Tillerson và Trump đối đáp tai phiên Họp Thương Niên LHQ-NewYork-hôm 20-9-2017-Ảnh của ABC
Môt quan chức Nhà Trắng cho hãng thông tấn ABC hay hôm thứ Sáu ngày 9-03, Tổng thống Mỹ, Donald Trump đã yêu cầu Ngoại trưởng Rex Tillerson từ chức, nhường chỗ cho đương nhiệm Giám đốc cơ quan CIA, Mike Pompeo và bà Gina Haspel sẽ là người phụ nữ đầu tiên trong lich sử Mỹ nắm giữ chức vụ Giám Đốc Cơ Quan Tình Báo Trung Ương-CIA.
Vẫn theo lệ thường, lúc 7:30 sáng ngày 13-03, Tổng thống Trump Tweets: “ Mike Pompeo, Director of the CIA will become new Secretary of State. He will do fantastic jobs! Thank you to Rex Tillerson for his services! Gina Haspel will become the new Director of CIA and the first woman so chosen. Congratulation to all…” https://abcnews.go.com/Politics/trump-replaces-secretary-of-state-tillerson-cia-director-/story?id=53706158.
Tôi tin chắc rằng không một ai ngạc nhiên trước lối hành xử quen thuộc này của ông Trump đối với những người đã từng cộng tác vối ông, từ Mike Flynn, James Comey, Steve Bannon, Tom Price… Hope Hicks… và bây giờ đến lược Ngoại trưởng Rex Tillerson. Sau 14 tháng hợp tác với Trump, phải nói đây là một cuộc hợp tác không phải là ít sóng gió. Hồi tháng 10-2017, trong một buổi họp, Ngoại trưởng Tillerson đã gọi Tổng thổng Trump một kẻ đần độn (a maron). Trump vẫn im thim thíp, nhưng ai cũng biết làm sao Trump không khỏi câm hờn. Đẻ mua thời gian Trump chỉ đáp lại:“tôi tin rằng nếu tôi và ông ấy thi chỉ số IQ chắc chắn là tôi cao hơn ông ấy…”. Như vậy Trump muốn cho Tillerson nghỉ việc từ lâu, hôm 9-03 chỉ là cơ hội thuận tiện. Theo Thông tấn ABC, có lẽ Tổng thống Trump muốn có một nội các mạnh, nhất trí trên mọi vấn đề đối nội cũng như đối ngoại, trước khi khởi sự đàm phán trực tiếp với nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên, Kim Jong-un. Hôm 13-03, trước khi đi California để thẩm định công viêc xây dựng bức tường biên giới Mễ-Mỹ, Tổng thống Donald Trump tuyên bố với báo chí : “Tôi và ông Tillerson mâu thuẫn trên nhiều vấn đề. Trong khi đó ông và Pompeo rất ăn ý với nhau, cùng chung trên một tầng số và đồng hành tư tưởng trên hầu hết các vấn đề”.
Tuy nhiên nhin sâu hơn vào căn bản của vấn đề chúng ta thấy có nhiều sự kiện can thiêp vào mối quan hệ giữa Trump và Tillerson: hai người nhìn nhau dưới những gôc độ khác nhau. Tillerson không tin tưởng vào khả năng lãnh đạo của Tổng thống Donald Trump, nhất là Kinh tế,Tài chánh và Khoa học Công nghệ. Xuất phát từ ý chí độc đoán, Trump không muốn trao trọn chinh sách ngoại giao của Mỹ vào tay của ngoai trưởng Rex Tillerson. Cho nên trong quá khứ có nhiều tuyên bố trái chiều giữa Rex Tillerson và White House. Điển hình, hôm 12-12-2017 tại diễn đàn Đại Tây Dương ở Washington D.C. ngoại trưởng Rex Tillerson tuyên bố Mỹ sẵn sàng đàm phán vô điều kiện với BTT, và ngài ngoại trưởng Mỹ khẳng định: Thât là thiếu thực tiễn cho những ai cứ bám lấy tư tưởng cho rằng BTT là một quốc gia đã đầu tư lâu đời và chế tạo thành công vũ khí nguyên tử hạt nhân lại có thể bỏ hoặc ngưng hoạt động phát triên vũ khí này trước khi họ bước đến bàn đàm phán với chúng ta. Ngoại trưởng Rex Tillerson tin chăc rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ hậu thuẫn quan điểm này của ông:
https://www.yahoo.com/news/tillerson-softens-us-stance-possible-talks-nkorea-222702752.html. Không đầy 24 tiếng đồng hồ sau đó, Washington cho hay: Không có vấn đề đàm phán vô điều kiện với BTT. Tổng thống Donald Trump đòi hỏi Bình Nhưỡng cần phải có những bước đi cụ thể bằng cách phi hạt nhân hóa trong mọi cuộc đàm phán. Rõ ràng có sự khác biệt trong quan hệ giữa ông Trump và Tillerson. Dù cho những điều phát biểu của ngoại trưởng Rex Tillerson có phản ảnh đúng sự thật 100% đi chăng nữa,thì cũng bị sự phản bác của Tổng thống Donald Trump. Chúng ta phải hiểu Tổng thống Donald Trump trong trưòng hợp đặc biệt này, Trump không thể chấp nhận cái lối phát biểu chuyên quyền của ngoại trưởng Rex Tillerson. Một quốc gia không thể có hai vị Tổng thống cùng một lúc!
KẾT LUẬN
Xuyên qua 14 tháng hợp tác ‘làm ăn’ giữa hai nhà đầu tư tầm cỡ của thế giới, Tổng thống Donald Trump và ngoại trưởng Rex Tillerson đã va chạm quyền lợi của nhau trên nhiều hồ sơ, mặc dầu hai người đầu tư trên những công nghệ khác nhau. Trump thuộc về địa ốc còn Tillerson thuôc về dầu khí. Nhất là khi Trump hô hào dùng năng lượng than đá, trong khi đó Tillerson mong muốn thế giới cũng như Mỹ tăng cường sử dụng năng lương dầu khí. Do vậy chúng ta thấy Trump và Tillerson rất khác biệt trên hồ sơ :”The Paris Climate Accord”. Tillerson thì hậu thuẫn, Trump thì chống đối, xem thường “hiện tượng nhà kiếng”. Tổng thống Trump và ngoại trưởng Tillerson còn khác nhau trên hồ sơ nguyên tử của Iran, của Bắc Triêu Tiên. Trên phương diên kinh tế tài chánh, Tổng thống Trump chống đối NAFTA và TPP còn Tillerson thì ủng hộ ra mặt. Gần đây nhất, cùng với đương nhiệm Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis, Ngoai trưởng Tillerson chống đối lại chính sách tăng thuế nhập khẩu kim loại, nhất lá thép và nhôm của Tổng thống Donald Trump…
Cả nhân loại trong đó có Viêt Nam đang nhìn về thương đỉnh Mỹ và Bắc Triều Tiên. Chắc chắn vân đề giải trừ vũ khí hạt nhân của BTT và Mỹ sẽ được giải quyết một cách thỏa đáng cho cả hai bên và thế giới. Liệu sau kỳ họp thượng đinh này, Tổng thống Donald Trump có còn hậu thuẫn cho Exxon Mobil, (tập đoàn dầu khí của Rex Tillerson) tiếp tục khai thác dầu khí trong vùng biển của Việt Nam trước sự chống đối triền miên của Trung Quốc?
Đào Như
Bác sĩ- Đào Trọng Thể
Chicago- March-13-2018