức (unofficial visit) từ chủ nhật 25-03 đến thứ Tư 28-03-2018. Trong khi các báo chí cũng như các hãng truyền thông cho đăng tải những hình ảnh cho thấy chính phủ Bắc Kinh đang long trọng tiếp đoán phái đoàn Bình Nhưỡng Do Kim Jong-un dẫn đầu gồm có bà vợ Ri Sol-ju và cô em gái Kim Yo-vong như một chuyến viếng thăm ở cấp Nhà nước thức-State Visit. https://voanews.com/a/north-korean-leader-vis.its-china/4320677.html Thật sự đang có những chỉ dẫn cho thấy mối quan hệ truyền thống Trung Triều đang trở nên ấm lại. (Hình bên trái minh họa buổi tiêc khoản đải tại Nhân Dân Đai Sảnh-Băc Kinh/Ảnh của Voanews. Có thể tìm thấy nhiều ảnh sinh động hơn nếu click on VOANEWS.COM ở trên )
Trong khoảng 7 năm qua, từ khi Kim Jong-un lên nắm chính quyền vào năm 2011, quan hệ Trung Triều đã trở nên mờ nhạt. Cả hai nhà lãnh đạo Bình Nhưỡng và Bắc Kinh, Kim Jong-un và Tập Cận Bình, không hề tổ chức buổi họp thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo để tạo cơ hội tiếp xúc với nhau. Khác với Kim Jong-un, ông Kim Jong-il (thân phụ của KJU) lúc nắm chính quyền đã thường xuyên đến thăm Bắc Kinh ít nhất là 6 lần vào những năm 2000, 2001, 2004, 2006, 2010 và vào năm 2011, năm cuối cùng của ông tại chức. Trong khi đó, vào năm 2014, Tập Cận Bình có chuyến viếng thăm ở cấp Nhà nước-state visit với Nam Triều Tiên, họ Tập không hề quá cảnh (ghé qua) Bình Nhưỡng trên đường bay đến Seoul. Do đó niềm tin chiến lược song phương của hai nước Trung, Triều trở nên hão huyền mặc dầu hai nước vẫn trao đổi ngoại giao đều đặn. Nhưng bây giờ sau cuộc đối thoại Trung Triều xảy ra trong 4 ngày vừa rồi tại Bắc Kinh có nhiều chỉ dấu cho thấy rằng Tâp Cận Binh và Kim Jong-un cả hai đều lên tiếng ngợi ca quan hệ hữu hảo truyền thống giữa hai chính phủ Trung,Triều .https://thediplomat.com/2018/03/china-north-korea-extol-traditional-friendship-after-kim-jong-uns-beijing-visit/
Chúng ta thử tìm xem, phía sau cái bắt tay lịch sử Trung Triều có ẩn chứa những mục đích gì trong bối cảnh của tình hình của hai quốc gia và trước những diễn biến quốc tế, nhất là cuộc chiến mậu dịch đang xảy ra giữa Mỹ và Trung Quốc, và 2 buổi họp thượng đỉnh giữa Kim Jong-un và Moon Jae-in vào cuối tháng 4 tại Bàn Môn Điếm; giữa Kim Jong-un với Donald Trump vào cuối tháng 5. Sau những sự kiện này chắc chắn tinh hình địa chính trị của khu vực và quốc tế sẽ có nhiều biến động và thay đổi.
Có rất nhiều giả thiết cho rằng, Bình Nhưỡng cần sự hậu thuẫn của Bắc Kinh trước thềm Hội nghị thượng đỉnh với Seoul và Washington cuối tháng Tư và cuối tháng 5-2018. Theo Andrew Salmon của tap chí Asia Times, Tâp Cận Bình đã tái xác nhận vai trò của Trung Quốc trên bán đảo Triều Tiên tại những buổi họp tại Bắc Kinh giữa ông với Kim Jong-un. Theo Salmon, “lẽ tự nhiên Kim Jong-un phải thiết lập quan hệ ngoại giao vững chắc với Băc Kinh trước khi ông ta bước vào bàn hội nghị thượng đỉnh với Seoul và Washington –It’s natural for Kim to go there to rebuild North Korea relations with China before they go onto the international stages…” Theo Asia Times, thông tấn xã Xinhua lập lại lời phát biểu của Tâp Cận Bình: “Cuộc viếng thăm Bắc Kinh của Kim Jong-un vào một thời khoảng đặc biệt hàm chứa nhiều ý nghĩa to lớn và những sự việc vô cùng quan trọng giữa hai nhà nước, giữa hai đảng cộng sản “Xi said Kim’s current visit to China which came at a special time and was of great significances fully embodied the great importance…attached to relations between the two countries and the two parties…” Do đó cuộc thảo luận giưã Bắc Kinh và Bình Nhưỡng lần này có thể nói là đây là cơ hội để cập nhật hóa quan hệ Trung Triều đem lại lợi ích cho cả hai bên- The Xi-Kim powwow signals possible upgrade in Beijing Pyongyang relations which would be mutual beneficially..”. Đây là quan điểm của Asia Times http://www.atimes.com/article/xi-reasserts-role-korean-game-summons-kim/. Và đó cũng là nhận định của tạp chí The Diplomat.
Như vậy, chuyến thăm Bắc Kinh lần này của Kim Jong-un cũng còn có nghĩa cập nhật hóa, chuẩn xác lại cùng thế giới nhất là Mỹ, mối quan hệ hữu hảo giữa Bắc Kinh và Pyongyang vẫn tồn tại và được hâm nóng trở lại. Nhà binh luận Shanny Tiezzi nêu lên trong Thediplomat.com: “Cả hai nhà lãnh đạo Tập Cận Bình và Kim Jong-un đều lên tiếng ngợi ca mối quan hệ hữu hảo truyền thống giữa Bắc Kinh và Binh Nhưỡng…China, North Korea extol “Traditional friendship” after Kim Jong-un’s Beijing visit…Beijing and Pyongyang signal a return to a sort of closed relationship enjoyed under previous leaders…”
Chuyến viếng thăm Bắc Kinh của kim Jong-un, còn có nghĩa là yêu cầu Chinh phủ Trung Quốc chấm dứt hay ít ra nới lỏng cấm vận. Bấy lâu nay, Trung Quốc đã là nguồn tài trợ kinh tế và năng lượng lớn nhất từ nước ngoài cho Bắc Triều Tiên. Trong hơn một năm qua đời sống người dân của BTT trở nên vô cùng khó khăn, chịu ảnh hưởng tệ hại do chính sách tăng cường xiết chặt cấm vận kinh tế và chính trị do Mỹ đề xuất và được sự hậu thuẫn tích cực của Bắc Kinh. Sau khi mối quan hệ hữu hảo truyền thống giữa Bắc Kinh và Bình Nhưỡng được tái thiết lập qua cái bắt tay nồng ấm giữa Tâp Cận Bình và Kim Jong-un. Dĩ nhiên vấn đề cấm vận kinh tế và Chinh trị dành cho BTT, đối với các nhà lãnh dạo Trung Quốc hôm nay đó chỉ là chuyện của quá khứ.
Hơn thế nữa, theo trang mạng Politico, có lẽ Kim Jong-un muốn hội ý với Bắc Kinh trước thềm buổi họp thượng đỉnh với Moon Jae-in và Donald Trump. Điều quan trọng trong hành động này, với một sự tế nhị nào đó, Kim Jong-un muốn họ Tập hiểu rằng Bắc Kinh vẫn còn ảnh hưởng chinh trị đối với Bình Nhưỡng: https://politico.com/story/2018/03/27/north-korean-leader-visits-china-488678. Đó cũng là một cách Bình Nhưỡng cố trấn an Bắc Kinh…Niềm tin này đã từng được củng cố trong mối quan hệ “môi hở răng lạnh’ giữa Bắc Kinh và Bình Nhưỡng trong quá khứ.
Các nhà lãnh đạo các quốc gia đều hiểu rõ mối tương quan giữa các lưc lượng nguyên tử trên thế giới: kẻ có 20.000 đầu đạn nguyên tử phải biết sợ kẻ chỉ có 1000 đầu đạn nguyên tử, vì chỉ cần có 500-800 đầu đạn nguyên tử mọi thế lực nguyên tử trên thế giới có thể tiêu diệt nhau (1). Do đó trong buổi họp với Kim Jong-un tại Băc kinh vừa rồi, Tập Cận Bình đưa ra những cam kết có chiều hướng hòa giải với BTT, mặc dầu lực lương võ trang nguyên tử của Bắc Kinh có thể lớn hơn gắp nhiều lần so với BTT. Họ Tâp không ngần ngại tỏ bày:”Bắc Kinh muốn thường xuyên qua lại (frequent contacts) với Binh Nhưỡng, xuyên qua những chuyến viếng thăm ở cấp Nhà nước”. Nhân dịp này Tập Cận Bình cho hay ông sẽ có chuyến viếng thăm chinh thức Bình Nhưỡng trong một ngày gần đây thể theo lời mời của Kim Jong-un. Tập Cận Bình không ngừng nhắc lại quan hệ hữu hảo trong quá khứ. Tập Cận Bình không một dấu diếm khi ông phát biểu: “ Bảo đảm làm lành mạnh mối quan hệ với BTT, là sự chọn lựa mang tính chiến lược đựợc xây dựng từ các nhà lãnh đạo ở thế hệ cha ông của cả hai bên: “keeping the special China-North Korea relationship in good health is a strategic choice by elder generations of the leaders of both sides have made based on history and reality, the international and regional structure, the general situation of China-DPRK ties”. Và họ Tập mạnh dạn đưa ra lời cam kết: không có gì lay chuyển được ý chí đó “This should be not and will not change because of any simple event at a particular time..”
Kết luận: Chính vì khả năng Chiến lược nguyên tử của BTT mà Tập Cận Binh cũng như Donald Trump phải chấp nhận ngồi lại nói chuyện ngang hàng với Kim Jong-un. Và cũng chính dựa vào sức mạnh võ khí nguyên tử của BTT, Kim Jong-un quyết tâm tái định hình vị thế của Bán đảo Triều Tiên trong tương quan với các thế lực ở khu vực cũng như toàn cầu. Đó là hướng đi nhất định và cũng là cốt lõi-core-của mọi buổi họp thượng đỉnh giữa Binh Nhưỡng với Bắc Kinh, cũng như với Washington. (ảnh phía trên minh họa cuộc nghinh tiếp trọng thị và vô cùng thân mât của Bắc Kinh đối vói Kim Jong-un-Photo Voanews) Qua lối nghinh tiếp trọng thị của nhà lãnh đao Bắc Kinh và những vinh dự của Tập Cận Bình dành cho chuyến thăm viếng Bắc Kinh ở cấp Nhà nước của Kim Jong-un, khiến các báo chí và các nhà quan sát quốc tế nghĩ rằng: Qua chuyến công du đến Bắc Kinh vừa rồi, Kim Jong-un đã gửi thông điệp báo hiệu thế giới sẽ có những biến động, những đổi thay chắc chắn sẽ xảy ra trong khu vực cũng như toàn cầu sau những cuộc họp thượng đỉnh giữa Kim Jong-un với các yếu nhân Chủ tịch Tâp Cân Bình, Tổng thống Donald Trump, Tổng thống Moon Jae-in trong hai tháng sắp tới…/.
Đào Như
Chicago
Mar. 30th 2018
CHÚ THÍCH
(1)-Đó chỉ là ví dụ để cụ thể hóa giả thuyết, trong thực tế có thể khác một phần nào.